|
|
خط ۴۷۶: |
خط ۴۷۶: |
| با تمام تفاوتهای [[اخلاقی]] و قبیلهای که میان همسران رسول خدا{{صل}} بود، پیامبر با زنانش در عرصههای گوناگون [[عدالت]] را رعایت میکرد. مهریه همه آنان برابر و به [[میزان]] پانصد [[درهم]] بود و تفاوت سن ایشان در این زمینه تأثیری نداشت<ref>ر.ک: ابن سعد، ج۸، ص۱۲۸؛ بلاذری، ج۲، ص۱۰۰؛ شامی، ج۹، ص۴۸.</ref>. رسول خدا{{صل}} در سفرها نیز برخی از همسران خویش را به قید قرعه به همراه میبرد.<ref>[[منصور داداش نژاد|داداش نژاد، منصور]]، [[دانشنامه سیره نبوی (کتاب)|مقاله «محمد رسول الله»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۳۰-۳۱.</ref> | | با تمام تفاوتهای [[اخلاقی]] و قبیلهای که میان همسران رسول خدا{{صل}} بود، پیامبر با زنانش در عرصههای گوناگون [[عدالت]] را رعایت میکرد. مهریه همه آنان برابر و به [[میزان]] پانصد [[درهم]] بود و تفاوت سن ایشان در این زمینه تأثیری نداشت<ref>ر.ک: ابن سعد، ج۸، ص۱۲۸؛ بلاذری، ج۲، ص۱۰۰؛ شامی، ج۹، ص۴۸.</ref>. رسول خدا{{صل}} در سفرها نیز برخی از همسران خویش را به قید قرعه به همراه میبرد.<ref>[[منصور داداش نژاد|داداش نژاد، منصور]]، [[دانشنامه سیره نبوی (کتاب)|مقاله «محمد رسول الله»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۳۰-۳۱.</ref> |
|
| |
|
| ==[[تعداد همسران]]== | | ==[[همسران پیامبر خاتم|تعداد همسران]]== |
| درباره تعدد همسران رسول خدا{{صل}}، پرسشهایی به ویژه از سوی [[مستشرقان]] مطرح شده است و گاه آن [[حضرت]] در این زمینه، به [[هوسرانی]] متهم گردیده که برای توضیح این مسئله باید به نکات زیر توجه کرد:
| |
| -[[چندهمسری]] در [[جامعه]] عصر رسول خدا{{صل}}، امری معمول و [[پسندیده]] بود و عاملی برای رفع [[مشکلات]] [[اجتماعی]] آنان به شمار میآمد. این کار افزون بر اینکه موجب تقویت و [[تحکیم]] [[مودت]] میان [[قبایل]] و جلوگیری از [[جنگ]] و [[خونریزی]] میشد، مشکل عدم [[تساوی]] بین تعداد نفرات [[زن]] و مرد و بی [[سرپرست]] شدن زنان و [[یتیمان]] را که بر اثر جنگ و خونریزی به وجود میآمد، حل میکرد.
| |
| - رسول خدا{{صل}} در عنفوان [[جوانی]] و در ۲۵ سالگی با نخستین [[همسر]] خویش، [[خدیجه]]، [[ازدواج]] کرد؛ در حالی که همسرش [[چهل]] ساله بود و پیش از آن نیز شوهر کرده بود. ان حضرت مدت ۲۵ سال با [[خدیجه]] [[زندگی]] مشترک کرد و در این مدت [[همسر]] دیگری جز او نداشت؛ حال آنکه اگر [[رسول خدا]]{{صل}} در پی اغراض [[شهوانی]] بود، در این دوران باید به سراغ [[دختران]] و [[زنان]] دیگری میرفت.
| |
| - ازدواجهای متعدد رسول خدا{{صل}} در دهه آخر [[عمر]] ایشان، یعنی وقتی سنشان از پنجاه سال گذشته بود و مشغلههای بسیار داشت، صورت گرفت که برخی از آنها جنبه [[سیاسی]] داشت و به دلیل موقعیت جدید [[حضرت]] به عنوان [[حکمران]] [[مدینه]] انجام میگرفت.
| |
| -در میان [[همسران پیامبر]]{{صل}}، غیر از [[عایشه]] که دوشیزه بود، باقی آنان پیش از [[ازدواج]] با آن حضرت، شوهر کرده و [[بیوه]] بودند.
| |
| ۔ رسول خدا{{صل}} تنها از خدیجه و [[ماریه قبطیه]] صاحب فرزند شد و هیچ یک از [[همسران]] دیگر وی، با وجود اینکه از شوهران سابقشان فرزندانی داشتند، از رسول خدا{{صل}} صاحب فرزند نشدند.
| |
| - رسول خدا{{صل}} با اینکه در مدینه میزیست، اما هیچ زنی از [[انصار]] نگرفت.
| |
| [[تاریخ]] نگاران درباره تعداد [[زنان پیامبر]] آمارهای گوناگونی ارائه کردهاند. [[ابن اسحاق]]<ref>ابن هشام، ج۴، ص۲۹۳.</ref> تعداد آنان را سیزده، [[ابن سعد]]<ref>ابن سعد، ج۸، ص۱۷۶.</ref> چهارده و [[بیهقی]]<ref>بیهقی، ج۷، ص۲۸۸.</ref> پانزده نفر دانستهاند. سبب [[اختلاف]] آن است که برخی از این افراد پیش از [[ازدواج با پیامبر]] از آن حضرت جدا شدند و برخی از ایشان مانند ماریه قبطیه، در شمار [[کنیزان]] آن حضرت بودند. اما آنچه مشهور است اینکه ([[همسران رسول خدا]]{{صل}} یازده تن بودند که نه تن از ایشان هنگام [[رحلت]] آن بزرگوار زنده بودند<ref>بیهقی، ج۷، ص۲۸۹.</ref>. از همسران رسول خدا{{صل}}، [[حضرت خدیجه]] و [[زینب دختر خزیمه]] در [[زمان حیات پیامبر]] از [[دنیا]] رفتند.
| |
| اسامی این زنان و سال ازدواجشان با رسول خدا{{صل}} بر اساس اطلاعات کتاب طبقات الکبری<ref>طبقات الکبری، ج۸، ص۴۲ به بعد.</ref> به شرح زیر است:
| |
| ۱. [[خدیجه دختر خویلد]]. رسول خدا{{صل}} پانزده سال [[پیش از بعثت]] با وی ازدواج کرد و هنگام ازدواج، [[چهل]] سال داشت.
| |
| ۲. [[سوده]] دختر معه. رسول خدا{{صل}} پس از درگذشت [[خدیجه]] و در [[سال دهم بعثت]] با وی [[ازدواج]] کرد. [[مرگ]] وی در [[سال ۵۴ هجری]] نوشته شده است. سن وی هنگام مرگ مشخص نیست. اگر وی هنگام مرگ نودساله بوده باشد، هنگام [[ازدواج با رسول خدا]]{{صل}} ۳۳ سال داشته است.
| |
| ٣. [[عایشه دختر ابوبکر]]. در سال دهم بعثت [[رسول خدا]]{{صل}} او را [[عقد]] و در ماه [[شوال]] [[سال دوم هجرت]] با وی ازدواج کرد. [[عایشه]] هنگام ازدواج نه سال داشت و هنگام [[رحلت]] [[حضرت]] هیجده ساله بود. عایشه در [[سال ۵۸ هجری]] در ۶۶ سالگی درگذشت.
| |
| ۴. [[حفصه دختر عمر]]. در [[سال سوم هجری]] و پیش از [[جنگ احد]] با رسول خدا{{صل}} [[ازدواج]] کرد و هنگام ازدواج، هیجده یا بیست سال داشت. وی در سال ۵۴ هجری درگذشت.
| |
| ۵. [[زینب دختر خزیمه]]. در سال سوم ازدواج کرد. سن وی هنگام ازدواج ۲۹ سال بود. هشت ماه پس از ازدواج در [[سال چهارم هجری]] درگذشت.
| |
| ۶. [[ام سلمه]] دختر ابوأمیه مخزومی. در شوال سال چهارم با رسول خدا{{صل}} برای ازدواج کرد. هنگام ازدواج ۲۹ سال داشت. [[وفات]] وی در [[سال ۵۹ هجری]] در ۸۴ سالگی رخ داد.
| |
| ۷. [[زینب دختر جحش]]. ازدواج او با رسول خدا{{صل}} در سال پنجم سال [[هجری]] بود و هجری هنگام ازدواج ۳۵ یا ۳۷ سال داشت. مرگ او در بیست در ۵۳ سالگی رخ داد. او نخستین [[همسر رسول خدا]]{{صل}} بود که پس از حضرت درگذشت.
| |
| ۸. [[ام حبیبه دختر ابوسفیان]]. در سال ششم با رسول خدا{{صل}} ازدواج کرد. هنگام ازدواج سی و چند سال داشت. مرگ بود در [[سال ۴۵ هجری]] روی داد و هنگام مرگ حدودا ۷۵ ساله بود.
| |
| ۹. [[جویریه دختر حارث]]. در سال ششم با رسول خدا{{صل}} ازدواج کرد و هنگام ازدواج ۲۵ سال داشت. مرگ وی در سال پنجاه و به قولی دیگر ۵۶ روی داد.
| |
| ۱۰. [[صفیه دختر حیی]]، در سال هفتم و در حالی که حدود هفده سال داشت با رسول خدا{{صل}} ازدواج کرد. مرگ وی در سال پنجاه یا ۵۲ روی داد.
| |
| ۱۱. [[میمونه دختر حارث]]. در سال هفتم [[ازدواج]] کرد و هنگام ازدواج ۲۶ سال داشت. [[مرگ]] وی در سال ۶۱ در هشتاد یا ۸۱ سالگی رخ داد.
| |
| بر اساس ارقام یاد شده، میانگین [[سنی]] [[همسران رسول خدا]]{{صل}} هنگام ازدواج با آن [[حضرت]]، ۲۵ تا سی سال بوده است.
| |
| [[رسول خدا]]{{صل}} غیر از [[زنان]] یاد شده، دو [[کنیز]] نیز به نامهای [[ماریه قبطیه]] و [[ریحانه دختر زید]] داشت که با آنان همچون [[همسران]] [[آزاد]] [[رفتار]] میکرد<ref>ابن سعد، ج۸، ص۱۰۲؛ ابن کثیر، ج۵، ص۳۰۵.</ref>.
| |
| [[فلسفه]] ازدواجها: درباره فلسفه ازدواجها وجوهی گفته شده است. از جمله اینکه این ازدواجها، از روی [[شفقت]] و [[دلسوزی]] آن حضرت درباره زنان [[بیوه]] و بی [[یاور]] شدن آنان بود. به خصوص ازدواج وی با زنان بیوه [[مهاجر]]، میتوانست [[مشکلات]] تعدادی از ایشان، که همسران خود را در [[جنگها]] با حوادث دیگر از دست داده و در [[مدینه]] تیره و طایفهای نداشتند، حل کند، رسول خدا{{صل}} با این رفتار، عملا [[انصار]] را [[تشویق]] میکرد تا [[سرپرستی]] زنان بیوه مهاجر را بر عهده بگیرند.
| |
| برخی از ازدواجها مانند ازدواج با [[ام حبیبه]]، افزون بر [[حمایت]] از [[زن]] آسیب دیده به سبب درگذشت [[همسر]]، برای پیوند دادن و نرم کردن دلهای [[مخالفان]] خویش، مانند [[ابوسفیان]] [[رهبر]] [[قریش]] بود.
| |
| ازدواج آن حضرت با [[زینب دختر جحش]] که همسر پسر خوانده خود بود، به [[دستور الهی]] و برای ابطال [[سنت]] غلطی بود که ازدواج با همسر پسر خوانده را [[ممنوع]] میدانست. این ازدواج بر اساس [[وحی الهی]] صورت گرفت.
| |
|
| |
|
| == جستارهای وابسته == | | == جستارهای وابسته == |