فرزند در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحهای تازه حاوی « {{امامت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 8...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
==[[تبعیّت]]== | ==[[تبعیّت]]== | ||
فرزند تا قبل از [[بلوغ]] در [[اسلام]] و [[کفر]] تابع | فرزند تا قبل از [[بلوغ]] در [[اسلام]] و [[کفر]] تابع پدر و [[مادر]] خویش است. از این رو، اگر پدر و مادر هر دو [[کافر]] باشند، بنابر قول مشهور، فرزندشان نیز محکوم به کفر است و اگر هر دو یا یکی از آنان [[مسلمان]] باشند، فرزند نیز محکوم به اسلام است. | ||
فرزند در [[آزاد]] یا برده بودن نیز تابع پدر و مادر خویش است و از دیدگاه مشهور، حتی اگر مادر به [[تنهایی]] آزاد باشد، فرزند نیز آزاد به شمار میرود.<ref>جواهر الکلام، ج۳۰، ص:۲۱۱ ـ ۲۱۳.</ref> | فرزند در [[آزاد]] یا برده بودن نیز تابع پدر و مادر خویش است و از دیدگاه مشهور، حتی اگر مادر به [[تنهایی]] آزاد باشد، فرزند نیز آزاد به شمار میرود.<ref>جواهر الکلام، ج۳۰، ص:۲۱۱ ـ ۲۱۳.</ref> | ||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
==حضانت== | ==حضانت== | ||
حضانت فرزند بر عهده | حضانت فرزند بر عهده پدر و [[مادر]] او است. مادر تا دو سالگی نسبت به حضانت [[کودک]] بر پدر [[اولویت]] دارد و پس از آن بنابر قول مشهور، پدر نسبت به حضانت پسر اولویت پیدا میکند؛ لیکن [[حق]] حضانت مادر نسبت به دختر تا هفت سالگی ادامه مییابد. | ||
==رضاع== | ==رضاع== | ||
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
چنان که تنبیه فرزند از روی [[عصبانیت]] و فرونشاندن [[غیظ]] حرام میباشد<ref>جواهر الکلام، ج۴۱، ص:۴۴۶؛ الدر المنضود (گلپایگانی)، ج۲، ص:۲۸۱.</ref>. | چنان که تنبیه فرزند از روی [[عصبانیت]] و فرونشاندن [[غیظ]] حرام میباشد<ref>جواهر الکلام، ج۴۱، ص:۴۴۶؛ الدر المنضود (گلپایگانی)، ج۲، ص:۲۸۱.</ref>. | ||
بنابر قولی | بنابر قولی پدر میتواند بر فرزند خود حدّ جاری کند. | ||
==[[هدیه]] به فرزند== | ==[[هدیه]] به فرزند== | ||
خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
==برداشت از [[مال]] فرزند== | ==برداشت از [[مال]] فرزند== | ||
بنابر قول مشهور پدرِ غیر نیازمند نمیتواند بدون [[رضایت]] فرزند از مال او بردارد؛ چنان که در صورت نیاز و [[فقر]] نیز اگر فرزند نیاز او را برطرف کند، [[حق]] برداشت ندارد؛ لیکن در صورت نیاز و فقر، چنانچه فرزند [[ثروتمند]] باشد و نیاز پدرش را رفع نکند، | بنابر قول مشهور پدرِ غیر نیازمند نمیتواند بدون [[رضایت]] فرزند از مال او بردارد؛ چنان که در صورت نیاز و [[فقر]] نیز اگر فرزند نیاز او را برطرف کند، [[حق]] برداشت ندارد؛ لیکن در صورت نیاز و فقر، چنانچه فرزند [[ثروتمند]] باشد و نیاز پدرش را رفع نکند، پدر میتواند به اندازه نیاز در حدّ متعارف و بدون [[اسراف]] از مال فرزند بردارد.<ref>المهذب، ج۱، ص:۳۴۸ ـ ۳۴۹؛ کتاب السرائر، ج۲، ص:۲۰۶؛ تحریر الاحکام، ج۲، ص:۲۷۳؛ مفتاح الکرامة، ج۸، ص:۲۲۲.</ref> | ||
آیا پدری که برای گزاردن [[حج]] [[واجب]] [[مالی]] ندارد، میتواند با برداشت از مال فرزند [[حج]] بگزارد یا نه؟ مسئله اختلافی است. مشهور قول دوم است.<ref>الحدائق الناضرة، ج۱۴، ص:۱۰۸ ـ ۱۰۹؛ جواهرالکلام، ج۱۷، ص:۲۷۵.</ref> | آیا پدری که برای گزاردن [[حج]] [[واجب]] [[مالی]] ندارد، میتواند با برداشت از مال فرزند [[حج]] بگزارد یا نه؟ مسئله اختلافی است. مشهور قول دوم است.<ref>الحدائق الناضرة، ج۱۴، ص:۱۰۸ ـ ۱۰۹؛ جواهرالکلام، ج۱۷، ص:۲۷۵.</ref> | ||
خط ۹۹: | خط ۹۹: | ||
==[[تصرف]] در [[مال]] فرزند صغیر== | ==[[تصرف]] در [[مال]] فرزند صغیر== | ||
بدون [[شک]] | بدون [[شک]] پدر بر فرزند نابالغ و نیز [[اموال]] او [[ولایت]] دارد و میتواند با آن اموال برای او [[تجارت]] کند و یا آنها را برای تجارت به عنوان [[مضاربه]] و مانند آن به دیگری بدهد. البته در اینکه جواز تصرف منوط به وجود [[مصلحت]] در آن است یا نداشتن [[مفسده]] کفایت میکند، هرچند دربردارنده مصلحت نباشد، [[اختلاف]] است. در [[حکم]] یاد شده جدّ پدری نیز ملحق به پدر است.<ref>منیة الطالب، ج۱، ص:۲۲۵ ـ ۲۲۶.</ref> | ||
==قبض پدر به منزله قبض فرزند== | ==قبض پدر به منزله قبض فرزند== | ||
خط ۱۱۱: | خط ۱۱۱: | ||
==کشتن یا [[قذف]] فرزند== | ==کشتن یا [[قذف]] فرزند== | ||
کشتن فرزند بر | کشتن فرزند بر پدر و [[مادر]] [[حرام]] است. اگر فرزند، پدر یا مادرش را بکشد، [[قصاص]] میشود؛ لیکن چنانچه پدر، فرزند خود را بکشد، قصاص نمیشود؛ بلکه باید دیه بپردازد. ضمن آنکه [[حاکم]] او را [[تعزیر]] میکند. همچنین اگر پدر، فرزندش را قذف کند، حد بر او جاری نمیشود، بلکه تنها تعزیر میگردد<ref>مجمع الفائدة، ج۱۳، ص:۱۴۹؛ کشف اللثام، ج۱۱، ص:۹۷.</ref>. | ||
به قول مشهور، در کشتن عمدی فرزند توسط مادر قصاص ثابت است.<ref>کشف اللثام، ج۱۱، ص:۹۷.</ref> | به قول مشهور، در کشتن عمدی فرزند توسط مادر قصاص ثابت است.<ref>کشف اللثام، ج۱۱، ص:۹۷.</ref> |