بحث:امام حسین در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

در تاریخ ولادت آن حضرت بین [[مورخان]] [[شیعه]] و [[سنی]] [[اختلاف]] نظر است؛ اما مشهور [[علمای شیعه]] و برخی علمای [[اهل سنت]]، ولادت آن حضرت را سوم [[شعبان]] و به قول [[شیخ مفید]] و [[ابوالفرج اصفهانی]] پنجم شعبان [[سال چهارم هجری]] قمری در [[مدینه]] می‌‌دانند و [[شهادت]] آن حضرت را در سال ۶۱ ه.ق ذکر کرده‌اند که حضرت در هنگام شهادت ۵۷ سال و چند ماه داشته‌اند<ref>ارشاد مفید، ج۲، ص۲۷؛ بحار الانوار، ج۴۴، ص۲۰۰؛ اسد الغابه، ج۲، ص۱۹؛ مقاتل الطالبیین، ص۵۱؛ مناقب ابن‌شهرآشوب، ج۴، ص۷۶.</ref>.

لبابه<ref>ام الفضل، نخستین زنی بود که بعد از خدیجه کبری، به رسول خدا{{صل}} ایمان آورد و از عباس عموی پیامبر شش پسر و یک دختر داشت. فرزندان او عبارتند از: فضل، عبدالله، عبیدالله، مهباد، قثم و عبدالرحمن و دختری هم به نام ام حبیبه به دنیا آورد و خلفای عباسی هم از نسل عباس و این بانو بوده‌اند.</ref> که به کنیه‌اش «ام الفضل» معروف است؛ [[همسر]] [[عباس بن عبدالمطلب]]، دختر [[حارث هلالیه]] و [[خواهر]] [[میمونه همسر رسول خدا]] می‌‌گوید: شبی قبل از [[تولد]] [[حسین]]{{ع}} در [[خواب]] دیدم که قطعه‌ای از [[بدن]] [[رسول الله]]{{صل}} را جدا نمودند و در دامانم گذاشتند! چون از خواب پریدم بسیار نگران شدم. برای اطلاع از تعبیر آن، نزد [[رسول خدا]]{{صل}} رفتم و رؤیای خود را به آن حضرت اطلاع دادم، [[پیامبر خدا]]{{صل}} فرمود: «چه رؤیای خوبی است! به زودی پسری از [[فاطمه]] متولد خواهد شد که در دامان تو بزرگ خواهد شد»<ref>{{متن حدیث|خَيْراً رَأَيْتِ تَلِدُ فَاطِمَةُ غُلَاماً فَيَكُونُ‏ فِي‏ حَجْرِكٍ‏}}.</ref>

در این رخداد مهم [[تاریخی]] به [[صراحت]] می‌‌یابیم جمعی که همراه با [[پیامبر]]{{صل}} برای [[مباهله]] آمده‌اند، [[برترین]] انسان‌های روی [[زمین]] و محبوب‌ترین آنان در پیشگاه [[خداوند]] می‌باشند. به همین دلیل، [[پیامبر اکرم]]{{صل}} به اتفاق آنان مباهله انجام داد و [[کشیشان]] [[نجران]] نیز به این [[واقعیت]] [[اذعان]] نمودند و گفتند: «ما امروز با چهره‌هایی روبه رو هستیم که اگر از [[خدا]] درخواست کنند کوهی را از جا برکند، این کار عملی خواهد شد»<ref>نورالابصار، ص۲۲؛ سنن بیهقی، ج۷، ص۶۳؛ صحیح ترمذی، ج۲، ص۱۶۶؛ مسند احمد، ج۱، ص۸۵؛ و دیگر تفاسیر اهل سنت و نیز تفاسیر شیعه.</ref>.

#[[ابوهریره]] می‌‌گوید: من با دو چشمانم دیدم و با دو گوش خود شنیدم که رسول خدا{{صل}} [[دست]] حسین را گرفته بود و پاهای او روی پاهای پیامبر بود و حضرت به او می‌‌گفت: بالا بیا! و [[کودک]] بالا آمد تا پای خود را روی سینه پیامبر گذاشت؛ بعد حضرت به او فرمود: دهانت را باز کن! به بعد بر او بوسه زد و سپس فرمود:خدایا او را دوست بدار همچنان که من او را دوست می‌دارم<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ أَحِبَّهُ‏ فَإِنِّي‏ أُحِبُّهُ‏}}؛ الحسن و الحسین سبطا رسول الله، ص۱۹۸.</ref>؛

#روزی [[پیامبر خدا]] نشسته بودند، حسن و حسین وارد شدند. وقتی حضرت آنها را دید به پا خاست و قبل از آنکه نزدش آیند، خود به سمت آنها پیش رفت و آن دو را بر دوش خود سوار کرد و فرمود: «[[بهترین]] مرکب، مرکب شما و [[بهترین]] سواران، شما دو تن می‌‌باشید، و پدرتان از شما [[برتر]] است»<ref>{{متن حدیث|نِعْمَ الْمَطِيُّ مَطِيُّكُمَا، وَ نِعْمَ‏ الرَّاكِبَانِ‏ أَنْتُمَا، وَ أَبُوكُمَا خَيْرٌ مِنْكُمَا}}مناقب ابن‌شهرآشوب، ج۳، ص۳۳۸.</ref>.

#به دلیل این که [[حسن]] و [[حسین]] مورد [[عنایت]] [[رسول خدا]]{{صل}} قرار داشتند [[اصحاب رسول خدا]]{{صل}} نیز برای آن دو بزرگوار [[احترام]] خاصی قائل بودند. در یکی از روزها [[ابن عباس]] برای حسن و حسین رکاب گرفت و آن دو بر دوش او سوار شدند؛ سپس [[جامه]]‌شان را بر بدنشان [[منظم]] کردند، شخصی به نام [[مدرک بن ابی زیاد]] که [[شاهد]] این منظره بود با [[عتاب]] به ابن عباس گفت: تو از این دو بزرگ‌تری، چرا رکاب برایشان گرفتی. [[ابن‌عباس]] گفت: ای [[نادان]]! نمی‌دانی این دو کیستند! این دو پسران پیامبرند و آیا این [[لطف خدا]] به من نیست که رکابشان را بگیرم و جامه‌شان را منظم کنم!<ref>{{متن حدیث|يَا لُكَعُ (لکع: اگر خطاب به بزرگ باشد به معنای کوچک از نظر علم و عقل می‌آید و در اینجا همین معنا مراد است؛ یعنی ای کم‌عقل و ای نادان!) وَ مَا تَدْرِي مَنْ هَذَانِ هَذَانِ ابْنَا رَسُولِ اللَّهِ أَ وَ لَيْسَ‏ مِمَّا أَنْعَمَ‏ اللَّهُ‏ بِهِ عَلَيَّ أَنْ أَمْسِكَ لَهُمَا وَ أُسَوِّي عَلَيْهِمَا}}مناقب ابن‌شهرآشوب، ج۴، ص۷۵؛ بحارالانوار، ج۴۳، ص۳۱۹.</ref>؛

#پس از [[شهادت امام حسین]]{{ع}} هنگامی که سر [[مبارک]] آن حضرت مقابل [[ابن زیاد]] (و به قول [[ابن ابی الحدید]] مقابل [[یزید بن معاویه]]) قرار گرفت او قصد کرد با چوب دستی خود بر لب‌های [[مبارک]] آن حضرت بزند که [[زید بن ارقم]]، [[صحابی پیامبر]]{{صل}} لب به [[اعتراض]] گشود و گفت: [[دست]] از این کار بردار:به خدایی که جز او معبودی نیست [[سوگند]]! که با چشم خود لب‌های [[پیامبر خدا]] را دیدم که بر لب‌های او گذاشته بود و می‌‌بوسید<ref>{{عربی|فَوَ اللَّهِ الَّذِي لَا إِلَهَ غَيْرُهُ لَقَدْ رَأَيْتُ‏ شَفَتَيْ‏ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} عَلَي هَاتَیْنِ الشَّفَتَیْنِ یُقَبِّلُمُمَا}}</ref> سپس زید بن ارقم [[گریه]] کرد و دیگر چیزی نگفت. [[ابن زیاد]] (و به قولی [[یزید]]) ناراحت شد و گفت: اگر تو پیرو خرفت نبودی تو را گردن می‌‌زدم! [[زید]] که سخت ناراحت شده بود از قصر خارج شد و گفت: ای [[مردم عرب]]! از امروز شما همه به [[بندگی]] و غلامی درآمدید؛ زیرا [[حسین]] پسر [[فاطمه]] را کشتید و پسر مرجانه (به قولی پسر [[معاویه]]) را [[امیر]] خود کردید تا [[نیکان]] شما را بکشد و بدان شما را نگاه دارد<ref>اسد الغابة، ج۲، ص۵۲۱؛ تاریخ طبری، ج۵، ص۴۵۶؛ کامل ابن اثیر، ج۲، ص۵۷۴؛ تذکرة الخواص، ص۲۶۵؛ شرح ابن ابی الحدید، ج۹، ص۳۰۷.</ref>. و در برخی از منابع این داستان را از مجلس یزید نقل کرده‌اند و گفته، کسی که اعتراض کرد، [[ابوبرزه سلمی]] بوده است، او به یزید گفت: ای یزید! بر دندان‌های حسین چوب می‌‌زنی. چوب تو بر همان جایی می‌‌خورد که من بارها دیدم [[رسول خدا]]{{صل}} آنجا را [[غرقه]] در بوسه می‌‌کرد. ای یزید! فردا در حالی به [[قیامت]]‌وار می‌شوی که [[شفیع]] تو ابن زیاد خواهد بود؛ ولی شفیع حسین، [[محمد]] [[رسول الله]] است<ref>ر.ک: کامل ابن اثیر، ج۲، ص۵۷۶؛ البدایة و النهایة، ج۸، ص۱۹۴؛ مروج الذهب، ج۲، ص۷۰؛ صحیح ترمذی، ج۱۳، ص۲۹۷.</ref>.

در [[اصول کافی]] از ابی [[خدیجه]] از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] می‌‌کند که حضرت فرمود: هنگامی که [[فاطمه]]{{ع}} به حسین حامله شد، [[جبرئیل]] [[خدمت]] رسول خدا آمد و عرض کرد: «فاطمه به زودی پسری به [[دنیا]] می‌‌آورد که [[امت]] تو بعد از تو او را به [[قتل]] می‌‌رسانند»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ فَاطِمَةَ{{س}} سَتَلِدُ غُلَاماً تَقْتُلُهُ‏ أُمَّتُكَ‏ مِنْ‏ بَعْدِكَ‏}}؛ اصول کافی، ج۱، ص۴۶۴، باب مولد الحسین{{ع}}، ح۲.</ref>.

[[یعقوبی]] در [[تاریخ]] خود در ادامه این [[حدیث]] این‌گونه نقل می‌‌کند: «اول صدایی که در [[مدینه]] پس از [[شهادت امام حسین]]{{ع}} شنیده شد، صدای [[ام سلمه]]، [[همسر رسول خدا]]{{صل}} بود؛ زیرا پیامبر شیشه‌ای که در آن [[تربت]] ([[خاک]]) [[کربلا]] بود به او داد و فرمود: «ای ام سلمه! [[جبرئیل]] به من اطلاع داد که امتم، حسین را می‌‌کشند» بعد حضرت آن تربت را به او داد و فرمود: «هر وقت این تربت به [[خون]] تبدیل شد، حسینم را کشته‌اند!».

همان طور که اشاره شد، مشهور [[مورخان]] و [[علما]] و [[سیره‌نویسان]]، ولادت [[حسین]]{{ع}} را سوم یا پنجم [[شعبان]] [[سال چهارم هجری]] قمری ذکر کرده‌اند و حضرت در مدت ۵۷ سال [[عمر]] پُر [[برکت]] خود، غیر از دوران کوتاهی از [[کودکی]] را که با [[رسول خدا]]{{صل}} سپری کرد، بیشتر عمر خود را در [[دوران خلفا]] و پدرش [[امیرمؤمنان]]{{ع}} با و برادرش [[امام مجتبی]] {{ع}} گذراند و مجموعه دوران عمر خود را در چند دوره مشخص و متناسب با [[نوجوانی]] و [[جوانی]] و میانسالی گذرانده است. در اینجا لازم می‌‌دانیم ک ابتدا به [[اجمال]]، به شرح آن دوران اشاره کنیم و سپس به تحلیل آن ایام بپردازیم.

#دوران امامت حضرت از سال ۵۰ هجری که زمام امور [[مسلمین]] و امامت [[امت اسلامی]] از جانب [[خدا]] بر دوش آن حضرت گذاشته شد ده سال به طول انجامید و دهم. [[محرم]] [[سال ۶۱ هجری]] در [[سرزمین کربلا]]، به [[شهادت]] رسیدند.

بدون تردید دوران نوجوانی و جوانی [[امام حسین]]{{ع}} با حوادث مختلفی روبه رو بود، حضرت در آن ایام پا به پای پدر بزرگوارشان [[امیر مؤمنان]] ان در جبهه‌های [[نبرد]] -[[صفین]] و [[جمل]] - [[مبارزه]] می‌‌کردند و نیز در دوران امامت برادرش [[حضرت امام حسن مجتبی]]{{ع}} هم چنان [[یاری]] باوفا از امام خویش [[پیروی]] می‌‌نمود و هیچ گاه بر خلاف نظر [[پدر]] و برادرش که [[امام]] و [[حجت خدا]] بودند عمل نکرد و حتی پس از [[شهادت]] برادرش، [[امام حسن مجتبی]] به مدت ده سال - تا سال شصت ه.ق که [[معاویه]] زنده بود – [[پیمان]] [[صلح]] [[برادر]] را محترم شمرد و با آن مخالفتی ننمود.

آری، حرکت و [[نهضت امام حسین]]{{ع}} پس از [[هلاکت]] معاویه از نیمه [[رجب]] سال شصت ه.ق آغاز شد. [[مخالفت]] خود را به [[صراحت]] با [[حکومت یزید]] اعلام و شبانه از [[مدینه]] خارج شد و با [[همسر]] و خاندانش و برخی از [[یاران]] با وفایش به [[مکه]] [[هجرت]] نمود و با سخنانی که حکایت از مخالفت صریح با [[یزید بن معاویه]] داشت [[اعلان]] موضع نمود و در واقع [[نهضت امام]] الحدود هفت ماه یعنی از نیمه نیمه رجب شصت ه.ق به طول انجامید و با شهادت حضرت در عاشورای شصت و یک ه.ق به پایان رسید.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[ اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۷۰-۷۱.</ref>

در عصر [[خلافت ابوبکر]] اگر چه فراز و نشیب کمتری در [[تاریخ اسلام]] رخ داده و از آنجا که [[حضرت حسین]]{{ع}} چون برادرش [[حضرت حسن]] خردسال بودند و در سنین بین هفت و هشت سالگی بودند، بار سنگین [[مشکلات]] آن [[روزگار]] بر دوش پدر بزرگوارشان [[امیرمؤمنان]]{{ع}} بوده است و این دو [[سبط پیامبر]]، تنها در [[جمع‌آوری قرآن]] و تنظیم آن، پدر را [[یاری]] رسانده و بر اوضاع و برخی حوادث و جنگ‌های آن [[زمان]] نظاره گر و با دقت پی‌گیر بودند.

[[ابن عساکر]] [[شافعی]] می‌‌نویسد: عمر بن خطاب مقرری حسن و حسین{{ع}} را به [[میزان]] مقرری پدرشان [[امیرمؤمنان]]{{ع}} معین کرد و آنها را به مقرری [[اهل بدر]] ملحق نمود و برای هر یک از آن دو بزرگوار، پنج هزار درهم [[مستمری]] قرار داد<ref>.تاریخ ابن عساکر، شافعی، ج۴، ص۳۲۱؛ تاریخ طبری، ج۴، ص۲۶۹.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[ اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۷۳-۷۶.</ref>

اما حضرت علی{{ع}} فرمود، من به کتاب خدا و سنت پیامبر و [[اجتهاد]] خودم عمل می‌‌کنم! ولی عثمان نظر عبدالرحمن را قبول کرد و گفت: به کتاب خدا و سنت پیامبر و سیره شیخین عمل می‌‌کنم. و بدین ترتیب عثمان بر [[مسند خلافت]] تکیه زد و به هیچ یک از تعهدات خود درست عمل نکرد و سرانجام به خاطر [[اعمال ناپسند]] و [[رفتار]] خلاف و [[گناه]] و ظلم‌های بسیارش به قتل رسید (شرح بیشتر این داستان را در کتاب تجلی [[امامت]] تحلیلی از [[حکومت]] [[علی]]{{ع}} اثر دیگر مؤلف، ص۵۶۰ - ۵۶۶ ملاحظه نمایید).</ref>. [[رنج]] و [[محنت]] حضرت علی{{ع}} و [[خاندان]] [[بنی هاشم]] از جمله [[حضرت حسن]] و [[حسین]] آنگاه فزونی یافت که با دوره نوینی از [[انحراف]] [[حکومت اسلامی]] مواجه شدند. آنها [[شاهد]] بودند که عثمان پس از چند سال که بر اوضاع [[کشور اسلامی]] [[تسلط]] یافت همه معترضان و [[انتقاد]] کنندگان را به [[حبس]] و [[تبعید]] و [[زندان]] کشاند و ابوذرها و [[مالک]] اشترها و ده‌ها تن از [[یاران]] [[اسلام]] را به تبعیدهای مکرر فرستاد و افرادی از [[اصحاب پیامبر]] مثل [[عمار یاسر]] و [[عبدالله بن مسعود]]، دو [[صحابی]] بزرگ را در انظار [[مردم]] و در [[مسجد]] [[نبوی]] کتک زد و از مسجد با بی‌هوشی بیرون انداخت. [[عثمان]] هر معترضی را به بهانه‌های واهی و تهمت‌های ناروا [[خانه]] نشین می‌‌ساخت و حتی از برخوردهای ناجوانمردانه نسبت به [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} ابایی نداشت.

البته نباید از این نکته [[غافل]] شد که [[حضرت امام حسین]]{{ع}} در اوایل حکومت عثمان با [[برادر]] ارجمندش [[حضرت امام حسن]]{{ع}} و با موافقت پدربزرگوارشان، همراه با [[سپاهیان اسلام]] در [[جنگ]] با کشورهای [[دشمن]] شرکت می‌‌نمودند.

اما [[لجاجت]] عثمان و بی‌توجهی او به پندهای خیرخواهانه [[علی]]{{ع}} و بزرگان و عدم [[درک]] [[مصالح]] کلی [[نظام اسلامی]] موجب شد تا مجددا [[مردم مصر]] و دیگر [[مسلمانان]] [[خانه]] عثمان را محاصره کنند و تا [[چهل]] [[روز]] و به قول [[مسعودی]] ۴۹ روز عثمان را در خانه‌اش محصور نمایند و حتی از رساندن آب و [[غذا]] به عثمان ممانعت می‌‌شد تا آنکه عثمان ناچار شد از [[مردم]] تقاضای آب و غذا کند. تنها کسی که در آن شرایط سخت در مقابل [[شورش]] مردم [[مقاومت]] نمود و به [[یاری]] عثمان شتافت، حضرت علی{{ع}} بود که سه [[مشک]] آب به وسیله دو [[سبط پیامبر]]{{صل}} یعنی [[حضرت حسین]] و حضرت حسین{{ع}} با جمعی از افراد مسلح که وابسته به حضرت بودند برای عثمان فرستاد و به آنان فرمود: «در مقابل محاصره کنندگان درآویختند و [[حسن]]{{ع}} در این میان مجروح شد و سر [[قنبر]]، [[غلام]] حضرت علی{{ع}} [[شکست]]. اما [[خشم]] بسیار شدید [[هجوم]] کنندگان از [[کردار]] عثمان به قدری زیاد بود که خیرخواهی امیرالمؤمنین علی{{ع}} و دیگر [[خاندان]] سالت اثر نداشت و سرانجام پس از ۴۰ یا ۴۹ روز محاصره، جمعی از محاصره کنندگان سرانجام از دیوار [[خانه]] عثمان بالا رفتند و وی را به [[قتل]] رساندند<ref>ر.ک: کامل ابن اثیر، ج۲، ص۲۸۲-۲۹۴؛ مروج الذهب، ج۲، ص۳۵۲ – ۳۵۵.</ref>.

حضرت علی{{ع}} از دیدگاه ما [[شیعیان]] و [[امامیه]] [[جانشین بلافصل رسول خدا]]{{صل}} به [[امر پروردگار]] بوده است؛ چه آنکه [[مردم]] با آن حضرت بیعت کنند و او را به [[رهبری]] و [[امام]] خود برگزینند و چه آنکه [[خانه]] نشین باشد و دیگری را بر مسند خلافت بنشانند. چنانچه حضرت بیش از ۲۴ سال در [[زمان]] [[خلفای سه گانه]]، [[خانه]] نشین و از خلافت ظاهری [[محروم]] بود. به هر حال به نظر ما شیعیان، او امام و پیشوای به حق مسلمانان و منصوب شده از جانب خداست.

[[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} پس از [[رحلت پیامبر اسلام]]{{صل}} با این که دارای [[مقام ولایت الهی]] از جانب [[خدای متعال]] بود، اما به [[رأی]] ناحق جمعی از [[اصحاب]] در [[سقیفه بنی ساعده]]، [[ابوبکر]] به عنوان [[خلیفه]] [[انتخاب]] شد و سپس [[عمر بن خطاب]] با [[وصیت]] ابوبکر به [[خلافت]] رسید و سپس [[عثمان بن عفان]] به رأی شورایی که [[عمر]] [[تعیین]] کرد با دو رأی از اعضای [[شورا]]، عهده دار [[زعامت]] [[حکومت اسلامی]] شد و در نتیجه [[امیرمؤمنان]] بیش از ۲۴ سال - از نظر ظاهری - از مقام ولایت و رهبری عملی [[جامعه اسلامی]] [[محروم]] ماند و در این مدت به کارهای [[کشاورزی]] و باغداری و امور عادی مشغول بود. سرانجام در [[سال ۳۵ هجری]] پس از [[قتل عثمان]]، [[اصحاب پیامبر]] اعم از [[مهاجر]] و [[انصار]] و بسیاری از مسلمانانی که در [[مدینه]] [[اجتماع]] کرده بودند آن حضرت را برای خلافت برگزیدند.

سه [[جنگی]] که به امام تحمیل شد هر سه از جانب خودی‌ها طراحی گردید. [[جنگ جمل]] به [[رهبری]] [[عایشه]]، [[ام المؤمنین]] و [[طلحه]] و [[زبیر]] از [[بیعت کنندگان]] اولیه با امام{{ع}} بود. دیگری [[جنگ صفین]] از ناحیه [[معاویة بن ابی سفیان]]، [[والی شام]]؛ و جنگ سوم، [[جنگ]] [[خوارج نهروان]] که به دست همرزمان خود حضرت، به بهانه‌های واهی ([[حکمیت]]) شکل گرفت، اما در هیچ مرحله از این سه جنگ ناخواسته و ویرانگر، غیر از [[عدالت]] و [[انصاف]] از ناحیه امام چیزی [[مشاهده]] نشد و به [[حق]]، [[آیین]] حکومت داری [[اسلامی]] حتی در معرکه‌های [[قتال]] و جنگ را به آیندگان آموخت.

[[حضرت حسین]]{{ع}} در [[زمان]] [[حکومت]] پدر بزرگوارش [[امیرمؤمنان]]{{ع}}، از ۳۱ سال داشت. او با برادرش [[حضرت حسن]]{{ع}} در آن سال‌ها تمام تلاش خود را برای به [[شکوه]] رساندن [[اسلامی]] بود که در سایه کجروی‌های خلفای قبلی، خصوصاً [[خلیفه سوم]] به سراشیبی رفته بود. حضرت با [[چشم پوشی]] از تمامی ظلم‌هایی که پس از [[رحلت رسول خدا]]{{صل}} بر [[خاندان]] [[علوی]] رفته بود، در کنار پدر به امور [[مسلمین]] پرداختند و با تمام توان در پی [[انجام وظیفه]] و رفع موانع به جا مانده از خلفای پیشین بودند و طعم تلخ [[ظلم و ستم]] گذشته را با شیرینی استقرار حکومت [[عدالت]]، از کام [[مردم]] بزدایند و مردم را با [[حقیقت]] [[دین]] و [[ایمان]] آشنا کنند و آنان را به کمال برساند.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[ اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۸۴.</ref>

پس از [[سخنان امام]]{{ع}} جمعی از شرکت کنندگان در [[جنگ بدر]] که در آن جمع حاضر بودند، [[تکبیر]] گفتند و با حضرتش بیعت کردند و سپس مردم با چهره‌های شاد دست بیعت دراز نموده و با گرمی با حضرت بیعت کردند.

در جنگ جمل [[حضرت علی]]{{ع}} پرچمداری [[سپاه]] را به فرزندش [[محمد حنفیه]] و جناح راست سپاه را به [[حسن]] و [[جناح چپ]] را به فرزند دیگرش حسین با سپرده بود و [[عمار یاسر]] را بر [[سواره‌نظام]] و [[محمد بن ابی بکر]] را بر پیاده نظام [[تعیین]] نمود و طلایه دار این سپاه پسر عمویش [[عبد الله بن عباس]] بود.

اما پس از [[پیروزی]] [[سپاهیان]] [[علی]]{{ع}} و [[شکست]] [[لشکر]] عایشه و کشته شدن [[طلحه]] و [[زبیر]] و [[اسارت]] جمع زیادی از نیروهای [[پیمان شکن]] از جمله عایشه، [[جنگ]] خاتمه یافت. مروان حکم نیز در میان افراد دستگیر شده و [[اسیران]] بود. مروان که [[عزت]] و [[شرف]] و حتی [[جان]] خود را در خطر می‌‌دید و حاضر به این [[ذلت]] و [[خواری]] نبود، به [[فکر]] چاره جویی برآمد و به آنان که او را [[اسیر]] کرده بودند پیشنهاد داد که وی را نزد [[حضرت حسین بن علی]]{{ع}} ببرند تا با وساطت حضرت راه نجاتی بیابد.

اگرچه برخی از [[روایات]]، حکایت از آن دارد که امیرمؤمنان{{ع}} از [[بیم]] آنکه مبادا [[نسل رسول خدا]]{{صل}} با [[شهادت]] [[حسن]] و [[حسین]]{{ع}} از بین برود و [[امامت]] حقه [[الهی]] که از جانب [[خدای متعال]] تا [[روز قیامت]] باید در روی [[زمین]] بماند که امروز هم [[حضرت حجة بن الحسن]] [[عجل الله فرجه]] فرزند نهم امام حسین{{ع}} و امام به [[حق]] و [[معصوم]] می‌باشد که در پس پرده [[غیبت]] است، از این رو [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} در [[صفین]]، به آن بزرگواران حسن و حسین اجازه ورود به صحنه [[نبرد]] و روبه رو شدن با [[سپاه]] [[دشمن]] را نمی‌داد، و تنها به تلاش‌های پشت صحنه می‌‌پرداختند داختند و اگر حسن یا حسین قصد ورود به صحنه را می‌‌داشت می‌‌فرمود: «این [[جوان]] را به [[فرمان]] من نگاه دارید و از رفتنش به میدان نبرد جلوگیری کنید! مبادا با شهادتش پشتم را بشکند! زیرا [[دوست]] ندارم با [[مرگ]] این دو جوان - حسن و حسین - نسل رسول خدا{{صل}} در زمین نابود شود»<ref>شرح ابن ابی الحدید، ج۱، ص۱۱۸.</ref>.

با توجه به این [[سخن امام علی]]{{ع}}، خودداری حضرت از مقابله فرزندانش با [[سپاه معاویه]] نه به خاطر خواست [[نفسانی]] و شخصی، بلکه در جهت [[مصالح]] کلی بقای [[امامت]] از [[نسل]] [[نبوت]]، بوده است و [[شاهد]] بر این مدعا اینکه حضرت در همان [[جنگ]] ([[صفین]]) فرزند دیگرش [[محمد حنفیه]] را در مواردی مثل سایرین به صحنه [[نبرد]] می‌فرستاد و حتی در یک مورد او را از کندی در [[حمله]] به [[دشمن]]، ملامت نمود.

[[حضرت حسن بن علی]]{{ع}} [[سبط]] اکبر [[پیامبر]] در [[روز]] سه [[شنبه]] پانزدهم [[رمضان]] سوم [[هجری]] در [[مدینه منوره]] در [[خانه]] [[امیر مؤمنان]] نان به [[دنیا]] آمد و در سن ۳۸ سالگی پس از [[شهادت]] پدرش [[امیرمؤمنان]] با [[بیعت]] [[مردم کوفه]] و [[انتصاب الهی]] به امامت و [[رهبری امت اسلامی]] [[منصوب]] شد، اما طولی نکشید که [[حکومت]] نوپای آن حضرت با [[جنگی]] که معاویه برپا نمود [[شکست]] خورد. معاویه با زد و بندهای پشت پرده و وعده‌های میلیونی و تهدیدهای تند و شدید، توانست برخی از سران [[سپاه امام]]{{ع}} را به خود متمایل کند و حتی شخصیتی هم چون [[عبید الله بن عباس]]، پسر عموی امام مجتبی{{ع}} را با پرداخت میلیون‌ها [[درهم]] [[تطمیع]] کرد.

امام حسین{{ع}} در جهت [[پایبندی]] به [[قرارداد]] صلحی که برادرش با [[معاویه]] [[امضا]] کرده بود تا معاویه زنده بود به آن [[صلح]] [[وفادار]] ماند و حتی پس از [[شهادت امام حسن]]{{ع}} به مدت ده سال به آن صلح متعرض نشد؛ حضرت [[قیام]] و [[نهضت]] خود را علیه [[خلفای بنی امیه]] بعد از [[مرگ معاویه]] پی ریزی کرد.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[ اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۹۰-۹۱.</ref>

هنگامی که امام حسن{{ع}} به شهادت رسید، [[اباعبدالله الحسین]]{{ع}} طبق [[وصیت]] [[برادر]] با جمعی از [[بنی هاشم]]، از جمله [[عبدالله بن عباس]] و [[عبدالله بن جعفر]]، [[بدن]] [[مطهر]] برادر را [[غسل]] داد و [[کفن]] کرد و بر پیکر [[مقدس]] برادر [[نماز]] خواند و زمانی که خواستند پیکر [[امام مجتبی]] را طبق وصیت آن حضرت در کنار [[مزار]] جدش [[رسول خدا]]{{صل}} [[دفن]] نمایند، [[سعید بن عاص]]، [[حاکم]] [[مدینه]] با جمع زیادی از [[امویان]] که در بین آنها [[مروان بن حکم]] نیز بود جلو آمدند و از [[تدفین]] آن حضرت در کنار مضجع مطهر رسول خدا{{صل}} جلوگیری کردند و [[عایشه]] در حالی که سوار بر قاطر بود جلو آمد و فریاد زد: «شما را چه می‌‌شود؟ آیا می‌‌خواهید کسی را در خانه من دفن کنید که من او را [[دوست]] ندارم!»

پس از سخن عایشه و [[حمایت]] [[مروان حکم]] نزدیک بود بلوا و فتنه‌ای بین [[بنی هاشم]] و [[بنی امیه]] بر پا شود. [[ابن عباس]] پیش دستی کرد و خطاب به [[مروان]] گفت: ای مروان! از همان جایی که آمدی بازگرد، ما جنازه حسن بن علی را در [[حرم]] پیامبر خدا{{صل}} [[طواف]] دادیم و در آنجا دفن نمی‌کنیم؛ بلکه او را در کنار جده‌اش، [[فاطمه بنت اسد]] در [[بقیع]] دفن خواهیم کرد؛ و اگر [[وصیت]] آن حضرت این بود که حتماً در کنار [[مرقد مطهر]] [[رسول خدا]]{{صل}} دفن کنیم تو می‌دانی که کوچک‌تر از آن هستی که ما را از آن بازداری.

در روایتی دیگر آمده است که [[بدن]] [[امام حسن]]{{ع}} را تیرباران کردند که هفتاد تیر از جنازه او بیرون آوردند! [[بنی هاشم]] قصد برخورد داشتند که [[امام حسین]]{{ع}} آنها را قسم داد که [[وصیت]] برادرم را ضایع نکنید! چون برادرم وصیت کرده اگر مانع [[دفن]] من در کنار جدم شدند، هرگز با کسی [[مخاصمه]] و [[جدال]] نکنید. اگر وصیت برادرم نبود، همانا می‌دیدید که او را در کنار مضجع [[پیامبر خدا]]{{صل}} دفن می‌‌کردم؛ بنابراین امام حسین{{ع}} به [[احترام]] وصیت [[برادر]]، تمام اهانت‌ها به جنازه برادر و بی‌احترامی به [[خاندان رسالت]] در عزای [[سبط]] اکبر را [[تحمل]] کرد و با [[دستور]] حضرت، جنازه [[مطهر]] [[امام مجتبی]]{{ع}} را به [[بقیع]] بردند و کنار [[مرقد]] جد بزرگوارش، [[فاطمه بنت اسد]] دفن کرد<ref>منتهی الامال، معرب، ج۱، ص۴۴۵.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[ اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۹۳-۹۶.</ref>

علاوه بر این [[پیامبر اسلام]]{{صل}} و [[امامان شیعه]] برای [[پیوستگی]] با [[قبایل]] و [[بقای نسل]] [[علویان]] بر طبق [[موازین]] [[اسلام]] و [[حقوق]] [[شرعی]] و قانونی، [[ازدواج]] متعدد داشته‌اند و [[شاهد]] بر این [[واقعیت]]، واقعه کربلاست، [[بنی امیه]] در [[روز عاشورا]] بسیار تلاش کردند که تمامی [[خاندان]] [[اهل بیت]] را به شهادت برسانند و بر صغیر و کبیر آنها رحم ننمایند،

اما از آنجا که [[خداوند]] اراده‌اش تعلق گرفته بود که نسل [[پیامبر]]{{صل}} باقی بماند، هرگز [[حیله]] و [[مکر]] و [[کشتار]] و [[قتل]] [[حکام جور]] به جایی نرسید و امروز همان طوری که شاهدیم نامی از خاندان [[بنی امیه]] و [[بنی‌مروان]] و [[بنی عباس]] نمانده است، اما [[فرزندان فاطمه زهرا]]{{ع}} در سراسر [[جهان]] با مشخصات و علامت سبز و مشکی و یا انعکاس در شناسنامه‌ها مشهور می‌‌باشد و [[گواه]] بر این [[حقیقت]] سورۀ شریفۀ [[کوثر]] در [[قرآن کریم]] است که خداوند با تأکید به پیامبرش می‌‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ * فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ * إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ}}<ref>«ما به تو «کوثر» دادیم * پس برای پروردگارت نماز بگزار و قربانی کن!* بی‌گمان (دشمن) سرزنشگر تو خود بی‌پساوند است» سوره کوثر، آیه ۱-۳.</ref>

آن حضرت از آغاز این [[مسئولیت]] خطیر الهی در [[حفظ رسالت]] و [[هدایت]] [[امت اسلامی]] تلاش نمود و با اینکه [[معاویه]] در عمل به [[پیمان]] [[صلح]] با برادرش [[امام مجتبی]]{{ع}} [[متعهد]] نبود، اما به [[احترام]] [[برادر]] و امضای آن بزرگوار، [[پیمان]] صلح با معاویه را محترم شمرد و آن را نقض ننمود و در مدت بیش از ده سال که معاویه زنده بود، یعنی تا سال۶۰ [[هجری]] [[پایبندی]] خود را به این پیمان [[حفظ]] نمود.

اما پایبندی [[امام]]{{ع}} به پیمان صلح با معاویه به این معنا نبود که به سیاست‌های غلط معاویه و کج‌روی‌ها و خیانت‌ها و [[جور]] و [[ستم]] او کوتاه بیاید و بر آنها [[اعتراض]] نکند، بلکه طبق نقل [[مورخان]]، بسیار اوقات [[حضرت اباعبدالله الحسین]]{{ع}} بر [[کردار]] ناروای معاویه می‌شورید و با [[نامه‌نگاری]]<ref>مروان حکم که از طرف معاویه بر مدینه فرمانروایی می‌‌کرد نامه‌ای به معاویه نوشت و از تحرکات مردم در اطراف امام حسین{{ع}} اعلام خطر کرد معاویه به او پاسخ داد: متعرض حسین نشود، سپس خود نامه ای به امام حسین{{ع}} نوشت و از پیمان شکنی و این نوع تحرکات که گزارش شده بود گلایه و اعتراض کرد. امام حسین{{ع}} در پاسخ معاویه نامه‌ای بسیار تند و اعتراض آمیز به او نوشت و بر ظلم‌ها و ستم‌هایی که در آن به یاران پدرش امیرالمؤمنین{{ع}} شده بود، اشکال کرد و صریحا به کشتن عمرو بن حمق خزاعی، و حجر و یارانش و بسیاری از جنایات دیگر معاویه در این نامه اعتراض کرد و او را به دوری از منکرات و پیروی از حق و عدالت توصیه نمود. (ر.ک: رجال کشی، رقم‌های ۹۷ – ۹۹؛ بحارالانوار، ج۴۴، ص۲۱۲).</ref> و اعزام افرادی او را [[سرزنش]] می‌‌کرد، و حتی [[حضرت حسین]] به همراه برادرش [[امام مجتبی]]{{ع}} و [[صحابی]] بزرگ [[قیس بن سعد انصاری]] در [[شام]] با [[معاویه]] [[ملاقات]] داشتند مطالبی به طور [[یقین]] بین حضرت با معاویه بوده که [[تاریخ]] از ذکر گفت وگوی آنان ساکت است<ref>ر.ک: رجال کشی، رقم ۱۷۶؛ بحارالأنوار، ج۴۴، ص۲۱۰، به نقل از: مناقب ابن‌شهرآشوب، ج۴، ص۸۱.</ref>. به خصوص زمانی که معاویه برای [[خلافت یزید]] [[بیعت]] می‌‌گرفت، [[امام]] سخت برآشفت و [[رفتار]] او را بر خلاف [[سیره]] گذشتگان و [[خلفا]] دانست؛ اما چون [[مصلحت]] به [[مبارزه]] صریح با معاویه نبود امام [[قیام]] نکرد؛ پس از آنکه معاویه در سال شصت [[هجری]] به [[هلاکت]] رسیده و [[حکومت غاصبانه]] [[یزید]] برپا شد، حضرت [[نهضت]] و قیام خود را آغاز کرد و لحظه‌ای هم با [[خلافت]] جائرانه یزید کنار نیامد. هنوز از خلافت یزید هفت ماه نگذشته بود که عاشورای [[محرم]] سال ۶۱ ه.ق رخ داد و [[امام حسین]]{{ع}} [[جان]] خود و [[خویشاوندان]] و [[نزدیکان]] و یارانش را در [[کربلا]] فدای [[اسلام]] و [[اصلاح]] [[امت اسلامی]] نمود.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[ اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۱۰۱-۱۰۳.</ref>

[[امام حسین]]{{ع}} در طول ده سال [[امامت]] خود با [[حکومت غاصبانه]] [[معاویه]]، بارها کتباً و شفاهاً از راه [[نهی از منکر]] و [[امر به معروف]]، [[رفتار]] و [[کردار]] غیر [[اسلامی]] معاویه و [[کارگزاران]] او را زیر سؤال برد؛ چراکه حضرت می‌‌دانست که قصد [[خلافت]] [[آل ابی سفیان]]، خاموش کردن [[نور]] [[اسلام]] و موروثی کردن خلافت در آن [[خاندان]] است و لذا حضرت در سال‌های آخر [[عمر]] معاویه از [[فرصت]] استفاده کرد و در [[سفر]] [[حج]]، در [[منی]] برای [[صحابه]] و [[تابعین]] [[خطبه]] خواند و آنان را از خطر [[حکومت]] آل ابی سفیان [[آگاه]] ساخت.

پس از مراجعت نماینده ولید، عبدالله بن زبیر از حضرت سؤال کرد: به نظر شما چه امری اتفاق افتاده که در این موقع ما را خواسته‌اند.

اما [[اباعبدالله الحسین]]{{ع}} برای آنکه به [[وعده]] خود [[وفا]] کرده باشد، سی نفر از [[بنی هاشم]] و [[برادران]] و عموزادگان را برای [[حفظ جان]] خود فرا خواند و [[دستور]] داد مسلح شوند و همراه حضرت در بیرون [[دار الاماره]] [[منتظر]] بمانند که اگر خطر [[مشاهده]] کرد و فریاد زد بلافاصله وارد شوند و حضرتش را [[نجات]] دهند.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[ اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۱۰۳-۱۰۵.</ref>

حضرت این جمله را فرمود و از جا بلند شد و با همراهان از [[دارالحکومه]] خارج شد.

طبق نقل [[ابن‌شهرآشوب]]: «[[ولید]] فریادش بلند شد و با [[امام]] [[درشتی]] کرد، امام به [[سختی]] پاسخ او را داد. در همین هنگام نوزده نفر از [[بنی هاشم]] از همراهان امام که بیرون قصر بودند. داخل [[دارالاماره]] شدند و امام{{ع}} را با [[زور]] از آنجا خارج کردند و به [[خانه]] بردند»<ref>مناقب ابن شهرآشوب، ج۴، ص۸۸؛ مقتل مقرم، ص۱۴۴.</ref>.

طولی نکشید این خبر به [[یزید بن معاویه]] رسید او بلافاصله ولید را از [[حکومت مدینه]] [[عزل]] کرد و [[مروان بن حکم]]<ref>مناقب ابن‌شهرآشوب، ج۴، ص۸۸.</ref> (یا [[عمرو بن سعید الأشدق]]) را به [[فرمانداری مدینه]] [[منصوب]] نمود<ref>کامل ابن اثیر، ج۲، ص۵۳۲؛ البدایة والنهایه ابن کثیر، ج۸، ص۱۵۱.</ref>.

طبق نقل برخی از [[تواریخ]]، [[روز]] بعد از آن [[ملاقات]]، مروان بین راه با [[امام حسین]]{{ع}} روبه رو شد. این بار از در [[خیرخواهی]] وارد شد و چنین گفت: ای [[حسین]]! من [[خیر خواه]] توأم، شما را [[نصیحت]] می‌‌کنم اگر حرف مرا بشنوی [[رستگار]] خواهی شد؟!.

و سپس بین حضرت و [[مروان]] [[سخن]] به درازا کشید، سرانجام مروان در حالی که غضبناک بود از امام{{ع}} جدا شد.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[ اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۱۰۵-۱۰۹.</ref>

سپس لحظاتی کنار قبر جد بزرگوارش [[گریه]] کرد و با رسول خدا [[نجوا]] نمود و تا نزدیکی صبح در حالی که سرش روی قبر پیامبر بود به [[خواب]] رفت. در [[عالم رؤیا]] جدش [[رسول الله]] را در خواب دید که جمعی از [[ملائکه]] او را احاطه کرده بودند، پیامبر سر حسین را به دامن گرفت و بین چشمانش را بوسه زد و فرمود: «ای [[حسین]] عزیزم! گویا تو را می‌‌بینم که به زودی در میان [[خون]] خودت غوطه‌ور هستی و گروهی از امتم تو را در [[سرزمین کربلا]] می‌‌کشند! در حالی که تشنه‌ای و به تو آب نمی‌دهند و با این حال آنها به [[شفاعت]] من امیدوارند؛ [[خداوند]] آنان را به شفاعت من در [[روز قیامت]] نرساند. ای حسین عزیزم! [[پدر]] و [[مادر]] و برادرت نزد من آمدند و [[مشتاق]] [[دیدار]] تو هستند و برای تو در [[بهشت]] درجاتی است که به آنها نمی‌رسی مگر با [[شهادت]]»<ref>{{متن حدیث| حَبِيبِي يَا حُسَيْنُ كَأَنِّي أَرَاكَ عَنْ قَرِيبٍ مُرَمَّلًا بدمائك مَذْبُوحاً بِأَرْضِ كَرْبٍ وَ بَلَاءٍ مِنَ عِصَابَةُ مِنْ أُمَّتِي وَ أَنْتَ مَعَ ذَلِكَ عَطْشَانَ لَا تُسْقَى وَ ظَمْآنَ لَا تَرْوَى وَ هُمْ مَعَ ذَلِكَ يَرْجُونَ شَفَاعَتِي لَا أَنَالَهُمُ اللَّهُ شَفَاعَتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ حَبِيبِي يَا حُسَيْنُ إِنَّ أَبَاكَ وَ أُمِّكَ وَ أَخَاكَ قَدِمُوا عَلِيٍّ وَ هُمْ مشتاقون إِلَيْكَ وَ إِنَّ لَكَ فِي الْجِنَانِ لدرجات لَنْ تَنَالُهَا إِلَّا بِالشَّهَادَةِ }}بحار الأنوار، ج۴۴، ص۳۲۸؛ مقتل مقرم، ص۱۳۳.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[ اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۱۰۹-۱۱۰.</ref>

بنابراین، اگر [[محمد بن حنفیه]]، [[امام]]{{ع}} را [[همراهی]] نکرد، نه از باب [[تخلف]] از امام زمانش بوده بلکه با [[اذن امام]] با بوده که در [[مدینه]] بماند و مراقب اوضاع باشد و اگر خبر مهمی از سوی [[دشمن]] به اطلاع او رسید برای حضرت گزارش کند.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[ اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۱۰۹-۱۱۲.</ref>

==[[وصیت امام]]{{ع}} {{متن حدیث|أَنِّي‏ لَمْ‏ أَخْرُجْ‏ أَشِراً}} تجلی [[اهداف]] [[عاشورا]]==

پس از [[مذاکره]] امام{{ع}} برادرش، [[وصیت]] نامه‌ای را برای برادرش [[محمد بن حنفیه]] بدین مضمون نوشت: «به [[نام خداوند]] [[بخشنده]] [[مهربان]]؛ این وصیتی است که [[حسین بن علی بن ابی طالب]]، به برادرش [[محمد]]، معروف به [[ابن حنفیه]] می‌‌نماید: [[حسین]] [[گواهی]] می‌‌دهد که خدایی جز [[خدای یکتا]] و [[بی‌شریک]] نیست و [[شهادت]] می‌‌دهد که محمد{{صل}} [[بنده خدا]] و فرستاده اوست که [[حق]] را از جانب حق آورده است و نیز [[شهادت]] می‌‌دهد که [[بهشت و دوزخ]] [[حق]] است، [[قیامت]] می‌‌آید و شکی در آن نیست و [[خداوند]] هر آنکه در [[گور]] است زنده خواهد کرد. - [[امام]]{{ع}} سپس اهداف خود در این [[سفر]] را ترسیم و فرمودند:

سپس امام{{ع}} [[نامه]] را پیچید و مُهر کرد و به برادرش [[محمد]] داد و شبانه از [[شهر مدینه]] به جانب [[مکه]] بیرون شد<ref>بحارالأنوار، ج۴۴، ص۳۲۹؛ نفس المهموم، ص۷۴؛ و ر.ک: مناقب ابن‌شهرآشوب، ج۴، ص۸۹؛ مقتل مقرم، ص۱۲۹.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[ اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۱۱۲-۱۱۳.</ref>

این خبر در میان [[شیعیان امیرمؤمنان]] [[علی]]{{ع}} [[شور]] و شعف بسیاری ایجاد کرد و در مدت چهار ماهی که امام{{ع}} در مکه اقامت داشت، جمع زیادی از [[مسلمانان]] به [[دیدار]] حضرتش رفتند و پس از [[آگاهی]] از نظرات آن امام{{ع}}، در مراجعت به شهرهای خود، این رویداد مهم را به اطلاع [[مردم]] می‌‌رساندند و در [[عراق]] که عموماً [[شیعیان علی]]{{ع}} بودند، خبر مخالفت امام ان با یزید و اقامت ایشان در مکه، چنان جو [[شادمانی]] را در [[کوفه]] آفرید که [[حکومت]] وقت را به چاره اندیشی وا داشت. کوفه و کوفیان که طعم شیرین حکومت [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} را چهار سال به خاطر داشتند [[دل]] به فرزندگران‌قدرش [[حضرت حسین]]{{ع}} بر بستند. به همین دلیل جمعی از [[اصحاب رسول خدا]] و شخصیت‌های بزرگ [[سیاسی]] و [[صاحب نظر]] [[اسلامی]] با شنیدن این خبر به [[فکر]] دعوت حضرت به کوفه افتادند تا دوباره کوفه به [[مرکز حکومت]] [[علویان]] تبدیل گردد.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[ اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۱۱۸.</ref>

با اینکه [[دعوت]] از امام{{ع}} به [[شهر کوفه]] آن هم برای [[رهبری جامعه اسلامی]]، علیه [[حکومت یزید بن معاویه]] کار بسیار مشکل، بلکه بس خطرناک بود. با این وصف جمعی از بزرگان و [[رجال]] [[کوفی]] در [[منزل]] «[[سلیمان بن صرد خزاعی]]» که در جنگ‌های [[جمل]]، [[صفین]] و [[نهروان]] در رکاب [[حضرت علی]] و حضور داشت، جمع شدند و بر [[مرگ معاویه]]، خدای را [[سپاس]] گفتند و در همین [[اجتماع]] [[سلیمان]] یادآور شد که: «[[معاویه]] از [[دنیا]] رفته و [[حسین بن علی]]{{ع}} هم از [[بیعت]] با [[یزید]] [[امتناع]] ورزیده و به [[مکه]] [[هجرت]] کرده است. و شما که [[شیعیان]] او و شیعیان پدرش [[علی]] هستید، اگر می‌‌دانید که برای [[یاری]] او و [[نبرد]] با دشمنش [[آمادگی]] دارید و از [[جان]] خویش می‌‌گذرید، نامه‌ای به او بنویسید و این [[فداکاری]] را اعلام دارید و.»... آنان بر این سخن سلیمان متفق شدند و [[تصمیم]] گرفتند که حضرت را به [[کوفه]] دعوت نمایند و طی نامه‌های زیادی که برای [[اباعبد الله]] الحسین{{ع}} فرستادند از ایشان دعوت کردند. اولین نامه‌ای که برای حضرت ارسال شد به امضای «[[سلیمان بن صرد]]» و «[[مسیب بن نجبه]]» و «[[رفاعة بن شداد بجلی]]» و «[[حبیب بن مظاهر اسدی]]» و جمع دیگری از بزرگان و [[عدالت خواهان]] کوفه رسید، و در این [[نامه]] سبب ناخوشنودی خود از [[حکومت بنی امیه]] را به اطلاع امام{{ع}} رساندند مضمون نامه مردم کوفه و جواب امام الا به ایشان در بخش [[اصحاب]] و ذیل نام [[مسلم بن عقیل]]، [[حبیب بن مظاهر]] و دیگر اصحاب حضرت در همین اثر آمده است. شرح بیشتر دعوت مردم کوفه و پاسخ امام{{ع}} و حرکت امام{{ع}} به [[کربلا]] و وقایعی که در کربلا و [[روز عاشورا]] پیش آمد و جنایت‌های [[سپاه عمر سعد]] را در لابه لای بخش اصحاب در همین اثر در ادامه ملاحظه خواهید کرد.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[ اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۱۱۸-۱۱۹.</ref>