دفاع در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
←شیوه‌های دفاع
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
[[مفسران]] بر اساس "ولَولا دَفعُ اللّهِ النّاسَ بَعضَهُم بِبَعضٍ لَهُدِّمَت صَومِعُ وبِیَعٌ وصَلَوتٌومَسـجِدُ یُذکَرُ فِیهَا اسمُ اللّهِ کَثیرًا" ([[حجّ]] / ۲۲، ۴۰) [[دفاع]] [[خدا]] از [[مظلومان]] را سنتی [[الهی]] دانسته‌اند که به دست [[انسان‌ها]] انجام می‌شود و در همه [[ادیان الهی]] این [[سنت]] بوده است و اگر خدا به دست گروهی از هر امتی به دفاع از گروه دیگر نمی‌پرداخت، مشرکان مراکز [[عبادی]] [[بندگان خدا]] را، اعم از صومعه‌ها، کلیساها و [[مساجد]]، ویران می‌کردند. <ref>مقتنیات الدرر، ج ۷، ص ۲۳۷؛ المنیر، ج ۱۷، ص ۲۳۲ ـ ۲۳۳. </ref> براساس برخی از [[آیات]]، شرط [[دفاع از مظلوم]] [[مشرک]] بودن [[ظالم]] نیست، بلکه اگر دو گروه [[مسلمان]] به [[نبرد]] با یکدیگر پردازند، نخست باید برای خاموش کردن [[آتش]] [[جنگ]] * و ایجاد [[صلح]] کوشید و چنانچه در این باره توفیقی به دست نیامد و یک گروه از آنان به [[تجاوزگری]] خود ادامه داد، باید به دفاع از مظلوم با گروه [[ستمکار]] [[ستیز]] کرد، تا در برابر [[حق]] [[تسلیم]] شده و از تجاوزگری[[دست]] بردارد: "واِن طَـافَتانِ مِنَ المُؤمِنینَ اقتَتَلوا فَاَصلِحوا بَینَهُما فَاِن بَغَت اِحدهُما عَلَی الاُخری فَقـتِلوا الَّتی تَبغی."... (حجرات / ۴۹، ۹)<ref>[[سید احمد سادات|سادات، سید احمد]]؛ [[دفاع (مقاله)|مقاله "دفاع"]]؛ [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)| دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۳.</ref> | [[مفسران]] بر اساس "ولَولا دَفعُ اللّهِ النّاسَ بَعضَهُم بِبَعضٍ لَهُدِّمَت صَومِعُ وبِیَعٌ وصَلَوتٌومَسـجِدُ یُذکَرُ فِیهَا اسمُ اللّهِ کَثیرًا" ([[حجّ]] / ۲۲، ۴۰) [[دفاع]] [[خدا]] از [[مظلومان]] را سنتی [[الهی]] دانسته‌اند که به دست [[انسان‌ها]] انجام می‌شود و در همه [[ادیان الهی]] این [[سنت]] بوده است و اگر خدا به دست گروهی از هر امتی به دفاع از گروه دیگر نمی‌پرداخت، مشرکان مراکز [[عبادی]] [[بندگان خدا]] را، اعم از صومعه‌ها، کلیساها و [[مساجد]]، ویران می‌کردند. <ref>مقتنیات الدرر، ج ۷، ص ۲۳۷؛ المنیر، ج ۱۷، ص ۲۳۲ ـ ۲۳۳. </ref> براساس برخی از [[آیات]]، شرط [[دفاع از مظلوم]] [[مشرک]] بودن [[ظالم]] نیست، بلکه اگر دو گروه [[مسلمان]] به [[نبرد]] با یکدیگر پردازند، نخست باید برای خاموش کردن [[آتش]] [[جنگ]] * و ایجاد [[صلح]] کوشید و چنانچه در این باره توفیقی به دست نیامد و یک گروه از آنان به [[تجاوزگری]] خود ادامه داد، باید به دفاع از مظلوم با گروه [[ستمکار]] [[ستیز]] کرد، تا در برابر [[حق]] [[تسلیم]] شده و از تجاوزگری[[دست]] بردارد: "واِن طَـافَتانِ مِنَ المُؤمِنینَ اقتَتَلوا فَاَصلِحوا بَینَهُما فَاِن بَغَت اِحدهُما عَلَی الاُخری فَقـتِلوا الَّتی تَبغی."... (حجرات / ۴۹، ۹)<ref>[[سید احمد سادات|سادات، سید احمد]]؛ [[دفاع (مقاله)|مقاله "دفاع"]]؛ [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)| دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۳.</ref> | ||
==شیوه‌های دفاع== | ==شیوه‌های دفاع== | ||
گرچه آیات پیش‌گفته جنگ را از شیوه‌های مؤثر و اساسی [[دفاع]] می‌دانند، در برخی [[آیات]] شیوه‌های دیگری نیز برای دفاع پیشنهاد شده است: | گرچه آیات پیش‌گفته جنگ را از شیوه‌های مؤثر و اساسی [[دفاع]] می‌دانند، در برخی [[آیات]] شیوه‌های دیگری نیز برای دفاع پیشنهاد شده است: {{متن قرآن|وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ}}<ref>«نیکی با بدی برابر نیست؛ به بهترین شیوه (دیگران را از چالش با خود) باز دار ، ناگاه آن کس که میان تو و او دشمنی است چون دوستی مهربان می‌گردد» سوره فصلت، آیه ۳۴.</ref>،{{متن قرآن|ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ السَّيِّئَةَ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَصِفُونَ}}<ref>«بدی را با روشی که نیکوتر است دور کن؛ ما به آنچه وصف می‌کنند داناتریم» سوره مؤمنون، آیه ۹۶.</ref> بر این پایه، تا دفاع به شیوه‌ای دارای آسیب کمتر شدنی است، نباید به روش سخت‌تر دست یازید، از این رو [[فقها]] برای دفاع مراتبی یاد و مدافع را به رعایت آن پای‌بند کرده‌اند. <ref>الروضة البهیه، ج ۹، ص ۳۴۹؛ تحریر الوسیله، ج ۱، ص ۴۸۷ ـ ۴۸۸. </ref> به هر روی، گاهی اوضاع ایجاب می‌کند که مدافع تنها با [[قلب]] منکری را [[انکار]] و با آن خود را از افتادن در دام [[ابلیس]] [[حفظ]] کند (دفاع [[قلبی]])، چنان‌که [[علی]]{{ع}} فرمود کسی که عملی عدوانی یا صحنه‌ای غیراخلاقی را ببیند و با قلب آن را انکار کند، به [[سلامت]] از آن بیرون خواهد آمد و مصون می‌ماند. <ref>نهج البلاغه، کلمات قصار، ص ۳۷۳ ـ ۳۷۴. </ref> برابر برخی [[روایات]]، [[دفاع]] زبانی در مرحله دوم، دارای [[پاداش]] بالاتر از مرتبه نخست و [[برترین]] [[جهاد]] است.<ref>بحارالانوار، ج ۹۷، ص ۹۳؛ جامع احادیث الشیعه، ج ۱۸، ص ۲۳۶ ـ ۲۴۵. </ref> | ||
به دیده برخی، دفاع باید متناسب با هجمه [[دشمن]] باشد؛ به این معنا که اگر دشمن با ابزار [[هنر]] آهنگ ضربه زدن به [[کیان اسلام]] کرد، در صورت امکان باید از [[دین]] دفاع [[هنری]] داشت. <ref>پاسداری از دین، ص ۱۳۱ ـ ۱۳۲. </ref> در مورد هجمه [[فرهنگی]] نیز باید دفاع [[علمی]] ـ فرهنگی انجام گیرد، از این روست که دانشمندی که برای گسترش [[فرهنگ]] می‌کوشد، از ۱۰۰۰ یا ۷۰۰۰۰ [[عابد]] [[برتر]] دانسته شده است. <ref>الکافی، ج ۱، ص ۳۳؛ بحارالانوار، ج ۲، ص ۱۸ ـ ۱۹؛ ج ۷۵، ص ۱۷۳. </ref> به هر روی، همان‌گونه که دفاع با [[جان]] [[ارزشمند]] است و کسی که در [[راه]] [[دفاع از مال]]، [[ناموس]] و [[دین]] خود کشته شود [[شهید]] است،<ref> النهایه، ص ۲۹۷؛ السرائر، ج ۲، ص ۱۹. </ref> | |||
[[دفاع]] با بذل [[مال]] نیز [[ارزش]] داشته و [[روایات]]، کسی را که با بذل مال از دین خود [[دفاع]] کند، [[بخشنده‌ترین]] فرد شناسانده‌اند. <ref>بحارالانوار، ج ۹۷، ص ۱۵. </ref> به [[باور]] برخی از [[فقیهان]]، دفاع، به نتیجه برسد یا [[شکست]] بخورد، [[مقدّس]] است و اگر مدافع در این [[راه]] کشته شود، [[پاداش شهید]] دارد؛ اما در دیگر [[احکام]] ([[غسل]] و [[کفن]]) [[حکم]] غیر شهید را دارد<ref>الروضه‌البهیه، ج ۹، ص ۳۴۹؛ جواهرالکلام، ج ۲۱، ص ۱۷؛ جهاد در راه خدا، ص ۵۸.</ref>.<ref>[[سید احمد سادات|سادات، سید احمد]]؛ [[دفاع (مقاله)|مقاله "دفاع"]]؛ [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)| دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۳.</ref> | |||
==دفاع در فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم== | ==دفاع در فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم== | ||