سبق و رمایه در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - ' آنرا ' به ' آن را '
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - ' آنرا ' به ' آن را ') |
||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
===معنای اصطلاحی=== | ===معنای اصطلاحی=== | ||
[[فقهای اسلام]] با تعبیرهای گوناگون و محتوای مشترکی “سبق و رمایه” را تعریف کردهاند. صاحب کتاب "فقه الامام جعفر الصادق"{{ع}} | [[فقهای اسلام]] با تعبیرهای گوناگون و محتوای مشترکی “سبق و رمایه” را تعریف کردهاند. صاحب کتاب "فقه الامام جعفر الصادق"{{ع}} آن را به این صورت تعریف میکند: “سبق، عبارت است از مسابقه اسبدوانی و مشابه اسبدوانی به منظور شناختهشدن [[بهترین]] اسبدوان. رمایه نیز عبارت است از: مسابقه تیراندازی برای شناختهشدن بهترین تیرانداز”<ref>فقه الإمام جعفر الصادق{{ع}}، ج۴، ص۲۳۳.</ref>. این یک تعریف از “سبق و رمایه” است و طبق ظاهر این تعریف، سبق و رمایه تنها شامل [[تیراندازی]] و مسابقه اسبدوانی است و شامل تمام مرکبهای [[جنگی]] نمیشود، اما نویسنده کتاب فوق در ادامه بحث خود، [[سبق و رمایه]] را شامل تمام مرکبهای [[دفاعی]] و جنگی و همه سلاحها معرفی میکند؛ حتی مرکبهای جنگی جدید الاختراع، مانند: تانک، هواپیما و... و سلاحهای تیراندازی جدید مانند توپ را مشمول سبق و رمایه میداند<ref>فقه الإمام جعفر الصادق{{ع}}، ج۴، ص۲۳۵.</ref>. | ||
در میان تعریفهای [[فقهی]] شاید بتوان گفت: [[بهترین]] و [[جامعترین]] تعریف، متعلّق به [[فقیه]] متبحّر و [[شجاع]] [[شیعه]] “شهید ثانی” است. ایشان در تعریف سبق و رمایه چنین میفرماید: “سبق و رمایه، یک [[عقد]] و شرطبندی [[شرعی]] است که به منظور تمرین و ورزیده شدن [[انسان]] در امر [[مبارزه]] مسلّحانه و [[جنگ]]، بین اشخاص منعقد میگردد”<ref>{{عربی|وهو عقد شرّع لفائدة التمرّن علی مباشرة النضال والإستعداد لممارسة القتال}}؛ شرح لمعه، ج۲، ص۲۲.</ref>. اما جامعترین تعریفی که از سبق و رمایه صورت گرفته چنین است: “مجموعه برنامههای [[آموزش]] همگانی و عمومی [[اسلحه]] و ابزار و آلات نظامی و مرکبهای جنگی و برقراری مسابقات و مانورهای نظامی، جهت [[آمادگی]] رزمی عمومی را سبق و رمایه مینامند”. از این جهت از اصول [[سیاست]] داخلی [[اسلام]] به شمار میآید که [[سیاست]] [[دفاعی]] [[اسلام]] به آن وابسته است<ref>[[ابوالفضل شکوری|شکوری، ابوالفضل]]، [[فقه سیاسی اسلام (کتاب)|فقه سیاسی اسلام]]، ص ۲۶۳؛ [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژهنامه فقه سیاسی (کتاب)|واژهنامه فقه سیاسی]]، ص ۱۲۱.</ref>. | در میان تعریفهای [[فقهی]] شاید بتوان گفت: [[بهترین]] و [[جامعترین]] تعریف، متعلّق به [[فقیه]] متبحّر و [[شجاع]] [[شیعه]] “شهید ثانی” است. ایشان در تعریف سبق و رمایه چنین میفرماید: “سبق و رمایه، یک [[عقد]] و شرطبندی [[شرعی]] است که به منظور تمرین و ورزیده شدن [[انسان]] در امر [[مبارزه]] مسلّحانه و [[جنگ]]، بین اشخاص منعقد میگردد”<ref>{{عربی|وهو عقد شرّع لفائدة التمرّن علی مباشرة النضال والإستعداد لممارسة القتال}}؛ شرح لمعه، ج۲، ص۲۲.</ref>. اما جامعترین تعریفی که از سبق و رمایه صورت گرفته چنین است: “مجموعه برنامههای [[آموزش]] همگانی و عمومی [[اسلحه]] و ابزار و آلات نظامی و مرکبهای جنگی و برقراری مسابقات و مانورهای نظامی، جهت [[آمادگی]] رزمی عمومی را سبق و رمایه مینامند”. از این جهت از اصول [[سیاست]] داخلی [[اسلام]] به شمار میآید که [[سیاست]] [[دفاعی]] [[اسلام]] به آن وابسته است<ref>[[ابوالفضل شکوری|شکوری، ابوالفضل]]، [[فقه سیاسی اسلام (کتاب)|فقه سیاسی اسلام]]، ص ۲۶۳؛ [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژهنامه فقه سیاسی (کتاب)|واژهنامه فقه سیاسی]]، ص ۱۲۱.</ref>. | ||
خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
#در بعضی از [[روایات]] نقل شده است که: شخصی به نام “ابن زاذان” طی نامهای از حضرت [[ابوجعفر ثانی]]{{ع}} پرسید: شخصی دنبال صید میدود، اما منظورش صید نیست، بلکه کسب [[صحت و سلامت]] [[بدن]] است، این چگونه است؟ حضرت پاسخ داد: “دویدن اشکالی ندارد، مگر برای [[لهو]] و [[بیهودگی]] باشد”<ref>وسائل الشیعه، ج۱۳، ص۳۴۷، ح۶.</ref>. | #در بعضی از [[روایات]] نقل شده است که: شخصی به نام “ابن زاذان” طی نامهای از حضرت [[ابوجعفر ثانی]]{{ع}} پرسید: شخصی دنبال صید میدود، اما منظورش صید نیست، بلکه کسب [[صحت و سلامت]] [[بدن]] است، این چگونه است؟ حضرت پاسخ داد: “دویدن اشکالی ندارد، مگر برای [[لهو]] و [[بیهودگی]] باشد”<ref>وسائل الشیعه، ج۱۳، ص۳۴۷، ح۶.</ref>. | ||
#[[پیامبر اسلام]]{{صل}} فرمود: “بازی بر [[مؤمن]] [[شایسته]] نیست مگر در سه مورد: [[بازی]] در جهت [[تأدیب]] مرکب (اسب)؛ [[تیراندازی]] تمرینی؛ ملاعبه با [[همسر]] خویش؛ اینها [[حق]] هستند”<ref>وسائل الشیعه، ج۱۳، ص۳۴۷، ح۵.</ref>. | #[[پیامبر اسلام]]{{صل}} فرمود: “بازی بر [[مؤمن]] [[شایسته]] نیست مگر در سه مورد: [[بازی]] در جهت [[تأدیب]] مرکب (اسب)؛ [[تیراندازی]] تمرینی؛ ملاعبه با [[همسر]] خویش؛ اینها [[حق]] هستند”<ref>وسائل الشیعه، ج۱۳، ص۳۴۷، ح۵.</ref>. | ||
#از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] شده که فرمود: “فرشتگان از صحنه شرطبندی و قمار میگریزند و صاحب | #از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] شده که فرمود: “فرشتگان از صحنه شرطبندی و قمار میگریزند و صاحب آن را [[لعن]] و [[نفرین]] میکنند، مگر در چند مورد: مسابقه حیوان سمدار (حافر)؛ مسابقه با شتر (خف)؛ مسابقه تیراندازی (ریش) و مسابقه با [[سلاح]] تیغهدار (نصل)”<ref>[[ابوالفضل شکوری|شکوری، ابوالفضل]]، [[فقه سیاسی اسلام (کتاب)|فقه سیاسی اسلام]]، ص ۲۷۱.</ref>. | ||
==منابع== | ==منابع== |