انذار در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

انذار در قرآن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۱ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۲۶

۴ بایت حذف‌شده ، ‏۱۱ مهٔ ۲۰۲۱

جز

جایگزینی متن - 'علل' به 'علل'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۲۲۷

ویرایش

@@ خط ۲۹: / خط ۲۹: @@
 ==گستره [[انذار]]==
-*برابر [[آیات]] بسیاری [[انذار]] همه [[امّت‌ها]] و همه افراد را در بر می‌گیرد: {{متن قرآن|إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَإِن مِّنْ أُمَّةٍ إِلاَّ خَلا فِيهَا نَذِيرٌ}}<ref> ما تو را به حق، نویدبخش و بیم‌دهنده فرستاده‌ایم و هیچ امتی نیست مگر میان آنان بیم‌دهنده‌ای بوده است؛ سوره فاطر، آیه: ۲۴.</ref>، {{متن قرآن|أَنْ أَنذِرِ النَّاسَ }}<ref> به مردم هشدار بده؛ سوره یونس، آیه:۲.</ref>. به گفته [[مفسران]] مفاد [[آیه]] فوق آن است که برای هر امتی فرستاده‌ای<ref>جامع‌البیان، مج ۱۲، ج ۲۲، ص ۱۵۶.</ref> و برای هر زمانی [[پیشوایی]] خواهد بود<ref>تفسیر قمی، ج ۲، ص ۲۴.</ref>. عمومیت [[انذار]] به [[آدمیان]] اختصاص ندارد، بلکه [[جنیان]] را نیز شامل می‌شود: {{متن قرآن|يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالإِنسِ أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي وَيُنذِرُونَكُمْ لِقَاء يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُواْ شَهِدْنَا عَلَى أَنفُسِنَا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَشَهِدُواْ عَلَى أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُواْ كَافِرِينَ}}<ref>ای گروه پریان و آدمیان! آیا پیامبرانی از خودتان نزد شما نیآمدند که آیات مرا برایتان می‌خواندند و به دیدار امروزتان شما را هشدار می‌دادند؟ می‌گویند: (چرا،) ما بر (زیان) خود گواهی می‌دهیم و زندگانی این جهان آنان را فریفته بود و بر (زیان) خویش گواهی دادند که کافر بوده‌اند؛ سوره انعام، آیه:۱۳۰.</ref>، {{متن قرآن|وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَيْكَ نَفَرًا مِّنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنصِتُوا فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوْا إِلَى قَوْمِهِم مُّنذِرِينَ}}<ref> و (یاد کن) آنگاه را که گروهی از پریان را به سوی تو گرداندیم که به قرآن گوش فرا می‌دادند و چون نزد آن حاضر شدند (به هم) گفتند: خاموش باشید (و گوش فرا دهید!) آنگاه چون به پایان آمد به سوی قوم خود بازگشتند در حالی که (آنان را) بیم می‌دادند؛ سوره احقاف، آیه:۲۹.</ref> به گفته برخی [[مفسران]] کلمه {{متن قرآن|مِّنكُمْ}} در [[آیه]] ۱۳۰ [[سوره انعام]] به معنای "من جنسکم" بوده و این [[آیه]] نشان [[مبعوث]] شدن فرستادگان [[الهی]] در  میان [[انس]] و [[جن]] از جنس خود آنان است<ref>کشف الاسرار، ج ۳، ص ۴۹۳.</ref>. برخی به استناد [[آیات]] فوق فرستادگان [[الهی]] در میان [[آدمیان]] را "[[رسول]]" و برانگیختگان میان [[جنیان]] را با عنوان "[[منذر]]" معرفی کرده‌اند<ref>کشف الاسرار، ج ۳، ص ۴۹۳.</ref>. به گفته  [[المیزان]] عمومیت [[انذار]] به این معناست که در میان همه [[امّت‌ها]] انذارگر برانگیخته می‌شود و هیچ امّتی بدون [[منذر]] نمی‌ماند{{متن قرآن|إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَإِن مِّنْ أُمَّةٍ إِلاَّ خَلا فِيهَا نَذِيرٌ}}<ref> ما تو را به حق، نویدبخش و بیم‌دهنده فرستاده‌ایم و هیچ امتی نیست مگر میان آنان بیم‌دهنده‌ای بوده است؛ سوره فاطر، آیه: ۲۴.</ref> و این عمومیت در حدّ اقتضاست؛ یعنی فعلیت آن در مورد همگان و رسیدن آن به یکایک افراد منوط به این است که در مسیر آن  مانعی پدید نیاید، زیرا با توجّه به اینکه [[جهان]] ماده محل برخورد و تزاحم [[علل]] و اسباب با یکدیگر است، ممکن است [[پیام]] [[انذار]] به برخی [[انسان‌ها]] نرسد و [[حجّت الهی]] بر آنان تمام نگردد. از این [[افراد در قرآن]] با عنوان "[[مستضعف]]" یاد و امر ایشان به [[خداوند]] واگذار شده است، بر این اساس [[انذار]]، گرچه عام است؛ ولی مستلزم دریافتن یکایک افراد یک [[امّت]] نیست<ref>المیزان، ج ۱۷، ص ۳۸.</ref><ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۴، ص۴۶۵ -۴۷۵.</ref>
+*برابر [[آیات]] بسیاری [[انذار]] همه [[امّت‌ها]] و همه افراد را در بر می‌گیرد: {{متن قرآن|إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَإِن مِّنْ أُمَّةٍ إِلاَّ خَلا فِيهَا نَذِيرٌ}}<ref> ما تو را به حق، نویدبخش و بیم‌دهنده فرستاده‌ایم و هیچ امتی نیست مگر میان آنان بیم‌دهنده‌ای بوده است؛ سوره فاطر، آیه: ۲۴.</ref>، {{متن قرآن|أَنْ أَنذِرِ النَّاسَ }}<ref> به مردم هشدار بده؛ سوره یونس، آیه:۲.</ref>. به گفته [[مفسران]] مفاد [[آیه]] فوق آن است که برای هر امتی فرستاده‌ای<ref>جامع‌البیان، مج ۱۲، ج ۲۲، ص ۱۵۶.</ref> و برای هر زمانی [[پیشوایی]] خواهد بود<ref>تفسیر قمی، ج ۲، ص ۲۴.</ref>. عمومیت [[انذار]] به [[آدمیان]] اختصاص ندارد، بلکه [[جنیان]] را نیز شامل می‌شود: {{متن قرآن|يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالإِنسِ أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي وَيُنذِرُونَكُمْ لِقَاء يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُواْ شَهِدْنَا عَلَى أَنفُسِنَا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَشَهِدُواْ عَلَى أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُواْ كَافِرِينَ}}<ref>ای گروه پریان و آدمیان! آیا پیامبرانی از خودتان نزد شما نیآمدند که آیات مرا برایتان می‌خواندند و به دیدار امروزتان شما را هشدار می‌دادند؟ می‌گویند: (چرا،) ما بر (زیان) خود گواهی می‌دهیم و زندگانی این جهان آنان را فریفته بود و بر (زیان) خویش گواهی دادند که کافر بوده‌اند؛ سوره انعام، آیه:۱۳۰.</ref>، {{متن قرآن|وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَيْكَ نَفَرًا مِّنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنصِتُوا فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوْا إِلَى قَوْمِهِم مُّنذِرِينَ}}<ref> و (یاد کن) آنگاه را که گروهی از پریان را به سوی تو گرداندیم که به قرآن گوش فرا می‌دادند و چون نزد آن حاضر شدند (به هم) گفتند: خاموش باشید (و گوش فرا دهید!) آنگاه چون به پایان آمد به سوی قوم خود بازگشتند در حالی که (آنان را) بیم می‌دادند؛ سوره احقاف، آیه:۲۹.</ref> به گفته برخی [[مفسران]] کلمه {{متن قرآن|مِّنكُمْ}} در [[آیه]] ۱۳۰ [[سوره انعام]] به معنای "من جنسکم" بوده و این [[آیه]] نشان [[مبعوث]] شدن فرستادگان [[الهی]] در  میان [[انس]] و [[جن]] از جنس خود آنان است<ref>کشف الاسرار، ج ۳، ص ۴۹۳.</ref>. برخی به استناد [[آیات]] فوق فرستادگان [[الهی]] در میان [[آدمیان]] را "[[رسول]]" و برانگیختگان میان [[جنیان]] را با عنوان "[[منذر]]" معرفی کرده‌اند<ref>کشف الاسرار، ج ۳، ص ۴۹۳.</ref>. به گفته  [[المیزان]] عمومیت [[انذار]] به این معناست که در میان همه [[امّت‌ها]] انذارگر برانگیخته می‌شود و هیچ امّتی بدون [[منذر]] نمی‌ماند{{متن قرآن|إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَإِن مِّنْ أُمَّةٍ إِلاَّ خَلا فِيهَا نَذِيرٌ}}<ref> ما تو را به حق، نویدبخش و بیم‌دهنده فرستاده‌ایم و هیچ امتی نیست مگر میان آنان بیم‌دهنده‌ای بوده است؛ سوره فاطر، آیه: ۲۴.</ref> و این عمومیت در حدّ اقتضاست؛ یعنی فعلیت آن در مورد همگان و رسیدن آن به یکایک افراد منوط به این است که در مسیر آن  مانعی پدید نیاید، زیرا با توجّه به اینکه [[جهان]] ماده محل برخورد و تزاحم علل و اسباب با یکدیگر است، ممکن است [[پیام]] [[انذار]] به برخی [[انسان‌ها]] نرسد و [[حجّت الهی]] بر آنان تمام نگردد. از این [[افراد در قرآن]] با عنوان "[[مستضعف]]" یاد و امر ایشان به [[خداوند]] واگذار شده است، بر این اساس [[انذار]]، گرچه عام است؛ ولی مستلزم دریافتن یکایک افراد یک [[امّت]] نیست<ref>المیزان، ج ۱۷، ص ۳۸.</ref><ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۴، ص۴۶۵ -۴۷۵.</ref>
 *گرچه [[انذار]] برای همگان لازم و سودمند است؛ امّا گروههای خاصی بر اثر برخورداری از زمینه‌های تأثیرپذیری بهتر، [[انذار]] در [[حق]] آنان سودمندتر است یا به علّت وجود مانع قوی‌تر نیاز بیشتری به [[انذار]] دارند، بدین روی [[انذار]] این دو گروه به صورت خاص مورد تأکید قرار گرفته است<ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۴، ص۴۶۵ -۴۷۵.</ref>:
 *'''گروه نخست همچون خداترسان:''' {{متن قرآن|وَلا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَإِن تَدْعُ مُثْقَلَةٌ إِلَى حِمْلِهَا لا يُحْمَلْ مِنْهُ شَيْءٌ وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى إِنَّمَا تُنذِرُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُم بِالْغَيْبِ وَأَقَامُوا الصَّلاةَ وَمَن تَزَكَّى فَإِنَّمَا يَتَزَكَّى لِنَفْسِهِ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ}}<ref> و هیچ بار برداری بار (گناه) دیگری را بر نمی‌دارد و اگر فردی گرانبار، (کسی را) برای برداشتن بار خویش، فرا خواند چیزی از بار او برداشته نخواهد شد هر چند خویشاوند باشد، تو تنها کسانی را که در نهان از پروردگارشان می‌هراسند و نماز را بپا می‌دارند هشدار می‌دهی و هر کس پاکیزگی پیشه کند به سود خویش کرده است و بازگشت (هر چیز) به سوی خداوند است؛ سوره فاطر، آیه:۱۸.</ref>؛ {{متن قرآن|إِنَّمَا تُنذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّكْرَ وَخَشِيَ الرَّحْمَن بِالْغَيْبِ فَبَشِّرْهُ بِمَغْفِرَةٍ وَأَجْرٍ كَرِيمٍ}}<ref> تو تنها به آن کس می‌توانی بیم دهی که از این قرآن پیروی می‌کند و از (خداوند) بخشنده در نهان بیم دارد پس او را به آمرزش و پاداشی ارزشمند نوید ده؛ سوره یس، آیه:۱۱.</ref> و کسانی که از [[برپایی قیامت]] و [[حسابرسی]] [[خداوند]] ترسناک‌اند: {{متن قرآن|إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرُ مَن يَخْشَاهَا}}<ref> تو تنها به کسی که از آن می‌ترسد، هشدار می‌دهی؛ سوره نازعات، آیه:۴۵.</ref>، {{متن قرآن|وَأَنذِرْ بِهِ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَن يُحْشَرُواْ إِلَى رَبِّهِمْ لَيْسَ لَهُم مِّن دُونِهِ وَلِيٌّ وَلاَ شَفِيعٌ لَّعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ}}<ref> و با آن (قرآن) کسانی را که از گرد آورده شدن نزد پروردگارشان می‌هراسند در حالی که جز او، هیچ سرور و میانجی ندارند، بیم بده باشد که پرهیزگاری ورزند؛ سوره انعام، آیه:۵۱.</ref>، زندگان (زنده دلان): {{متن قرآن|لِيُنذِرَ مَن كَانَ حَيًّا وَيَحِقَّ الْقَوْلُ عَلَى الْكَافِرِينَ}}<ref> تا هر که را زنده (دل) است بیم دهد و فرمان (عذاب) بر کافران تحقق یابد؛ سوره یس، آیه: ۷۰.</ref>، [[پیروان]] [[قرآن]]<ref>المیزان، ج ۱۷، ص ۶۶.</ref>: {{متن قرآن|إِنَّمَا تُنذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّكْرَ وَخَشِيَ الرَّحْمَن بِالْغَيْبِ فَبَشِّرْهُ بِمَغْفِرَةٍ وَأَجْرٍ كَرِيمٍ}}<ref> تو تنها به آن کس می‌توانی بیم دهی که از این قرآن پیروی می‌کند و از (خداوند) بخشنده در نهان بیم دارد پس او را به آمرزش و پاداشی ارزشمند نوید ده؛ سوره یس، آیه:۱۱.</ref> و بر پا دارندگان [[نماز]]: {{متن قرآن|وَلا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَإِن تَدْعُ مُثْقَلَةٌ إِلَى حِمْلِهَا لا يُحْمَلْ مِنْهُ شَيْءٌ وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى إِنَّمَا تُنذِرُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُم بِالْغَيْبِ وَأَقَامُوا الصَّلاةَ وَمَن تَزَكَّى فَإِنَّمَا يَتَزَكَّى لِنَفْسِهِ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ}}<ref> و هیچ بار برداری بار (گناه) دیگری را بر نمی‌دارد و اگر فردی گرانبار، (کسی را) برای برداشتن بار خویش، فرا خواند چیزی از بار او برداشته نخواهد شد هر چند خویشاوند باشد، تو تنها کسانی را که در نهان از پروردگارشان می‌هراسند و نماز را بپا می‌دارند هشدار می‌دهی و هر کس پاکیزگی پیشه کند به سود خویش کرده است و بازگشت (هر چیز) به سوی خداوند است؛ سوره فاطر، آیه:۱۸.</ref><ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۴، ص۴۶۵ -۴۷۵.</ref>