احتیاط در معارف و سیره رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">

==مقدمه==

اخباریان بر این باورند که [[حکم]] به [[اباحه]] و [[برائت]] با وجود احتمال [[حرمت]]، سخن بدون [[علم]] است و نسبت‌دادن این اباحه به [[خداوند]] [[افترا]] بر [[پروردگار]] است. این [[استدلال]] از نگاه اصولیان [[ضعیف]] است، زیرا برائت مورد نظر اصولیان، برائت و اباحه ظاهری است که به [[ادله]] [[قطعی]] [[ثابت]] شده است، بنابراین، حکم به آن، سخن بدون علم و افترا بر خداوند نیست<ref>مواهب الرحمن، ج۲، ص۲۵۶.</ref>. آری، اگر اصولیان با وجود [[شک]] در [[حکم واقعی]]، اباحه [[واقعی]] را ثابت کنند این افتراست، بلکه حکم اخباریان به [[لزوم]] [[احتیاط]] اگر دلیلی نداشته باشد، افترا بر خداوند است. دسته دوم [[آیات]] مورد استدلال اخباریان، آیاتی است که به [[تقوا]] و همچنین به [[حق]] تقوا [[فرمان]] می‌دهد، مانند {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند چنان که سزاوار پروا از اوست پروا کنید و جز در مسلمانی نمیرید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۲.</ref><ref>کفایة الأصول، ص۳۴۴؛ أنوار الأصول، ج۳، ص۶۷.</ref> و نیز [[آیه]] {{متن قرآن|فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنْفِقُوا خَيْرًا لِأَنْفُسِكُمْ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}}<ref>«هر چه می‌توانید از خداوند پروا کنید و سخن نیوش باشید و فرمان برید و (در راه خداوند) هزینه کنید که برای خودتان بهتر است؛ و کسانی که از آزمندی جان خویش در امانند، رستگارند» سوره تغابن، آیه ۱۶.</ref> و همچنین آیاتی که به [[جهاد]] و تلاش و سپس به “حق جهاد” امر می‌کند: {{متن قرآن|وَجَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ}}<ref>«و در (راه) خداوند چنان که سزاوار جهاد (در راه) اوست جهاد کنید» سوره حج، آیه ۷۸.</ref>. چون احتیاط در [[شبهه]] بدویه تحریمیه مصداق تقوا و جهاد است که در این آیات به آن امر شده و [[ظهور]] امر در [[وجوب]] است، پس احتیاط [[واجب]] است. اصولیان بر این باورند که ارتکاب شبهه حرمت با استناد به ادله قطعی برائت، با تقوا منافات ندارد<ref>الأصول العامة فی الفقه المقارن، ص۴۸۰.</ref>، بلکه می‌توان گفت ارتکاب آن حتی با نبود دلیل [[برائت]] نیز با [[تقوا]] منافات ندارد، زیرا آنچه با تقوا منافی است، [[ترک واجبات]] و ارتکاب محرماتی است که [[وجوب]] و [[حرمت]] آنها [[قطعی]] و مسلم باشد<ref>کفایة الأصول، ص۳۴۴؛ مصباح الأصول، ج۲، ص۲۹۸.</ref>. آری، ارتکاب [[شبهه]] تحریمیه با [[حق]] تقوا منافی است؛ نه اصل تقوا، ولی تردیدی نیست که این مرتبه از تقوا، [[واجب]] نیست، بلکه [[مستحب]] است.