سرزنش دیگران: تفاوت میان نسخه‌ها
←مقدمه
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←مقدمه) |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | ||
== | ==سرزنش تربیتی== | ||
==سرزنش شماتت‌گونه== | |||
{{اصلی|شماتت}} | |||
از جمله [[پست‌ترین]] حالات [[آدمی]]، [[سرزنش]] کردن دیگران است به سبب [[گرفتاری]] و مصیبتی که به آنان رسیده است. چگونه می‌توان مدعی [[برادری]] بود و از مصیبتی که به برادری رسیده است شاد بود؟ سرزنش کردن [[برادران]]، اسباب [[کینه]] و [[عداوت]] است و پیوند [[اخوت]] را ریشه کن می‌سازد. اَبان بن [[عبدالملک]]<ref>از اصحاب بزرگوار امام صادق{{ع}} است. ر.ک: رجال النجاشی، ص۱۴؛ معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۱۵۶-۱۵۷؛ قاموس الرجال، ج۱، ص۱۱۱.</ref> از [[امام صادق]]{{ع}} [[حدیث]] کرده است که آن [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث|لَا تُبْدِي الشَّمَاتَةَ لِأَخِيكَ فَيَرْحَمَهُ اللَّهُ وَ يُصَيِّرَهَا بِكَ وَ قَالَ مَنْ شَمِتَ بِمُصِيبَةٍ نَزَلَتْ بِأَخِيهِ لَمْ يَخْرُجْ مِنَ الدُّنْيَا حَتَّى يُفْتَتَنَ}}<ref>«در گرفتاری برادر ایمانی خود شماتت و اظهار شادی مکن که خداوند به او رحم می‌کند و آن گرفتاری را به سوی تو بر می‌گرداند. [و فرمود:] هر که برادر خود را به مصیبتی که بر او فرود آمده شماتت کند از دنیا نرود تا خود به آن گرفتار شود» الکافی، ج۲، ص۳۵۹؛ وسائل الشیعة، ج۲، ص۹۱۰.</ref>.<ref>[[م‍ص‍طف‍ی دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی، م‍ص‍طف‍ی]]، [[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۲، ص ۶۱۴.</ref> | |||
از زشت‌ترین اوصاف و حالاتی که ممکن است [[نفس]] [[آدمی]] بدان [[مبتلا]] شود، [[خصلت]] [[زشت]] سرزنش دیگران به سبب گرفتاری و [[مصیبت]] وارد شده به آنان است. در [[سیره رسول خدا]]{{صل}} سررزنش مذمومی گزارش نشده است. [[نقل]] شده است، ایشان از سه چیز به شدت پرهیز داشت: "سرزنش دیگران، جستجوی لغزش‌های دیگران و پیگیری [[عیب]] کسی"<ref>سنن النبی، ص۱۷.</ref> هیچ گاه کسی را در حضور آن [[حضرت]] سرزنش نکردند، جز آنکه می‌فرمود: "رهایش کنید و به او کاری نداشته باشید"<ref>سنن النبی، ص۷۵.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۳۷۹.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۳۷۹.</ref>. | |||
[[انس بن مالک]] نقل کرده است: "ده سال خدمتگزار [[رسول خدا]]{{صل}} بودم؛ در این مدت هرگز به من [[دشنام]] نداد، مرا [[تنبیه]] نکرد، مرا سرزنش نکرد و برایم چهره [[درهم]] نکشید و درباره کاری که به من [[فرمان]] داده بود و من کوتاهی کرده بودم، مؤاخذه‌ام نکرد. زمانی که یکی از [[اهل]] [[خانه]] وی مرا به سبب کاری سرزنش می‌کرد، آن حضرت می‌فرمود: "رهایش کن که اگر شدنی بود انجام گرفته بود"<ref>منتهی السؤل، ج ۲، ص ۴۴۹؛ تقی الدین احمد بن علی مقریزی، إمتاع الأسماع، ج ۲، ص ۲۳۵ - ۲۳۶ و اسدالغابه، ج ۱، ص ۳۶ و با اندکی اختلاف در: الطبقات الکبری، ج ۷، ص ۱۲.</ref>. ایشان [[مسلمانان]] را نیز از سرزنش دیگران برحذر می‌داشت و می‌فرمود: "هرکس مؤمنی را به چیزی (به سبب گناهی) ملامت کند، نمیرد تا آنکه خودش آن را انجام دهد"<ref>الطبرانی، المعجم الاوسط، ج ۷، ص ۱۹۱؛ الترمذی، سنن، ج ۴، ص ۷۱ و مجموعه ورام، ج ۱، ص ۱۱۳.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۳۷۹.</ref>. | |||
==منابع== | ==منابع== | ||