بغض در قرآن: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - '"]]، دائر' به '»، [[دائر'
جز (جایگزینی متن - '{یادآوری پانویس}} {{پانویس}}' به '{{پانویس}}') |
جز (جایگزینی متن - '"]]، دائر' به '»، [[دائر') |
||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
عوامل دیگری نیز وجود دارد که موجب میشود خداوند بر اثر آنها بین [[انسانها]] نفرت و [[بیزاری]] ایجاد کند؛ این عوامل عبارت است از: [[ایمان]] نیاوردن به [[خدا]] {{متن قرآن|قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآءُ مِنْكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاءُ أَبَدًا حَتَّى تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَا أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ رَبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ}}<ref>«بیگمان برای شما ابراهیم و همراهان وی نمونهای نیکویند آنگاه که به قوم خود گفتند: ما از شما و آنچه به جای خداوند میپرستید بیزاریم، شما را انکار میکنیم و میان ما و شما جاودانه دشمنی و کینه پدید آمده است تا زمانی که به خداوند یگانه ایمان آورید؛ جز (این) گفتار ابراهیم که به پدرش گفت: برای تو از خداوند آمرزش خواهم خواست و من برای تو در برابر خداوند هیچ اختیاری ندارم؛ پروردگارا! ما بر تو توکل داریم و به سوی تو روی میآوریم و بازگشت (هر چیز) به سوی توست» سوره ممتحنه، آیه ۴.</ref>، [[تحریف]] [[آیات الهی]]، [[طغیان]] و [[کفر]] {{متن قرآن|وَقَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَيْدِيهِمْ وَلُعِنُوا بِمَا قَالُوا بَلْ يَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ يُنْفِقُ كَيْفَ يَشَاءُ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ طُغْيَانًا وَكُفْرًا وَأَلْقَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ كُلَّمَا أَوْقَدُوا نَارًا لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ}}<ref>«و یهودیان گفتند که دست خداوند بسته است، دستشان بسته باد و بر آنچه گفتهاند لعنت بر ایشان باد بلکه دستهای او باز است و هرگونه بخواهد میبخشد و بیگمان آنچه به سوی تو از سوی پروردگارت فرو فرستاده شده است بر سرکشی و کفر بسیاری از آنان میافزاید؛ و میان آنان تا رستخیز دشمنی و کینهجویی افکندیم؛ هر بار که آتشی را برای جنگ بر افروختند خداوند آن را خاموش گردانید؛ و در زمین به تباهی میکوشند و خداوند تبهکاران را دوست نمیدارد» سوره مائده، آیه ۶۴.</ref>؛ [[ناسپاسی]] در برابر [[نعمتهای خداوند]] و فراموش کردن آنها {{متن قرآن|وَمِنَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى أَخَذْنَا مِيثَاقَهُمْ فَنَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُكِّرُوا بِهِ فَأَغْرَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَسَوْفَ يُنَبِّئُهُمُ اللَّهُ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ}}<ref>«و از کسانی که میگفتند ما مسیحی هستیم پیمان گرفتیم آنگاه آنان بخشی از آنچه را که به ایشان یادآوری شده بود به فراموشی سپردند ما هم میان آنها تا روز رستخیز دشمنی و کینهجویی افکندیم و زودا که خداوند آنان را از آنچه میکردند آگاه کند» سوره مائده، آیه ۱۴.</ref> نفرتی که از این رهگذر پدید میآید هم در پیوند انسانهای [[معتقد]] به یک [[دین]] نمایان میشود و هم در [[ارتباط]] انسانهایی با دین متفاوت رخ مینماید {{متن قرآن|وَقَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَيْدِيهِمْ وَلُعِنُوا بِمَا قَالُوا بَلْ يَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ يُنْفِقُ كَيْفَ يَشَاءُ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ طُغْيَانًا وَكُفْرًا وَأَلْقَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ كُلَّمَا أَوْقَدُوا نَارًا لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ}}<ref>«و یهودیان گفتند که دست خداوند بسته است، دستشان بسته باد و بر آنچه گفتهاند لعنت بر ایشان باد بلکه دستهای او باز است و هرگونه بخواهد میبخشد و بیگمان آنچه به سوی تو از سوی پروردگارت فرو فرستاده شده است بر سرکشی و کفر بسیاری از آنان میافزاید؛ و میان آن» سوره مائده، آیه ۶۴.</ref> [[حاکم]] شدن این امر از سوی خداوند میتواند با [[فرمان]] مستقیم و [[تکلیف]] هر یک از [[یهود]] و [[نصارا]] به [[بغض]] و [[دشمنی]] با دیگری باشد یا بر اثر اختلافی که در [[اعتقاد]] و روش هر یک وجود دارد و [[خداوند]] نشانههای بطلان آن را برای دیگری ظاهر میکند و از این طریق هر یک از آنها، دیگری را بر [[باطل]] دانسته، به [[مخالفت]] و دشمنی با وی میپردازد.<ref>التبیان، ج ۳، ص ۴۷۳ ـ ۵۸۲؛ مجمعالبیان، ج ۳، ص ۲۶۸ ـ ۲۶۹؛ المیزان، ج ۵، ص ۲۴۱ ـ ۲۴۲.</ref> | عوامل دیگری نیز وجود دارد که موجب میشود خداوند بر اثر آنها بین [[انسانها]] نفرت و [[بیزاری]] ایجاد کند؛ این عوامل عبارت است از: [[ایمان]] نیاوردن به [[خدا]] {{متن قرآن|قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآءُ مِنْكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاءُ أَبَدًا حَتَّى تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَا أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ رَبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ}}<ref>«بیگمان برای شما ابراهیم و همراهان وی نمونهای نیکویند آنگاه که به قوم خود گفتند: ما از شما و آنچه به جای خداوند میپرستید بیزاریم، شما را انکار میکنیم و میان ما و شما جاودانه دشمنی و کینه پدید آمده است تا زمانی که به خداوند یگانه ایمان آورید؛ جز (این) گفتار ابراهیم که به پدرش گفت: برای تو از خداوند آمرزش خواهم خواست و من برای تو در برابر خداوند هیچ اختیاری ندارم؛ پروردگارا! ما بر تو توکل داریم و به سوی تو روی میآوریم و بازگشت (هر چیز) به سوی توست» سوره ممتحنه، آیه ۴.</ref>، [[تحریف]] [[آیات الهی]]، [[طغیان]] و [[کفر]] {{متن قرآن|وَقَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَيْدِيهِمْ وَلُعِنُوا بِمَا قَالُوا بَلْ يَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ يُنْفِقُ كَيْفَ يَشَاءُ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ طُغْيَانًا وَكُفْرًا وَأَلْقَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ كُلَّمَا أَوْقَدُوا نَارًا لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ}}<ref>«و یهودیان گفتند که دست خداوند بسته است، دستشان بسته باد و بر آنچه گفتهاند لعنت بر ایشان باد بلکه دستهای او باز است و هرگونه بخواهد میبخشد و بیگمان آنچه به سوی تو از سوی پروردگارت فرو فرستاده شده است بر سرکشی و کفر بسیاری از آنان میافزاید؛ و میان آنان تا رستخیز دشمنی و کینهجویی افکندیم؛ هر بار که آتشی را برای جنگ بر افروختند خداوند آن را خاموش گردانید؛ و در زمین به تباهی میکوشند و خداوند تبهکاران را دوست نمیدارد» سوره مائده، آیه ۶۴.</ref>؛ [[ناسپاسی]] در برابر [[نعمتهای خداوند]] و فراموش کردن آنها {{متن قرآن|وَمِنَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى أَخَذْنَا مِيثَاقَهُمْ فَنَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُكِّرُوا بِهِ فَأَغْرَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَسَوْفَ يُنَبِّئُهُمُ اللَّهُ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ}}<ref>«و از کسانی که میگفتند ما مسیحی هستیم پیمان گرفتیم آنگاه آنان بخشی از آنچه را که به ایشان یادآوری شده بود به فراموشی سپردند ما هم میان آنها تا روز رستخیز دشمنی و کینهجویی افکندیم و زودا که خداوند آنان را از آنچه میکردند آگاه کند» سوره مائده، آیه ۱۴.</ref> نفرتی که از این رهگذر پدید میآید هم در پیوند انسانهای [[معتقد]] به یک [[دین]] نمایان میشود و هم در [[ارتباط]] انسانهایی با دین متفاوت رخ مینماید {{متن قرآن|وَقَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَيْدِيهِمْ وَلُعِنُوا بِمَا قَالُوا بَلْ يَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ يُنْفِقُ كَيْفَ يَشَاءُ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ طُغْيَانًا وَكُفْرًا وَأَلْقَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ كُلَّمَا أَوْقَدُوا نَارًا لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ}}<ref>«و یهودیان گفتند که دست خداوند بسته است، دستشان بسته باد و بر آنچه گفتهاند لعنت بر ایشان باد بلکه دستهای او باز است و هرگونه بخواهد میبخشد و بیگمان آنچه به سوی تو از سوی پروردگارت فرو فرستاده شده است بر سرکشی و کفر بسیاری از آنان میافزاید؛ و میان آن» سوره مائده، آیه ۶۴.</ref> [[حاکم]] شدن این امر از سوی خداوند میتواند با [[فرمان]] مستقیم و [[تکلیف]] هر یک از [[یهود]] و [[نصارا]] به [[بغض]] و [[دشمنی]] با دیگری باشد یا بر اثر اختلافی که در [[اعتقاد]] و روش هر یک وجود دارد و [[خداوند]] نشانههای بطلان آن را برای دیگری ظاهر میکند و از این طریق هر یک از آنها، دیگری را بر [[باطل]] دانسته، به [[مخالفت]] و دشمنی با وی میپردازد.<ref>التبیان، ج ۳، ص ۴۷۳ ـ ۵۸۲؛ مجمعالبیان، ج ۳، ص ۲۶۸ ـ ۲۶۹؛ المیزان، ج ۵، ص ۲۴۱ ـ ۲۴۲.</ref> | ||
[[قرآن کریم]] [[مؤمنان]] را به [[پرهیز]] از عوامل نفرتزا [[دعوت]] کرده و ایشان را فرا میخواند تا از خداوند بخواهند که دشمنی ایشان با [[برادران ایمانی]] را از بین برده و اندک [[کینه]] و خصومتی نسبت به یکدیگر در دلشان باقی نگذارد: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ جَاءُوا مِنْ بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلًّا لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّكَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ}}<ref>«و کسانی که پس از آنان آمدهاند میگویند: پروردگارا! ما و برادران ما را که در ایمان از ما پیشی گرفتهاند بیامرز و در دلهای ما کینهای نسبت به مؤمنان بر جای مگذار! پروردگارا! تو مهربان بخشایندهای» سوره حشر، آیه ۱۰.</ref> این امر خود یکی از راههای [[پیشگیری]] از ایجاد بغض و دشمنی میان مؤمنان است که با ایجاد [[حس]] [[دوستی]] و جلب [[محبت]]، [[شیطان]] را در ایجاد بغض و دشمنی بین مؤمنان ناکام میگذارد، از همین رو یکی از [[نعمتها]] و خصوصیات [[بهشتیان]]، [[پیراستگی]] از کمترین کینه و بغض بیان شده است: {{متن قرآن|وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْوَانًا عَلَى سُرُرٍ مُتَقَابِلِينَ}}<ref>«و آنچه کینه است از دل آنان میزداییم و برادروار بر اورنگهایی روبهرو مینشینند» سوره حجر، آیه ۴۷.</ref>؛ {{متن قرآن|وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِهَذَا وَمَا كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْلَا أَنْ هَدَانَا اللَّهُ لَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ وَنُودُوا أَنْ تِلْكُمُ الْجَنَّةُ أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ}}<ref>«و هر کینهای که در سینه آنهاست میزداییم؛ از بن (جایگاه) آنان جویبارها روان است و میگویند: سپاس خداوند را که ما را به این (پاداش بزرگ) رهنمون شد و اگر خداوند ما را راهبر نمیشد ما خود راه نمییافتیم؛ بیگمان فرستادگان پروردگارمان حق را فرا آوردند و به آنان بانگ برمیدارند که این بهشت را برای کارهایی که میکردید برای شما برجا نهادهاند.» سوره اعراف، آیه ۴۳.</ref> در منابع [[اخلاقی]] و [[عرفانی]]، نیز بغض و [[نفرت]] نسبت به کسانی که سزاوار آن نیستند، از [[رذایل اخلاقی]] شمرده شده است.۱۸. <ref>رسائل، ج۱، ص۳۴۰؛ جامعالسعادات، ج۲، ص۲۵۱.</ref>این بغض، به دشمنی و نفرتی که در [[دل]] ایجاد شده و به صورت دائم باقی میماند، تعریف شده<ref>احیاء علوم الدین، ج ۹، ص ۱۱۷.</ref> که بر اثر [[خشم]] پدید میآید <ref>جامعالسعادات، ج ۲، ص ۲۵۱.</ref> و سومین مرتبه از مراتب دهگانه [[نفس اماره]] است.<ref>رسائل، ج ۱، ص ۳۴۰.</ref> در مقابل، بغض و نفرت نسبت به کسانی که سزاوار آن هستند از [[مقامات]] و [[فضایل]] شمرده شده و از آن به "[[بغض فی الله]]" یا "للّه" تعبیر میشود.<ref>الفتوحات المکیه، ج ۱۲، ص ۷۴.</ref> [[بغض]] برای [[خدا]] از شاخههای [[ایمان]] است <ref>بحارالانوار، ج ۶۶، ص ۲۵۳ ـ ۲۳۶.</ref> که نزدیکی زیادی با مفهوم [[تبری]] یا [[برائت]] در [[باور اسلامی]] ـ [[شیعی]] دارد که از آن به [[بیزاری]] و برائت از [[دشمنان خدا]] تعبیر میشود.<ref>[[اباذر جعفری|جعفری، اباذر]]، [[بغض (مقاله)|مقاله " | [[قرآن کریم]] [[مؤمنان]] را به [[پرهیز]] از عوامل نفرتزا [[دعوت]] کرده و ایشان را فرا میخواند تا از خداوند بخواهند که دشمنی ایشان با [[برادران ایمانی]] را از بین برده و اندک [[کینه]] و خصومتی نسبت به یکدیگر در دلشان باقی نگذارد: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ جَاءُوا مِنْ بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلًّا لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّكَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ}}<ref>«و کسانی که پس از آنان آمدهاند میگویند: پروردگارا! ما و برادران ما را که در ایمان از ما پیشی گرفتهاند بیامرز و در دلهای ما کینهای نسبت به مؤمنان بر جای مگذار! پروردگارا! تو مهربان بخشایندهای» سوره حشر، آیه ۱۰.</ref> این امر خود یکی از راههای [[پیشگیری]] از ایجاد بغض و دشمنی میان مؤمنان است که با ایجاد [[حس]] [[دوستی]] و جلب [[محبت]]، [[شیطان]] را در ایجاد بغض و دشمنی بین مؤمنان ناکام میگذارد، از همین رو یکی از [[نعمتها]] و خصوصیات [[بهشتیان]]، [[پیراستگی]] از کمترین کینه و بغض بیان شده است: {{متن قرآن|وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْوَانًا عَلَى سُرُرٍ مُتَقَابِلِينَ}}<ref>«و آنچه کینه است از دل آنان میزداییم و برادروار بر اورنگهایی روبهرو مینشینند» سوره حجر، آیه ۴۷.</ref>؛ {{متن قرآن|وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِهَذَا وَمَا كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْلَا أَنْ هَدَانَا اللَّهُ لَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ وَنُودُوا أَنْ تِلْكُمُ الْجَنَّةُ أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ}}<ref>«و هر کینهای که در سینه آنهاست میزداییم؛ از بن (جایگاه) آنان جویبارها روان است و میگویند: سپاس خداوند را که ما را به این (پاداش بزرگ) رهنمون شد و اگر خداوند ما را راهبر نمیشد ما خود راه نمییافتیم؛ بیگمان فرستادگان پروردگارمان حق را فرا آوردند و به آنان بانگ برمیدارند که این بهشت را برای کارهایی که میکردید برای شما برجا نهادهاند.» سوره اعراف، آیه ۴۳.</ref> در منابع [[اخلاقی]] و [[عرفانی]]، نیز بغض و [[نفرت]] نسبت به کسانی که سزاوار آن نیستند، از [[رذایل اخلاقی]] شمرده شده است.۱۸. <ref>رسائل، ج۱، ص۳۴۰؛ جامعالسعادات، ج۲، ص۲۵۱.</ref>این بغض، به دشمنی و نفرتی که در [[دل]] ایجاد شده و به صورت دائم باقی میماند، تعریف شده<ref>احیاء علوم الدین، ج ۹، ص ۱۱۷.</ref> که بر اثر [[خشم]] پدید میآید <ref>جامعالسعادات، ج ۲، ص ۲۵۱.</ref> و سومین مرتبه از مراتب دهگانه [[نفس اماره]] است.<ref>رسائل، ج ۱، ص ۳۴۰.</ref> در مقابل، بغض و نفرت نسبت به کسانی که سزاوار آن هستند از [[مقامات]] و [[فضایل]] شمرده شده و از آن به "[[بغض فی الله]]" یا "للّه" تعبیر میشود.<ref>الفتوحات المکیه، ج ۱۲، ص ۷۴.</ref> [[بغض]] برای [[خدا]] از شاخههای [[ایمان]] است <ref>بحارالانوار، ج ۶۶، ص ۲۵۳ ـ ۲۳۶.</ref> که نزدیکی زیادی با مفهوم [[تبری]] یا [[برائت]] در [[باور اسلامی]] ـ [[شیعی]] دارد که از آن به [[بیزاری]] و برائت از [[دشمنان خدا]] تعبیر میشود.<ref>[[اباذر جعفری|جعفری، اباذر]]، [[بغض (مقاله)|مقاله "بغض»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۵.</ref> | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* [[پرونده:000056.jpg|22px]] [[اباذر جعفری|جعفری، اباذر]]، [[بغض (مقاله)|مقاله " | * [[پرونده:000056.jpg|22px]] [[اباذر جعفری|جعفری، اباذر]]، [[بغض (مقاله)|مقاله "بغض»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|'''دائرة المعارف قرآن کریم ج۵''']] | ||
==پانویس== | ==پانویس== |