ادریس بن عیسی اشعری قمی: تفاوت میان نسخه‌ها

از راویان امام رضا{{ع}}. ادریس بن عیسی یکی از اشعریان قم بود که به عنوان صحابی و راوی امام رضا{{ع}} شناخته شده است<ref>رجال الطوسی، ص۳۵۱؛ خلاصة الأقوال، ص۵۹؛ کتاب الرجال ابن داود، ص۴۷.</ref>. گرچه در منابع کهن اطلاعات چندانی از او نیست، اما آورده‌اند که وی به حضور امام رسیده و حدیثی از ایشان نقل کرده است<ref>رجال الطوسی، ص۳۵۱؛ جامع الرواة، ج۱، ص۷۷؛ وسائل الشیعة ج۳۰، ص۳۱۴.</ref>.

علمای رجال ادریس بن عیسی را فردی ثقه و قابل اعتماد دانسته‌اند<ref>رجال الطوسی، ص۳۵۱؛ فائق المقال، ص۸۷؛ منتهی المقال، ج۱، ص۳۷۳.</ref>، به گونه‌ای که مامقانی به دلیل تعدد توثیقات، تردید در ثقه بودن او را جایز ندانسته و تمامی روایت‌های او را صحیح دانسته است<ref>تنقیح المقال، ج۸، ص۳۴۷.</ref>، هر چند، بر حسب آنچه ذکر شده، او تنها یک روایت از امام داشته که آن نیز در هیچ‌یک از منابع روایی دیده نمی‌شود. توثیق وی آن‌چنان مقبولیت دارد که تستری در قاموس الرجال، ذکر نشدن کلمه ثقه در کتاب الرجال ابن داود<ref>کتاب الرجال، ابن داود، ص۴۷.</ref> را ناشی از افتادگی کلمه در نسخه ذکر کرده است<ref>قاموس الرجال، ج۱، ص۷۰۲.</ref>، اما با این همه، مجهول‌دانستن وی شایسته‌تر است، چون جز داده شیخ، سخن تاریخی دیگری درباره وی وجود ندارد و کسی وی را چنین توصیف نکرده است. مصحح مجمع‌الرجال در توضیح ادریس بن عیسی این نکته را متذکر شده است که احتمال دارد این شخصیت همان ادریس بن عبدالله قمی<ref>مجمع الرجال، ج۱، ص۱۷۸.</ref>، یا ادریس بن عبدالله بن سعد اشعری قمی، از اصحاب امام جعفر صادق{{ع}} باشد<ref>رجال الطوسی، ص۱۶۳؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۵۲۸.</ref> که او نیز فردی ثقه بود، با این تفاوت که دارای کتاب و فرزندی به نام ابوجریر زکریا بن ادریس بوده است<ref>رجال النجاشی، ص۱۰۴؛ نقد الرجال، ج۱، ص۱۸۳- ۱۸۳؛ جامع الرواة، ج۱، ص۷۶.</ref>. کتاب حدیثی ادریس بن عبدالله را محمد بن حسن شنبوله از اصحاب امام جواد{{ع}} نقل کرده است<ref>مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۵۲۸؛ معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۱۷۳ – ۱۷۵.</ref>. از آنجا که زکریا از اصحاب و راویان سه امام، یعنی امام صادق{{ع}}، امام کاظم{{ع}} و امام رضا{{ع}} شمرده می‌شود<ref>رجال النجاشی، ص۱۷۳؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۳، ص۴۳۰؛ معجم رجال الحدیث، ج۸ ص۲۸۶.</ref>، یکی‌بودن این دو شخصیت امری بعید به نظر نمی‌رسد. در این صورت، وی از جمله راویان امام صادق{{ع}} و امام کاظم{{ع}} نیز بوده است.<ref>[[منیره شریعت‌جو|شریعت‌جو، منیره]]، [[ادریس بن عیسی اشعری قمی - شریعت‌جو (مقاله)|مقاله «ادریس بن عیسی اشعری قمی»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]] ص ۴۴.</ref>