بنی‌نضیر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

در [[قرآن کریم]] از محل استقرار آنها به روستاهایی مستحکم: {{متن قرآن|قُرًى مُحَصَّنَةٍ}}<ref> سوره حشر، آیه ۱۴.</ref> یاد شده است. بنی‌‌نضیر در مناطق مسکونی خود دژهای مستحکمی را بنا کردند. این قلعه‌‌ها از فضایی فراخ برخوردار بود و امکان نگهداری دام، آب و مواد غذایی مورد نیاز برای مدتهای طولانی در آن وجود داشت.<ref>المغازی، ج ۱، ص ۳۶۸.</ref> هرچند شمار قلعه‌‌های [[یهودیان]] را در [[زمان]] [[غلبه]] آنان بر یثرب در دوره‌‌ جاهلی، ۵۹ قلعه برشمرده‌‌اند؛<ref>وفاء الوفا، ج ۱، ص ۱۶۵.</ref> اما از تعداد و نام قلعه‌‌های بنی‌‌نضیر در دوره [[صدر اسلام]] اطلاعی در دست نیست و منابع در میان قلاع بنی‌‌نضیر تنها از بَرَج <ref>معجم البلدان، ج ۱، ص ۳۷۴.</ref> و فاضجه <ref>معجم البلدان، ج ۴، ص ۲۳۱.</ref> نام برده‌‌اند.

پس از بروز [[دشمنی]] بنی‌‌نضیر، پیامبر از طریق پیکی از اوسیان به آنان اعلام کرد که چنانچه تا ۱۰ [[روز]] دیگر محل سکونت خود را ترک نکنند، خونشان هدر خواهد بود. با این [[اقدام]]، آنان دریافتند که بر خلاف پیمان [[دوره جاهلی]]، [[اوس]] در برابر بنی‌‌نضیر خواهد ایستاد،<ref>تاریخ طبری، ج ۲، ص ۲۲۴؛ عیون الاثر، ج ۲، ص ۲۵؛ فتح الباری، ج ۷، ص ۲۵۵.</ref> از این رو به جمع‌‌آوری [[دارایی]] خود پرداختند و برای حرکت از [[قبایل عرب]] شتر کرایه کردند.<ref> الطبقات، ج ۲، ص ۵۷.</ref> [[عبدالله بن اُبیّ]] با [[آگاهی]] از [[تصمیم پیامبر]] طی پیامی از آنان خواست [[ایستادگی]] کنند. وی گفت: من با ۲۰۰۰ نفر از قومم ([[بنی عوف بن خزرج]]) به همراه [[یهود]] بنی‌‌قریظه و [[غَطفان]] به [[یاری]] شما خواهیم آمد <ref> السیرة النبویه، ابن هشام، ج ۳، ص ۶۸۳؛ الطبقات، ج ۲، ص ۵۷؛ تاریخ طبری، ج ۲، ص ۲۲۴ ـ ۲۲۵.</ref> [[خداوند]] در [[آیه]] {{متن قرآن|أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نَافَقُوا يَقُولُونَ لِإِخْوَانِهِمُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَئِنْ أُخْرِجْتُمْ لَنَخْرُجَنَّ مَعَكُمْ وَلَا نُطِيعُ فِيكُمْ أَحَدًا أَبَدًا وَإِنْ قُوتِلْتُمْ لَنَنْصُرَنَّكُمْ وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ}}<ref>«آیا به کسانی ننگریسته‌ای که دورویی می‌کنند، به برادران کافر خود از اهل کتاب می‌گویند: اگر شما را بیرون راندند ما نیز با شما بیرون خواهیم آمد و هیچ‌گاه به زیان شما  از هیچ کس فرمان نمی‌بریم و اگر با شما جنگ شود به شما یاری خواهیم رساند و خداوند گواه است» سوره حشر، آیه ۱۱.</ref> آنها را [[منافق]] دانسته، وعده‌‌های آنها را [[دروغ]] می‌‌خواند. [[سلام ‌‌بن مشکم]] ضمن [[یادآوری]] [[خیانت]] عبدالله بن ابیّ و عدم [[حمایت]] وی از بنی قَینقاع در [[سال دوم هجری]] و [[مبارزات]] بنی‌‌نضیر برضدّ خزرج در [[عهد]] [[جاهلی]]، از حُیَی خواست حال که ما [[مالک]] مزارع، نخلستان‌ها و داراییهای خود هستیم به عبدالله‌‌ بن ابیّ [[اعتماد]] مکن؛<ref>المغازی، ج ۱، ص ۳۶۸؛ تاریخ طبری، ج ۲، ۲۲۴ ـ ۲۲۵؛ السیرة الحلبیه، ج ۲، ص ۵۶۱.</ref> اما حُیَی با توجه به [[برتری]] نظامی و [[دفاعی]] خود، با [[پذیرش]] پیشنهاد عبدالله‌‌ بن ابیّ آماده مقابله با [[پیامبر]] شد. در آیه {{متن قرآن|لَا يُقَاتِلُونَكُمْ جَمِيعًا إِلَّا فِي قُرًى مُحَصَّنَةٍ أَوْ مِنْ وَرَاءِ جُدُرٍ بَأْسُهُمْ بَيْنَهُمْ شَدِيدٌ تَحْسَبُهُمْ جَمِيعًا وَقُلُوبُهُمْ شَتَّى ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَعْقِلُونَ}}<ref>«همگی با شما جنگ نمی‌کنند جز در آبادی‌هایی که بارو دارد یا از پس دیوارها (ی دژ)، جنگشان  میان خودشان سخت است؛ تو آنان را همراه هم می‌یابی اما دل‌هاشان از هم جداست و این بدان روست که گروهی نابخردند» سوره حشر، آیه ۱۴.</ref> به [[منازعات]] و [[اختلافات]] درونی سران بنی‌‌نضیر اشاره شده است. حُیَی به ترمیم دژهای بنی‌‌نضیر پرداخت.<ref> تفسیر قمی، ج ۲، ص ۳۵۹؛ نورالثقلین، ج ۵، ص ۲۷۳.</ref> و تدارکات لازم را همراه با [[چارپایان]] در درون آنها جای داد<ref>المغازی، ج ۱، ص ۳۶۸.</ref> و پیامبر را از [[مخالفت]] خود [[آگاه]] ساخت: {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي أَخْرَجَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِنْ دِيَارِهِمْ لِأَوَّلِ الْحَشْرِ مَا ظَنَنْتُمْ أَنْ يَخْرُجُوا وَظَنُّوا أَنَّهُمْ مَانِعَتُهُمْ حُصُونُهُمْ مِنَ اللَّهِ فَأَتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ وَأَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ فَاعْتَبِرُوا يَا أُولِي الْأَبْصَارِ}}<ref>«اوست که کافران اهل کتاب  را از خانه‌هایشان در نخستین گردآوری بیرون راند (هر چند) شما گمان نمی‌کردید که بیرون روند و (خودشان) گمان می‌کردند که دژهایشان بازدارنده آنان در برابر خداوند است اما (اراده) خداوند از جایی که گمان نمی‌بردند بدیشان رسید و در دل‌هایشان هراس افکند؛ به دست خویش و به دست مؤمنان خانه‌های خویش را ویران می‌کردند؛ پس ای دیده‌وران پند بگیرید! » سوره حشر، آیه ۲.</ref>.<ref>الطبقات، ج ۲، ص ۵۸؛ بحارالانوار، ج ۲۰، ص ۱۶۵.</ref> گفته‌‌های سلاّم برخلاف اظهارات ولفنسون که گفته: [[پیامبر]] [[آمال]] و آرزوهای [[اوس]] و [[خزرج]] (دستیابی به [[ثروت]] [[یهود]]) را محقق می‌‌ساخت،<ref>تاریخ الیهود، ص ۱۳۵.</ref> حاکی از آن است که پیامبر در این مرحله درصدد [[تصرف]] [[دارایی]] آنها نبوده است.<ref>[[مهران اسماعیلی|اسماعیلی، مهران]]، [[بنی نضیر (مقاله)|مقاله «بنی نضیر»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۶.</ref>