پرش به محتوا

اسلام در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'اندیشمندان مسلمان' به 'اندیشمندان مسلمان')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰: خط ۱۰:


==مقدمه==
==مقدمه==
*[[اسلام]]: [[تسلیم]] و [[انقیاد]] بر [[طاعت]] و قبول [[اوامر الهی]]<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۷، ص۲۶۶.</ref>، اظهار [[خضوع]] و [[التزام]] به آنچه [[نبی اکرم]]{{صل}} آورده است<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۲، ص۲۹۳.</ref>. اصل آن "[[سلم]]" به معنای صحت و [[عافیت]]<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۹۰.</ref>، موافقت شدید در مقابل [[خصومت]]<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۱۸۸.</ref>. [[اسلام]] مترادف "[[تسلیم]]" است و "مُسلِم" دو معنا دارد: یکی اینکه شخص [[تسلیم]] [[امر]] [[خداوند]] است و دوم اینکه [[عبادت]] را خالصاً برای [[خدا]] به جای می‌آورد.  
[[اسلام]]: [[تسلیم]] و [[انقیاد]] بر [[طاعت]] و قبول [[اوامر الهی]]<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۷، ص۲۶۶.</ref>، اظهار [[خضوع]] و [[التزام]] به آنچه [[نبی اکرم]]{{صل}} آورده است<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۲، ص۲۹۳.</ref>. اصل آن "[[سلم]]" به معنای صحت و [[عافیت]]<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۹۰.</ref>، موافقت شدید در مقابل [[خصومت]]<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۱۸۸.</ref>. [[اسلام]] مترادف "[[تسلیم]]" است و "مُسلِم" دو معنا دارد: یکی اینکه شخص [[تسلیم]] [[امر]] [[خداوند]] است و دوم اینکه [[عبادت]] را خالصاً برای [[خدا]] به جای می‌آورد.  
*{{متن قرآن|إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ}}<ref>«بی‌گمان دین (راستین) نزد خداوند، اسلام است» سوره آل عمران، آیه ۱۹.</ref>.
 
*[[اسلام]] "[[شریعت محمدی]]" و آخرین و [[کامل‌ترین]] [[ادیان توحیدی]] است که بر مبنای [[وحی الهی]] و [[کتاب آسمانی]]، یعنی [[قرآن کریم]] برای [[هدایت]] و [[رستگاری]] و [[سعادت]] [[انسان‌ها]] در [[مکّه]] [[ظهور]] کرد. {{متن قرآن|مَا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِكُمْ وَلَكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ}}<ref>«محمّد، پدر هیچ یک از مردان شما نیست اما فرستاده خداوند و واپسین پیامبران است» سوره احزاب، آیه ۴۰.</ref>.
{{متن قرآن|إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ}}<ref>«بی‌گمان دین (راستین) نزد خداوند، اسلام است» سوره آل عمران، آیه ۱۹.</ref>.
*به‌ طور کلی [[اسلام]] شامل دو قسمت است:
 
[[اسلام]] "[[شریعت محمدی]]" و آخرین و [[کامل‌ترین]] [[ادیان توحیدی]] است که بر مبنای [[وحی الهی]] و [[کتاب آسمانی]]، یعنی [[قرآن کریم]] برای [[هدایت]] و [[رستگاری]] و [[سعادت]] [[انسان‌ها]] در [[مکّه]] [[ظهور]] کرد. {{متن قرآن|مَا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِكُمْ وَلَكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ}}<ref>«محمّد، پدر هیچ یک از مردان شما نیست اما فرستاده خداوند و واپسین پیامبران است» سوره احزاب، آیه ۴۰.</ref>.
 
به‌ طور کلی [[اسلام]] شامل دو قسمت است:
#[[اصول دین]] که [[اصول اعتقادی]] هستند.
#[[اصول دین]] که [[اصول اعتقادی]] هستند.
#[[فروع دین]] یا برنامه‌های عملی که همه ابعاد فردی و [[اجتماعی]] [[انسان]] را در بر می‌گیرد.
#[[فروع دین]] یا برنامه‌های عملی که همه ابعاد فردی و [[اجتماعی]] [[انسان]] را در بر می‌گیرد.
*[[اسلام]] به تصریح [[قرآن کریم]] [[ناسخ]] [[ادیان الهی]] گذشته است: {{متن قرآن|إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ}}<ref>«بی‌گمان دین (راستین) نزد خداوند، اسلام است» سوره آل عمران، آیه ۱۹.</ref> و {{متن قرآن|وَمَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلَامِ دِينًا فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ}}<ref>«و هر کس جز اسلام  دینی گزیند هرگز از او پذیرفته نمی‌شود و او در جهان واپسین از زیانکاران است» سوره آل عمران، آیه ۸۵.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۹۲.</ref>.
 
[[اسلام]] به تصریح [[قرآن کریم]] [[ناسخ]] [[ادیان الهی]] گذشته است: {{متن قرآن|إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ}}<ref>«بی‌گمان دین (راستین) نزد خداوند، اسلام است» سوره آل عمران، آیه ۱۹.</ref> و {{متن قرآن|وَمَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلَامِ دِينًا فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ}}<ref>«و هر کس جز اسلام  دینی گزیند هرگز از او پذیرفته نمی‌شود و او در جهان واپسین از زیانکاران است» سوره آل عمران، آیه ۸۵.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۹۲.</ref>.


==اسلام دین برتر==
==اسلام دین برتر==
خط ۲۶: خط ۳۰:


در مرحلۀ بعد، با توجه به [[شناخت اسلام]]، به عنوان [[دین]] [[برگزیده]]، باید سراغ آن رفته، نظرش را پیرامون [[آزادی]] جویا شد.
در مرحلۀ بعد، با توجه به [[شناخت اسلام]]، به عنوان [[دین]] [[برگزیده]]، باید سراغ آن رفته، نظرش را پیرامون [[آزادی]] جویا شد.
اسلام در اصلی‌ترین مرحله که مرحلۀ [[انتخاب]] دین است [[انسان]] را در انتخاب مختار می‌کند. اما پس از انتخاب دین، او را موظف به [[تبعیت]] و [[اطاعت]] می‌نماید. به [[پیامبر]]{{صل}} امر می‌شود تا با [[ملایمت]] و [[نرمی]] به [[تبلیغ دین]] بپردازد، بدون [[اصرار]] و خشونتی، این [[منطق]] اسلام و قوت [[ادله]] و [[براهین]] آن بود که سبب گسترش آن شد. به‌طور مسلم، به [[زور]] [[شمشیر]] نمی‌توان اندیشه‌ای را قلب‌ها [[رسوخ]] داد و [[حمایت]] و [[دفاع]] آنها را از دین [[مشاهده]] کرد. این ماهیت عالمانه و جامع و [[ارزشمند]] اسلام است که به تمامی ابعاد [[زندگی]] بشر توجه داشته و در هیچ ساحتی کوتاهی نکرده. همین امر عامل مهمی در برخورد مناسب و منطقی [[انسان‌ها]] با آن است.
اسلام در اصلی‌ترین مرحله که مرحلۀ [[انتخاب]] دین است [[انسان]] را در انتخاب مختار می‌کند. اما پس از انتخاب دین، او را موظف به [[تبعیت]] و [[اطاعت]] می‌نماید. به [[پیامبر]]{{صل}} امر می‌شود تا با [[ملایمت]] و [[نرمی]] به [[تبلیغ دین]] بپردازد، بدون [[اصرار]] و خشونتی، این [[منطق]] اسلام و قوت [[ادله]] و [[براهین]] آن بود که سبب گسترش آن شد. به‌طور مسلم، به [[زور]] [[شمشیر]] نمی‌توان اندیشه‌ای را قلب‌ها [[رسوخ]] داد و [[حمایت]] و [[دفاع]] آنها را از دین [[مشاهده]] کرد. این ماهیت عالمانه و جامع و [[ارزشمند]] اسلام است که به تمامی ابعاد [[زندگی]] بشر توجه داشته و در هیچ ساحتی کوتاهی نکرده. همین امر عامل مهمی در برخورد مناسب و منطقی [[انسان‌ها]] با آن است.
انسان وقتی، پس از [[رشد]] جسمی و [[عقلی]] به مرحلۀ انتخاب دین می‌رسد، نسبت به آن [[احساس نیاز]] کرده و انتخاب می‌کند. در این مرحله هیچ اصرار و فشاری بر او وجود ندارد<ref>{{متن قرآن|وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا أَشْرَكُوا وَمَا جَعَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا وَمَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَكِيلٍ}} «و اگر خداوند می‌خواست شرک نمی‌ورزیدند و ما تو را بر آنان نگهبان نگمارده‌ایم و تو گمارده بر آنها نیستی» سوره انعام، آیه ۱۰۷.</ref>. اما مرحلۀ بعد انتخاب دین است که مسیری بدون بازگشت است. وقتی آزادانه پذیرفته شد، مرحلۀ [[عمل به احکام]] آن می‌رسد. هیچ‌کس [[حق]] ندارد از زیر بار مسئولیت‌های [[دینی]] شانه خالی کند و بی‌دلیل [[دین]] انتخاب‌شده‌اش را ترک کند. در این صورت، مجازاتی برای او در نظر گرفته می‌شود، که در همۀ [[ادیان الهی]] وجود دارد<ref>آزادی از دیدگاه اسلام، ص۶۳.</ref>.
انسان وقتی، پس از [[رشد]] جسمی و [[عقلی]] به مرحلۀ انتخاب دین می‌رسد، نسبت به آن [[احساس نیاز]] کرده و انتخاب می‌کند. در این مرحله هیچ اصرار و فشاری بر او وجود ندارد<ref>{{متن قرآن|وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا أَشْرَكُوا وَمَا جَعَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا وَمَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَكِيلٍ}} «و اگر خداوند می‌خواست شرک نمی‌ورزیدند و ما تو را بر آنان نگهبان نگمارده‌ایم و تو گمارده بر آنها نیستی» سوره انعام، آیه ۱۰۷.</ref>. اما مرحلۀ بعد انتخاب دین است که مسیری بدون بازگشت است. وقتی آزادانه پذیرفته شد، مرحلۀ [[عمل به احکام]] آن می‌رسد. هیچ‌کس [[حق]] ندارد از زیر بار مسئولیت‌های [[دینی]] شانه خالی کند و بی‌دلیل [[دین]] انتخاب‌شده‌اش را ترک کند. در این صورت، مجازاتی برای او در نظر گرفته می‌شود، که در همۀ [[ادیان الهی]] وجود دارد<ref>آزادی از دیدگاه اسلام، ص۶۳.</ref>.


خط ۳۲: خط ۳۸:


در هر جامعۀ کوچک و بزرگی که [[قانون]] یا قانون کارآمد و خوب، وجود نداشته باشد [[هرج و مرج]] و [[فساد]] رواج خواهد یافت. [[انسان]]، حتی در [[زندگی فردی]] و در خلاء هم که [[زندگی]] کند، [[بی‌نیاز]] از حضور قوانین فردی خاص خود نیست. قوانین و [[اوامر]] [[دین اسلام]] به شکل زیر تقسیم شده و محدودیت‌هایی را با خود به همراه می‌آورند، شامل: [[حلال]]، [[حرام]]، [[مستحب]]، [[مباح]] و [[مکروه]]. حرام تنها نباید و عدم جواز بی‌چون و چرای دین است که همه باید به آن پایبند باشند، فرار از [[تکلیف]] و قانون [[مجازات]] دارد و فرار از دین مجازاتی بزرگتر، لازم نیست افراد تک‌تک [[احکام دین]] را به [[عقل]] ناقص خود مطابقه داده و به صورت دلخواه به برخی از آنها عمل کنند، یا اینکه در صدد توجیه [[احکام]] آن برآیند.
در هر جامعۀ کوچک و بزرگی که [[قانون]] یا قانون کارآمد و خوب، وجود نداشته باشد [[هرج و مرج]] و [[فساد]] رواج خواهد یافت. [[انسان]]، حتی در [[زندگی فردی]] و در خلاء هم که [[زندگی]] کند، [[بی‌نیاز]] از حضور قوانین فردی خاص خود نیست. قوانین و [[اوامر]] [[دین اسلام]] به شکل زیر تقسیم شده و محدودیت‌هایی را با خود به همراه می‌آورند، شامل: [[حلال]]، [[حرام]]، [[مستحب]]، [[مباح]] و [[مکروه]]. حرام تنها نباید و عدم جواز بی‌چون و چرای دین است که همه باید به آن پایبند باشند، فرار از [[تکلیف]] و قانون [[مجازات]] دارد و فرار از دین مجازاتی بزرگتر، لازم نیست افراد تک‌تک [[احکام دین]] را به [[عقل]] ناقص خود مطابقه داده و به صورت دلخواه به برخی از آنها عمل کنند، یا اینکه در صدد توجیه [[احکام]] آن برآیند.
بلکه باید تنها برای [[فهم]] بیشتر آن تلاش کنند. همۀ این احکام و قوانین، برای تحقق [[نظم]]، [[عدالت]] و آرمان‌های [[اخلاقی]] در [[نظام اجتماعی]] است. همۀ افراد موظف به رعایت حیثیت اجتماعی قوانین و احکام دین هستند. این قضیه ربطی به مقولۀ کلان [[آزادی]] ندارد. هر کس [[حق]] دارد هرطور که می‌خواهد آزادانه [[تصمیم]] بگیرد و در زندگی خصوصی‌اش در آزادی کامل به اموراتش بپردازد.
بلکه باید تنها برای [[فهم]] بیشتر آن تلاش کنند. همۀ این احکام و قوانین، برای تحقق [[نظم]]، [[عدالت]] و آرمان‌های [[اخلاقی]] در [[نظام اجتماعی]] است. همۀ افراد موظف به رعایت حیثیت اجتماعی قوانین و احکام دین هستند. این قضیه ربطی به مقولۀ کلان [[آزادی]] ندارد. هر کس [[حق]] دارد هرطور که می‌خواهد آزادانه [[تصمیم]] بگیرد و در زندگی خصوصی‌اش در آزادی کامل به اموراتش بپردازد.


خط ۳۷: خط ۴۴:


==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
# [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
# [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
# [[پرونده: 1100699.jpg|22px]] [[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه فقه سیاسی ج۱''']]
# [[پرونده: 1100699.jpg|22px]] [[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه فقه سیاسی ج۱''']]
{{پایان منابع}}


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:مدخل]]
[[رده:مدخل]]
[[رده:اسلام]]
[[رده:اسلام]]
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش