امام مهدی چند غیبت داشتهاند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'غایب' به 'غایب'
جز (جایگزینی متن - 'حجت الاسلام و المسلمین' به 'حجت الاسلام و المسلمین') |
جز (جایگزینی متن - 'غایب' به 'غایب') |
||
خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
[[پرونده:13681170.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[بهروز محمدی منفرد]]]] | [[پرونده:13681170.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[بهروز محمدی منفرد]]]] | ||
::::::حجت الاسلام والمسلمین '''[[بهروز محمدی منفرد]]''' در کتاب ''«[[چلچراغ حکمت ج۱۰ (کتاب)|مهدویت]]»'' (ج۱۰ ''«[[چلچراغ حکمت ج۱۰ (کتاب)|چلچراغ حکمت]]»''؛ برگرفته از آثار [[شهید مطهری]]) در اینباره گفته است: | ::::::حجت الاسلام والمسلمین '''[[بهروز محمدی منفرد]]''' در کتاب ''«[[چلچراغ حکمت ج۱۰ (کتاب)|مهدویت]]»'' (ج۱۰ ''«[[چلچراغ حکمت ج۱۰ (کتاب)|چلچراغ حکمت]]»''؛ برگرفته از آثار [[شهید مطهری]]) در اینباره گفته است: | ||
:::::: | ::::::«غایب شدن [[امام مهدی]]{{ع}} از نظرها به دو مرحله تقسیم میشود: مرحله کوتاه مدت ([[غیبت صغرا]]) و مرحلۀ دراز مدت ([[غیبت کبرا]]). | ||
::::::[[غیبت صغرا]] نزدیک به هفتاد سال به طول انجامید بعضی [[غیبت]] را از هنگام ولادت میدانند؛ چرا که در آن دوران هم [[امام مهدی]]{{ع}} حضور آنچنانی نداشت. در این دوران [[امام مهدی]]{{ع}} به واسطۀ [[نایبان خاص]] خود، یعنی [[عثمان بن سعید]]، [[محمد بن عثمان بن سعید]]، [[حسین بن روح نوبختی]]، و [[علی بن محمد سمری]] با [[شیعیان]] ارتباط داشته و به مسائل و مشکلات [[شیعیان]] رسیدگی میکرد و بدینسان [[شیعیان]] [[آمادگی]] ورود به عصر [[غیبت کبرا]] را یافتند. | ::::::[[غیبت صغرا]] نزدیک به هفتاد سال به طول انجامید بعضی [[غیبت]] را از هنگام ولادت میدانند؛ چرا که در آن دوران هم [[امام مهدی]]{{ع}} حضور آنچنانی نداشت. در این دوران [[امام مهدی]]{{ع}} به واسطۀ [[نایبان خاص]] خود، یعنی [[عثمان بن سعید]]، [[محمد بن عثمان بن سعید]]، [[حسین بن روح نوبختی]]، و [[علی بن محمد سمری]] با [[شیعیان]] ارتباط داشته و به مسائل و مشکلات [[شیعیان]] رسیدگی میکرد و بدینسان [[شیعیان]] [[آمادگی]] ورود به عصر [[غیبت کبرا]] را یافتند. | ||
::::::پس از مرحلۀ [[غیبت صغرا]]، از سال ۳۲۹ [[غیبت کبرای]] [[حضرت]] آغاز گردید. که ارتباط [[امام]] با [[مردم]] در همین حد نیز قطع شد و [[مردم]] مواظف بودند، در امور خود به [[نایبان عام]] آن [[حضرت]] ([[فقیهان]] جامع شرایط) [[رجوع]] کنند. این مقطع زمانی، میدان بزرگترین آزمایشهای [[انسانها]] و [[غربال]] [[مؤمنان]] بوده و [[مردم]] نیز در این دروان افزون بر [[تکالیف]] شرعی، تکالیفی دارند که مهمترین آنها [[انتظار فرج]] است<ref>یادداشتهای ج۹، ص۳۹۵.</ref>. آنگاه که [[مشیت]] الهی با [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} تحقق گیرد، [[امام]] از پس پردۀ [[غیبت]] به در خواهد آمد»<ref>[[چلچراغ حکمت ج۱۰ (کتاب)|چلچراغ حکمت ج۱۰]]، ص۳۳، ۳۴.</ref>. | ::::::پس از مرحلۀ [[غیبت صغرا]]، از سال ۳۲۹ [[غیبت کبرای]] [[حضرت]] آغاز گردید. که ارتباط [[امام]] با [[مردم]] در همین حد نیز قطع شد و [[مردم]] مواظف بودند، در امور خود به [[نایبان عام]] آن [[حضرت]] ([[فقیهان]] جامع شرایط) [[رجوع]] کنند. این مقطع زمانی، میدان بزرگترین آزمایشهای [[انسانها]] و [[غربال]] [[مؤمنان]] بوده و [[مردم]] نیز در این دروان افزون بر [[تکالیف]] شرعی، تکالیفی دارند که مهمترین آنها [[انتظار فرج]] است<ref>یادداشتهای ج۹، ص۳۹۵.</ref>. آنگاه که [[مشیت]] الهی با [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} تحقق گیرد، [[امام]] از پس پردۀ [[غیبت]] به در خواهد آمد»<ref>[[چلچراغ حکمت ج۱۰ (کتاب)|چلچراغ حکمت ج۱۰]]، ص۳۳، ۳۴.</ref>. | ||
خط ۹۴: | خط ۹۴: | ||
::::::نویسندگان کتاب ''«[[آفتاب مهر ج۱ (کتاب)|آفتاب مهر]]»'' در اینباره گفتهاند: | ::::::نویسندگان کتاب ''«[[آفتاب مهر ج۱ (کتاب)|آفتاب مهر]]»'' در اینباره گفتهاند: | ||
::::::«رخدادها و پدیدههای [[اجتماعی]]، نیازمند مقدمه و [[آمادهسازی]] است و باید شرایط را به گونهای فراهم کرد که قابل [[تحمل]] و پذیرش عموم [[مردم]] شود. پدیده [[غیبت]] نیز در همین راستا قابل بررسی است. شیعیانی که در دوران گذشته هرگاه میخواستند [[امام]] خود را [[ملاقات]] کنند، محضر او شرفیاب شده و از وجودش بهره میبردند، اینک [[امام]] و مقتدای خود را در پس پرده [[غیبت]] میبینند. این حادثه، بدون [[زمینهسازی]]، مشکل و غیره منتظره بود؛ از این رو [[امامان]] قبلی آرام آرام، [[شیعیان]] را با این پدیده آشنا کردند. | ::::::«رخدادها و پدیدههای [[اجتماعی]]، نیازمند مقدمه و [[آمادهسازی]] است و باید شرایط را به گونهای فراهم کرد که قابل [[تحمل]] و پذیرش عموم [[مردم]] شود. پدیده [[غیبت]] نیز در همین راستا قابل بررسی است. شیعیانی که در دوران گذشته هرگاه میخواستند [[امام]] خود را [[ملاقات]] کنند، محضر او شرفیاب شده و از وجودش بهره میبردند، اینک [[امام]] و مقتدای خود را در پس پرده [[غیبت]] میبینند. این حادثه، بدون [[زمینهسازی]]، مشکل و غیره منتظره بود؛ از این رو [[امامان]] قبلی آرام آرام، [[شیعیان]] را با این پدیده آشنا کردند. | ||
:::::*از زمان [[امام جواد]]{{ع}} به بعد به صورتهای مختلفی مانند توجه به [[نهاد وکالت]] که از زمان [[امام باقر]] و [[امام صادق]]{{عم}} شکل گرفته بود، انجام ملاقاتهای پشت پرده، برقرار کردن ارتباط از طریق [[نایب خاص]]، مسأله | :::::*از زمان [[امام جواد]]{{ع}} به بعد به صورتهای مختلفی مانند توجه به [[نهاد وکالت]] که از زمان [[امام باقر]] و [[امام صادق]]{{عم}} شکل گرفته بود، انجام ملاقاتهای پشت پرده، برقرار کردن ارتباط از طریق [[نایب خاص]]، مسأله غایب شدن [[امام]] به شکل جدیتری مطرح شد، تا طبیعی جلوه کند. این کارها، پذیرش و قبول مسأله [[غیبت]] را بین [[شیعیان]] تقویت میکرد؛ لذا آنان دیگر با یک پدیده [[غریب]] رو به رو نمیشدند. از این رو [[دوران غیبت]] در دو مرحله صورت گرفت: | ||
:::::*'''[[غیبت صغرا]]'''؛ [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} امر [[هدایت]] و [[رهبری]] را مدت ۶۹ سال، از طریق [[نایبان خاص]] انجام میداد. این گونه اداره کردن امور، '''اولاً''' موقتی و جهت [[آماده سازی]] [[مردم]] برای [[غیبت]] کامل بود، '''ثانیاً''' برای تثبیت وجود و [[حقانیت]] [[امامت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} بود و '''ثالثاً''' [[تعلیم]] [[مردم]] به [[رجوع]] به [[عالمان دین]] بود.<ref>[[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} فرمود: {{عربی|" أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِم "}}؛ اما در حوادثی که پیش میآید، به راویان حدیث ما مراجعه کنید؛ زیرا آنان حجت من بر شمایند..»، بحارالانوار، ج۵۳، ص۱۸۱.</ref> | :::::*'''[[غیبت صغرا]]'''؛ [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} امر [[هدایت]] و [[رهبری]] را مدت ۶۹ سال، از طریق [[نایبان خاص]] انجام میداد. این گونه اداره کردن امور، '''اولاً''' موقتی و جهت [[آماده سازی]] [[مردم]] برای [[غیبت]] کامل بود، '''ثانیاً''' برای تثبیت وجود و [[حقانیت]] [[امامت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} بود و '''ثالثاً''' [[تعلیم]] [[مردم]] به [[رجوع]] به [[عالمان دین]] بود.<ref>[[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} فرمود: {{عربی|" أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِم "}}؛ اما در حوادثی که پیش میآید، به راویان حدیث ما مراجعه کنید؛ زیرا آنان حجت من بر شمایند..»، بحارالانوار، ج۵۳، ص۱۸۱.</ref> | ||
:::::*بنابراین از جمله [[دلایل]] مرحله [[غیبت صغرا]] میتواند موارد زیر باشد: | :::::*بنابراین از جمله [[دلایل]] مرحله [[غیبت صغرا]] میتواند موارد زیر باشد: | ||
خط ۱۰۷: | خط ۱۰۷: | ||
::::::نویسندگان کتاب ''«[[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]»'' در این باره گفتهاند: | ::::::نویسندگان کتاب ''«[[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]»'' در این باره گفتهاند: | ||
::::::«[[غیبت امام مهدی]]{{ع}} امری لازم و ضروری بود؛ ولی از آنجا که همه اقدامهای [[پیشوایان]] ما، در راستای تقویت پایههای [[ایمان]] [[مردم]] بود و [[بیم]] آن بود که [[غیبت]] آخرین [[حجّت الهی]]، آسیبهای جدّی به [[دیانت]] [[مسلمین]] وارد آورد، دوران [[غیبت]] با [[برنامهریزی]] دقیق، آغاز شده و ادامه پیدا یافت. | ::::::«[[غیبت امام مهدی]]{{ع}} امری لازم و ضروری بود؛ ولی از آنجا که همه اقدامهای [[پیشوایان]] ما، در راستای تقویت پایههای [[ایمان]] [[مردم]] بود و [[بیم]] آن بود که [[غیبت]] آخرین [[حجّت الهی]]، آسیبهای جدّی به [[دیانت]] [[مسلمین]] وارد آورد، دوران [[غیبت]] با [[برنامهریزی]] دقیق، آغاز شده و ادامه پیدا یافت. | ||
::::#'''[[زمینهسازی]] برای [[غیبت]]:''' یکی از اقداماتی که به [[آمادگی]] [[شیعیان]] برای دوره [[غیبت]]، بسیار کمک کرد، این بود که سالها پیش از ولادت [[امام مهدی|امام دوازدهم]]{{ع}} سخن از [[غیبت]] آن بزرگوار و [[ضرورت]] آن، در گفتار [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[امامان]]{{عم}} مطرح شد. این [[اقدام]] سبب آشنایی [[شیعیان]] با پدیده [[غیبت]] و [[لزوم]] آن و نیز چگونگی حوادث و فتنههای [[غیبت]] شد، تا به سبب [[غیبت]] [[امام]] {{ع}} به [[انحراف]] نگرایند. [[اقدام]] دیگر که برای [[زمینهسازی]] [[غیبت]] مفید بود، شیوۀ ارتباط [[امام هادی]] و [[امام عسکری]]{{عم}} با [[شیعیان]] بود که در قالبی جدید و شکل محدودتری انجام گرفت. آن دو [[امام]] بزرگوار در آستانه [[غیبت]]، به [[پیروان]] [[مکتب]] [[اهل بیت]]{{عم}} آموختند که در بسیاری از نیازهای مادی و معنوی، مجبور به شرفیابی به محضر [[امام]] حاضر و ظاهر نیستند؛ بلکه میتوانند با مراجعه به وکلای [[امامان]]{{عم}} به [[وظایف]] خود عمل کنند. این در زمانی بود که "[[نهاد وکالت]]" به وسیله [[امامان]] تأسیس شده و در میان [[شیعیان]]، شناخته شده بود و [[شیعیان]] به این سازمان اعتماد کافی داشتند. [[اقدام]] سوّم، دو مرحلهای شدن [[غیبت]] بود. در مرحله نخست گرچه [[امام مهدی]]{{ع}} | ::::#'''[[زمینهسازی]] برای [[غیبت]]:''' یکی از اقداماتی که به [[آمادگی]] [[شیعیان]] برای دوره [[غیبت]]، بسیار کمک کرد، این بود که سالها پیش از ولادت [[امام مهدی|امام دوازدهم]]{{ع}} سخن از [[غیبت]] آن بزرگوار و [[ضرورت]] آن، در گفتار [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[امامان]]{{عم}} مطرح شد. این [[اقدام]] سبب آشنایی [[شیعیان]] با پدیده [[غیبت]] و [[لزوم]] آن و نیز چگونگی حوادث و فتنههای [[غیبت]] شد، تا به سبب [[غیبت]] [[امام]] {{ع}} به [[انحراف]] نگرایند. [[اقدام]] دیگر که برای [[زمینهسازی]] [[غیبت]] مفید بود، شیوۀ ارتباط [[امام هادی]] و [[امام عسکری]]{{عم}} با [[شیعیان]] بود که در قالبی جدید و شکل محدودتری انجام گرفت. آن دو [[امام]] بزرگوار در آستانه [[غیبت]]، به [[پیروان]] [[مکتب]] [[اهل بیت]]{{عم}} آموختند که در بسیاری از نیازهای مادی و معنوی، مجبور به شرفیابی به محضر [[امام]] حاضر و ظاهر نیستند؛ بلکه میتوانند با مراجعه به وکلای [[امامان]]{{عم}} به [[وظایف]] خود عمل کنند. این در زمانی بود که "[[نهاد وکالت]]" به وسیله [[امامان]] تأسیس شده و در میان [[شیعیان]]، شناخته شده بود و [[شیعیان]] به این سازمان اعتماد کافی داشتند. [[اقدام]] سوّم، دو مرحلهای شدن [[غیبت]] بود. در مرحله نخست گرچه [[امام مهدی]]{{ع}} غایب بود، رابطه [[امام]] و [[امت]] به کلّی قطع نشد؛ بلکه [[شیعیان]] به وسیلۀ "[[نایبان خاص]]" با [[امام]] خود ارتباط داشتند. این دوره، [[آمادگی]] بیشتری برای [[غیبت]] کلّی و نهایی [[امام]]، ایجاد میکرد؛ زیرا [[شیعیان]] دانستند که در [[غیبت کبرا]] نیز سرگشته و حیران نخواهند بود؛ بلکه [[عالمان]] [[دین]] و [[فقیهان]] [[امت]]، به عنوان [[نایبان]] عامّ [[حضرت]] در میان آنها و پاسخگوی نیازهای آنها خواهند بود. | ||
::::#'''[[غیبت]] کوتاه مدت:''' با [[شهادت]] [[امام عسکری]]{{ع}} در سال ۲۶۰ ق، دوران [[امامت]] [[امام مهدی|امام دوازدهم]]{{ع}} آغاز شد. از همین زمان، [[غیبت]] کوتاه مدّت آن گرامی که به "[[غیبت صغرا]]" معروف است، شروع شد و تا سال ۳۲۹ ق (نزدیک به هفتاد سال) ادامه یافت. مهمترین ویژگی دوره [[غیبت صغرا]] آن است که [[مردم]] از طریق [[نایبان]] خاصّ با [[امام مهدی]]{{ع}} در ارتباط بودند و به وسیله آنها پیامهای آن [[حضرت]] را دریافت میکردند و پاسخ سؤالات خود را میگرفتند.<ref>متن نامهها –که به توقیعات مشهور است- در کتابهای علمای شیعه موجود است؛ از جمله: بحار الانوار، ج ۵۳، باب ۳۱، ص ۱۵۰ – ۱۹۷.</ref> گاهی نیز به واسطه [[نایبان]] [[امام]]، [[توفیق]] شرفیابی به حضور [[امام]] خویش را مییافتند. [[نایبان خاص]] [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} که همگی از [[علما]] و بزرگان [[شیعه]] و برگزیدگان آن [[حضرت]] بودند، چهار تن هستند که به ترتیب دوره [[نیابت]] خود، عبارتند از: | ::::#'''[[غیبت]] کوتاه مدت:''' با [[شهادت]] [[امام عسکری]]{{ع}} در سال ۲۶۰ ق، دوران [[امامت]] [[امام مهدی|امام دوازدهم]]{{ع}} آغاز شد. از همین زمان، [[غیبت]] کوتاه مدّت آن گرامی که به "[[غیبت صغرا]]" معروف است، شروع شد و تا سال ۳۲۹ ق (نزدیک به هفتاد سال) ادامه یافت. مهمترین ویژگی دوره [[غیبت صغرا]] آن است که [[مردم]] از طریق [[نایبان]] خاصّ با [[امام مهدی]]{{ع}} در ارتباط بودند و به وسیله آنها پیامهای آن [[حضرت]] را دریافت میکردند و پاسخ سؤالات خود را میگرفتند.<ref>متن نامهها –که به توقیعات مشهور است- در کتابهای علمای شیعه موجود است؛ از جمله: بحار الانوار، ج ۵۳، باب ۳۱، ص ۱۵۰ – ۱۹۷.</ref> گاهی نیز به واسطه [[نایبان]] [[امام]]، [[توفیق]] شرفیابی به حضور [[امام]] خویش را مییافتند. [[نایبان خاص]] [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} که همگی از [[علما]] و بزرگان [[شیعه]] و برگزیدگان آن [[حضرت]] بودند، چهار تن هستند که به ترتیب دوره [[نیابت]] خود، عبارتند از: | ||
::::##[[عثمان بن سعید عمری]]؛ وی از آغاز [[غیبت امام]]، عهدهدار [[نیابت]] آن [[حضرت]] شد و در سال ۲۶۷ ق درگذشت. او [[وکیل]] [[امام هادی]] و [[امام عسکری]]{{عم}} نیز بوده است. | ::::##[[عثمان بن سعید عمری]]؛ وی از آغاز [[غیبت امام]]، عهدهدار [[نیابت]] آن [[حضرت]] شد و در سال ۲۶۷ ق درگذشت. او [[وکیل]] [[امام هادی]] و [[امام عسکری]]{{عم}} نیز بوده است. |