زن در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۶٬۹۵۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۰ ژوئن ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۳: خط ۱۳:


==[[ارزش انسانی]] [[زن]]==
==[[ارزش انسانی]] [[زن]]==
در [[بینش]] [[قرآنی]]، مرد و زن از منشأ واحدی [[آفریده]] شده‌اند. (نساء / ۴، ۱؛ [[اعراف]] / ۷، ۱۸۹؛ زمر / ۳۹، ۶) بر این اساس، تفاوتی بین زن و [[مرد]]* از نظر ارزش انسانی، امکان کسب [[فضایل]] [[معنوی]] و پیمودن [[راه کمال]] و دستیابی به [[قرب الهی]] وجود ندارد <ref> الامثل، ج ۲، ص ۱۵۴.</ref> و معیار [[برتری]] همگان نزد [[خداوند]]، [[پرهیزگاری]] است. (حجرات / ۴۹، ۱۳) قرآن کریم در بیانی جذّاب، ضمن برشمردن مجموعه‌ای از فضایل مشترک میان مرد و زن، به [[آمرزش]] و [[پاداش]] بزرگی اشاره می‌کند که در [[آخرت]] برای «مردان [[مسلمان]] و [[زنان]] مسلمان، مردان باایمان و زنان باایمان، مردان [[فرمانبردار]] [[خدا]] و [[زنان]] فرمانبردار خدا، مردان [[راستگو]] و زنان راستگو، مردان [[صابر]] و زنان صابر، مردان [[خاشع]] و زنان خاشع، مردان [[انفاق]] کننده و زنان انفاق کننده، مردان [[روزه‌دار]] و زنان روزه‌دار، مردان پاکدامن و زنان پاکدامن و مردان بسیار [[یاد خدا]] کننده و زنان بسیار یاد خدا کننده» فراهم شده است. ([[احزاب]] / ۳۳، ۳۵) از دیدگاه [[قرآن]]، [[زن]] این قابلیت را دارد که در کسب [[فضایل]] [[معنوی]] تا به آنجا پیش رود که همچون [[مریم]] * علیهاالسلام از سوی [[خداوند]] [[برگزیده]] شده و با [[فرشتگان]] همسخن شود ([[آل عمران]] / ۳، ۴۲)، [[روح الهی]] در وجود او دمیده شود ([[تحریم]] / ۶۶، ۱۲)، به [[مقام صدّیقان]] [[دست]] یابد ([[مائده]] / ۵، ۷۵) و به همراه فرزندش [[عیسی]]، [[پیامبر بزرگ الهی]] آیه‌ای از [[آیات]] خداوند به شمار آید. ([[انبیاء]] / ۲۱، ۹۱) البته درباره امکان دستیابی [[زن]] به [[مقام]] [[نبوّت]] میان [[مفسران]] [[اختلاف]] است: بر خلاف بسیاری که این احتمال را منتفی یا بی‌دلیل دانسته‌اند، برخی به امکان آن قائل شده‌اند.<ref>تفسیر قرطبی، ج ۴، ص ۸۳.</ref> برخی هم با تفکیک میان دو نوع نبوّت، (نبوّت مشتمل بر رسالتی از جانب خداوند به سوی [[مردم]] و نبوّت محض که به دخالت در [[امور اجتماعی]] نیاز ندارد و به پیوندی [[وحیانی]] میان خدا و [[نبی]] محدود می‌شود) احتمال [[نبوت]] زنان را در فرع دوم پذیرفته‌اند.<ref>زن در آیینه جلال و جمال، ص ۱۴۴.</ref>.<ref>[[حسین بستان|بستان، حسین]]، [[زن (مقاله)|مقاله «زن»]]، [[ دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۴ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۴]]</ref>
در [[بینش]] [[قرآنی]]، مرد و زن از منشأ واحدی [[آفریده]] شده‌اند. {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا}}<ref>«ای مردم! از پروردگارتان پروا کنید، همان که شما را از تنی یگانه آفرید و از (سرشت) او همسرش را پدید آورد و از آن دو، مردان و زنان بسیار (در جهان) پراکند و از خداوند- که با (سوگند بر نام) او، از هم درخواست می‌کنید- و از (بریدن پیوند) خویشان پروا کنید، بی‌گمان خداوند چشم بر شما دارد» سوره نساء، آیه ۱.</ref>، {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِيَسْكُنَ إِلَيْهَا فَلَمَّا تَغَشَّاهَا حَمَلَتْ حَمْلًا خَفِيفًا فَمَرَّتْ بِهِ فَلَمَّا أَثْقَلَتْ دَعَوَا اللَّهَ رَبَّهُمَا لَئِنْ آتَيْتَنَا صَالِحًا لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ}}<ref>«اوست که شما را از تنی یگانه آفرید و از (خود) او همسرش را پدید آورد تا بدو آرامش یابد و چون با او آمیزش کرد، همسرش باری سبک برگرفت آنگاه (چندی) با او به سر آورد تا چون گرانبار شد، خداوند- پروردگارشان- را خواندند که: اگر به ما (فرزند) شایسته‌ای بدهی به یقین از سپاسگزاران خواهیم بود» سوره اعراف، آیه ۱۸۹.</ref>، {{متن قرآن|خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَأَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ الْأَنْعَامِ ثَمَانِيَةَ أَزْوَاجٍ يَخْلُقُكُمْ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ خَلْقًا مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ فِي ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ}}<ref>«شما را از تنی یگانه آفرید سپس از او همسرش را پدید آورد و از چارپایان هشت تا (نر و ماده) آفرید؛  شما را در شکم مادرانتان با آفرینشی از پس آفرینشی دیگر در تاریکی‌هایی سه‌گانه  می‌آفریند؛ این خداوند پروردگار شماست که فرمانفرمایی از آن اوست؛ هیچ خدایی جز او نیست پس چگونه (از حق) بازگردانده می‌شوید؟» سوره زمر، آیه ۶.</ref> بر این اساس، تفاوتی بین زن و [[مرد]] از نظر ارزش انسانی، امکان کسب [[فضایل]] [[معنوی]] و پیمودن [[راه کمال]] و دستیابی به [[قرب الهی]] وجود ندارد <ref> الامثل، ج ۲، ص ۱۵۴.</ref> و معیار [[برتری]] همگان نزد [[خداوند]]، [[پرهیزگاری]] است. {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ}}<ref>«ای مردم! ما شما را از مردی و زنی آفریدیم و شما را گروه‌ها و قبیله‌ها کردیم تا یکدیگر را باز شناسید، بی‌گمان گرامی‌ترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست، به راستی خداوند دانایی آگاه است» سوره حجرات، آیه ۱۳.</ref> قرآن کریم در بیانی جذّاب، ضمن برشمردن مجموعه‌ای از فضایل مشترک میان مرد و زن، به [[آمرزش]] و [[پاداش]] بزرگی اشاره می‌کند که در [[آخرت]] برای {{متن قرآن|إِنَّ الْمُسْلِمِينَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِتِينَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِقِينَ وَالصَّادِقَاتِ وَالصَّابِرِينَ وَالصَّابِرَاتِ وَالْخَاشِعِينَ وَالْخَاشِعَاتِ وَالْمُتَصَدِّقِينَ وَالْمُتَصَدِّقَاتِ وَالصَّائِمِينَ وَالصَّائِمَاتِ وَالْحَافِظِينَ فُرُوجَهُمْ وَالْحَافِظَاتِ وَالذَّاكِرِينَ اللَّهَ كَثِيرًا وَالذَّاكِرَاتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا}}<ref>«بی‌گمان خداوند برای مردان و زنان مسلمان و مردان و زنان مؤمن و مردان و زنان فرمانبردار و مردان و زنان راست‌گفتار و مردان و زنان شکیبا و مردان و زنان فرمانبردار و مردان و زنان بخشنده و مردان و زنان روزه‌دار و مردان و زنان پاکدامن و مردان و زنانی که خداوند را بسیار یاد می‌کنند، آمرزش و پاداشی سترگ آماده کرده است» سوره احزاب، آیه ۳۵.</ref> فراهم شده است.  
 
از دیدگاه [[قرآن]]، [[زن]] این قابلیت را دارد که در کسب [[فضایل]] [[معنوی]] تا به آنجا پیش رود که همچون [[مریم]]{{س}} از سوی [[خداوند]] [[برگزیده]] شده و با [[فرشتگان]] همسخن شود {{متن قرآن|وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِينَ}}<ref>«و آنگاه فرشتگان گفتند: ای مریم! خداوند تو را برگزید و پاکیزه داشت و بر زنان جهان برتری داد» سوره آل عمران، آیه ۴۲.</ref>، [[روح الهی]] در وجود او دمیده شود {{متن قرآن|وَمَرْيَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهِ مِنْ رُوحِنَا وَصَدَّقَتْ بِكَلِمَاتِ رَبِّهَا وَكُتُبِهِ وَكَانَتْ مِنَ الْقَانِتِينَ}}<ref>«و (نیز) مریم دختر عمران را که پاکدامن بود  و ما از روح خویش در آن دمیدیم؛ و سخنان و کتاب‌های پروردگارش را باور داشت و از فرمانبرداران بود» سوره تحریم، آیه ۱۲.</ref>، به [[مقام صدّیقان]] [[دست]] یابد {{متن قرآن|مَا الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ وَأُمُّهُ صِدِّيقَةٌ كَانَا يَأْكُلَانِ الطَّعَامَ انْظُرْ كَيْفَ نُبَيِّنُ لَهُمُ الْآيَاتِ ثُمَّ انْظُرْ أَنَّى يُؤْفَكُونَ}}<ref>«مسیح پسر مریم جز پیامبری نبود که پیش از او (نیز) پیامبران (بسیار) گذشتند و مادر او زنی بسیار راستکردار  بود؛ هر دو غذا می‌خوردند؛ بنگر چگونه آیات (خویش) را برای آنان روشن می‌داریم سپس بنگر به کجا باز گردانده می‌شوند!» سوره مائده، آیه ۷۵.</ref> و به همراه فرزندش [[عیسی]]، [[پیامبر بزرگ الهی]] آیه‌ای از [[آیات]] خداوند به شمار آید. {{متن قرآن|وَالَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهَا مِنْ رُوحِنَا وَجَعَلْنَاهَا وَابْنَهَا آيَةً لِلْعَالَمِينَ}}<ref>«و آن زن را (یاد کن) که پاکدامن بود و در او از روان خویش دمیدیم و او و پسرش را برای جهانیان نشانه‌ای (شگرف) گرداندیم» سوره انبیاء، آیه ۹۱.</ref> البته درباره امکان دستیابی [[زن]] به [[مقام]] [[نبوّت]] میان [[مفسران]] [[اختلاف]] است: بر خلاف بسیاری که این احتمال را منتفی یا بی‌دلیل دانسته‌اند، برخی به امکان آن قائل شده‌اند.<ref>تفسیر قرطبی، ج ۴، ص ۸۳.</ref> برخی هم با تفکیک میان دو نوع نبوّت، (نبوّت مشتمل بر رسالتی از جانب خداوند به سوی [[مردم]] و نبوّت محض که به دخالت در [[امور اجتماعی]] نیاز ندارد و به پیوندی [[وحیانی]] میان خدا و [[نبی]] محدود می‌شود) احتمال [[نبوت]] زنان را در فرع دوم پذیرفته‌اند<ref>زن در آیینه جلال و جمال، ص ۱۴۴.</ref>.<ref>[[حسین بستان|بستان، حسین]]، [[زن (مقاله)|مقاله «زن»]]، [[ دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۴ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۴]]</ref>


==[[هدف آفرینش]] زن==
==[[هدف آفرینش]] زن==
۱۱۵٬۲۱۳

ویرایش