پرش به محتوا

آیه اهل ذکر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{پانویس2}} +{{پانویس}}))
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۴: خط ۱۴:


==مقدمه==
==مقدمه==
* [[قرآن کریم]] می‌فرماید: اگر نمی‌دانید، از آگاهان و [[اهل ذکر]] بپرسید: {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}<ref> و ما پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم؛ اگر نمی‌دانید از اهل کتاب (آسمانی) بپرسید؛ سوره نحل، آیه: ۴۳.</ref> [[رجوع]] به آگاهان و دانایان در هر مسأله‌ای، امری [[عقلانی]] و طبیعی است و [[رجوع]] [[جاهل]] به عالم مبنای [[ارتباطات]] بشری است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۲.</ref>
[[قرآن کریم]] می‌فرماید: اگر نمی‌دانید، از آگاهان و [[اهل ذکر]] بپرسید: {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}<ref> و ما پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم؛ اگر نمی‌دانید از اهل کتاب (آسمانی) بپرسید؛ سوره نحل، آیه: ۴۳.</ref> [[رجوع]] به آگاهان و دانایان در هر مسأله‌ای، امری [[عقلانی]] و طبیعی است و [[رجوع]] [[جاهل]] به عالم مبنای [[ارتباطات]] بشری است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۲.</ref>
* [[مرجعیت علمی]] و [[دینی]] بعد از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} از مسائلی است که در بین [[فرق اسلامی]] همواره مورد [[اختلاف]] بوده است. [[پیروان]] [[مکتب]] [[اهل بیت]] معتقدند [[ایمه]]{{ع}} با توجه به دارا بودن [[مقام]] [[عصمت]] و [[علم لدنی]] که در جای خود با [[براهین عقلی]] و [[نقلی]] [[اثبات]] شده است، تنها [[مرجع]] [[علمی]] بعد از [[پیامبر خاتم|پیامبر اعظم]]{{صل}} هستند که برای [[فهم]] درست [[کتاب و سنت]] باید به ایشان مراجعه کرد و برای [[اثبات]] ادعای خود علاوه بر [[دلایل عقلی]] به [[آیات]] و روایاتی [[استدلال]] می‌کنند که یکی از این [[آیات]]، آیۀ ۴۳ [[سورۀ نحل]] است که در سورۀ [[انبیاء]] آیۀ ۷ هم آمده است: {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}<ref> و پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم، اگر نمی‌دانید از اهل کتاب بپرسید؛ سوره انبیاء، آیه: ۷.</ref><ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>.
 
* [[علامه طباطبایی]] می‌گوید: [[آیه]] اشاره به یک اصل عمومی عقلایی است که [[جاهل]] به [[اهل خبره]] مراجعه می‌کند<ref> المیزان، ج ۱۲ ص:۲۷۵.</ref> در امور [[دین]] و پیمودن راه [[سعادت]] و کسب [[معارف الهی]] و یافتن [[راه خدا]] و [[تفسیر]] [[کلام]] اللّه و دست یافتن به [[عقاید]] حقّه، باید به [[اهل بیت]]{{عم}} [[رجوع]] کرد که آگاه‌ترین و دین‌شناس‌ترین مردمند. در [[روایات]] بسیاری توصیه شده در امور [[دین]]، به [[اهل بیت]]{{ع}} مراجعه کنید و [[دین]] خود را از آنان بیاموزید و از این [[خاندان]] با عناوینی همچون: خازنان [[علم الهی]]، [[وارثان]] [[علوم پیامبران]]، [[داناترین]] [[مردم]]، [[راسخان در علم]]، معدن و سرچشمۀ [[علوم]] و [[دانا]] به هرچه که بوده و خواهد بود و... یاد شده است<ref>اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص۱۷۵.</ref> این [[آیه]]، [[مرجعیت]] [[دینی]] [[اهل بیت]] را تبیین می‌کند و معیاری برای نقد [[افکار]] و اندیشه‌هاست، چون آنان آموزگاران [[دین]] و آگاهان به [[شریعت]] الهی‌اند و از سوی [[خداوند]] [[حجت]] قرار داده شده‌اند. بنابراین، [[آیه]] می‌تواند مورد استناد دربارۀ [[امامت]] و [[رهبری]] هم باشد، چون [[اهل بیت]]، به عنوان آگاه‌ترین انسان‌هایی که [[وارث]] [[علم]] و [[حکمت]] [[پیامبر]]{{صل}} و [[دانا]] به [[قرآن]] و شریعت‌اند، باید در مصدر [[حکومت]] و [[ولایت]] قرار گیرند و جلوی [[بدعت‌ها]] و [[انحرافات]] را بگیرند و کلامشان [[فصل خصومت]] کند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۲.</ref>
[[مرجعیت علمی]] و [[دینی]] بعد از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} از مسائلی است که در بین [[فرق اسلامی]] همواره مورد [[اختلاف]] بوده است. [[پیروان]] [[مکتب]] [[اهل بیت]] معتقدند [[ایمه]]{{ع}} با توجه به دارا بودن [[مقام]] [[عصمت]] و [[علم لدنی]] که در جای خود با [[براهین عقلی]] و [[نقلی]] [[اثبات]] شده است، تنها [[مرجع]] [[علمی]] بعد از [[پیامبر خاتم|پیامبر اعظم]]{{صل}} هستند که برای [[فهم]] درست [[کتاب و سنت]] باید به ایشان مراجعه کرد و برای [[اثبات]] ادعای خود علاوه بر [[دلایل عقلی]] به [[آیات]] و روایاتی [[استدلال]] می‌کنند که یکی از این [[آیات]]، آیۀ ۴۳ [[سورۀ نحل]] است که در سورۀ [[انبیاء]] آیۀ ۷ هم آمده است: {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}<ref> و پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم، اگر نمی‌دانید از اهل کتاب بپرسید؛ سوره انبیاء، آیه: ۷.</ref><ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>.
 
[[علامه طباطبایی]] می‌گوید: [[آیه]] اشاره به یک اصل عمومی عقلایی است که [[جاهل]] به [[اهل خبره]] مراجعه می‌کند<ref> المیزان، ج ۱۲ ص:۲۷۵.</ref> در امور [[دین]] و پیمودن راه [[سعادت]] و کسب [[معارف الهی]] و یافتن [[راه خدا]] و [[تفسیر]] [[کلام]] اللّه و دست یافتن به [[عقاید]] حقّه، باید به [[اهل بیت]]{{عم}} [[رجوع]] کرد که آگاه‌ترین و دین‌شناس‌ترین مردمند. در [[روایات]] بسیاری توصیه شده در امور [[دین]]، به [[اهل بیت]]{{ع}} مراجعه کنید و [[دین]] خود را از آنان بیاموزید و از این [[خاندان]] با عناوینی همچون: خازنان [[علم الهی]]، [[وارثان]] [[علوم پیامبران]]، [[داناترین]] [[مردم]]، [[راسخان در علم]]، معدن و سرچشمۀ [[علوم]] و [[دانا]] به هرچه که بوده و خواهد بود و... یاد شده است<ref>اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص۱۷۵.</ref> این [[آیه]]، [[مرجعیت]] [[دینی]] [[اهل بیت]] را تبیین می‌کند و معیاری برای نقد [[افکار]] و اندیشه‌هاست، چون آنان آموزگاران [[دین]] و آگاهان به [[شریعت]] الهی‌اند و از سوی [[خداوند]] [[حجت]] قرار داده شده‌اند. بنابراین، [[آیه]] می‌تواند مورد استناد دربارۀ [[امامت]] و [[رهبری]] هم باشد، چون [[اهل بیت]]، به عنوان آگاه‌ترین انسان‌هایی که [[وارث]] [[علم]] و [[حکمت]] [[پیامبر]]{{صل}} و [[دانا]] به [[قرآن]] و شریعت‌اند، باید در مصدر [[حکومت]] و [[ولایت]] قرار گیرند و جلوی [[بدعت‌ها]] و [[انحرافات]] را بگیرند و کلامشان [[فصل خصومت]] کند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۲.</ref>


==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
===مفهوم‌شناسی [[اهل]]===
===مفهوم‌شناسی [[اهل]]===
* [[أهل]] به معنای [[خانواده]] و [[خاندان]] آمده است. [[اهل]] الرجل در اصل کسانی‌اند که با او در یک [[خانه]] [[زندگی]] می‌کنند، بعد به طور مجاز به کسانی که آنها را یک [[نسب]] جمع می‌کند [[اهل بیت]] آن مرد گفته‌اند. [[اهل]] در صورتی استعمال می‌شود که میان افراد، پیوند جامعی بوده باشد. به همین جهت در [[قرآن کریم|قرآن مجید]] آمده: "{{متن قرآن|أَهْلَ الْكِتَابِ}}، {{متن قرآن|أَهْلُ الإِنجِيلِ}}، {{متن قرآن|أَهْلِ الْقُرَى}}، {{متن قرآن|أَهْلُ الْمَدِينَةِ }}، {{متن قرآن|أَهْلَ الْبَيْتِ}}، {{متن قرآن|أَهْلَ الذِّكْرِ }}، {{متن قرآن|أَهْلَ هَذِهِ الْقَرْيَة}}، {{متن قرآن|أَهْلِ النَّارِ }}، {{متن قرآن|َ أَهْلُ التَّقْوى‏}} وَ {{متن قرآن|َ أَهْلُ الْمَغْفِرَة}}»<ref>راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ص ۹۶.</ref><ref>قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص ۱۳۵.</ref> [[قرآن کریم]] آنان را که با [[پیغمبری]] هم [[عقیده]] باشند و به او [[ایمان]] آورند، [[اهل]] و ذریۀ او می‌داند و کسانی را که [[فرزند]] نسبی وی باشند در صورت [[ایمان]] نیاوردن، از [[اهل]] او بیرون می‌داند، مانند پسر [[حضرت نوح]]{{ع}}<ref>سوره هود، آیۀ:۴۵.</ref>. بنابراین، [[اهل ذکر]] به کسانی که در مسألۀ ذکر با یکدیگر اشتراک دارند اطلاق می‌شود<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>
[[أهل]] به معنای [[خانواده]] و [[خاندان]] آمده است. [[اهل]] الرجل در اصل کسانی‌اند که با او در یک [[خانه]] [[زندگی]] می‌کنند، بعد به طور مجاز به کسانی که آنها را یک [[نسب]] جمع می‌کند [[اهل بیت]] آن مرد گفته‌اند. [[اهل]] در صورتی استعمال می‌شود که میان افراد، پیوند جامعی بوده باشد. به همین جهت در [[قرآن کریم|قرآن مجید]] آمده: "{{متن قرآن|أَهْلَ الْكِتَابِ}}، {{متن قرآن|أَهْلُ الإِنجِيلِ}}، {{متن قرآن|أَهْلِ الْقُرَى}}، {{متن قرآن|أَهْلُ الْمَدِينَةِ }}، {{متن قرآن|أَهْلَ الْبَيْتِ}}، {{متن قرآن|أَهْلَ الذِّكْرِ }}، {{متن قرآن|أَهْلَ هَذِهِ الْقَرْيَة}}، {{متن قرآن|أَهْلِ النَّارِ }}، {{متن قرآن|َ أَهْلُ التَّقْوى‏}} وَ {{متن قرآن|َ أَهْلُ الْمَغْفِرَة}}»<ref>راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ص ۹۶.</ref><ref>قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص ۱۳۵.</ref> [[قرآن کریم]] آنان را که با [[پیغمبری]] هم [[عقیده]] باشند و به او [[ایمان]] آورند، [[اهل]] و ذریۀ او می‌داند و کسانی را که [[فرزند]] نسبی وی باشند در صورت [[ایمان]] نیاوردن، از [[اهل]] او بیرون می‌داند، مانند پسر [[حضرت نوح]]{{ع}}<ref>سوره هود، آیۀ:۴۵.</ref>. بنابراین، [[اهل ذکر]] به کسانی که در مسألۀ ذکر با یکدیگر اشتراک دارند اطلاق می‌شود<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>
===مفهوم‌شناسی ذکر===
===مفهوم‌شناسی ذکر===
*ذکر در لغت عبارت است از [[حفظ]] و [[یادآوری]] چیزی. گاهی مراد از ذکر هیئت [[نفسانی]] است که شخص به واسطه آن می‌تواند آنچه را از [[دانایی]] به دست آورده [[حفظ]] کند... و گاهی به حضور شییء در [[قلب]] و هکذا به قول اطلاق می‌شود<ref>راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ص ۳۲۸.</ref><ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>.
ذکر در لغت عبارت است از [[حفظ]] و [[یادآوری]] چیزی. گاهی مراد از ذکر هیئت [[نفسانی]] است که شخص به واسطه آن می‌تواند آنچه را از [[دانایی]] به دست آورده [[حفظ]] کند... و گاهی به حضور شییء در [[قلب]] و هکذا به قول اطلاق می‌شود<ref>راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ص ۳۲۸.</ref><ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>.


==ذکر در اصطلاح [[قرآن]]==
==ذکر در اصطلاح [[قرآن]]==
*واژۀ ذکر در [[قرآن]] معانی مختلفی دارد مانند:  
واژۀ ذکر در [[قرآن]] معانی مختلفی دارد مانند:  
#'''[[یاد کردن]] و [[یادآوری]]:''' {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا }}<ref> ای مؤمنان! خداوند را بسیار یاد کنید؛ سوره احزاب، آیه: ۴۱.</ref> و یا {{متن قرآن|وَذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرَى تَنفَعُ الْمُؤْمِنِينَ }}<ref> و یادآوری کن که یادآوری مؤمنان را سودمند است؛ سوره ذاریات، آیه: ۵۵.</ref>
#'''[[یاد کردن]] و [[یادآوری]]:''' {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا }}<ref> ای مؤمنان! خداوند را بسیار یاد کنید؛ سوره احزاب، آیه: ۴۱.</ref> و یا {{متن قرآن|وَذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرَى تَنفَعُ الْمُؤْمِنِينَ }}<ref> و یادآوری کن که یادآوری مؤمنان را سودمند است؛ سوره ذاریات، آیه: ۵۵.</ref>
#'''[[معارف الهی]]:''' {{متن قرآن|أَوَعَجِبْتُمْ أَن جَاءَكُمْ ذِكْرٌ مِّن رَّبِّكُمْ عَلَى رَجُلٍ مِّنكُمْ لِيُنذِرَكُمْ وَلِتَتَّقُواْ وَلَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ}}<ref> آیا شگفت می‌دارید که از سوی پروردگارتان بر (زبان) مردی از شما پندی آمده باشد تا هشدارتان دهد؟ و تا پرهیزگاری ورزید و باشد که بر شما رحمت آورند؛ سوره اعراف، آیه: ۶۳.</ref>
#'''[[معارف الهی]]:''' {{متن قرآن|أَوَعَجِبْتُمْ أَن جَاءَكُمْ ذِكْرٌ مِّن رَّبِّكُمْ عَلَى رَجُلٍ مِّنكُمْ لِيُنذِرَكُمْ وَلِتَتَّقُواْ وَلَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ}}<ref> آیا شگفت می‌دارید که از سوی پروردگارتان بر (زبان) مردی از شما پندی آمده باشد تا هشدارتان دهد؟ و تا پرهیزگاری ورزید و باشد که بر شما رحمت آورند؛ سوره اعراف، آیه: ۶۳.</ref>
خط ۳۳: خط ۳۵:


==[[اهل الذکر]] در [[قرآن]]==
==[[اهل الذکر]] در [[قرآن]]==
*این واژۀ در دو آیۀ {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}<ref> و ما پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم؛ اگر نمی‌دانید از اهل کتاب (آسمانی) بپرسید؛ سوره نحل، آیه: ۴۳.</ref> و آیۀ {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}<ref> و پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم، اگر نمی‌دانید از اهل کتاب بپرسید؛ سوره انبیاء، آیه: ۷.</ref> آمده است و در اینکه مصداق [[اهل الذکر]] چه کسانی هستند مورد [[اختلاف]] واقع شده است.
این واژۀ در دو آیۀ {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}<ref> و ما پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم؛ اگر نمی‌دانید از اهل کتاب (آسمانی) بپرسید؛ سوره نحل، آیه: ۴۳.</ref> و آیۀ {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}<ref> و پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم، اگر نمی‌دانید از اهل کتاب بپرسید؛ سوره انبیاء، آیه: ۷.</ref> آمده است و در اینکه مصداق [[اهل الذکر]] چه کسانی هستند مورد [[اختلاف]] واقع شده است.


==مصداق [[اهل الذکر]] از نظر [[مفسران]]==
==مصداق [[اهل الذکر]] از نظر [[مفسران]]==
===[[اهل کتاب]] مصداق [[اهل]] الذکرند===
===[[اهل کتاب]] مصداق [[اهل]] الذکرند===
*برخی از [[مفسران]] قائلند [[اهل کتاب]] و مخصوصاً [[یهودیان]] مصداق [[اهل الذکر]] هستند زیرا [[آیه]] ۴۳ [[سورۀ نحل]] بیانگر کیفیت ارسال [[رُسُل]] و انزال [[کتب آسمانی]] است؛ زیرا [[مشرکان]] می‌‌گفتند [[بشر]] نمی‌تواند [[پیامبر]] باشد. لذا این گروه از [[مفسران]] می‌گویند: با دقت در سخنان [[مشرکان]] و [[سیاق]] [[آیات]] [[سوره]] نحل معلوم می‌شود، [[رسالت]] در [[بشر]] عادی محقق می‌شود اگر قبول ندارید از [[اهل ذکر]] یعنی [[اهل کتاب]] بپرسید. چرا؟ چون [[مشرکان]] با علمای [[اهل کتاب]] رابطه صمیمی داشتند و مورد [[احترام]] آنان بودند و به [[برتری]] آنان [[ایمان]] داشتند؛ مخصوصاً با در نظر داشتن اینکه یهودی‌ها [[دشمن]] [[پیامبر|رسول خدا]] بودند و نبوتش را رد می‌کردند<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>
برخی از [[مفسران]] قائلند [[اهل کتاب]] و مخصوصاً [[یهودیان]] مصداق [[اهل الذکر]] هستند زیرا [[آیه]] ۴۳ [[سورۀ نحل]] بیانگر کیفیت ارسال [[رُسُل]] و انزال [[کتب آسمانی]] است؛ زیرا [[مشرکان]] می‌‌گفتند [[بشر]] نمی‌تواند [[پیامبر]] باشد. لذا این گروه از [[مفسران]] می‌گویند: با دقت در سخنان [[مشرکان]] و [[سیاق]] [[آیات]] [[سوره]] نحل معلوم می‌شود، [[رسالت]] در [[بشر]] عادی محقق می‌شود اگر قبول ندارید از [[اهل ذکر]] یعنی [[اهل کتاب]] بپرسید. چرا؟ چون [[مشرکان]] با علمای [[اهل کتاب]] رابطه صمیمی داشتند و مورد [[احترام]] آنان بودند و به [[برتری]] آنان [[ایمان]] داشتند؛ مخصوصاً با در نظر داشتن اینکه یهودی‌ها [[دشمن]] [[پیامبر|رسول خدا]] بودند و نبوتش را رد می‌کردند<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>
*این دیدگاه بیشتر در میان [[مفسران]] [[اهل سنت]] رواج دارد<ref>نک. بیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ج ۳، ص ۲۲۷؛ سمرقندی، بحر العلوم، ج ۲، ص ۲۷۵؛ سیوطی، تفسیر جلالین، ج ۱، ص ۲۷۵؛ حقی بروسوی، تفسیر روح البیان، ج ۵، ص ۳۸ و...</ref>. البته برخی از [[مفسران]] [[شیعه]]<ref>نک. طباطبایی، تفسیر المیزان، ج ۱۲، ص ۴۲۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج ۱۱، ص ۱۴۴ و...</ref> نیز این مطلب را آورده‌اند. اینان اضافه می‌کنند: اگر [[آیه]] را به [[تنهایی]] در نظر بگیریم، با توجه به اینکه مورد مخصِّص نیست، [[آیه شریفه]] قاعده کلی بیان می‌کند که هم [[سائل]] و هم [[مسئول]] و هم [[مسئول]] عنه عام است، یعنی هر [[جاهلی]] هرچه را نمی‌داند باید از عالم به آن بپرسد یعنی [[آیه]] بیانگر قاعده عمومی [[رجوع]] [[جاهل]] به عالم است<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>
 
این دیدگاه بیشتر در میان [[مفسران]] [[اهل سنت]] رواج دارد<ref>نک. بیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ج ۳، ص ۲۲۷؛ سمرقندی، بحر العلوم، ج ۲، ص ۲۷۵؛ سیوطی، تفسیر جلالین، ج ۱، ص ۲۷۵؛ حقی بروسوی، تفسیر روح البیان، ج ۵، ص ۳۸ و...</ref>. البته برخی از [[مفسران]] [[شیعه]]<ref>نک. طباطبایی، تفسیر المیزان، ج ۱۲، ص ۴۲۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج ۱۱، ص ۱۴۴ و...</ref> نیز این مطلب را آورده‌اند. اینان اضافه می‌کنند: اگر [[آیه]] را به [[تنهایی]] در نظر بگیریم، با توجه به اینکه مورد مخصِّص نیست، [[آیه شریفه]] قاعده کلی بیان می‌کند که هم [[سائل]] و هم [[مسئول]] و هم [[مسئول]] عنه عام است، یعنی هر [[جاهلی]] هرچه را نمی‌داند باید از عالم به آن بپرسد یعنی [[آیه]] بیانگر قاعده عمومی [[رجوع]] [[جاهل]] به عالم است<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>
===اشکالات این دیدگاه===
===اشکالات این دیدگاه===
#استفاده از [[سیاق]] برای [[تفسیر آیه]] همیشه صحیح نیست چه اینکه برخی از [[آیات]] مختص [[اهل بیت]]{{عم}} است اما [[سیاق]] چنین چیزی را نشان نمی‌دهد، مانند [[آیۀ تطهیر]]: {{متن قرآن|وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الأُولَى وَأَقِمْنَ الصَّلاةَ وَآتِينَ الزَّكَاةَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>  و در خانه‌هایتان آرام گیرید و چون خویش‌آرایی دوره جاهلیت نخستین خویش‌آرایی مکنید و نماز بپا دارید و زکات بپردازید و از خداوند و فرستاده او فرمانبرداری کنید؛ جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گرداند؛ سوره احزاب، آیه: ۳۳.</ref> و یا [[آیه]] [[ابلاغ]]: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ}}<ref> ای پیامبر! آنچه را از پروردگارت به سوی تو فرو فرستاده شده است برسان و اگر نکنی پیام او را نرسانده‌ای؛ و خداوند تو را از (گزند) مردم در پناه می‌گیرد، خداوند گروه کافران را راهنمایی نمی‌کند؛ سوره مائده، آیه: ۶۷.</ref>.
#استفاده از [[سیاق]] برای [[تفسیر آیه]] همیشه صحیح نیست چه اینکه برخی از [[آیات]] مختص [[اهل بیت]]{{عم}} است اما [[سیاق]] چنین چیزی را نشان نمی‌دهد، مانند [[آیۀ تطهیر]]: {{متن قرآن|وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الأُولَى وَأَقِمْنَ الصَّلاةَ وَآتِينَ الزَّكَاةَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>  و در خانه‌هایتان آرام گیرید و چون خویش‌آرایی دوره جاهلیت نخستین خویش‌آرایی مکنید و نماز بپا دارید و زکات بپردازید و از خداوند و فرستاده او فرمانبرداری کنید؛ جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گرداند؛ سوره احزاب، آیه: ۳۳.</ref> و یا [[آیه]] [[ابلاغ]]: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ}}<ref> ای پیامبر! آنچه را از پروردگارت به سوی تو فرو فرستاده شده است برسان و اگر نکنی پیام او را نرسانده‌ای؛ و خداوند تو را از (گزند) مردم در پناه می‌گیرد، خداوند گروه کافران را راهنمایی نمی‌کند؛ سوره مائده، آیه: ۶۷.</ref>.
خط ۴۵: خط ۴۸:


==مطلق [[اهل]] [[علم]] مصداق [[اهل]] الذکرند==
==مطلق [[اهل]] [[علم]] مصداق [[اهل]] الذکرند==
*اگر آیۀ [[اهل الذکر]] را جدای از [[آیات]] قبل و بعد در نظر بگیریم و بگوییم [[آیه]] از سه حیث [[سائل]] و [[مسئول]] و [[مسئول]] عنه عام است، محذوری که دارد این است که اگر [[پرسش]] از [[اهل ذکر]] [[واجب]] است [[اعتماد]] به جواب نیز باید [[واجب]] باشد. اما قبول این مطلب مشکل است. تنها در صورتی می‌‌توان [[آیه]] را به طور مطلق پذیرفت که [[مسئول]] [[معصوم]] و دارای [[علم لدنی]] باشد. برای این امر نیز مصداقی غیر از [[اهل بیت]] وجود ندارد و با توجه به روایاتی که درباره [[جایگاه علمی]] و [[دینی]] [[اهل بیت]] داریم، [[مرجعیت علمی اهل بیت]] برای [[پاسخ گویی]] به پرسش‌های [[دینی]] قطعی خواهد بود<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>.
اگر آیۀ [[اهل الذکر]] را جدای از [[آیات]] قبل و بعد در نظر بگیریم و بگوییم [[آیه]] از سه حیث [[سائل]] و [[مسئول]] و [[مسئول]] عنه عام است، محذوری که دارد این است که اگر [[پرسش]] از [[اهل ذکر]] [[واجب]] است [[اعتماد]] به جواب نیز باید [[واجب]] باشد. اما قبول این مطلب مشکل است. تنها در صورتی می‌‌توان [[آیه]] را به طور مطلق پذیرفت که [[مسئول]] [[معصوم]] و دارای [[علم لدنی]] باشد. برای این امر نیز مصداقی غیر از [[اهل بیت]] وجود ندارد و با توجه به روایاتی که درباره [[جایگاه علمی]] و [[دینی]] [[اهل بیت]] داریم، [[مرجعیت علمی اهل بیت]] برای [[پاسخ گویی]] به پرسش‌های [[دینی]] قطعی خواهد بود<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>.


==[[اهل الذکر]] [[اهل بیت]]{{عم}} هستند==
==[[اهل الذکر]] [[اهل بیت]]{{عم}} هستند==
*عده‌ایی از [[مفسران]] با توجه به روایاتی که در ذیل [[آیه]] آمده است مراد از [[اهل الذکر]] را [[اهل بیت]]{{عم}} می‌دانند<ref>البرهان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص ۴۲۴؛ تفسیر الصافی، ج ۳، ص ۱۳۶؛ تأویل الآیات الظاهرة، ص ۲۵۹ و تفسیر نور الثقلین، ج ۳، ص ۵۷.</ref> مجموع این [[روایات]] که از [[پیامبر{{صل}} و [[ائمه]]{{عم}} رسیده اگر به حد [[تواتر]] نرسند در حد [[استفاضه]] هستند و می‌توان به آنها [[اعتماد]] کرد<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>
عده‌ایی از [[مفسران]] با توجه به روایاتی که در ذیل [[آیه]] آمده است مراد از [[اهل الذکر]] را [[اهل بیت]]{{عم}} می‌دانند<ref>البرهان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص ۴۲۴؛ تفسیر الصافی، ج ۳، ص ۱۳۶؛ تأویل الآیات الظاهرة، ص ۲۵۹ و تفسیر نور الثقلین، ج ۳، ص ۵۷.</ref> مجموع این [[روایات]] که از [[پیامبر{{صل}} و [[ائمه]]{{عم}} رسیده اگر به حد [[تواتر]] نرسند در حد [[استفاضه]] هستند و می‌توان به آنها [[اعتماد]] کرد<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>


==طبقه‌بندی [[روایات]] [[اهل الذکر]]==
==طبقه‌بندی [[روایات]] [[اهل الذکر]]==
* [[روایات]] مربوط به [[اهل الذکر]] در سه بخش قابل تقسیم‌بندی است:
[[روایات]] مربوط به [[اهل الذکر]] در سه بخش قابل تقسیم‌بندی است:
#روایاتی که [[پیامبر]]{{صل}} را ذکر و [[اهل بیت]]{{عم}} را [[اهل ذکر]] معرفی می‌کند: [[امام باقر]]{{ع}} دربارۀ آیۀ: {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}<ref> و ما پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم؛ اگر نمی‌دانید از اهل کتاب (آسمانی) بپرسید؛ سوره نحل، آیه: ۴۳.</ref> فرمودند: {{متن حدیث|رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} الذِّكْرُ أَنَا وَ الْأَئِمَّةُ أَهْلُ‏ الذِّكْر}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۱۰</ref>. معرفه بیان شدن دال بر انحصار ذکر در [[پیامبر]]{{صل}} و [[اهل الذکر]] در [[اهل بیت]]{{عم}} است<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>.
#روایاتی که [[پیامبر]]{{صل}} را ذکر و [[اهل بیت]]{{عم}} را [[اهل ذکر]] معرفی می‌کند: [[امام باقر]]{{ع}} دربارۀ آیۀ: {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}<ref> و ما پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم؛ اگر نمی‌دانید از اهل کتاب (آسمانی) بپرسید؛ سوره نحل، آیه: ۴۳.</ref> فرمودند: {{متن حدیث|رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} الذِّكْرُ أَنَا وَ الْأَئِمَّةُ أَهْلُ‏ الذِّكْر}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۱۰</ref>. معرفه بیان شدن دال بر انحصار ذکر در [[پیامبر]]{{صل}} و [[اهل الذکر]] در [[اهل بیت]]{{عم}} است<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>.
#روایاتی که [[قرآن]] را ذکر و [[اهل بیت]]{{عم}} را [[اهل ذکر]] معرفی می‌نماید: [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: {{متن حدیث|الْكِتَابُ الذِّكْرُ وَ أَهْلُهُ آلُ مُحَمَّدٍ أَمَرَ اللَّهُ بِسُؤَالِهِمْ وَ لَمْ يُؤْمَرُوا بِسُؤَالِ الْجُهَّالِ وَ سَمَّى اللَّهُ الْقُرْآنَ ذِكْراً فَقَالَ تَبَارَك‏‏  {{متن قرآن|بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ}}}}<ref> آنان را) با برهان‌ها (ی روشن) و نوشته‌ها (فرستادیم) و بر تو قرآن را فرو فرستادیم تا برای مردم آنچه را که به سوی آنان فرو فرستاده‌اند روشن گردانی و باشد که بیندیشند؛ سوره نحل، آیه: ۴۴.</ref><ref>کلینی، [[محمد]] بن [[یعقوب]]، کافی، ج ۲، ص ۲۶.</ref>؛ و یا [[حضرت]] دربارۀ آیۀ {{متن قرآن|وَإِنَّهُ لَذِكْرٌ لَّكَ وَلِقَوْمِكَ وَسَوْفَ تُسْأَلُونَ}}<ref> و همانا آن، یادکردی برای تو و قوم توست و زودا که بازخواست شوید؛ سوره زخرف، آیه:۴۴.</ref> می‌فرمایند: {{متن حدیث|الذِّكْرُ الْقُرْآنُ‏ وَ نَحْنُ‏ قَوْمُهُ‏ وَ نَحْنُ‏ الْمَسْئُولُون}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۲، ص ۲۸۶.</ref>. [[امام علی]]{{ع}} فرمود: "[[اهل ذکر]] ماییم"<ref>{{متن حدیث|نَحْنُ أَهْلُ الذِّكْر}}؛ مناقب، ج ۳ ص ۹۸</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} نیز در ذیل این آیۀ کیمه فرمود: "[[امامان]] از [[عترت]] [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} [[اهل]] ذکرند"<ref>{{متن حدیث|هُمُ الْأَئِمَّةُ مِنْ عِتْرَةِ رَسُولِ اللَّهِ}}؛ اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص۱۵۴.</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۲.</ref>. اینکه بعضی [[روایات]] [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} و بعضی از [[روایات]] [[قرآن]] را ذکر دانسته‌اند با هم منافات ندارد، چون [[پیامبر خاتم|رسول اعظم]]{{صل}} و [[قرآن کریم]] یادآور [[خدای متعال]] هستند و [[اهل بیت]] هم [[اهل]] [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]]{{صل}} و هم [[اهل]] [[قرآن]] هستند<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>
#روایاتی که [[قرآن]] را ذکر و [[اهل بیت]]{{عم}} را [[اهل ذکر]] معرفی می‌نماید: [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: {{متن حدیث|الْكِتَابُ الذِّكْرُ وَ أَهْلُهُ آلُ مُحَمَّدٍ أَمَرَ اللَّهُ بِسُؤَالِهِمْ وَ لَمْ يُؤْمَرُوا بِسُؤَالِ الْجُهَّالِ وَ سَمَّى اللَّهُ الْقُرْآنَ ذِكْراً فَقَالَ تَبَارَك‏‏  {{متن قرآن|بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ}}}}<ref> آنان را) با برهان‌ها (ی روشن) و نوشته‌ها (فرستادیم) و بر تو قرآن را فرو فرستادیم تا برای مردم آنچه را که به سوی آنان فرو فرستاده‌اند روشن گردانی و باشد که بیندیشند؛ سوره نحل، آیه: ۴۴.</ref><ref>کلینی، [[محمد]] بن [[یعقوب]]، کافی، ج ۲، ص ۲۶.</ref>؛ و یا [[حضرت]] دربارۀ آیۀ {{متن قرآن|وَإِنَّهُ لَذِكْرٌ لَّكَ وَلِقَوْمِكَ وَسَوْفَ تُسْأَلُونَ}}<ref> و همانا آن، یادکردی برای تو و قوم توست و زودا که بازخواست شوید؛ سوره زخرف، آیه:۴۴.</ref> می‌فرمایند: {{متن حدیث|الذِّكْرُ الْقُرْآنُ‏ وَ نَحْنُ‏ قَوْمُهُ‏ وَ نَحْنُ‏ الْمَسْئُولُون}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۲، ص ۲۸۶.</ref>. [[امام علی]]{{ع}} فرمود: "[[اهل ذکر]] ماییم"<ref>{{متن حدیث|نَحْنُ أَهْلُ الذِّكْر}}؛ مناقب، ج ۳ ص ۹۸</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} نیز در ذیل این آیۀ کیمه فرمود: "[[امامان]] از [[عترت]] [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} [[اهل]] ذکرند"<ref>{{متن حدیث|هُمُ الْأَئِمَّةُ مِنْ عِتْرَةِ رَسُولِ اللَّهِ}}؛ اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص۱۵۴.</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۲.</ref>. اینکه بعضی [[روایات]] [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} و بعضی از [[روایات]] [[قرآن]] را ذکر دانسته‌اند با هم منافات ندارد، چون [[پیامبر خاتم|رسول اعظم]]{{صل}} و [[قرآن کریم]] یادآور [[خدای متعال]] هستند و [[اهل بیت]] هم [[اهل]] [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]]{{صل}} و هم [[اهل]] [[قرآن]] هستند<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>
خط ۵۷: خط ۶۰:


==جمع‌بندی==
==جمع‌بندی==
*با دقت در [[آیه]] ۴۳ [[سوره]] نحل مشخص می‌شود [[آیه]] در صدد ارجاع [[مردم]] به [[پیامبر]]{{صل}} و [[جانشینان]] [[معصوم]] ایشان است و به نحوی [[مرجعیت علمی]] [[اهل بیت]]{{عم}} را [[تأیید]] می‌کند<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>.
با دقت در [[آیه]] ۴۳ [[سوره]] نحل مشخص می‌شود [[آیه]] در صدد ارجاع [[مردم]] به [[پیامبر]]{{صل}} و [[جانشینان]] [[معصوم]] ایشان است و به نحوی [[مرجعیت علمی]] [[اهل بیت]]{{عم}} را [[تأیید]] می‌کند<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
خط ۶۶: خط ۶۹:


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


{{فضائل اهل بیت}}


{{فضائل اهل بیت}}
[[رده:آیه اهل ذکر]]
[[رده:آیه اهل ذکر]]
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]]
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]]
۱۱۵٬۱۶۹

ویرایش