پرش به محتوا

بحث:آیا اعتقاد به علم غیب امام غلو نیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۴: خط ۴۴:
هر چند [[علم به غیب]] در اصل مخصوص [[خداوند]] است، اما خداوند قسمی از آنرا به [[برگزیدگان]] از [[مخلوقات]] مانند [[پیامبران]] و [[امامان]] [[تعلیم]] داده است<ref>{{متن قرآن|عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ}}«او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمی‌کند جز فرستاده‌ای را که بپسندد» سوره جن، آیه ۲۶ ـ ۲۷</ref>. بر این اساس آیاتی که انحصار [[علم غیب]] را برای [[خداوند متعال]] [[ثابت]] می‌نمایند<ref>مانند: {{متن قرآن|إِنَّمَا الْغَيْبُ لِلَّهِ}}«بگو که غیب، تنها از آن خداوند است» سوره یونس، آیه ۲۰.</ref> ناظر به آن دسته از علوم غیبیِ ذاتی، استقلالی و نامحدود هستند که صرفا اختصاص به [[خداوند سبحان]] داشته و در این علم هیچ شریکی برای او متصور نیست، همچنین آیاتی که علم غیب را از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و سایر موجودات [[نفی]] می‌نمایند<ref>مانند: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي خَزَائِنُ اللَّهِ وَلَا أَعْلَمُ الْغَيْبَ}}«بگو: من به شما نمی‌گویم که گنجینه‌های خداوند نزد من است و غیب نمی‌دانم» سوره انعام، آیه ۵۰.</ref> هم ناظر به همین قسم از [[علم]] غیب‌اند؛ اما [[علم غیبی]] که امامان{{ع}} دارند با [[اراده]] و [[علم الهی]] و با [[اذن خداوند]] و تعلیم و [[عنایت]] اوست و به صورت ذاتی و استقلالی نیست<ref>ر.ک. شاکر، محمد تقی، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص۱۳۸؛ برنجکار، رضا، شاکر، محمد تقی، مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران، فصلنامه مطالعات تفسیری، ش ۱۰، تابستان ۱۳۹۱، ص ۶۸ بخارایی‌زاده، حبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت، ص ۱۱۷؛ نظیر عرفانی، محمد، بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص ۱۹۰؛ باقری، بررسی علم اولیای الهی، ص۱۵۴ـ۱۶۴.</ref>.
هر چند [[علم به غیب]] در اصل مخصوص [[خداوند]] است، اما خداوند قسمی از آنرا به [[برگزیدگان]] از [[مخلوقات]] مانند [[پیامبران]] و [[امامان]] [[تعلیم]] داده است<ref>{{متن قرآن|عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ}}«او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمی‌کند جز فرستاده‌ای را که بپسندد» سوره جن، آیه ۲۶ ـ ۲۷</ref>. بر این اساس آیاتی که انحصار [[علم غیب]] را برای [[خداوند متعال]] [[ثابت]] می‌نمایند<ref>مانند: {{متن قرآن|إِنَّمَا الْغَيْبُ لِلَّهِ}}«بگو که غیب، تنها از آن خداوند است» سوره یونس، آیه ۲۰.</ref> ناظر به آن دسته از علوم غیبیِ ذاتی، استقلالی و نامحدود هستند که صرفا اختصاص به [[خداوند سبحان]] داشته و در این علم هیچ شریکی برای او متصور نیست، همچنین آیاتی که علم غیب را از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و سایر موجودات [[نفی]] می‌نمایند<ref>مانند: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي خَزَائِنُ اللَّهِ وَلَا أَعْلَمُ الْغَيْبَ}}«بگو: من به شما نمی‌گویم که گنجینه‌های خداوند نزد من است و غیب نمی‌دانم» سوره انعام، آیه ۵۰.</ref> هم ناظر به همین قسم از [[علم]] غیب‌اند؛ اما [[علم غیبی]] که امامان{{ع}} دارند با [[اراده]] و [[علم الهی]] و با [[اذن خداوند]] و تعلیم و [[عنایت]] اوست و به صورت ذاتی و استقلالی نیست<ref>ر.ک. شاکر، محمد تقی، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص۱۳۸؛ برنجکار، رضا، شاکر، محمد تقی، مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران، فصلنامه مطالعات تفسیری، ش ۱۰، تابستان ۱۳۹۱، ص ۶۸ بخارایی‌زاده، حبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت، ص ۱۱۷؛ نظیر عرفانی، محمد، بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص ۱۹۰؛ باقری، بررسی علم اولیای الهی، ص۱۵۴ـ۱۶۴.</ref>.


به عبارت دیگر ماهیت [[علم غیب معصوم]] با [[علم غیب]] [[الهی]] یکی نبوده و بلکه تفاوت هایی میان این دو وجود دارد که بر اساس آنها اعتقاد به برخورداری [[معصوم]] از [[علم غیب]]، نه تنها [[غلو]] محسوب نمی‌شود بلکه مطابق با آیات قرآن نیز هست. زیرا: [[علم غیب]] [[خداوند]] بالذات و قدیم است، اما علم غیب [[امامان]] و [[انبیاء]] بالغیر و [[مأذون]] از جانب خداوند و اعطائی است، لذا [[قرآن مجید]] به [[صراحت]] علم غیب بالذات و مستقل را از غیر [[خدا]] [[نفی]] می‌کند. همچنین علم غیب خداوند نامحدود بوده و هیچ استثناء و قیدی ندارد، اما [[علم غیب امام]] محدود به مقداری است که خداوند خواسته باشد<ref>ر.ک. قاضی طباطبایی، محمد علی، بررسی‌های اسلامی؛ باقری، بررسی علم اولیای الهی، ص۱۵۴ـ ۱۶۴؛ برنجکار، رضا، شاکر، محمد تقی، مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران، فصلنامه مطالعات تفسیری، ش ۱۰، تابستان ۱۳۹۱، ص ۶۸؛ نظیر عرفانی، محمد، بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص ۱۹۰؛ شاکر، محمد تقی، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص۱۳۸.</ref>. [[علم]] [[خدا]] به زمان و مکان خاصی منحصر نمی‌شود، زیرا [[علم]] او ذاتی است و نه اکتسابی و [[ذات خدا]] زمان و مکان ندارد.<ref>ر.ک. مغنیه، محمد جواد، تفسیر کاشف، ج۳؛ مظفر، محمدحسین، ‌علم الامام، ص۲۸؛ برنجکار، رضا، شاکر، محمد تقی، مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران، فصلنامه مطالعات تفسیری، ش ۱۰، تابستان ۱۳۹۱، ص ۶۸؛ هاشمی، سیدعلی، مکاتبۀ اختصاصی با [[دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت]]، پژوهشگران ماهنامه پرسمان، چند پاسخ درباره چگونگی علم امام، ماهنامه پرسمان، ش۲۵، ص۴</ref> [[علم]] [[خدا]] به حالت خاصی منحصر نمی‌شود؛ زیرا [[علم]] او ذاتی است و نه اکتسابی و [[ذات خدا]] با تغییر حالت‌ها و رویدادها تغییر نمی‌کند.<ref>ر.ک. مغنیه، محمد جواد، تفسیر کاشف، ج۳.</ref> [[علم]] [[خدا]] ازلی و ابدی است.<ref>مظفر، محمدحسین، ‌علم الامام، ص۲۸؛ ر.ک. برنجکار، رضا، شاکر، محمد تقی، مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران، فصلنامه مطالعات تفسیری، ش ۱۰، تابستان ۱۳۹۱، ص ۶۸؛ هاشمی، سیدعلی، مکاتبۀ اختصاصی با [[دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت]]، پژوهشگران ماهنامه پرسمان، چند پاسخ درباره چگونگی علم امام، ماهنامه پرسمان، ش۲۵، ص۴</ref>[[علم]] [[خدا]] اصیل است.<ref>مظفر، محمدحسین، ‌علم الامام، ص۲۸؛ ر.ک. برنجکار، رضا، شاکر، محمد تقی، مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران، فصلنامه مطالعات تفسیری، ش ۱۰، تابستان ۱۳۹۱، ص ۶۸</ref>، علم غیب خدا، قدیم و پیش از همه [[مخلوقات]] و معلومات و علت معلومات است، ولی علمِ [[غیب]] [[انبیا]] و [[ائمه]]{{ع}} حادث و پس از معلومات و مغایر با ذات ایشان بوده و علت معلومات نیست، علم غیب [[الهی]] مانند اصل [[علم الهی]]، منشاء پیدایش اشیاء است، اما علم غیب انبیا و ائمه{{ع}} چنین نیست. <ref>ر.ک. قاضی طباطبایی، محمد علی، بررسی‌های اسلامی؛ باقری، بررسی علم اولیای الهی، ص۱۵۴ـ ۱۶۴؛ برنجکار، رضا، شاکر، محمد تقی، مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران، فصلنامه مطالعات تفسیری، ش ۱۰، تابستان ۱۳۹۱، ص ۶۸؛ نظیر عرفانی، محمد، بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص ۱۹۰؛ شاکر، محمد تقی، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص۱۳۸.</ref>.
به عبارت دیگر ماهیت [[علم غیب معصوم]] با [[علم غیب]] [[الهی]] یکی نبوده و بلکه تفاوت هایی میان این دو وجود دارد که بر اساس آنها اعتقاد به برخورداری [[معصوم]] از [[علم غیب]]، نه تنها [[غلو]] محسوب نمی‌شود بلکه مطابق با آیات قرآن نیز هست. زیرا: [[علم غیب]] [[خداوند]] بالذات و قدیم است، اما علم غیب [[امامان]] و [[انبیاء]] بالغیر و [[مأذون]] از جانب خداوند و اعطائی است، لذا [[قرآن مجید]] به [[صراحت]] علم غیب بالذات و مستقل را از غیر [[خدا]] [[نفی]] می‌کند. همچنین علم غیب خداوند نامحدود بوده و هیچ استثناء و قیدی ندارد، اما [[علم غیب امام]] محدود به مقداری است که خداوند خواسته باشد. [[علم]] [[خدا]] به زمان و مکان خاصی منحصر نمی‌شود، زیرا [[علم]] او ذاتی است و نه اکتسابی و [[ذات خدا]] زمان و مکان ندارد. [[علم]] [[خدا]] به حالت خاصی منحصر نمی‌شود؛ زیرا [[علم]] او ذاتی است و نه اکتسابی و [[ذات خدا]] با تغییر حالت‌ها و رویدادها تغییر نمی‌کند. [[علم]] [[خدا]] ازلی و ابدی است. [[علم]] [[خدا]] اصیل است. علم غیب خدا، قدیم و پیش از همه [[مخلوقات]] و معلومات و علت معلومات است، ولی علمِ [[غیب]] [[انبیا]] و [[ائمه]]{{ع}} حادث و پس از معلومات و مغایر با ذات ایشان بوده و علت معلومات نیست، علم غیب [[الهی]] مانند اصل [[علم الهی]]، منشاء پیدایش اشیاء است، اما علم غیب انبیا و ائمه{{ع}} چنین نیست<ref>ر.ک. [[محمد جواد مغنیه|مغنیه، محمد جواد]]، تفسیر کاشف، ج۳؛ [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، ‌[[علم الامام (کتاب)|علم الامام]]، ص۲۸؛ [[سید محمد علی قاضی طباطبایی|قاضی طباطبایی، محمد علی]]، [[بررسی‌های اسلامی (کتاب)|بررسی‌های اسلامی]]؛ [[سید محمد فائز باقری|باقری، سید محمد فائز]]، [[بررسی علم اولیای الهی (پایان‌نامه)|بررسی علم اولیای الهی]]، ص۱۵۴ـ ۱۶۴؛ [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]، [[محمد تقی شاکر|شاکر، محمد تقی]]، [[مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران (مقاله)|مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران]]، فصلنامه مطالعات تفسیری، ش ۱۰، تابستان ۱۳۹۱، ص ۶۸؛ [[محمد نظیر عرفانی|نظیر عرفانی، محمد]]، [[بررسی علم غیب معصومان (پایان‌نامه)|بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین]]، ص ۱۹۰؛ [[محمد تقی شاکر|شاکر، محمد تقی]]، [[منابع علم امام در قرآن و روایات (پایان‌نامه)|منابع علم امام در قرآن و روایات]]، ص۱۳۸؛ [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، مکاتبۀ اختصاصی با [[دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت]]، پژوهشگران ماهنامه پرسمان، چند پاسخ درباره چگونگی علم امام، ماهنامه پرسمان، ش۲۵، ص۴.</ref>.


===امکان عقلی برخورداری [[معصوم]] از [[علم غیب]]===
===امکان عقلی برخورداری [[معصوم]] از [[علم غیب]]===
۱۱۲٬۳۴۹

ویرایش