رابطه میان انتظار امام و امت: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

رابطه میان انتظار امام و امت (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۶ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۰۱

۱٬۱۱۰ بایت حذف‌شده ، ۲۶ سپتامبر

←‏یگانگی انتظار امام و امت

دیداریویکی‌متن

Bahmani

مدیران

۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{مدخل مرتبط
+| موضوع مرتبط = انتظار ظهور امام مهدی
+| عنوان مدخل  =
+| مداخل مرتبط =
+| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
+}}
-{{مهدویت}}
+== [[انتظار]] آرمانی ==
-==[[انتظار]] آرمانی==
+یکی از مسائل مهم در مورد [[انتظار]] رابطۀ میان انتظارِ [[امام]] و [[امت]] است. در مسألۀ [[انتظار]]، [[امت]] همیشه در حال [[انتظار]] است و "[[منتظِر]]" است و [[امام]] که "[[منتظَر]]"<ref>«منتظِر» اسم فاعل است به معنی کسی که در انتظار چیزی یا امری باشد و «منتظَر» اسم مفعول است به معنی کسی با امری که مورد انتظار واقع شود.</ref> [[مردم]] است خود نیز "[[منتظِر]]" و چشم به راه [[دستور]] [[قیام]] است تا [[پیام الهی]] برسد و رستاخیز بزرگ خویش را آغاز کند. اینجاست که انتظار امت و [[امام]] پیوند می‌یابد و [[انتظار]] بزرگ برای آینده‌ای روشن را پدید می‌آورد.
-*یکی از مسائل مهم در مورد [[انتظار]] رابطۀ میان انتظارِ [[امام]] و [[امت]] است. در مسألۀ [[انتظار]]، [[امت]] همیشه در حال [[انتظار]] است و "[[منتظِر]]" است و [[امام]] که "[[منتظَر]]"<ref>«منتظِر» اسم فاعل است به معنی کسی که در انتظار چیزی یا امری باشد و «منتظَر» اسم مفعول است به معنی کسی با امری که مورد انتظار واقع شود.</ref> [[مردم]] است خود نیز "[[منتظِر]]" و [[چشم به راه]] [[دستور]] [[قیام]] است تا [[پیام الهی]] برسد و [[رستاخیز بزرگ]] خویش را آغاز کند. اینجاست که [[انتظار امت]] و [[امام]] پیوند می‌یابد و [[انتظار]] بزرگ برای آینده‌ای روشن را پدید می‌آورد<ref>ر.ک: [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|منتظر چشم به راهی فریادگر]]، ص ۵۳؛ [[عنایت‌الله مهدی‌زاده|مهدی‌زاده، عنایت‌الله]]، [[انتظار فرج (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۳۲۸؛ [[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[تاثیرهای اجتماعی اعتقاد به مهدویت از دیدگاه جامعه‌شناسی (مقاله)|تاثیرهای اجتماعی اعتقاد به مهدویت از دیدگاه جامعه‌شناسی]]، [[انتظار موعود (نشریه)|انتظار موعود]]، ص۲۳۳.</ref>.
-*[[انتظار]]، با روان‌ها و اندیشه‌هایی که در حال انتظارند و با شور و سوز [[منتظران]]، ارتباط دارد و عمق و گستردگی آن در همین رابطه مشخص می‌گردد. هر کس با پایگاه اهداف [[فکری]] و آرمانی و اهداف و امیدهایی که دارد، در انتظاری متناسب با آن اهداف و [[افکار]] به سر می‌برد و هر چه [[هدف]] و [[آرمان]] والاتر و گرامی‌تر باشد انتظارِ تحقق و فرارسیدن آن روزگار، شورانگیز‌تر است. بنابر همین اصل، انسان‌های بزرگ و بااحساسی که در پی آرمان‌های انسانی و به دنبال ساختن جامعه‌ای [[الهی]] و انسانی هستند انتظاری بزرگ و با احساس به فراخور این [[افکار]] و [[اندیشه‌ها]] دارند؛ نمونۀ واقعیِ این انسان‌های بزرگ، [[انبیاء]] و [[مصلحان]] بزرگ جامعه‌های انسانی هستند<ref>ر.ک: [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|منتظر چشم به راهی فریادگر]]، ص ۵۳؛ [[عنایت‌الله مهدی‌زاده|مهدی‌زاده، عنایت‌الله]]، [[انتظار فرج (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۳۲۸؛ [[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[تاثیرهای اجتماعی اعتقاد به مهدویت از دیدگاه جامعه‌شناسی (مقاله)|تاثیرهای اجتماعی اعتقاد به مهدویت از دیدگاه جامعه‌شناسی]]، [[انتظار موعود (نشریه)|انتظار موعود]]، ص۲۳۳.</ref>.
-==[[یگانگی]] [[انتظار امام]] و [[امت]]==
-*در دوران ما نیز [[انتظار امت]] با [[انتظار امام]] پیوند می‌یابد و مفهومی همانند دارد. [[انتظار امام]] که برای سامان بخشیدن به همۀ نابسامانی‌ها در طول قرن‌هاست، باحساس‌ترین [[قلب]]، غم‌های بزرگ [[بشریت]] را احساس کرده و می‌داند با [[قیام]] خود، چه دگرگونی و تحولی در [[زندگی]] رخ می‌دهد و [[انسان‌ها]] به چه آسایشی دست می‌یابند، پس هر لحظه در انتظارِ به وقوع پیوستن ره‌آوردهای مهم و رهایی‌بخش است. انسانِ [[منتظر]] نیز در [[دوران غیبت]] احساسی چون [[امام]] خویش دارد و همانند پیشوای خود در انتظاری احساس مند به سر می‌برد. با چنین انتظاری، با [[امام]] خویش همسو و هم‌دل می‌گردد و با درکِ سوزها و شورهای [[امام]] به او نزدیک می‌شود. پس [[انتظار]] و [[امید به آینده‌ای روشن]] و به سود [[بشریت]] [[مظلوم]] و حیات دوبارۀ [[دین خدا]]، نقطۀ [[یگانگی]] [[انتظار امام]] و [[امت]] است<ref>ر.ک: [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|منتظر چشم به راهی فریادگر]]، ص ۵۳؛ [[عنایت‌الله مهدی‌زاده|مهدی‌زاده، عنایت‌الله]]، [[انتظار فرج (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۳۲۸؛ [[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[تاثیرهای اجتماعی اعتقاد به مهدویت از دیدگاه جامعه‌شناسی (مقاله)|تاثیرهای اجتماعی اعتقاد به مهدویت از دیدگاه جامعه‌شناسی]]، [[انتظار موعود (نشریه)|انتظار موعود]]، ص۲۳۳.</ref>.
-*حضور در متن جریان‌ها و [[حوادث پیش از ظهور]]، مایۀ یادآوری [[هدف‌ها]] و آرمان‌های [[امام موعود]] {{ع}} و زمینۀ [[آگاهی]] و [[هوشیاری]] است و کناره‌گیری از مسائل [[جامعه]] و [[یأس]] و [[بدبینی]] نسبت به فرجام شایستۀ [[انسان]]، رویگردانی از حالت سازندۀ [[انتظار]] و [[امید]] است و این خاستگاه و زمینۀ اصلی [[غفلت]] و بی‌خبری و [[بی‌تفاوتی]] نسبت به [[حوادث پیش از ظهور]] است. همان حوادثی که [[امام غایب]] نگران آنهاست و آرزوی آن را دارد که هر چه زودتر [[قیام]] کند و به این [[تباهی‌ها]] و [[فسادها]] پایان بخشد. پس [[منتظران راستین]] نباید نسبت به این حوادث و جریان‌ها که [[قلب]] [[امام]] را سخت می‌رنجاند بی‌تفاوت باشند، بلکه باید همانند [[امام]] خود، [[استوار]] و تزلزل‌ناپذیر بایستند و با هر [[ناهنجاری]] و نامردمی بستیزند و [[ستمگران]] [[سیاسی]] و [[اقتصادی]] و نظامی را سرجایشان بنشانند و زمینه‌ساز گسترش [[عدل جهانی]] و نهایی گردند و همانند [[رهبر]] خویش از قدرت‌های بزرگ نظامی و [[سیاسی]] و [[اقتصادی]] نهراسند و با [[امید]] و توجه به [[قدرت الهی]] در مقابل [[طاغوتیان]] و [[ستمکاران]] بایستند، تا با آن کانون بیکران [[معنویت]] و [[قدرت الهی]] پیوند روحی و قلبی بیابند و از او نیرو بگیرند و [[خصلت]] والای [[انتظار]] و [[امید]] را از دست ندهند، زیرا آن [[امام]] [[استوار]] و نستوه چنین می‌فرماید: «به [[یقین]] [[خدا]] با ماست، پس نیازی به دیگری نیست و [[حق]] با ماست، پس از کناره‌گیری کسانی چند، بیمی نیست..».<ref>{{متن حدیث|لِأَنَّ اللَّهَ مَعَنَا فَلَا فَاقَةَ بِنَا إِلَی غَیْرِهِ وَ الْحَقُّ مَعَنَا فَلَنْ یُوحِشَنَا مَنْ قَعَدَ عَنَّا}}؛ بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۸.</ref>.<ref>ر.ک: [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|منتظر چشم به راهی فریادگر]]، ص ۵۳؛ [[عنایت‌الله مهدی‌زاده|مهدی‌زاده، عنایت‌الله]]، [[انتظار فرج (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۳۲۸.</ref>
-*در دعای روز [[عید فطر]] عبارتی با این مضمون به چشم می‌خورد: «بار خدایا! بر [[ولیّ]] خودت [[درود]] بفرست؛ آن ولی که [[منتظر]] [[فرمان]] توست و همواره در آرزوی [[گشایش]] کار [[دوستان]] تو در حال [[انتظار]] به سر می‌برد»<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی وَلِیِّکَ الْمُنْتَظِرِ أَمْرَکَ الْمُنْتَظَرِ لِفَرَجِ أَوْلِیَائِکَ}}؛ بحارالانوار، ج ۸۸، ص ۱۷.</ref>.<ref>ر.ک: [[مریم نجفی لیواری|نجفی لیواری، مریم]] و [[نرگس محمدنیا گالشکلامی|محمدنیا گالشکلامی، نرگس]]، [[واکاوی شاخصه‌های الگوی خانواده منتظر (مقاله)|واکاوی شاخصه‌های الگوی خانواده منتظر]]، ص۷۴.</ref>
-*آن [[حضرت]] در دعای عارفانۀ‌ خود می‌فرمایند: «پروردگارا! بر [[محمد]] و [[آل محمد]] [[درود]] فرست و دوستانت را با تحقق بخشیدن به وعده‌هایی که به آنان داده‌ای گرامی دار و آنان را به آرزوهایی که داشته‌اند برسان؛ زیرا که مهلت [[حاکمیت]] [[ستمگران]] در نظر ما به پایان رسیده است و ما از آنچه که خشمگین هستی، خشمگینیم و همواره در [[یاری]] [[حق]] کوشاییم. ما به صدور [[فرمان]] تو مشتاقیم و [[چشم به راه]] تحقق وعده‌هایی که داده‌ای هستیم. خداوندا! به این [[قیام]] [[اذن]] صادر کن و راه‌های آن را هموار ساز و تحقق [[شایسته]] آن را آسان گردان. برنامه آن را به ما بیاموز و [[سپاهیان]] و [[یاوران]] این [[قیام]] را تأیید کن. [[قدرت]] و [[توانایی]] [[امت]] را به [[ستمگران]] و [[زورگویان]] هر چه زودتر آشکار ساز و [[شمشیر]] [[استقامت]] را به سر [[دشمنان]] کینه‌توز فرود آور»<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَکْرِمْ أَوْلِیَاءَکَ بِإِنْجَازِ وَعْدِکَ وَ بَلِّغْهُمْ دَرْکَ مَا یَأْمُلُونَ مِنْ نَصْرِکَ وَ اکْفُفْ عَنْهُمْ بَأْسَ مَنْ نَصَبَ الْخِلَافَ عَلَیْکَ وَ تَمَرَّدَ بِمَنْعِکَ عَلَی رُکُوبِ مُخَالَفَتِکَ}}؛ بحارالانوار، ج۸۵، ص۲۳۳.</ref>.<ref>ر.ک: [[مریم نجفی لیواری|نجفی لیواری، مریم]] و [[نرگس محمدنیا گالشکلامی|محمدنیا گالشکلامی، نرگس]]، [[واکاوی شاخصه‌های الگوی خانواده منتظر (مقاله)|واکاوی شاخصه‌های الگوی خانواده منتظر]]، ص۷۴.</ref>
-==نتیجه گیری==
-*بنابراین، تک تک افراد در یک [[امت اسلامی]] "[[منتظر]]" محسوب شده و خود [[امام]] [[منتظر]] بر قیامش می‌باشد انتظاری بزرگ و احساس مند. [[منتظرین]] همسو با [[امام]] خود با [[امید]] و [[استوار]] در متن جریان‌ها و حوادث حضوری موثر دارند.
-==پرسش مستقیم==
+[[انتظار]]، با روان‌ها و اندیشه‌هایی که در حال انتظارند و با شور و سوز [[منتظران]]، ارتباط دارد و عمق و گستردگی آن در همین رابطه مشخص می‌گردد. هر کس با پایگاه اهداف [[فکری]] و آرمانی و اهداف و امیدهایی که دارد، در انتظاری متناسب با آن اهداف و [[افکار]] به سر می‌برد و هر چه [[هدف]] و آرمان والاتر و گرامی‌تر باشد انتظارِ تحقق و فرارسیدن آن روزگار، شورانگیز‌تر است. بنابر همین اصل، انسان‌های بزرگ و بااحساسی که در پی آرمان‌های انسانی و به دنبال ساختن جامعه‌ای [[الهی]] و انسانی هستند انتظاری بزرگ و با احساس به فراخور این [[افکار]] و [[اندیشه‌ها]] دارند؛ نمونۀ واقعیِ این انسان‌های بزرگ، [[انبیاء]] و [[مصلحان]] بزرگ جامعه‌های انسانی هستند<ref>ر.ک: [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|منتظر چشم به راهی فریادگر]]، ص ۵۳؛ [[عنایت‌الله مهدی‌زاده|مهدی‌زاده، عنایت‌الله]]، [[انتظار فرج (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۳۲۸؛ [[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[تاثیرهای اجتماعی اعتقاد به مهدویت از دیدگاه جامعه‌شناسی (مقاله)|تاثیرهای اجتماعی اعتقاد به مهدویت از دیدگاه جامعه‌شناسی]]، [[انتظار موعود (نشریه)|انتظار موعود]]، ص۲۳۳.</ref>.
+== یگانگی انتظار امام و [[امت]] ==
+در دوران ما نیز انتظار امت با انتظار امام پیوند می‌یابد و مفهومی همانند دارد. انتظار امام که برای سامان بخشیدن به همۀ نابسامانی‌ها در طول قرن‌هاست، باحساس‌ترین [[قلب]]، غم‌های بزرگ [[بشریت]] را [[احساس]] کرده و می‌داند با [[قیام]] خود، چه [[دگرگونی]] و تحولی در [[زندگی]] رخ می‌دهد و [[انسان‌ها]] به چه آسایشی دست می‌یابند، پس هر لحظه در انتظارِ به وقوع پیوستن ره‌آوردهای مهم و رهایی‌بخش است. انسانِ [[منتظر]] نیز در دوران غیبت احساسی چون [[امام]] خویش دارد و همانند پیشوای خود در انتظاری احساس مند به سر می‌برد. با چنین انتظاری، با امام خویش همسو و هم‌دل می‌گردد و با درکِ سوزها و شورهای امام به او نزدیک می‌شود. پس [[انتظار]] و امید به آینده‌ای روشن و به سود بشریت [[مظلوم]] و [[حیات]] دوبارۀ [[دین خدا]]، نقطۀ یگانگی انتظار امام و امت است<ref>ر.ک: [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|منتظر چشم به راهی فریادگر]]، ص۵۳؛ [[عنایت‌الله مهدی‌زاده|مهدی‌زاده، عنایت‌الله]]، [[انتظار فرج (کتاب)|انتظار فرج]]، ص۳۲۸؛ [[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[تاثیرهای اجتماعی اعتقاد به مهدویت از دیدگاه جامعه‌شناسی (مقاله)|تاثیرهای اجتماعی اعتقاد به مهدویت از دیدگاه جامعه‌شناسی]]، [[انتظار موعود (نشریه)|انتظار موعود]]، ص۲۳۳.</ref>.
+حضور در متن جریان‌ها و حوادث پیش از ظهور، مایۀ یادآوری [[هدف‌ها]] و آرمان‌های امام موعود{{ع}} و زمینۀ [[آگاهی]] و [[هوشیاری]] است و [[کناره‌گیری]] از مسائل [[جامعه]] و [[یأس]] و [[بدبینی]] نسبت به فرجام شایستۀ [[انسان]]، رویگردانی از حالت سازندۀ انتظار و [[امید]] است و این خاستگاه و زمینۀ اصلی [[غفلت]] و بی‌خبری و بی‌تفاوتی نسبت به حوادث پیش از ظهور است. همان حوادثی که [[امام غایب]] نگران آنهاست و آرزوی آن را دارد که هر چه زودتر قیام کند و به این [[تباهی‌ها]] و [[فسادها]] پایان بخشد. پس [[منتظران راستین]] نباید نسبت به این حوادث و جریان‌ها که قلب امام را سخت می‌رنجاند بی‌تفاوت باشند، بلکه باید همانند امام خود، [[استوار]] و تزلزل‌ناپذیر بایستند و با هر ناهنجاری و نامردمی بستیزند و [[ستمگران]] [[سیاسی]] و [[اقتصادی]] و نظامی را سرجایشان بنشانند و زمینه‌ساز گسترش عدل جهانی و نهایی گردند و همانند [[رهبر]] خویش از قدرت‌های بزرگ نظامی و سیاسی و اقتصادی نهراسند و با [[امید]] و توجه به [[قدرت الهی]] در مقابل [[طاغوتیان]] و [[ستمکاران]] بایستند، تا با آن کانون بیکران [[معنویت]] و قدرت الهی پیوند [[روحی]] و [[قلبی]] بیابند و از او نیرو بگیرند و خصلت والای [[انتظار]] و امید را از دست ندهند؛ زیرا آن [[امام]] [[استوار]] و نستوه چنین می‌فرماید: «به [[یقین]] [[خدا]] با ماست، پس نیازی به دیگری نیست و [[حق]] با ماست، پس از [[کناره‌گیری]] کسانی چند، بیمی نیست...»<ref>{{متن حدیث|لِأَنَّ اللَّهَ مَعَنَا فَلَا فَاقَةَ بِنَا إِلَی غَیْرِهِ وَ الْحَقُّ مَعَنَا فَلَنْ یُوحِشَنَا مَنْ قَعَدَ عَنَّا}}؛ بحارالانوار، ج ۵۳، ص۱۷۸.</ref>.<ref>ر.ک: [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|منتظر چشم به راهی فریادگر]]، ص۵۳؛ [[عنایت‌الله مهدی‌زاده|مهدی‌زاده، عنایت‌الله]]، [[انتظار فرج (کتاب)|انتظار فرج]]، ص۳۲۸.</ref>
+در دعای [[روز]] [[عید فطر]] عبارتی با این مضمون به چشم می‌خورد: «بار خدایا! بر [[ولیّ]] خودت [[درود]] بفرست؛ آن ولی که [[منتظر]] [[فرمان]] توست و همواره در آرزوی [[گشایش]] کار [[دوستان]] تو در حال انتظار به سر می‌برد»<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی وَلِیِّکَ الْمُنْتَظِرِ أَمْرَکَ الْمُنْتَظَرِ لِفَرَجِ أَوْلِیَائِکَ}}؛ بحارالانوار، ج ۸۸، ص۱۷.</ref>.
+آن حضرت در دعای عارفانۀ‌ خود می‌فرمایند: «پروردگارا! بر محمد و آل محمد [[درود]] فرست و دوستانت را با تحقق بخشیدن به وعده‌هایی که به آنان داده‌ای گرامی دار و آنان را به آرزوهایی که داشته‌اند برسان؛ زیرا که مهلت [[حاکمیت]] ستمگران در نظر ما به پایان رسیده است و ما از آنچه که [[خشمگین]] هستی، خشمگینیم و همواره در [[یاری]] [[حق]] کوشاییم. ما به صدور فرمان تو مشتاقیم و چشم به راه تحقق وعده‌هایی که داده‌ای هستیم. خداوندا! به این [[قیام]] [[اذن]] صادر کن و راه‌های آن را هموار ساز و تحقق شایسته آن را آسان گردان. برنامه آن را به ما بیاموز و سپاهیان و [[یاوران]] این قیام را [[تأیید]] کن. [[قدرت]] و [[توانایی]] [[امت]] را به [[ستمگران]] و [[زورگویان]] هر چه زودتر آشکار ساز و [[شمشیر]] [[استقامت]] را به سر [[دشمنان]] [[کینه‌توز]] فرود آور»<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَکْرِمْ أَوْلِیَاءَکَ بِإِنْجَازِ وَعْدِکَ وَ بَلِّغْهُمْ دَرْکَ مَا یَأْمُلُونَ مِنْ نَصْرِکَ وَ اکْفُفْ عَنْهُمْ بَأْسَ مَنْ نَصَبَ الْخِلَافَ عَلَیْکَ وَ تَمَرَّدَ بِمَنْعِکَ عَلَی رُکُوبِ مُخَالَفَتِکَ}}؛ بحارالانوار، ج۸۵، ص۲۳۳.</ref>.<ref>ر.ک: [[مریم نجفی لیواری|نجفی لیواری، مریم]] و [[نرگس محمدنیا گالشکلامی|محمدنیا گالشکلامی، نرگس]]، [[واکاوی شاخصه‌های الگوی خانواده منتظر (مقاله)|واکاوی شاخصه‌های الگوی خانواده منتظر]]، ص۷۴.</ref>
+== نتیجه گیری ==
+بنابراین، تک تک افراد در یک [[امت اسلامی]] "[[منتظر]]" محسوب شده و خود [[امام]] [[منتظر]] بر قیامش می‌باشد انتظاری بزرگ و احساس مند. [[منتظرین]] همسو با [[امام]] خود با [[امید]] و [[استوار]] در متن جریان‌ها و حوادث حضوری موثر دارند.
+== پرسش مستقیم ==
 * [[منظور از انتظار امام و امت چیست؟ (پرسش)]]
+== پرسش‌های وابسته ==
 {{پرسمان انتظار فرج}}
-==منابع==
+== منابع ==
-{{فهرست اثر}}
+{{منابع}}
-{{ستون-شروع|۳}}
 # [[پرونده:1100128.jpg|22px]] [[امیر مهدی حکیمی|حکیمی، امیر مهدی]]، [[منتظر چشم به راهی فریادگر (کتاب)|'''منتظر چشم به راهی فریادگر''']]
-# [[پرونده:87yo3.jpg|22px]] [[عنایت‌الله مهدی‌زاده|مهدی‌زاده، عنایت‌الله]]، [[انتظار فرج (کتاب)|'''انتظار فرج''']]
+# [[پرونده:87yo3.jpeg|22px]] [[عنایت‌الله مهدی‌زاده|مهدی‌زاده، عنایت‌الله]]، [[انتظار فرج (کتاب)|'''انتظار فرج''']]
 # [[پرونده:11830.jpg|22px]] [[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[تاثیرهای اجتماعی اعتقاد به مهدویت از دیدگاه جامعه‌شناسی (مقاله)|'''تاثیرهای اجتماعی اعتقاد به مهدویت از دیدگاه جامعه‌شناسی''']]
 # [[پرونده:Mar.jpg|22px]] [[مریم نجفی لیواری|نجفی لیواری، مریم]] و [[نرگس محمدنیا گالشکلامی|محمدنیا گالشکلامی، نرگس]]، [[واکاوی شاخصه‌های الگوی خانواده منتظر (مقاله)|'''واکاوی شاخصه‌های الگوی خانواده منتظر''']]
-{{پایان}}
+{{پایان منابع}}
-{{پایان}}
-==پانویس==
+== پانویس ==
-{{یادآوری پانویس}}
 {{پانویس}}
-{{انتظار افقی}}
+[[رده:انتظار ظهور امام مهدی]]
-[[رده:رابطه میان انتظار امام و امت]]
-[[رده:مدخل]]