پرش به محتوا

آزادی اقامت و رفت و آمد: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'محل' به 'محل'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'محل' به 'محل')
خط ۹: خط ۹:
به موجب این آزادی، [[آدمی]] می‌تواند در هر جای [[جهان]] با [[کشور]] که بخواهد مقیم گردد و کسی هم مانع او نشود. آزادی رفت‌و‌آمد به معنای آزادی [[مسافرت]] به هر مکان و کشوری است<ref>در نظام‌های فئودالیته سده‌های پیشین کشاورزان برای رفت‌و‌آمد با تغییر محل اقامت خود می‌بایست از فئودال‌های منطقه اجازه می‌گرفتند و این اجازه منوط به پرداخت هزینه‌ای بود.</ref>. این نوع آزادی [[مخالف]] هر نوع توقیف و بازداشت موقت یا دایمی است، مگر اینکه بر مبنای [[قانون]] باشد.
به موجب این آزادی، [[آدمی]] می‌تواند در هر جای [[جهان]] با [[کشور]] که بخواهد مقیم گردد و کسی هم مانع او نشود. آزادی رفت‌و‌آمد به معنای آزادی [[مسافرت]] به هر مکان و کشوری است<ref>در نظام‌های فئودالیته سده‌های پیشین کشاورزان برای رفت‌و‌آمد با تغییر محل اقامت خود می‌بایست از فئودال‌های منطقه اجازه می‌گرفتند و این اجازه منوط به پرداخت هزینه‌ای بود.</ref>. این نوع آزادی [[مخالف]] هر نوع توقیف و بازداشت موقت یا دایمی است، مگر اینکه بر مبنای [[قانون]] باشد.
==مقدمه==
==مقدمه==
در تعریف آزادی اقامت و رفت و آمد<ref>در ماده ۱۲ و ۱۳ اعلامیه حقوق بشر آمده است: «احدی در زندگی خصوصی، امور خانوادگی، اقامت‌گاه یا مکاتبات خود نباید مورد مداخله خودسرانه واقع شود... هرکس حق دارد که در داخل هر کشوری آزادانه عبور و مرور کند و محل اقامت خود را انتخاب نماید».</ref> گفته شد که [[انسان]] در [[انتخاب]] [[محل]] اقامت و زندگانی خود مختار و [[آزاد]] است و در هر [[شهر]] و محلی که [[اراده]] نماید می‌تواند رفت و آمد یا اقامت کند که ره‌آورد آن، عدم جواز توقیف و سلب [[تابعیت]] و [[تبعید]] موقت یا دایم انسان است، مگر اینکه دلیل قانع کننده‌ای وجود داشته باشد.
در تعریف آزادی اقامت و رفت و آمد<ref>در ماده ۱۲ و ۱۳ اعلامیه حقوق بشر آمده است: «احدی در زندگی خصوصی، امور خانوادگی، اقامت‌گاه یا مکاتبات خود نباید مورد مداخله خودسرانه واقع شود... هرکس حق دارد که در داخل هر کشوری آزادانه عبور و مرور کند و محل اقامت خود را انتخاب نماید».</ref> گفته شد که [[انسان]] در [[انتخاب]] محل اقامت و زندگانی خود مختار و [[آزاد]] است و در هر [[شهر]] و محلی که [[اراده]] نماید می‌تواند رفت و آمد یا اقامت کند که ره‌آورد آن، عدم جواز توقیف و سلب [[تابعیت]] و [[تبعید]] موقت یا دایم انسان است، مگر اینکه دلیل قانع کننده‌ای وجود داشته باشد.


==مبانی فقهی==
==مبانی فقهی==
خط ۱۸: خط ۱۸:
[[پیامبر اسلام]]{{صل}} در [[روایات]] متعدد [[مردم]] را به [[سیر]] و [[سفر]] [[تشویق]] می‌کند و آن را موجب [[سلامتی]] برمی‌شمارد: {{متن حدیث|سَافِرُوا تَصِحُّوا}}<ref>متقی هندی، کنزالعمال، حدیث ۱۷۴۶۹ تا ۱۷۴۷۱؛ محمد محمدی ری‌شهری، میزان الحکمه، ج۴، ماده «سیر».</ref>. [[امام علی]]{{ع}} نیز [[انتخاب]] [[شهر]] و [[محل زندگی]] را از [[حقوق انسان]] بر می‌شمارد و تأکید می‌کند که شهرها ترجیح خاصی ندارند و [[بهترین]] شهر برای انسان، شهری است که انسان را [[تحمل]] کند، یعنی [[رفاه]] و [[آسایش]] او در آن ممکن باشد: {{متن حدیث|لَيْسَ بَلَدٌ بِأَحَقَّ بِكَ مِنْ بَلَدٍ خَيْرُ الْبِلَادِ مَا حَمَلَكَ}}<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۳۴؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۴۲ و ج۲۰، ص۹۰؛ عبدالواحد آمدی، غررالحکم، ج۵، ص۸۳.</ref>.
[[پیامبر اسلام]]{{صل}} در [[روایات]] متعدد [[مردم]] را به [[سیر]] و [[سفر]] [[تشویق]] می‌کند و آن را موجب [[سلامتی]] برمی‌شمارد: {{متن حدیث|سَافِرُوا تَصِحُّوا}}<ref>متقی هندی، کنزالعمال، حدیث ۱۷۴۶۹ تا ۱۷۴۷۱؛ محمد محمدی ری‌شهری، میزان الحکمه، ج۴، ماده «سیر».</ref>. [[امام علی]]{{ع}} نیز [[انتخاب]] [[شهر]] و [[محل زندگی]] را از [[حقوق انسان]] بر می‌شمارد و تأکید می‌کند که شهرها ترجیح خاصی ندارند و [[بهترین]] شهر برای انسان، شهری است که انسان را [[تحمل]] کند، یعنی [[رفاه]] و [[آسایش]] او در آن ممکن باشد: {{متن حدیث|لَيْسَ بَلَدٌ بِأَحَقَّ بِكَ مِنْ بَلَدٍ خَيْرُ الْبِلَادِ مَا حَمَلَكَ}}<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۳۴؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۴۲ و ج۲۰، ص۹۰؛ عبدالواحد آمدی، غررالحکم، ج۵، ص۸۳.</ref>.


این [[روایت]] هم بر آزادی اقامت و هم بر آزادی رفت و آمد دلالت می‌کند؛ دلالت آن بر آزادی اقامت، دلالت نصی و دلالت آن بر آزادی رفت و آمد، دلالت مفهومی است، زیرا آزادی اقامت مستلزم آزادی رفت و آمد در شهرها و یافتن شهر مناسب است. اصل فوق در [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]] نیز چنین آمده است: هیچ کس را نمی‌توان از [[محل]] اقامت خود [[تبعید]] کرد یا از اقامت در محل مورد علاقه‌اش [[ممنوع]] یا به اقامت در محلی مجبور ساخت.
این [[روایت]] هم بر آزادی اقامت و هم بر آزادی رفت و آمد دلالت می‌کند؛ دلالت آن بر آزادی اقامت، دلالت نصی و دلالت آن بر آزادی رفت و آمد، دلالت مفهومی است، زیرا آزادی اقامت مستلزم آزادی رفت و آمد در شهرها و یافتن شهر مناسب است. اصل فوق در [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]] نیز چنین آمده است: هیچ کس را نمی‌توان از محل اقامت خود [[تبعید]] کرد یا از اقامت در محل مورد علاقه‌اش [[ممنوع]] یا به اقامت در محلی مجبور ساخت.


یکی از [[فقیهان]] معاصر در این باره می‌گوید: هر فرد [[انسان]] در [[انتخاب]] [[اقامتگاه]] خود در [[شهر]] و هر خانه‌ای [[آزاد]] است. در [[منطق]] [[اسلام]] همه [[جهان]] [[وطن]] انسان است و انسان هر جای [[دنیا]] مایل باشد می‌تواند [[زندگی]] کند و هر کجا راحت باشد، آنجا وطن و اقامتگاه اوست<ref>جعفر سبحانی، مبانی حکومت اسلامی، ص۴۴۷.</ref>.<ref>[[محمد حسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی، محمد حسن]]، [[آزادی در فقه و حدود آن (کتاب)|آزادی در فقه و حدود آن]]، ص ۶۲.</ref>
یکی از [[فقیهان]] معاصر در این باره می‌گوید: هر فرد [[انسان]] در [[انتخاب]] [[اقامتگاه]] خود در [[شهر]] و هر خانه‌ای [[آزاد]] است. در [[منطق]] [[اسلام]] همه [[جهان]] [[وطن]] انسان است و انسان هر جای [[دنیا]] مایل باشد می‌تواند [[زندگی]] کند و هر کجا راحت باشد، آنجا وطن و اقامتگاه اوست<ref>جعفر سبحانی، مبانی حکومت اسلامی، ص۴۴۷.</ref>.<ref>[[محمد حسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی، محمد حسن]]، [[آزادی در فقه و حدود آن (کتاب)|آزادی در فقه و حدود آن]]، ص ۶۲.</ref>
۲۱۷٬۴۹۱

ویرایش