|
|
خط ۱۰: |
خط ۱۰: |
| #'''[[برگزیدگی]]:''' [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} در دنیا [[برگزیده]] است: {{متن قرآن| وَلَقَدِ اصْطَفَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا }}<ref>« ما او را در این جهان برگزیدهایم » سوره بقره، آیه ۱۳۰.</ref> در [[تفاسیر]]، مراد از برگزیدگی آن [[حضرت]]، رسیدن وی به [[مقام عبودیت]] و [[تسلیم محض]]،<ref>المیزان، ج ۱، ص ۳۰۰.</ref> [[انتخاب]] او به [[مقام نبوت]] و [[رسالت]]، به دنیا آمدن [[فرزندان]] [[پاک]] از صلب وی،<ref>کشف الاسرار، ج ۱، ص ۳۶۴.</ref> تضمین مقام نبوت در ذریّه او، [[دستور]] به ساختن [[مسجد]] برای [[یکتاپرستی]] و [[اجابت]] خواستههای وی <ref>التحریر و التنویر، ج ۱، ص ۷۰۶.</ref> دانسته شده است. | | #'''[[برگزیدگی]]:''' [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} در دنیا [[برگزیده]] است: {{متن قرآن| وَلَقَدِ اصْطَفَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا }}<ref>« ما او را در این جهان برگزیدهایم » سوره بقره، آیه ۱۳۰.</ref> در [[تفاسیر]]، مراد از برگزیدگی آن [[حضرت]]، رسیدن وی به [[مقام عبودیت]] و [[تسلیم محض]]،<ref>المیزان، ج ۱، ص ۳۰۰.</ref> [[انتخاب]] او به [[مقام نبوت]] و [[رسالت]]، به دنیا آمدن [[فرزندان]] [[پاک]] از صلب وی،<ref>کشف الاسرار، ج ۱، ص ۳۶۴.</ref> تضمین مقام نبوت در ذریّه او، [[دستور]] به ساختن [[مسجد]] برای [[یکتاپرستی]] و [[اجابت]] خواستههای وی <ref>التحریر و التنویر، ج ۱، ص ۷۰۶.</ref> دانسته شده است. |
| #'''[[آبرومندی]]:''' [[عیسی]]{{ع}} در دنیا و آخرت [[آبرومند]] است: {{متن قرآن| اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيهًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ}}<ref>« نامش مسیح پسر مریم است، در این جهان و در جهان واپسین آبرومند و از نزدیکشدگان (به خداوند) است» سوره آل عمران، آیه ۴۵.</ref> [[وجیه]] بودن آن حضرت، به [[قدر]] و [[منزلت]] وی نزد [[خدا]]، مقام نبوت و رسالتش، [[مستجاب الدعوه]] بودن او، الگوی مؤمنان و [[صالحان]] بودنش و ظاهر شدن [[معجزات]] و [[کرامات]] به دست وی [[تفسیر]] شده است<ref>الکشاف، ج ۱، ص ۳۶۴؛ کشف الاسرار، ج ۲، ص ۱۱۹ـ۱۲۰؛ آلاء الرحمن، ج ۱، ص ۲۸۴.</ref>.<ref>[[سید سعید حسینی|حسینی، سید سعید]]، [[دنیا (مقاله)|مقاله «دنیا»]]، [[ دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)| دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۳.</ref> | | #'''[[آبرومندی]]:''' [[عیسی]]{{ع}} در دنیا و آخرت [[آبرومند]] است: {{متن قرآن| اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيهًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ}}<ref>« نامش مسیح پسر مریم است، در این جهان و در جهان واپسین آبرومند و از نزدیکشدگان (به خداوند) است» سوره آل عمران، آیه ۴۵.</ref> [[وجیه]] بودن آن حضرت، به [[قدر]] و [[منزلت]] وی نزد [[خدا]]، مقام نبوت و رسالتش، [[مستجاب الدعوه]] بودن او، الگوی مؤمنان و [[صالحان]] بودنش و ظاهر شدن [[معجزات]] و [[کرامات]] به دست وی [[تفسیر]] شده است<ref>الکشاف، ج ۱، ص ۳۶۴؛ کشف الاسرار، ج ۲، ص ۱۱۹ـ۱۲۰؛ آلاء الرحمن، ج ۱، ص ۲۸۴.</ref>.<ref>[[سید سعید حسینی|حسینی، سید سعید]]، [[دنیا (مقاله)|مقاله «دنیا»]]، [[ دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)| دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۳.</ref> |
|
| |
| ===مظاهر [[خشم خدا]] از [[کافران]]===
| |
| # [[عذاب]] سخت: [[آیه]] ۵۶ [[آل عمران]] / ۳ به کافران از [[یهود]] عذاب شدید در [[دنیا]] و [[آخرت]] را [[وعده]] میدهد: «فَاَمَّاالَّذینَ کَفَروا فَاُعَذِّبُهُم عَذابـًا شَدیدًا فِی الدُّنیا والأخِرَةِ». برخی از [[مفسران]]، عذاب دنیا را اموری چون کشته شدن، [[اسارت]]، فرو رفتن در [[زمین]]، [[خواری]] و پرداخت [[جزیه]] دانستهاند.<ref>تفسیر ثعلبی، ج ۳، ص ۸۳؛ زبدة التفاسیر، ج ۱، ص ۴۹۴؛ روح المعانی، ج ۲، ص ۱۷۷.</ref> براساس آیهای نیز عذابی دردناک در دنیا و آخرت در [[انتظار]] کسانی است که [[دوست]] دارند زشتکاری میان [[مؤمنان]] رواج یابد: «اِنَّ الَّذینَ یُحِبّونَ اَن تَشیعَ الفـحِشَةُ فِی الَّذینَ ءامَنوا لَهُم عَذابٌ اَلیمٌ فِی الدُّنیا والأخِرَةِ». ([[نور]] / ۲۴، ۱۹) عذاب دنیا را اجرای حدّ بر آنان دانستهاند <ref>التبیان، ج ۷، ص ۴۱۹؛ الکشاف، ج ۳، ص ۲۲۱.</ref>.
| |
| #عذاب با [[اموال]] و [[فرزندان]]:با اینکه اموال و فرزندان از نعمتهای خدایند ([[اسراء]] / ۱۷، ۶؛ [[نوح]] / ۷۱، ۱۲)، [[مواهب مادی]] همیشه مایه [[خوشبختی]] [[انسان]] نیستند، چنان که در آیهای مایه عذاب [[منافقان]] و [[دنیاطلبان]] دانسته شدهاند: «فَلا تُعجِبکَ اَمولُهُم ولا اَولـدُهُم اِنَّما یُریدُ اللّهُ لِیُعَذِّبَهُم بِها فِی الحَیوةِ الدُّنیا وتَزهَقَ اَنفُسُهُموهُم کـفِرون» ([[توبه]] / ۹، ۵۵؛ نیز ۸۵)، زیرا این گونه اشخاص معمولاً فرزندانی [[ناصالح]] و اموالی بی [[برکت]] دارند که مایه درد و رنجشان در [[زندگی دنیا]] میشود. از سوی دیگر، [[دلبستگی]] به اموال و فرزندان که چشمپوشی از آنها دشوار است، سبب میشود که ایمانشان را پای آنها گذاشته و با [[کفر]] از دنیا میروند و به سختترین وضعی [[جان]] میدهند.<ref>نمونه، ج ۷، ص ۴۴۹ـ۴۵۰.</ref> هرچه [[آلودگی]] [[انسان]] در دنیا به [[مال]] و [[اولاد]] و زینتهای [[دنیایی]] زیادتر باشد، عذاب و اندوهش بیشتر میشود؛<ref> اطیب البیان، ج ۶، ص ۲۴۲.</ref> ولی دنیاپرستان از [[درک]] این [[واقعیت]] غافلاند، چنان که با دیدن [[ثروت]] [[قارون]]، از [[آخرت]] [[غافل]] شده و [[آرزو]] کردند کاش ثروتی مانند وی داشتند: «قالَ الَّذینَ یُریدونَ الحَیوةَ الدُّنیا یــلَیتَ لَنا مِثلَ ما اوتِیَ قـرونُ». ([[قصص]] / ۲۸، ۷۹) براین اساس، تفاوت [[انسانها]] در [[میزان]] بهره مندی از [[مواهب مادی]] هرگز نمیتواند دلیل امتیاز آنها در [[مقامات معنوی]] باشد، بلکه [[معیشت]] و روزیشان در [[دنیا]] میان آنان قسمت شده و اگر برخی بر بعضی [[برتری]] دارند، به سبب مصالحی است که [[خدا]] برای آنان در نظر دارد: «اَهُم یَقسِمونَ رَحمَتَ رَبِّکَ نَحنُ قَسَمنا بَینَهُم مَعیشَتَهُم فِی الحَیوةِ الدُّنیا ورَفَعنا بَعضَهُم فَوقَ بَعضٍ دَرَجـتٍ لِیَتَّخِذَ بَعضُهُم بَعضـًا سُخریـًّا» (زخرف / ۴۳، ۳۲)؛ حتی [[کافران]] نیز سهم و بهره خود از این دنیا را بر میگیرند. (احقاف / ۴۶، ۲۰) ([[رزق]]) در [[تفسیر آیه]] ۵۵ [[توبه]] / ۹ با توجه به [[آیه]] ۵۴، اقوال دیگری نیز در چگونگی [[عذاب]] [[منافقان]] با [[اموال]] و [[فرزندان]] یاد شده است؛ از جمله [[سختی]] [[انفاق]] از روی ناخرسندی برای [[زکات]] یا برای [[جنگ]]، [[دشواری]] گرد آوردن اموال و [[تربیت]] فرزندان و [[اندوه]] از دست دادن آنها و [[ناراحتی]] از دست دادن اموال و [[اسیر]] شدن فرزندان در [[نبردها]] و همه اینها در حالی است که هیچ به [[ثواب]] [[آخرتی]] [[امید]] ندارند.<ref>جامع البیان، ج ۱۰، ص ۱۰۷؛ الجدید، ج ۳، ص ۳۴۷ ـ ۳۴۸.</ref>
| |
| # [[خواری]]: کسانی که با خدا و فرستادهاش میجنگند و در [[زمین]] به [[فساد]] میکوشند، میبایست کشته یا بر دار آویخته شوند؛ یا دستها و پاهایشان [[بریده]] یا [[تبعید]] شوند و این خواری آنان در دنیاست: «اِنَّما جَزؤُا الَّذینَ یُحارِبونَ اللّهَ ورَسولَهُ ویَسعَونَ فِی الاَرضِ فَسادًا اَن یُقَتَّلوا اَو یُصَلَّبوا اَو تُقَطَّعَ اَیدیهِم واَرجُلُهُم مِن خِلـفٍ اَو یُنفَوا مِنَ الاَرضِ ذلِکَ لَهُم خِزیٌ فِی الدُّنیا». ([[مائده]] / ۵، ۳۳) آیاتی، عوامل خواری را بر میشمرند: [[تبعیض]] در عمل به [[کتاب الهی]] (بقره / ۲، ۸۵)؛ [[نفاق]]، [[جاسوسی]] و [[تحریف]] در [[دین]] (مائده / ۵، ۴۱)؛ جلوگیری از [[ذکر خدا]] در [[مساجد]] و تلاش برای [[تخریب]] آنها (بقره / ۲، ۱۱۴)؛ گوساله پرستی ([[اعراف]] / ۷، ۱۵۲)؛ [[مجادله]] درباره [[خدا]] بیهیچ دلیل و حجّتی معتبر ([[حجّ]] / ۲۲، ۸ ـ ۹)؛ [[تکذیب]] [[حق]] (زمر / ۳۹، ۲۵ ـ ۲۶)؛ [[استکبار]] و [[انکار آیات الهی]]. (فصّلت / ۴۱، ۱۵ ـ ۱۶) در [[تفاسیر]] برای [[خواری]] مصادیقی مانند کشته، [[اسیر]] و [[تبعید]] شدن، پرداخت [[جزیه]]،<ref>التبیان، ج ۱، ص ۳۳۷؛ تفسیر ثعلبی، ج ۱، ص ۲۳۱.</ref> [[عقوبت]] در [[دنیا]] <ref>جامع البیان، ج ۶، ص ۱۴۳.</ref> و انواع گوناگون [[عذاب]] <ref> المیزان، ج ۱۷، ص ۲۵۸.</ref> یاد شدهاند. [[آیه]] ۹۸ [[یونس]] / ۱۰ [[ایمان به خدا]] را بر دارنده عذاب خوارکننده از [[قوم]] یونس میداند: «فَلَولا کانَت قَریَةٌ ءامَنَت فَنَفَعَها ایمـنُها اِلاّ قَومَ یونُسَ لَمّا ءامَنوا کَشَفنا عَنهُم عَذابَ الخِزیِ فِیالحَیوةِ الدُّنیا».
| |
| # [[لعنت]]: کسانی که خدا و رسولش را [[آزار]] میدهند، خدا آنان را در دنیا و [[آخرت]] [[نفرین]] میکند: «اِنَّ الَّذینَ یُؤذونَ اللّهَ ورَسولَهُ لَعَنَهُمُ اللّهُ فِی الدُّنیا والأخِرَةِ». ([[احزاب]] / ۳۳، ۵۷) [[لعنت الهی]] به معنای دور کردن آنان از [[رحمت]] خویش است.<ref> التبیان، ج ۸، ص ۳۶۰؛ روح البیان، ج ۷، ص ۲۳۸؛ الصافی، ج ۴، ص ۲۰۲.</ref> در مقابل، رحمت ویژه [[مؤمنان]]، [[هدایت]] آنان به [[اعتقاد]] درست و عمل نیکوست، پس لعنت کردن به معنای [[محروم]] کردن از این هدایت یعنی همان مهر شدن دلهاست، چنان که در [[آیات]] ۱۳ [[مائده]] / ۵، ۴۶ [[نساء]] / ۴ و ۲۳ [[محمد]] / ۴۷ به آن اشاره شده است.<ref>المیزان، ج ۱۶، ص ۳۳۹.</ref> [[قرآن]] کسانی را که [[زنان]] پاکدامن را به [[زنا]] متهم میکنند، [[لعن]] میکند: «اِنَّ الَّذینَ یَرمونَ المُحصَنـتِ الغـفِلـتِ المُؤمِنـتِ لُعِنوا فِی الدُّنیا والأخِرَةِ». ([[نور]] / ۲۴، ۲۳) برخی [[مفسران]]، لعن در دنیا را اجرای حدّ بر آنان و شلاق خوردن دانستهاند.<ref>تفسیر ثعلبی، ج ۷، ص ۸۱؛ مجمع البیان، ج ۷، ص ۲۱۱.</ref>
| |
| # [[حبط عمل]]:آیاتی، از [[حبط اعمال]] [[کافران]] در [[دنیا]] و [[آخرت]] سخن میگویند: «ومَن یَرتَدِد مِنکُم عَن دینِهِ فَیَمُت وهُوَ کافِرٌ فَاُولکَ حَبِطَت اَعمــلُهُم فِی الدُّنیا والأخِرَةِ». (بقره / ۲، ۲۱۷؛ نیز [[آل عمران]] / ۳، ۲۲) گفته شده است: حبط اعمال در دنیا آن است که [[خدا]] [[کفر]] و [[نفاق]] ایشان را بر [[مردم]] آشکار میکند، تا دیگر آنان را [[ستایش]] نکنند. <ref>روض الجنان، ج ۳، ص ۲۰۲؛ ج ۴، ص ۲۴۲؛ التفسیر الکبیر، ج ۶، ص ۳۹۴؛ ج ۷، ص ۱۷۷.</ref>.<ref>[[سید سعید حسینی|حسینی، سید سعید]]، [[دنیا (مقاله)|مقاله «دنیا»]]، [[ دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)| دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۳.</ref>
| |