آیه در معارف و سیره رضوی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحهای تازه حاوی «{{ویرایش غیرنهایی}} {{امامت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233)...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۹: | خط ۹: | ||
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | ||
== | ==کاربردهای [[آیه]] در [[روایات]] [[رضوی]]== | ||
کاربردهای [[آیه]] در [[روایات]] [[رضوی]] | لغویان قصد، [[شگفتی]]، [[عبرت]]، علامت و نشانه را از معانی آیه ذکر کردهاند. جمع این واژه “آیات” است و به ریشه “آ ی ی”، “آ و ی” و “أ أ ی” بر میگردد<ref>المصباح المنیر، ص۳۲؛ لسان العرب، ج۱۴، ص۶۰-۶۳.</ref>. و همه بر علامت و [[نشانه بودن]] آیه متفقاند. دیگر معانی آن نیز ریشه در واژه نشانه دارد. راغب اصفهانی آیه را به معنای نشانه آشکار ملازم با امر پنهان [[تفسیر]] کرده و به گونهای که با راهیابی به علامت، به امر نهفته نیز میتوان دست یافت. مانند نشانه [[راه]] که با آن راه آشکار میشود<ref>المفردات، ص۱۰۱.</ref>. نیز آیه به مفهوم مجموعهای از حروف پیوسته به هم نیز آمده است<ref>معجم مقاییس اللغة، ج۱، ص۱۶۹.</ref>. | ||
در گفتار [[امام رضا]]{{ع}} واژه آیه در چند مورد به کار رفته است که با مفهوم لغوی آن تشابه نزدیکی دارد. [[امام هشتم]] بارها آیه را به معنای نشانه و دلیل و [[راهنما]] برای چیزی دیگر به کار برده است. مثلاً چیزی که در او نشانه صنع و آفریدگی دیده میشود آفریننده نخواهد بود<ref>التوحید، ص۳۸.</ref>. در [[قرآن]] آیه در برابر [[سوره]] به مفهوم مجموعهای از حروف و در بردارنده پیامی ویژه به کار رفته است. امام رضا{{ع}} از بخشهای کوچک قرآن به آیه و از مجموعه به [[آیات]] تعبیر کرده است<ref>الکافی، ج۲، ص۱۲۸؛ تهذیب الأحکام، ج۲، ص۱۳۸.</ref>. [[امام]] از [[آیه کریمه]] {{متن قرآن|حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ...}}<ref>«بر شما حرام است (ازدواج با) مادرانتان و دخترانتان و خواهرانتان.».. سوره نساء، آیه ۲۳.</ref> به تناسب گفتوگو از [[محارم]] نسبی و سببی به [[آیه تحریم]] یاد کرده است<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۲۳۹.</ref> و نیز از آیه {{متن قرآن|فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ}}<ref>«بنابراین، پس از دست یافتن تو به دانش، به هر کس که با تو به چالش برخیزد؛ بگو: بیایید تا فرزندان خود و فرزندان شما و زنان خود و زنان شما و خودیهای خویش و خودیهای شما را فرا خوانیم آنگاه (به درگاه خداوند) زاری کنیم تا لعنت خداوند را بر دروغگویان نهیم» سوره آل عمران، آیه ۶۱.</ref> به [[آیه]] {{متن قرآن|أَنْفُسَنَا}}<ref>الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۲۰۰.</ref> و در جای دیگر به آیه [[ابتهال]] تعبیر کرده است<ref>الأمالی، صدوق، ص۵۲۵.</ref>. نیز [[آیة الکرسی]]<ref>الکافی، ج۶، ص۵۱۶.</ref> و آیه [[اصطفاء]]<ref>الأمالی، صدوق، ص۵۲۵.</ref> به دلیل وجود این معانی در متن آیه در [[کلام امام]] به کار رفته است. | در گفتار [[امام رضا]]{{ع}} واژه آیه در چند مورد به کار رفته است که با مفهوم لغوی آن تشابه نزدیکی دارد. [[امام هشتم]] بارها آیه را به معنای نشانه و دلیل و [[راهنما]] برای چیزی دیگر به کار برده است. مثلاً چیزی که در او نشانه صنع و آفریدگی دیده میشود آفریننده نخواهد بود<ref>التوحید، ص۳۸.</ref>. در [[قرآن]] آیه در برابر [[سوره]] به مفهوم مجموعهای از حروف و در بردارنده پیامی ویژه به کار رفته است. امام رضا{{ع}} از بخشهای کوچک قرآن به آیه و از مجموعه به [[آیات]] تعبیر کرده است<ref>الکافی، ج۲، ص۱۲۸؛ تهذیب الأحکام، ج۲، ص۱۳۸.</ref>. [[امام]] از [[آیه کریمه]] {{متن قرآن|حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ...}}<ref>«بر شما حرام است (ازدواج با) مادرانتان و دخترانتان و خواهرانتان.».. سوره نساء، آیه ۲۳.</ref> به تناسب گفتوگو از [[محارم]] نسبی و سببی به [[آیه تحریم]] یاد کرده است<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۲۳۹.</ref> و نیز از آیه {{متن قرآن|فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ}}<ref>«بنابراین، پس از دست یافتن تو به دانش، به هر کس که با تو به چالش برخیزد؛ بگو: بیایید تا فرزندان خود و فرزندان شما و زنان خود و زنان شما و خودیهای خویش و خودیهای شما را فرا خوانیم آنگاه (به درگاه خداوند) زاری کنیم تا لعنت خداوند را بر دروغگویان نهیم» سوره آل عمران، آیه ۶۱.</ref> به [[آیه]] {{متن قرآن|أَنْفُسَنَا}}<ref>الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۲۰۰.</ref> و در جای دیگر به آیه [[ابتهال]] تعبیر کرده است<ref>الأمالی، صدوق، ص۵۲۵.</ref>. نیز [[آیة الکرسی]]<ref>الکافی، ج۶، ص۵۱۶.</ref> و آیه [[اصطفاء]]<ref>الأمالی، صدوق، ص۵۲۵.</ref> به دلیل وجود این معانی در متن آیه در [[کلام امام]] به کار رفته است. | ||
خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
مفهوم دیگر آیه در نظر امام رضا{{ع}} [[عبرت]] است. امام {{متن قرآن|آيَةً}} را در کریمه {{متن قرآن|فَالْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً}}<ref>«بنابراین امروز تو را با کالبد بیجانت بر ساحل میافکنیم تا برای آیندگانت نشانهای باشی» سوره یونس، آیه ۹۲.</ref> به علامت و عبرت برای دیگران [[تفسیر]] فرموده است<ref>النور المبین، ص۲۴۶.</ref>. | مفهوم دیگر آیه در نظر امام رضا{{ع}} [[عبرت]] است. امام {{متن قرآن|آيَةً}} را در کریمه {{متن قرآن|فَالْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً}}<ref>«بنابراین امروز تو را با کالبد بیجانت بر ساحل میافکنیم تا برای آیندگانت نشانهای باشی» سوره یونس، آیه ۹۲.</ref> به علامت و عبرت برای دیگران [[تفسیر]] فرموده است<ref>النور المبین، ص۲۴۶.</ref>. | ||
مقصود از خیر در آیه {{متن قرآن|مَا يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَلَا الْمُشْرِكِينَ أَنْ يُنَزَّلَ عَلَيْكُمْ مِنْ خَيْرٍ مِنْ رَبِّكُمْ}}<ref>«کافران از اهل کتاب و مشرکان، خوش ندارند که از پروردگارتان، خیری بر شما فرو فرستاده شود، ولی خداوند هر کس را بخواهد به بخشایش خود، ویژگی میدهد و خداوند، دارای بخشش سترگ است» سوره بقره، آیه ۱۰۵.</ref> در منظر امام رضا{{ع}}، آیههای نازل شده درباره [[نبوت]] پیامبر{{صل}} و [[امامت علی]]{{ع}} است. امام در این باره ماجرایی از [[ناخشنودی]] یهودیان و [[مشرکان]] از [[نزول آیه]] در [[شأن]] علی{{ع}} نقل کرده که پیامبر{{صل}} با [[استشهاد]] به کریمه {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ حَقَّتْ عَلَيْهِمْ كَلِمَتُ رَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ * وَلَوْ جَاءَتْهُمْ كُلُّ آيَةٍ حَتَّى يَرَوُا الْعَذَابَ الْأَلِيمَ}}<ref>«بیگمان کسانی که فرمان (عذاب) پروردگارت بر آنان به حقیقت پیوسته است ایمان نمیآورند * هر چند هر نشانهای برای آنان بیاید تا آنگاه که عذاب دردناک را ببینند» سوره یونس، آیه ۹۶-۹۷.</ref> تأکید فرموده آنان دلهایشان [[قساوت]] گرفته و در برابر هیچ [[آیه]] و نشانهای سر فرود نمیآورند<ref>تفسیر العسکری{{ع}}، ص۴۸۹-۴۹۰.</ref>.<ref>منابع: أحکام القرآن، محمد بن عبدالله معافری معروف به ابن عربی (۵۴۳ق)، تحقیق: محمد عبدالقادر عطا، لبنان، دار الفکر، بی تا، اختیار معرفة الرجال، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: حسن مصطفوی، مشهد، دانشگاه فردوسی، ۱۳۴۸ش؛ أعیان الشیعة، سید محسن بن عبدالکریم امین عاملی (۱۳۷۱ق)، تحقیق: سید حسن امین، بیروت، دار التعارف، بی تا، الأمالی، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: مؤسسة البعثة، قم، دار الثقافة، اول، ۱۴۱۴ق، الأمالی، محمد بن علی معروف به شیخ صدوق (۱۳۸۱ق)، بیروت، مؤسسة الأعلمی، پنجم، ۱۴۰۰ق؛ بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار خان، محمدباقر بن محمدتقی معروف به علامه مجلسی (۱۱۱۰ق)، تحقیق: جمعی از محققان، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد ولی، محمد بن حسن معروف به صفار قمی (۲۹۰ق)، تحقیق: محسن کوچه باغی، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق؛ تفسیر البیضاوی (أنوار التنزیل و أسرار التأویل)، عبدالله بن عمر معروف به بیضاوی (قرن ۷ق)، تحقیق: محمد عبدالرحمن مرعشلی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، اول، ۱۴۱۸ق؛ تفسیر الصافی، محمد محسن بن مرتضی معروف به فیض کاشانی (۱۰۹۱ق)، مشهد، دار المرتضی، بی تا؛ تفسیر القمی، علی بن ابراهیم قمی (۳۲۹ق)، تصحیح و تحقیق: طیب موسوی جزائری، قم، دار الکتاب الإسلامی، سوم، ۱۴۰۴ق؛ تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، محمد بن محمدرضا قمی مشهدی (قرن ۱۲ق)، تحقیق: حسین درگاهی، تهران، وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی، اول، ۱۳۶۸ش؛ تفسیر نور الثقلین، عبدعلی بن جمعه عروسی حویزی (۱۱۱۲ق)، تحقیق: سیدهاشم رسولی محلاتی، قم، اسماعیلیان، چهارم، ۱۴۱۵ق؛ التفسیر، محمد بن مسعود معروف به عیاشی (۳۲۰ق)، تحقیق و تصحیح: سیدهاشم رسولی محلاتی، تهران، المکتبة العلمیة الإسلامیة، اول، ۱۳۸۰ق؛ التفسیر، منسوب به امام حسن عسکری (۲۶۰ق)، تحقیق و نشر: مدرسة الإمام المهدی، قم، اول، ۱۴۰۹ق؛ التوحید، محمد بن علی معروف به شیخ صدوق (۳۸۱ق)، تحقیق: سید هاشم حسینی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، اول، ۱۳۹۸ق؛ تهذیب الأحکام، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: سیدحسن موسوی خرسان، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چهارم، ۱۴۰۷ق؛ جامع البیان فی تفسیر القرآن، محمد بن جریر طبری (۳۱۰ق)، بیروت، دار المعرفة، اول، ۱۴۱۲ق، الخرائج و الجرائح، سعید بن هبة الله معروف به قطب الدین راوندی (۵۷۳ق)، تحقیق زیر نظر: سید محمد باقر ابطحی، قم، مدرسة الإمام المهدی، اول، ۱۴۰۹ق، الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، عبدالرحمن بن ابی بکر معروف به جلال الدین سیوطی (۹۱۱ق)، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، اول، ۱۴۰۴ق؛ دلائل الإمامة، محمد بن جریر طبری (قرن ۵ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة البعثة، قم، اول، ۱۴۱۳ق، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، محمد محسن بن علی منزوی معروف به آقابزرگ تهرانی (۱۳۸۹ق)، قم، اسماعیلیان، ۱۴۰۸ق، عیون أخبار الرضا، محمد بن علی معروف به شیخ صدوق (۳۸۱ق)، تحقیق: سید مهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان، اول، ۱۳۷۸ق؛ قرب الإسناد، عبدالله بن جعفر حمیری (قرن ۳ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت علیها لإحیاء التراث، قم، اول، ۱۴۱۳ق، الکافی، محمد بن یعقوب معروف به کلینی (۳۲۹ق)، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چهارم، ۱۴۰۷ق؛ کشف الغمة فی معرفة الأئمة طلا، علی بن عیسی اربلی (۶۹۲ق)، تحقیق: سیدهاشم رسولی محلاتی، تبریز، بنی هاشمی، اول، ۱۳۸۱ق؛ لسان العرب، محمد بن مکرم معروف به ابن منظور (۷۱۱ق)، تحقیق: أحمد فارس، بیروت، دار صادر، سوم، ۱۴۱۴ق، المسند، احمد بن محمد معروف به ابن حنبل (۲۴۱ق)، بیروت، دار الفکر، دوم، ۱۴۱۴ق، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، احمد بن محمد مقری فیومی (۷۷۰ق)، قم، دار الهجرة، اول، ۱۴۰۵ق؛ معجم مقاییس اللغة، احمد بن فارس قزوینی معروف به ابن فارس (۳۹۵ق)، تحقیق و تصحیح: عبدالسلام محمد هارون، قم، مکتب الإعلام الإسلامی، اول، ۱۴۰۴ق، المغازی، محمد بن عمر واقدی (۲۰۷ق)، تحقیق: مارسدن جونس، بیروت، مؤسسة الأعلمی، سوم، ۱۴۰۹ق؛ مفردات ألفاظ القرآن، حسین بن محمد معروف به راغب اصفهانی (۵۰۲ق)، تحقیق: صفوان عدنان داوودی، دمشق - بیروت، دار القلم ۔ الدار الشامیة، اول، ۱۴۱۲ق؛ مکارم الأخلاق، حسن بن فضل طبرسی (قرن ۶ق)، قم، منشورات الرضی، چهارم، ۱۴۱۳ق؛ من لا یحضره الفقیه، محمد بن علی معروف به شیخ صدوق (۳۸۱ق)، تحقیق: علی اکبر غفاری، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۱۳ق، النور المبین فی قصص الأنبیاء و المرسلین، سید نعمت الله بن عبدالله جزائری (۱۱۱۲ق)، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق.</ref>.<ref>[[سید عباس صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید عباس]]، [[ | مقصود از خیر در آیه {{متن قرآن|مَا يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَلَا الْمُشْرِكِينَ أَنْ يُنَزَّلَ عَلَيْكُمْ مِنْ خَيْرٍ مِنْ رَبِّكُمْ}}<ref>«کافران از اهل کتاب و مشرکان، خوش ندارند که از پروردگارتان، خیری بر شما فرو فرستاده شود، ولی خداوند هر کس را بخواهد به بخشایش خود، ویژگی میدهد و خداوند، دارای بخشش سترگ است» سوره بقره، آیه ۱۰۵.</ref> در منظر امام رضا{{ع}}، آیههای نازل شده درباره [[نبوت]] پیامبر{{صل}} و [[امامت علی]]{{ع}} است. امام در این باره ماجرایی از [[ناخشنودی]] یهودیان و [[مشرکان]] از [[نزول آیه]] در [[شأن]] علی{{ع}} نقل کرده که پیامبر{{صل}} با [[استشهاد]] به کریمه {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ حَقَّتْ عَلَيْهِمْ كَلِمَتُ رَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ * وَلَوْ جَاءَتْهُمْ كُلُّ آيَةٍ حَتَّى يَرَوُا الْعَذَابَ الْأَلِيمَ}}<ref>«بیگمان کسانی که فرمان (عذاب) پروردگارت بر آنان به حقیقت پیوسته است ایمان نمیآورند * هر چند هر نشانهای برای آنان بیاید تا آنگاه که عذاب دردناک را ببینند» سوره یونس، آیه ۹۶-۹۷.</ref> تأکید فرموده آنان دلهایشان [[قساوت]] گرفته و در برابر هیچ [[آیه]] و نشانهای سر فرود نمیآورند<ref>تفسیر العسکری{{ع}}، ص۴۸۹-۴۹۰.</ref>.<ref>منابع: أحکام القرآن، محمد بن عبدالله معافری معروف به ابن عربی (۵۴۳ق)، تحقیق: محمد عبدالقادر عطا، لبنان، دار الفکر، بی تا، اختیار معرفة الرجال، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: حسن مصطفوی، مشهد، دانشگاه فردوسی، ۱۳۴۸ش؛ أعیان الشیعة، سید محسن بن عبدالکریم امین عاملی (۱۳۷۱ق)، تحقیق: سید حسن امین، بیروت، دار التعارف، بی تا، الأمالی، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: مؤسسة البعثة، قم، دار الثقافة، اول، ۱۴۱۴ق، الأمالی، محمد بن علی معروف به شیخ صدوق (۱۳۸۱ق)، بیروت، مؤسسة الأعلمی، پنجم، ۱۴۰۰ق؛ بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار خان، محمدباقر بن محمدتقی معروف به علامه مجلسی (۱۱۱۰ق)، تحقیق: جمعی از محققان، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد ولی، محمد بن حسن معروف به صفار قمی (۲۹۰ق)، تحقیق: محسن کوچه باغی، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق؛ تفسیر البیضاوی (أنوار التنزیل و أسرار التأویل)، عبدالله بن عمر معروف به بیضاوی (قرن ۷ق)، تحقیق: محمد عبدالرحمن مرعشلی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، اول، ۱۴۱۸ق؛ تفسیر الصافی، محمد محسن بن مرتضی معروف به فیض کاشانی (۱۰۹۱ق)، مشهد، دار المرتضی، بی تا؛ تفسیر القمی، علی بن ابراهیم قمی (۳۲۹ق)، تصحیح و تحقیق: طیب موسوی جزائری، قم، دار الکتاب الإسلامی، سوم، ۱۴۰۴ق؛ تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، محمد بن محمدرضا قمی مشهدی (قرن ۱۲ق)، تحقیق: حسین درگاهی، تهران، وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی، اول، ۱۳۶۸ش؛ تفسیر نور الثقلین، عبدعلی بن جمعه عروسی حویزی (۱۱۱۲ق)، تحقیق: سیدهاشم رسولی محلاتی، قم، اسماعیلیان، چهارم، ۱۴۱۵ق؛ التفسیر، محمد بن مسعود معروف به عیاشی (۳۲۰ق)، تحقیق و تصحیح: سیدهاشم رسولی محلاتی، تهران، المکتبة العلمیة الإسلامیة، اول، ۱۳۸۰ق؛ التفسیر، منسوب به امام حسن عسکری (۲۶۰ق)، تحقیق و نشر: مدرسة الإمام المهدی، قم، اول، ۱۴۰۹ق؛ التوحید، محمد بن علی معروف به شیخ صدوق (۳۸۱ق)، تحقیق: سید هاشم حسینی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، اول، ۱۳۹۸ق؛ تهذیب الأحکام، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: سیدحسن موسوی خرسان، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چهارم، ۱۴۰۷ق؛ جامع البیان فی تفسیر القرآن، محمد بن جریر طبری (۳۱۰ق)، بیروت، دار المعرفة، اول، ۱۴۱۲ق، الخرائج و الجرائح، سعید بن هبة الله معروف به قطب الدین راوندی (۵۷۳ق)، تحقیق زیر نظر: سید محمد باقر ابطحی، قم، مدرسة الإمام المهدی، اول، ۱۴۰۹ق، الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، عبدالرحمن بن ابی بکر معروف به جلال الدین سیوطی (۹۱۱ق)، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، اول، ۱۴۰۴ق؛ دلائل الإمامة، محمد بن جریر طبری (قرن ۵ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة البعثة، قم، اول، ۱۴۱۳ق، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، محمد محسن بن علی منزوی معروف به آقابزرگ تهرانی (۱۳۸۹ق)، قم، اسماعیلیان، ۱۴۰۸ق، عیون أخبار الرضا، محمد بن علی معروف به شیخ صدوق (۳۸۱ق)، تحقیق: سید مهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان، اول، ۱۳۷۸ق؛ قرب الإسناد، عبدالله بن جعفر حمیری (قرن ۳ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت علیها لإحیاء التراث، قم، اول، ۱۴۱۳ق، الکافی، محمد بن یعقوب معروف به کلینی (۳۲۹ق)، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چهارم، ۱۴۰۷ق؛ کشف الغمة فی معرفة الأئمة طلا، علی بن عیسی اربلی (۶۹۲ق)، تحقیق: سیدهاشم رسولی محلاتی، تبریز، بنی هاشمی، اول، ۱۳۸۱ق؛ لسان العرب، محمد بن مکرم معروف به ابن منظور (۷۱۱ق)، تحقیق: أحمد فارس، بیروت، دار صادر، سوم، ۱۴۱۴ق، المسند، احمد بن محمد معروف به ابن حنبل (۲۴۱ق)، بیروت، دار الفکر، دوم، ۱۴۱۴ق، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، احمد بن محمد مقری فیومی (۷۷۰ق)، قم، دار الهجرة، اول، ۱۴۰۵ق؛ معجم مقاییس اللغة، احمد بن فارس قزوینی معروف به ابن فارس (۳۹۵ق)، تحقیق و تصحیح: عبدالسلام محمد هارون، قم، مکتب الإعلام الإسلامی، اول، ۱۴۰۴ق، المغازی، محمد بن عمر واقدی (۲۰۷ق)، تحقیق: مارسدن جونس، بیروت، مؤسسة الأعلمی، سوم، ۱۴۰۹ق؛ مفردات ألفاظ القرآن، حسین بن محمد معروف به راغب اصفهانی (۵۰۲ق)، تحقیق: صفوان عدنان داوودی، دمشق - بیروت، دار القلم ۔ الدار الشامیة، اول، ۱۴۱۲ق؛ مکارم الأخلاق، حسن بن فضل طبرسی (قرن ۶ق)، قم، منشورات الرضی، چهارم، ۱۴۱۳ق؛ من لا یحضره الفقیه، محمد بن علی معروف به شیخ صدوق (۳۸۱ق)، تحقیق: علی اکبر غفاری، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۱۳ق، النور المبین فی قصص الأنبیاء و المرسلین، سید نعمت الله بن عبدالله جزائری (۱۱۱۲ق)، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق.</ref>.<ref>[[سید عباس صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید عباس]]، [[آیه - صادقی فدکی (مقاله)| مقاله «آیه»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام رضا]]، ج۱، ص ۲۱۸-۲۲۵.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
#[[پرونده:1100514.jpg|22px]] [[سید عباس صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید عباس]]، [[ | #[[پرونده:1100514.jpg|22px]] [[سید عباس صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید عباس]]، [[آیه - صادقی فدکی (مقاله)| مقاله «آیه»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه امام رضا ج۱''']] | ||
==پانویس== | ==پانویس== |