پرش به محتوا

دفاع از مظلوم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰: خط ۱۰:


==مقدمه==
==مقدمه==
دفاع از مظلوم از محوری‌ترین موضوع‌هایی که در خصوص [[نفی]] [[ظلم و ستم]] در [[نظام سیاسی]] [[شیعه]] مطرح بوده این است که [[مسلمانان]] علاوه بر [[ظلم‌ستیزی]] باید به [[مظلومین]] نیز در [[غلبه]] بر [[ظالمان]] کمک کرده و از [[حقوق]] [[مظلومان]] [[ دفاع]] کنند. بنابر [[فقه]] [[شیعه]]، دفاع از مظلوم مورد تأکید است؛ یعنی [[فقه]] [[شیعه]] عبور از کنار [[مظلوم]] را برنمی‌‌تابد، در این [[فقه]] [[سرنوشت]] همه [[مسلمانان]] به یکدیگر گره خورده است و نمی‌‌توان بی‌اعتنا از کنار یکدیگر عبور کرد، به‌خصوص اگر [[مسلمان]] باشد. در [[فقه]] [[شیعه]] اصطلاحی وجود دارد که بر اساس آن، مرزبندی‌های جهانی [[تعیین]] می‌‌شود، یعنی [[جهان]] یا [[دارالاسلام]] یا [[دارالکفر]]؛ این دوگانه معنایش این است که اگر کسی در سرزمین‌های امروزی [[مسلمان]] باشد هم [[ملیت]] با سایر [[مسلمانان]] محسوب می‌‌شود و اگر مورد [[ظلم]] قرار بگیرد همه باید [[دفاع]] کنند و این معنایش مقابله مشترک با [[ظلم]] است. در [[فقه]] [[شیعه]] بحث مرزداری و [[دفاع]] از مرز نیز وجود دارد و مرز را به مرزهای ملی محدود نمی‌‌کند، بلکه ملاک [[دفاع]] را [[مذهب]] و [[دین]] می‌‌داند؛ بنابراین، هر کشوری [[کافر]] باشد و بر دیگر کشورها بتازد، طبیعتاً [[مسلمانان]] در هر کجای [[جهان]] باشند موظف به [[دفاع]] و عقب نشاندن آن [[دشمن]] هستند؛ امروزه این وظیفه به مرزهای جغرافیایی محدود نمی‌‌شود، زیرا جنگ‌های [[اقتصادی]]، [[فرهنگی]] و … شکل گرفته و در همه این عرصه‌ها به مرزبان نیاز است. در جهان کنونی مصادیق مختلفی برای این مرزها و مرزبان‌ها وجود دارد که [[مصلحت]] [[نظام اسلامی‌]] اقتضا می‌‌کند در برابر آنها [[ایستادگی]] کرد، یعنی [[منطق]] [[عقلانی]] چنین [[ حکم]] می‌‌کند که اگر با [[نظام]] [[سلطه]] در [[جنگ]] مداوم [[فرهنگی]]، [[اقتصادی]] و [[فرهنگی]] هستیم، [[راه]] آن را بدانیم؛ به تعبیر [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} اگر شما با [[دشمن]] در خارج از [[شهرها]] نجنگید مجبور می‌‌شوید در شهرهای خود با آنها بجنگید. در برخی [[روایات]] بیان شده است اگر [[انسان‌ها]] بخوابند [[دشمن]] او [[خواب]] نیست. همه [[مسلمانان]] وظیفه داند [[ظلم‌ستیز]] باشند و به عنوان مرزبان [[اسلام]] از [[مظلوم]] [[حمایت]] کنند<ref> [[سید سجاد ایزدهی|ایزدهی، سید سجاد]]، [http://ijtihadnet.ir/%D8%B1%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%B8/].</ref>.
دفاع از مظلوم از محوری‌ترین موضوع‌هایی که در خصوص [[نفی]] [[ظلم و ستم]] در [[نظام سیاسی]] [[شیعه]] مطرح بوده این است که [[مسلمانان]] علاوه بر [[ظلم‌ستیزی]] باید به [[مظلومین]] نیز در [[غلبه]] بر [[ظالمان]] کمک کرده و از [[حقوق]] [[مظلومان]] [[ دفاع]] کنند. بنابر [[فقه]] [[شیعه]]، دفاع از مظلوم مورد تأکید است؛ یعنی [[فقه]] [[شیعه]] عبور از کنار [[مظلوم]] را برنمی‌‌تابد، در این [[فقه]] [[سرنوشت]] همه [[مسلمانان]] به یکدیگر گره خورده است و نمی‌‌توان بی‌اعتنا از کنار یکدیگر عبور کرد، به‌خصوص اگر [[مسلمان]] باشد. در [[فقه]] [[شیعه]] اصطلاحی وجود دارد که بر اساس آن، مرزبندی‌های جهانی [[تعیین]] می‌‌شود، یعنی [[جهان]] یا [[دارالاسلام]] یا [[دارالکفر]]؛ این دوگانه معنایش این است که اگر کسی در سرزمین‌های امروزی [[مسلمان]] باشد هم [[ملیت]] با سایر [[مسلمانان]] محسوب می‌‌شود و اگر مورد [[ظلم]] قرار بگیرد همه باید [[دفاع]] کنند و این معنایش مقابله مشترک با [[ظلم]] است. در [[فقه]] [[شیعه]] بحث مرزداری و [[دفاع]] از مرز نیز وجود دارد و مرز را به مرزهای ملی محدود نمی‌‌کند، بلکه ملاک [[دفاع]] را [[مذهب]] و [[دین]] می‌‌داند؛ بنابراین، هر کشوری [[کافر]] باشد و بر دیگر کشورها بتازد، طبیعتاً [[مسلمانان]] در هر کجای [[جهان]] باشند موظف به [[دفاع]] و عقب نشاندن آن [[دشمن]] هستند؛ امروزه این وظیفه به مرزهای جغرافیایی محدود نمی‌‌شود، زیرا جنگ‌های [[اقتصادی]]، [[فرهنگی]] و … شکل گرفته و در همه این عرصه‌ها به مرزبان نیاز است. در جهان کنونی مصادیق مختلفی برای این مرزها و مرزبان‌ها وجود دارد که [[مصلحت]] [[نظام اسلامی‌]] اقتضا می‌‌کند در برابر آنها [[ایستادگی]] کرد، یعنی [[منطق]] [[عقلانی]] چنین [[ حکم]] می‌‌کند که اگر با [[نظام]] [[سلطه]] در [[جنگ]] مداوم [[فرهنگی]]، [[اقتصادی]] و [[فرهنگی]] هستیم، [[راه]] آن را بدانیم؛ به تعبیر [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} اگر شما با [[دشمن]] در خارج از [[شهرها]] نجنگید مجبور می‌‌شوید در شهرهای خود با آنها بجنگید. در برخی [[روایات]] بیان شده است اگر [[انسان‌ها]] بخوابند [[دشمن]] او [[خواب]] نیست. همه [[مسلمانان]] وظیفه داند [[ظلم‌ستیز]] باشند و به عنوان مرزبان [[اسلام]] از [[مظلوم]] [[حمایت]] کنند<ref> [[سید سجاد ایزدهی|ایزدهی، سید سجاد]]، [ http://ijtihadnet.ir/%D8%B1%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%B8/ ].</ref>.


اساس [[جهان]] [[آفرینش]] بر [[عدل]] و [[حق]] پایدار است‌، و [[اجرای عدالت]]، ضروری‌ترین نیاز هر [[جامعه]] است. [[امام علی]]{{ع}} برای [[عدالت]] [[جایگاه]] محکمی‌ در تنظیم [[حیات اجتماعی]] [[انسان]] قائل است‌. [[امام]] [[حکومت]] منهای [[عدالت]] را چندان [[پست]] و بی‌ارزش می‌‌شمارد. ایشان [[عدل]] و [[حق]] را ملازم یکدیگر می‌شمارد و در [[کلام]] و [[مواعظ]] خود به هر دو توجه می‌‌کند و تحقق هر یک را بدون دیگری امکان‌پذیر نمی‌‌داند و ایشان[[ حق]] را اعم از [[حقوق الهی]] و [[حقوق]] [[انسان‌ها]] می‌شمارد. بحث [[عدالت]] و [[ظلم]] در منظر [[امام]] علی‌{{ع}} از گستردگی و عمق ویژه‌ای برخوردار است. مطالعه در [[تاریخ]] [[حکومت علوی]] و سیاست‌هایی که آن [[حضرت]] در مقاطع مختلف به کار بسته است به خوبی نشان می‌دهد که [[امام علی|امیرالمؤمنین‌]]{{ع}}، تنها آسیبی را که در مواجهه با آن هرگز [[تسامح]] و مماشات نکرد و با [[مبارزه]] دلیرانه با آن همه حوادث و [[ناملایمات]] [[سیاسی]] را به [[جان]] خرید و سرانجام [[جان]] خویش را برای آن [[ایثار]] کرد، [[اصرار]] و ابرام بر رعایت [[عدالت]] بود. [[عشق]] عمیقی که [[علی]]{{ع}} نسبت به [[مردم]] دارد، او را وادار می‌سازد که با [[ستمکاران]] و بدخواهان، [[سازش]] نکند‌. ایشان در [[مبارزه با ظلم]] و [[ستم]] هرگز [[سست]] و خسته نگردید به هیچ وجه عقب‌نشینی هم ننمود و در [[قلب]] [[امام]] از مهر و عاطفه [[انسانی]] تا آن مقدار وجود داشت که ضامن [[پایداری]] وی در [[نبرد]] به خاطر [[حق]] و بر ضد [[باطل]] می‌شد و ضامن نیروی وی بر [[رهبری]] [[پیکار]] می‌‌گشت»<ref>[[نگین علی اکبری|علی اکبری، نگین]] و [[زینب نصیری زرندی|نصیری زرندی، زینب]] ، [[پژوهش و اطلاعات اسلامی (نشریه)|ماهنامه پژوهش و اطلاعات اسلامی]]، [[ دفاع از مظلوم از منظر نهج‌البلاغه (مقاله)|دفاع از مظلوم از منظر نهج‌البلاغه]]، ص14.</ref>
اساس [[جهان]] [[آفرینش]] بر [[عدل]] و [[حق]] پایدار است‌، و [[اجرای عدالت]]، ضروری‌ترین نیاز هر [[جامعه]] است. [[امام علی]]{{ع}} برای [[عدالت]] [[جایگاه]] محکمی‌ در تنظیم [[حیات اجتماعی]] [[انسان]] قائل است‌. [[امام]] [[حکومت]] منهای [[عدالت]] را چندان [[پست]] و بی‌ارزش می‌‌شمارد. ایشان [[عدل]] و [[حق]] را ملازم یکدیگر می‌شمارد و در [[کلام]] و [[مواعظ]] خود به هر دو توجه می‌‌کند و تحقق هر یک را بدون دیگری امکان‌پذیر نمی‌‌داند و ایشان[[ حق]] را اعم از [[حقوق الهی]] و [[حقوق]] [[انسان‌ها]] می‌شمارد. بحث [[عدالت]] و [[ظلم]] در منظر [[امام]] علی‌{{ع}} از گستردگی و عمق ویژه‌ای برخوردار است. مطالعه در [[تاریخ]] [[حکومت علوی]] و سیاست‌هایی که آن [[حضرت]] در مقاطع مختلف به کار بسته است به خوبی نشان می‌دهد که [[امام علی|امیرالمؤمنین‌]]{{ع}}، تنها آسیبی را که در مواجهه با آن هرگز [[تسامح]] و مماشات نکرد و با [[مبارزه]] دلیرانه با آن همه حوادث و [[ناملایمات]] [[سیاسی]] را به [[جان]] خرید و سرانجام [[جان]] خویش را برای آن [[ایثار]] کرد، [[اصرار]] و ابرام بر رعایت [[عدالت]] بود. [[عشق]] عمیقی که [[علی]]{{ع}} نسبت به [[مردم]] دارد، او را وادار می‌سازد که با [[ستمکاران]] و بدخواهان، [[سازش]] نکند‌. ایشان در [[مبارزه با ظلم]] و [[ستم]] هرگز [[سست]] و خسته نگردید به هیچ وجه عقب‌نشینی هم ننمود و در [[قلب]] [[امام]] از مهر و عاطفه [[انسانی]] تا آن مقدار وجود داشت که ضامن [[پایداری]] وی در [[نبرد]] به خاطر [[حق]] و بر ضد [[باطل]] می‌شد و ضامن نیروی وی بر [[رهبری]] [[پیکار]] می‌‌گشت»<ref>[[نگین علی اکبری|علی اکبری، نگین]] و [[زینب نصیری زرندی|نصیری زرندی، زینب]] ، [[پژوهش و اطلاعات اسلامی (نشریه)|ماهنامه پژوهش و اطلاعات اسلامی]]، [[ دفاع از مظلوم از منظر نهج‌البلاغه (مقاله)|دفاع از مظلوم از منظر نهج‌البلاغه]]، ص14.</ref>
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش