تمدن در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

==مقدمه==

[[ابراهیم]] از [[خدا]] می‌خواهد [[شهر]] [[مکه]] را مرکز تمدنی [[جدید]] قرار دهد. دعای [[ابراهیم]] [[استجابت]] شد و به‌وسیله [[پیامبر اسلام]] در ایجاد چنین تمدنی نقش اساسی ایفا کرد، و این [[شهر]] و مرکز تمدن وسیله تمدنی بزرگ‌تر به عنوان تمدن کتابی گردید که بر محوریت یک کتاب به [[خلق]] [[فرهنگ]] و [[علوم]] گوناگون از خط گرفته تا هنرهای تذهیبی و [[علوم اسلامی]] روی آورد. در این مدخل به دسته‌ای از [[آیات]] که به این [[دعا]] و مقدمات آن اشاره دارد، می‌پردازد.

#{{متن قرآن|رَبَّنَا إِنِّي أَسْكَنْتُ مِنْ ذُرِّيَّتِي بِوَادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ عِنْدَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِيُقِيمُوا الصَّلَاةَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِنَ النَّاسِ تَهْوِي إِلَيْهِمْ وَارْزُقْهُمْ مِنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ يَشْكُرُونَ}}<ref>«پروردگارا! من برخی از فرزندانم را در درّه‌ای کشت‌ناپذیر نزدیک خانه محترم تو جای دادم  تا در آن نماز برپا دارند؛ پس دل‌هایی از مردم را خواهان آنان گردان و به آنها از میوه‌ها روزی فرما باشد که سپاس گزارند» سوره ابراهیم، آیه ۳۷.</ref>

#{{متن قرآن|إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَهَذَا النَّبِيُّ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«بی‌گمان نزدیک‌ترین مردم به ابراهیم همانانند که از وی پیروی کردند و نیز این پیامبر و مؤمنان؛ و خداوند سرپرست مؤمنان است» سوره آل عمران، آیه ۶۸.</ref>

#توجه [[مردم]] و جریان‌های [[اجتماعی]] به یک مکان و سکونت در آن و رفت آمد به‌سوی آن: {{متن قرآن|فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِنَ النَّاسِ تَهْوِي إِلَيْهِمْ}}<ref>«پروردگارا! من برخی از فرزندانم را در درّه‌ای کشت‌ناپذیر نزدیک خانه محترم تو جای دادم  تا در آن نماز برپا دارند؛ پس دل‌هایی از مردم را خواهان آنان گردان و به آنها از میوه‌ها روزی فرما باشد که سپاس گزارند» سوره ابراهیم، آیه ۳۷.</ref>

#وجود [[رفاه]]، [[غذا]]، [[لباس]]، مسکن، و آن چه مورد احتیاج [[زندگی]] است: {{متن قرآن|وَارْزُقْهُمْ مِنَ الثَّمَرَاتِ}}<ref>«پروردگارا! من برخی از فرزندانم را در درّه‌ای کشت‌ناپذیر نزدیک خانه محترم تو جای دادم  تا در آن نماز برپا دارند؛ پس دل‌هایی از مردم را خواهان آنان گردان و به آنها از میوه‌ها روزی فرما باشد که سپاس گزارند» سوره ابراهیم، آیه ۳۷.</ref> که هر چند [[مکه]] فاقد کشت و زرع بوده است؛ ولی رفت آمد [[مردم]] باعث رونق [[اقتصادی]]، و وفور ثمرات که از مکان‌های دیگر منتقل می‌گردد و [[قرآن]] چنین می‌گوید: {{متن قرآن|أَوَلَمْ نُمَكِّنْ لَهُمْ حَرَمًا آمِنًا يُجْبَى إِلَيْهِ ثَمَرَاتُ كُلِّ شَيْءٍ}}<ref>«و گفتند: اگر این رهنمود را با تو پی بگیریم ما را از سرزمینمان می‌ربایند؛ آیا ما به آنان در حرمی امن جایگاه ندادیم که فرآورده‌های هر چیز را که رزقی از نزد ماست به سوی آن می‌آورند؟ اما بیشتر آنان نمی‌دانند» سوره قصص، آیه ۵۷.</ref> و محور سوم و دعای تکمیلی [[ابراهیم]]: {{متن قرآن|رَبَّنَا وَابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ}}<ref>«پروردگارا! و در میان آنان از خودشان پیامبری را که آیه‌هایت را برای آنها می‌خواند و به آنان کتاب (آسمانی) و فرزانگی می‌آموزد و به آنها پاکیزگی می‌بخشد، برانگیز! بی‌گمان تویی که پیروزمند فرزانه‌ای» سوره بقره، آیه ۱۲۹.</ref> می‌باشد که نقش [[پیامبر گرامی اسلام]] در [[جامعه]] مکی و مدنیت ایجاد شده توسط [[ابراهیم]] برجسته می‌شود که خدایا [[پیامبری]] برای آنها بفرست که فرد و جامعه‌سازی انجام دهد و [[تزکیه]] و [[تعلیم]] را سر لوحه برنامه تمدن‌سازی قرار دهد و برای [[خداوند]] در مقابل ادعای [[یهود]] که [[ابراهیم]] را مخصوص خودشان و متعلق به [[قوم یهود]] می‌دانستند می‌فرماید، نزدیک‌ترین [[مردم]] به [[ابراهیم]]، [[پیروان]] راه [[ابراهیم]] و این پیامبراست: {{متن قرآن|إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَهَذَا النَّبِيُّ وَالَّذِينَ آمَنُوا}}<ref>«بی‌گمان نزدیک‌ترین مردم به ابراهیم همانانند که از وی پیروی کردند و نیز این پیامبر و مؤمنان؛ و خداوند سرپرست مؤمنان است» سوره آل عمران، آیه ۶۸.</ref> و جریان [[پیامبر اسلام]] امتداد جریان [[ابراهیم]] است و [[دین حنیف]] [[مسلم]] را که اساس تمدن [[توحیدی]] است ادامه داده است.<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۳۳۹.</ref>.