پرش به محتوا

تمدن در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'فراگیری' به 'فراگیری'
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{ویرایش غیرنهایی}} +))
جز (جایگزینی متن - 'فراگیری' به 'فراگیری')
خط ۸۱: خط ۸۱:
[[تعیین]] ملاک [[تقوا]] برای [[برتری]] [[انسان‌ها]] سبب شده تا گروه‌های مختلف [[نژادی]] در سراسر عالم به [[اسلام]] [[گرایش]] داشته باشند. برخلاف تفاوت‌های [[فرهنگی]] و [[عقیدتی]]، قرآن همواره [[عامل وحدت]] و اشتراک همه مسلمانان بوده است؛<ref>قلب اسلام، ص ۷۲.</ref> برای نمونه آنان در سراسر [[جهان]] قرآن را به [[زبان عربی]] می‌‌خوانند. <ref>قلب اسلام، ص ۱۰۵.</ref> در بسیاری از مناطق در مجالس یادبود [[درگذشتگان]]، [[مهمانان]] نسخه‌های چاپ شده قرآن را قرائت می‌‌کنند؛ همچنین [[کشورهای اسلامی]] مسابقات قرآن برگزار کرده و بدین گونه به نگهداری و [[ترویج]] روش‌های ویژه خود در فن قرائت می‌‌پردازند. در نگاهی دیگر با [[پیشرفت]] و دگرگونی رسانه‌ها حضور قرآن در جامعه شکل جدیدی به خود می‌‌گیرد. در بسیاری از کشورهای اسلامی مانند [[عربستان]] سعودی، [[مصر]] و [[مراکش]] [[قرائت قرآن]] به طور دائم از شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی پخش می‌‌شود. در برخی کشورها این کار در بخش‌هایی از [[روز]] انجام می‌‌گیرد. <ref>Encyclopedia of the Qurبn, Social Sciences and the Qurبn, </ref> افزون بر این، رسانه‌ها و امکانات جدید مانند اینترنت و لوح‌های فشرده به [[راحتی]] بسیاری از برنامه‌های قرآنی شامل قرائت، [[حفظ]] و [[تفسیر]] را در [[اختیار]] علاقمندان قرار می‌‌دهند.<ref>[[مهدی ملک محمدی|ملک ‌محمدی، مهدی]]، [[تمدن (مقاله)|مقاله «تمدن»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۸ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۸.</ref>
[[تعیین]] ملاک [[تقوا]] برای [[برتری]] [[انسان‌ها]] سبب شده تا گروه‌های مختلف [[نژادی]] در سراسر عالم به [[اسلام]] [[گرایش]] داشته باشند. برخلاف تفاوت‌های [[فرهنگی]] و [[عقیدتی]]، قرآن همواره [[عامل وحدت]] و اشتراک همه مسلمانان بوده است؛<ref>قلب اسلام، ص ۷۲.</ref> برای نمونه آنان در سراسر [[جهان]] قرآن را به [[زبان عربی]] می‌‌خوانند. <ref>قلب اسلام، ص ۱۰۵.</ref> در بسیاری از مناطق در مجالس یادبود [[درگذشتگان]]، [[مهمانان]] نسخه‌های چاپ شده قرآن را قرائت می‌‌کنند؛ همچنین [[کشورهای اسلامی]] مسابقات قرآن برگزار کرده و بدین گونه به نگهداری و [[ترویج]] روش‌های ویژه خود در فن قرائت می‌‌پردازند. در نگاهی دیگر با [[پیشرفت]] و دگرگونی رسانه‌ها حضور قرآن در جامعه شکل جدیدی به خود می‌‌گیرد. در بسیاری از کشورهای اسلامی مانند [[عربستان]] سعودی، [[مصر]] و [[مراکش]] [[قرائت قرآن]] به طور دائم از شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی پخش می‌‌شود. در برخی کشورها این کار در بخش‌هایی از [[روز]] انجام می‌‌گیرد. <ref>Encyclopedia of the Qurبn, Social Sciences and the Qurبn, </ref> افزون بر این، رسانه‌ها و امکانات جدید مانند اینترنت و لوح‌های فشرده به [[راحتی]] بسیاری از برنامه‌های قرآنی شامل قرائت، [[حفظ]] و [[تفسیر]] را در [[اختیار]] علاقمندان قرار می‌‌دهند.<ref>[[مهدی ملک محمدی|ملک ‌محمدی، مهدی]]، [[تمدن (مقاله)|مقاله «تمدن»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۸ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۸.</ref>
=== [[آموزش]]===
=== [[آموزش]]===
[[جاذبه]] [[قرآن]] به اندازه‌ای بود که از همان روزهای نخست همه را به خود [[مشتاق]] کرد. افزون بر این، [[ترغیب]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} به [[فراگیری]] و [[تعلیم]] قرآن <ref>صحیح البخاری، ج ۴، ص ۱۹۱۹.</ref> این [[اشتیاق]] را دوچندان کرد. [[مردم]] برای شنیدن [[آیات]] [[وحی]] خود را به [[پیامبر]]{{صل}}<ref>نک: سنن ابی داود، ج ۳، ص ۷۶؛ سیره ابن اسحاق، ج ۴، ص ۱۸۶ و ۲۱۴.</ref> یا [[صحابه]] ایشان می‌‌رساندند و در صورتی که به آنها دسترسی نداشتند از رهگذران و کاروانیان می‌‌شنیدند.<ref>تاریخ قرآن، رامیار، ص ۲۳۹.</ref> تازه [[مسلمان‌ها]] برای [[فراگیری احکام]] [[شرعی]] و [[خواندن نماز]] می‌‌بایست قرآن بیاموزند. به مرور [[زمان]] که شمار نومسلمانان افزایش یافت افراد ویژه ای [[مأمور]] تعلیم قرآن شده <ref>نک: صحیح البخاری، ج ۳، ص ۱۳۷۲ و ۱۳۸۵؛ ج ۴، ص ۹۱۲.</ref> و در مواردی به [[دستور پیامبر]] به مناطق دیگر [[سفر]] می‌‌کردند.<ref>تاریخ قرآن، رامیار، ص ۲۴۲ ـ ۲۴۳.</ref> [[قاریان قرآن]] در [[مسجد]] می‌‌نشستند و آیات را برای یکدیگر خوانده، به تصحیح قرائت یکدیگر می‌‌پرداختند.<ref>نک: فتوح مصر، ص ۲۷۲.</ref> در مواردی هم آموزش بخش‌هایی از قرآن [[مهریه]] [[همسران]] قرار می‌‌گرفت.<ref>صحیح البخاری، ج ۲، ص ۸۱۱؛ سنن ابی داود، ج ۲، ص ۲۳۶؛ تاریخ قرآن، رامیار، ص ۲۳۸.</ref> در دوره‌های بعدی نیز قرآن غالباً محور آموزش [[مسلمانان]] بوده است؛ برای نمونه در [[دولت]] [[عثمانی]] شمار [[مکتب]] [[خانه‌ها]] که بیشتر در کنار مسجد قرار داشتند متعدد بود و [[شاگردان]] در آن قرائت درست قرآن را به عنوان نخستین درس فرا می‌‌گرفتند؛<ref>فرهنگ و تمدن اسلام و ایران، ج ۳، ص ۲۶۷؛ نیز نک: مقدمه ابن خلدون، ص ۵۳۷.</ref> همچنین در برخی کشورها مدارس [[حفظ قرآن]]، اصول [[حفظ]] و [[تفسیر]] را به قرآن آموزان می‌‌آموختند.<ref>Encyclopedia of the Qurبn, Social Sciences and the Qurبn. </ref>
[[جاذبه]] [[قرآن]] به اندازه‌ای بود که از همان روزهای نخست همه را به خود [[مشتاق]] کرد. افزون بر این، [[ترغیب]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} به فراگیری و [[تعلیم]] قرآن <ref>صحیح البخاری، ج ۴، ص ۱۹۱۹.</ref> این [[اشتیاق]] را دوچندان کرد. [[مردم]] برای شنیدن [[آیات]] [[وحی]] خود را به [[پیامبر]]{{صل}}<ref>نک: سنن ابی داود، ج ۳، ص ۷۶؛ سیره ابن اسحاق، ج ۴، ص ۱۸۶ و ۲۱۴.</ref> یا [[صحابه]] ایشان می‌‌رساندند و در صورتی که به آنها دسترسی نداشتند از رهگذران و کاروانیان می‌‌شنیدند.<ref>تاریخ قرآن، رامیار، ص ۲۳۹.</ref> تازه [[مسلمان‌ها]] برای [[فراگیری احکام]] [[شرعی]] و [[خواندن نماز]] می‌‌بایست قرآن بیاموزند. به مرور [[زمان]] که شمار نومسلمانان افزایش یافت افراد ویژه ای [[مأمور]] تعلیم قرآن شده <ref>نک: صحیح البخاری، ج ۳، ص ۱۳۷۲ و ۱۳۸۵؛ ج ۴، ص ۹۱۲.</ref> و در مواردی به [[دستور پیامبر]] به مناطق دیگر [[سفر]] می‌‌کردند.<ref>تاریخ قرآن، رامیار، ص ۲۴۲ ـ ۲۴۳.</ref> [[قاریان قرآن]] در [[مسجد]] می‌‌نشستند و آیات را برای یکدیگر خوانده، به تصحیح قرائت یکدیگر می‌‌پرداختند.<ref>نک: فتوح مصر، ص ۲۷۲.</ref> در مواردی هم آموزش بخش‌هایی از قرآن [[مهریه]] [[همسران]] قرار می‌‌گرفت.<ref>صحیح البخاری، ج ۲، ص ۸۱۱؛ سنن ابی داود، ج ۲، ص ۲۳۶؛ تاریخ قرآن، رامیار، ص ۲۳۸.</ref> در دوره‌های بعدی نیز قرآن غالباً محور آموزش [[مسلمانان]] بوده است؛ برای نمونه در [[دولت]] [[عثمانی]] شمار [[مکتب]] [[خانه‌ها]] که بیشتر در کنار مسجد قرار داشتند متعدد بود و [[شاگردان]] در آن قرائت درست قرآن را به عنوان نخستین درس فرا می‌‌گرفتند؛<ref>فرهنگ و تمدن اسلام و ایران، ج ۳، ص ۲۶۷؛ نیز نک: مقدمه ابن خلدون، ص ۵۳۷.</ref> همچنین در برخی کشورها مدارس [[حفظ قرآن]]، اصول [[حفظ]] و [[تفسیر]] را به قرآن آموزان می‌‌آموختند.<ref>Encyclopedia of the Qurبn, Social Sciences and the Qurبn. </ref>


آیات فراوانی با کلید واژه‌هایی مانند: {{متن قرآن|ٍ لِأُولِي الْأَلْبَابِ}}<ref> سوره آل عمران، آیه ۱۹۰.</ref>، "[[علم]]" {{متن قرآن|أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاء اللَّيْلِ سَاجِدًا وَقَائِمًا يَحْذَرُ الآخِرَةَ وَيَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُوْلُوا الأَلْبَابِ}}<ref>«آیا (آن کافر ناسپاس بهتر است یا) کسی که هر دم از شب در سجده و ایستاده با فروتنی به نیایش می‌پردازد از جهان واپسین می‌هراسد و به بخشایش پروردگارش امید می‌برد؟ بگو: آیا آنان که می‌دانند با آنها که نمی‌دانند برابرند؟ تنها خردمندان پند می‌پذیرند» سوره زمر، آیه ۹.</ref>، "[[عقل]]" {{متن قرآن|إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْكِ الَّتِي تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِمَا يَنْفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِنْ مَاءٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِنْ كُلِّ دَابَّةٍ وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ}}<ref>«بی‌گمان در آفرینش آسمان‌ها و زمین و در پیاپی آمدن شب و روز و در آن کشتی که برای سود رساندن به مردم در دریا روان است و در آبی که خداوند از آسمان فرو می‌بارد و زمین را پس از مردن، بدان زنده می‌دارد و بر آن هرگونه جنبنده‌ای را می‌پراکند و در گرداندن بادها و ابر فرمانبردار میان آسمان و زمین، برای گروهی که خرد می‌ورزند نشانه‌هاست» سوره بقره، آیه ۱۶۴.</ref> و "[[برهان]]" {{متن قرآن|أَمَّنْ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَمَنْ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ أَإِلَهٌ مَعَ اللَّهِ قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ}}<ref>«یا آن کسی که آفرینش را می‌آغازد سپس آن را باز می‌گرداند و کسی که از آسمان و زمین به شما روزی می‌رساند؛ آیا با خداوند، خدایی (دیگر) هست؟ بگو: اگر راست می‌گویید برهانتان را بیاورید» سوره نمل، آیه ۶۴.</ref> [[انسان]] را به [[تفکر]] و [[علم]] اندوزی [[تشویق]] کرده‌اند.
آیات فراوانی با کلید واژه‌هایی مانند: {{متن قرآن|ٍ لِأُولِي الْأَلْبَابِ}}<ref> سوره آل عمران، آیه ۱۹۰.</ref>، "[[علم]]" {{متن قرآن|أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاء اللَّيْلِ سَاجِدًا وَقَائِمًا يَحْذَرُ الآخِرَةَ وَيَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُوْلُوا الأَلْبَابِ}}<ref>«آیا (آن کافر ناسپاس بهتر است یا) کسی که هر دم از شب در سجده و ایستاده با فروتنی به نیایش می‌پردازد از جهان واپسین می‌هراسد و به بخشایش پروردگارش امید می‌برد؟ بگو: آیا آنان که می‌دانند با آنها که نمی‌دانند برابرند؟ تنها خردمندان پند می‌پذیرند» سوره زمر، آیه ۹.</ref>، "[[عقل]]" {{متن قرآن|إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْكِ الَّتِي تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِمَا يَنْفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِنْ مَاءٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِنْ كُلِّ دَابَّةٍ وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ}}<ref>«بی‌گمان در آفرینش آسمان‌ها و زمین و در پیاپی آمدن شب و روز و در آن کشتی که برای سود رساندن به مردم در دریا روان است و در آبی که خداوند از آسمان فرو می‌بارد و زمین را پس از مردن، بدان زنده می‌دارد و بر آن هرگونه جنبنده‌ای را می‌پراکند و در گرداندن بادها و ابر فرمانبردار میان آسمان و زمین، برای گروهی که خرد می‌ورزند نشانه‌هاست» سوره بقره، آیه ۱۶۴.</ref> و "[[برهان]]" {{متن قرآن|أَمَّنْ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَمَنْ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ أَإِلَهٌ مَعَ اللَّهِ قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ}}<ref>«یا آن کسی که آفرینش را می‌آغازد سپس آن را باز می‌گرداند و کسی که از آسمان و زمین به شما روزی می‌رساند؛ آیا با خداوند، خدایی (دیگر) هست؟ بگو: اگر راست می‌گویید برهانتان را بیاورید» سوره نمل، آیه ۶۴.</ref> [[انسان]] را به [[تفکر]] و [[علم]] اندوزی [[تشویق]] کرده‌اند.
۲۱۸٬۲۱۰

ویرایش