پرش به محتوا

احمد بن ابی‌عبدالله برقی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'روبه' به 'روبه'
جز (جایگزینی متن - 'روبه' به 'روبه')
خط ۱۸: خط ۱۸:
احمد بن ابی‌عبدالله از [[اصحاب امام جواد]]{{ع}}<ref>رجال الطوسی، ص۳۷۳؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۴۳۳.</ref> و [[امام هادی]]{{ع}}<ref>رجال الطوسی، ص۳۷۳.</ref> بوده است<ref>تهذیب الأحکام، ج۱۰، المشیخة، ص۴۴.</ref>. ولی در منابع موجود [[حدیثی]] که بدون واسطه از این دو بزرگوار نقل کرده باشد به چشم نمی‌خورد. وی همچنین دوره [[امام حسن عسکری]]{{ع}} را [[درک]] کرده، اما از آنجا که با [[امام]] [[ملاقات]] نداشته خود را از [[اصحاب]] آن [[حضرت]] نمی‌دانسته است<ref>المحاسن، ج۱، ص۱۲.</ref>. [[کلینی]] در [[کتاب الکافی]] حدیثی را از احمد بن ابی‌عبدالله، بدون واسطه از امام رضا{{ع}} نقل کرده است<ref>الکافی، ج۱، ص۵۸۳.</ref>. مضمون [[روایت]] این است که احمد بن ابی‌عبدالله می‌گوید: از امام رضا{{ع}} سؤال کردم: [[ذوالفقار]] کجاست؟ حضرت فرمود: [[جبرئیل]] آن را از [[آسمان]] آورد و اکنون در نزد من است. ولی این [[حدیث]] در اصطلاح مرسل نامیده می‌شود، یعنی واسطه‌ای در کار بوده که ذکر نشده است، زیرا چنان‌که گذشت، احمد حدود متولد [[سال ۲۰۰ق]] است و [[شهادت امام رضا]]{{ع}} در ۲۰۳ق اتفاق افتاده، پس به طور طبیعی این [[راوی]] نمی‌تواند از آن بزرگوار [[حدیث]] شنیده باشد<ref>مرآة العقول، ج۳، ص۴۵.</ref>؛ هر چند برخی وی را از جمله [[راویان امام رضا]]{{ع}}<ref>معجم رجال الحدیث، ج۲، ص۳۰؛ عوالم العلوم، ج۲۳، ص۶۴۶.</ref> برشمرده‌اند. با توجه به تألیفات و کتب یاد شده از [[ابوجعفر]] در منابع، این نکته به وضوح آشکار می‌شود که وی در زمینه‌های مختلف [[علمی]] همچون [[نجوم]]، [[تاریخ]]، [[شعر]]، [[علوم]] ادبی و [[روایت]] تبحر و مهارت برخوردار داشته، به گونه‌ای که از جمله [[منجمان]] و ستاره‌شناسان [[زمان]] خویش بوده<ref>بحار الأنوار، ج۵۵، ص۲۹۹.</ref> و [[کتابی]] نیز در [[علم]] نجوم تألیف کرده است. [[نجاشی]]<ref>رجال النجاشی، ص۷۶.</ref> و [[شیخ طوسی]]<ref>الفهرست، طوسی، ص۵۱.</ref> نیز بر این مطلب [[گواهی]] داده‌اند. همچنین علم تاریخ از دیگر علومی است که برقی از آن [[آگاه]] بوده و نام کتاب وی در این زمینه التبیان است<ref>رجال النجاشی، ص۷۶.</ref>. علم نحو از دیگر مهارت‌های [[ابو جعفر]] بوده و در این زمینه نیز کتابی تألیف کرده است. وی همچنین استاد دو نحوی معروف، یعنی [[احمد بن فارس]] صاحب مجمل اللغة و [[ابوالفضل عباس بن محمد نحوی]]، بوده است<ref>أعیان الشیعة، ج۳، ص۱۰۷.</ref>. [[عمر]] [[رضا]] کحاله درباره آشنایی ابو جعفر با علوم گوناگون می‌گوید: [[احمد بن محمد بن خالد بن عبد الرحمن بن محمد بن علی برقی کوفی]] عالمی بود که در بسیاری از علوم تبحر داشت. بخشی از کتاب‌های وی بدین قرار است: التراجم و التعاطف، [[آداب]] التفس، [[ادب]] المعاشرة، کتاب المکاسب، کتاب الرفاهیة<ref>معجم المؤلفین، ج۲، ص۹۷- ۹۸.</ref>.
احمد بن ابی‌عبدالله از [[اصحاب امام جواد]]{{ع}}<ref>رجال الطوسی، ص۳۷۳؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۴۳۳.</ref> و [[امام هادی]]{{ع}}<ref>رجال الطوسی، ص۳۷۳.</ref> بوده است<ref>تهذیب الأحکام، ج۱۰، المشیخة، ص۴۴.</ref>. ولی در منابع موجود [[حدیثی]] که بدون واسطه از این دو بزرگوار نقل کرده باشد به چشم نمی‌خورد. وی همچنین دوره [[امام حسن عسکری]]{{ع}} را [[درک]] کرده، اما از آنجا که با [[امام]] [[ملاقات]] نداشته خود را از [[اصحاب]] آن [[حضرت]] نمی‌دانسته است<ref>المحاسن، ج۱، ص۱۲.</ref>. [[کلینی]] در [[کتاب الکافی]] حدیثی را از احمد بن ابی‌عبدالله، بدون واسطه از امام رضا{{ع}} نقل کرده است<ref>الکافی، ج۱، ص۵۸۳.</ref>. مضمون [[روایت]] این است که احمد بن ابی‌عبدالله می‌گوید: از امام رضا{{ع}} سؤال کردم: [[ذوالفقار]] کجاست؟ حضرت فرمود: [[جبرئیل]] آن را از [[آسمان]] آورد و اکنون در نزد من است. ولی این [[حدیث]] در اصطلاح مرسل نامیده می‌شود، یعنی واسطه‌ای در کار بوده که ذکر نشده است، زیرا چنان‌که گذشت، احمد حدود متولد [[سال ۲۰۰ق]] است و [[شهادت امام رضا]]{{ع}} در ۲۰۳ق اتفاق افتاده، پس به طور طبیعی این [[راوی]] نمی‌تواند از آن بزرگوار [[حدیث]] شنیده باشد<ref>مرآة العقول، ج۳، ص۴۵.</ref>؛ هر چند برخی وی را از جمله [[راویان امام رضا]]{{ع}}<ref>معجم رجال الحدیث، ج۲، ص۳۰؛ عوالم العلوم، ج۲۳، ص۶۴۶.</ref> برشمرده‌اند. با توجه به تألیفات و کتب یاد شده از [[ابوجعفر]] در منابع، این نکته به وضوح آشکار می‌شود که وی در زمینه‌های مختلف [[علمی]] همچون [[نجوم]]، [[تاریخ]]، [[شعر]]، [[علوم]] ادبی و [[روایت]] تبحر و مهارت برخوردار داشته، به گونه‌ای که از جمله [[منجمان]] و ستاره‌شناسان [[زمان]] خویش بوده<ref>بحار الأنوار، ج۵۵، ص۲۹۹.</ref> و [[کتابی]] نیز در [[علم]] نجوم تألیف کرده است. [[نجاشی]]<ref>رجال النجاشی، ص۷۶.</ref> و [[شیخ طوسی]]<ref>الفهرست، طوسی، ص۵۱.</ref> نیز بر این مطلب [[گواهی]] داده‌اند. همچنین علم تاریخ از دیگر علومی است که برقی از آن [[آگاه]] بوده و نام کتاب وی در این زمینه التبیان است<ref>رجال النجاشی، ص۷۶.</ref>. علم نحو از دیگر مهارت‌های [[ابو جعفر]] بوده و در این زمینه نیز کتابی تألیف کرده است. وی همچنین استاد دو نحوی معروف، یعنی [[احمد بن فارس]] صاحب مجمل اللغة و [[ابوالفضل عباس بن محمد نحوی]]، بوده است<ref>أعیان الشیعة، ج۳، ص۱۰۷.</ref>. [[عمر]] [[رضا]] کحاله درباره آشنایی ابو جعفر با علوم گوناگون می‌گوید: [[احمد بن محمد بن خالد بن عبد الرحمن بن محمد بن علی برقی کوفی]] عالمی بود که در بسیاری از علوم تبحر داشت. بخشی از کتاب‌های وی بدین قرار است: التراجم و التعاطف، [[آداب]] التفس، [[ادب]] المعاشرة، کتاب المکاسب، کتاب الرفاهیة<ref>معجم المؤلفین، ج۲، ص۹۷- ۹۸.</ref>.


[[احمد برقی]] با همه عظمتی که داشت با دو [[انتقاد]] عمده [[روبه]] رو بود. انتقاد اول اینکه وی در بین [[روایات]] خود، روایات مرسله و روایاتی را که [[راویان]] آن [[ضعیف]] بوده‌اند نقل می‌کرد<ref>الفهرست، طوسی، ص۵۱؛ استقصاء الاعتبار، ج۱، ص۴۸؛ وسائل الشیعة، ج۲۰، ص۳۱۰.</ref>. شاید به دلیل همین خصوصیت [[أبو جعفر]] بود که [[احمد بن محمد بن عیسی اشعری]]، [[رئیس]] [[شهر قم]] و از راویان بزرگ [[شیعه]]، وی را از [[شهر قم]] بیرون کرد، اما وی پس از مدتی از کار خویش پشیمان شد و برقی را به [[شهر]] باز گرداند و از او معذرت‌خواهی کرد، و بعد از [[وفات]] [[ابو جعفر]] نیز در [[تشییع]] جنازه‌اش با سر و پای برهنه شرکت کرد تا اهانتی را که به او کرده بود جبران نماید<ref>خلاصة الأقوال، ص۱۴؛ الحدائق الناضرة، ج۱، ص۱۲.</ref>.
[[احمد برقی]] با همه عظمتی که داشت با دو [[انتقاد]] عمده روبه رو بود. انتقاد اول اینکه وی در بین [[روایات]] خود، روایات مرسله و روایاتی را که [[راویان]] آن [[ضعیف]] بوده‌اند نقل می‌کرد<ref>الفهرست، طوسی، ص۵۱؛ استقصاء الاعتبار، ج۱، ص۴۸؛ وسائل الشیعة، ج۲۰، ص۳۱۰.</ref>. شاید به دلیل همین خصوصیت [[أبو جعفر]] بود که [[احمد بن محمد بن عیسی اشعری]]، [[رئیس]] [[شهر قم]] و از راویان بزرگ [[شیعه]]، وی را از [[شهر قم]] بیرون کرد، اما وی پس از مدتی از کار خویش پشیمان شد و برقی را به [[شهر]] باز گرداند و از او معذرت‌خواهی کرد، و بعد از [[وفات]] [[ابو جعفر]] نیز در [[تشییع]] جنازه‌اش با سر و پای برهنه شرکت کرد تا اهانتی را که به او کرده بود جبران نماید<ref>خلاصة الأقوال، ص۱۴؛ الحدائق الناضرة، ج۱، ص۱۲.</ref>.


نکته قابل توجه اینکه بسیاری از رجالیون و [[محدثان]] این خصوصیت و روش برقی را در [[نقل روایت]]، دلیلی بر [[ضعف]] وی نمی‌دانستند و [[ابوجعفر]] را از [[راویان]] [[ثقه]] و مورد [[اعتماد]] [[امامیه]] برمی‌شمردند<ref>الفهرست، طوسی، ص۵۱؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۴۳۳؛ مسند الإمام الرضا{{ع}}، ج۲، ص۵۱۶.</ref>. چنان‌که [[نجاشی]] می‌گوید: [[احمد بن ابی‌عبدالله]] مورد اعتماد است، گرچه از افراد [[ضعیف]] [[روایت]] نقل می‌کرد و به [[روایات]] مرسل اعتماد داشت<ref>رجال النجاشی، ص۷۶.</ref>. همچنین [[ابن‌غضائری]] که کمتر کسی از [[انتقاد]] او سالم مانده، [[احمد برقی]] را توثیق می‌کند و می‌گوید: [[طعن]] [[قمی‌ها]] مربوط به کسانی است که احمد از آنها [[نقل حدیث]] می‌کرد<ref>الرجال، ابن غضائری، ص۳۹.</ref>.
نکته قابل توجه اینکه بسیاری از رجالیون و [[محدثان]] این خصوصیت و روش برقی را در [[نقل روایت]]، دلیلی بر [[ضعف]] وی نمی‌دانستند و [[ابوجعفر]] را از [[راویان]] [[ثقه]] و مورد [[اعتماد]] [[امامیه]] برمی‌شمردند<ref>الفهرست، طوسی، ص۵۱؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۴۳۳؛ مسند الإمام الرضا{{ع}}، ج۲، ص۵۱۶.</ref>. چنان‌که [[نجاشی]] می‌گوید: [[احمد بن ابی‌عبدالله]] مورد اعتماد است، گرچه از افراد [[ضعیف]] [[روایت]] نقل می‌کرد و به [[روایات]] مرسل اعتماد داشت<ref>رجال النجاشی، ص۷۶.</ref>. همچنین [[ابن‌غضائری]] که کمتر کسی از [[انتقاد]] او سالم مانده، [[احمد برقی]] را توثیق می‌کند و می‌گوید: [[طعن]] [[قمی‌ها]] مربوط به کسانی است که احمد از آنها [[نقل حدیث]] می‌کرد<ref>الرجال، ابن غضائری، ص۳۹.</ref>.
۲۱۸٬۲۲۷

ویرایش