پرش به محتوا

آتش‌بس در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'تعیین' به 'تعیین'
جز (جایگزینی متن - 'تعیین' به 'تعیین')
خط ۱۶: خط ۱۶:
جواز و صحّت [[قرارداد]] آتش‌بس منوط به تحقّق شرایط زیر است:
جواز و صحّت [[قرارداد]] آتش‌بس منوط به تحقّق شرایط زیر است:
#'''وجود [[مصلحت]]:''' آتش‌بس، تنها در صورت وجود مصلحتی، همچون [[ضعف]] مسلمانان و نیاز آنان به [[زمان]] برای تقویت نیرو، [[امید]] به [[مسلمان]] شدن کافران و مانند آن جایز است.
#'''وجود [[مصلحت]]:''' آتش‌بس، تنها در صورت وجود مصلحتی، همچون [[ضعف]] مسلمانان و نیاز آنان به [[زمان]] برای تقویت نیرو، [[امید]] به [[مسلمان]] شدن کافران و مانند آن جایز است.
#'''[[تعیین]] مدّت:''' آتش‌بس بدون تعیین مدّت؛ آغاز و انجام آن، [[باطل]] است، مگر اینکه [[امام]]{{ع}} در فرض عدم تعیین مدّت، شرط کند که در هر زمان [[حقّ]] نقض آن را داشته باشد، که در این صورت، عقد، صحیح است. <ref>جواهر الکلام، ج۲۱، ص:۲۹۹.</ref> آتش‌بس در موقعیّت [[توانمندی]] مسلمانان تا چهار ماه جایز است و بیش از یک سال جایز نیست. در جواز آن بیش از چهار ماه و کمتر از یک سال با مراعات [[اصلح]] و یا عدم جواز آن، حتّی در صورت اصلح بودن آتش‌بس، اختلاف است. در موقعیّت ضعف مسلمانان، مدّت آتش‌بس منوط به نظر [[امام]]{{ع}} یا [[نایب]] او است؛ هرچند مدّت را ده سال یا بیشتر قرار دهد. البته به قولی، بیش از ده سال جایز نیست. <ref>منهاج الصالحین (خویی)، ج۱، ص:۴۰۱.</ref>
#'''تعیین مدّت:''' آتش‌بس بدون تعیین مدّت؛ آغاز و انجام آن، [[باطل]] است، مگر اینکه [[امام]]{{ع}} در فرض عدم تعیین مدّت، شرط کند که در هر زمان [[حقّ]] نقض آن را داشته باشد، که در این صورت، عقد، صحیح است. <ref>جواهر الکلام، ج۲۱، ص:۲۹۹.</ref> آتش‌بس در موقعیّت [[توانمندی]] مسلمانان تا چهار ماه جایز است و بیش از یک سال جایز نیست. در جواز آن بیش از چهار ماه و کمتر از یک سال با مراعات [[اصلح]] و یا عدم جواز آن، حتّی در صورت اصلح بودن آتش‌بس، اختلاف است. در موقعیّت ضعف مسلمانان، مدّت آتش‌بس منوط به نظر [[امام]]{{ع}} یا [[نایب]] او است؛ هرچند مدّت را ده سال یا بیشتر قرار دهد. البته به قولی، بیش از ده سال جایز نیست. <ref>منهاج الصالحین (خویی)، ج۱، ص:۴۰۱.</ref>
#'''[[حضور امام]] یا نایب او:''' آتش‌بس، تنها به وسیله امام یا نایب او بسته می‏‌شود؛ امّا بنابر تصریح برخی، نقض [[آتش]] بسی که به وسیله [[حاکم ستمگر]] [[کشور اسلامی]] با کافران بسته شده، جایز نیست. <ref>جواهر الکلام، ج۲۱، ص:۲۹۸ ـ ۲۹۹؛ کشف الغطاء، ج۴، ص:۳۵۲؛ فقه الصادق، ج۱۳، ص:۸۷.</ref>.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۱، صفحه ۱۱۸-۱۱۹.</ref>
#'''[[حضور امام]] یا نایب او:''' آتش‌بس، تنها به وسیله امام یا نایب او بسته می‏‌شود؛ امّا بنابر تصریح برخی، نقض [[آتش]] بسی که به وسیله [[حاکم ستمگر]] [[کشور اسلامی]] با کافران بسته شده، جایز نیست. <ref>جواهر الکلام، ج۲۱، ص:۲۹۸ ـ ۲۹۹؛ کشف الغطاء، ج۴، ص:۳۵۲؛ فقه الصادق، ج۱۳، ص:۸۷.</ref>.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۱، صفحه ۱۱۸-۱۱۹.</ref>


==[[احکام]] فرعی==
==[[احکام]] فرعی==
[[نقض]] [[آتش‌بس]] تا پایان مدّت [[تعیین]] شده، جز در صورت [[پیمان شکنی]] [[کافران]]، جایز نیست. <ref>کشف الغطاء، ج۴، ص:۳۵۱؛ جواهر الکلام، ج۲۱، ص:۳۱۲.</ref> شرط کردن اموری که انجام دادن آنها بر [[مسلمانان]] جایز نیست، موجب بطلان آتش‌بس است؛ از این رو، اگر در [[قرارداد]] آتش‌بس بازگرداندن زنانی که به [[کشور اسلامی]] [[مهاجرت]] کرده و [[مسلمان]] شده‏اند، شرط شود، قرارداد[[باطل]] است. <ref>جواهر الکلام، ج۲۱، ص:۲۹۴.</ref>
[[نقض]] [[آتش‌بس]] تا پایان مدّت تعیین شده، جز در صورت [[پیمان شکنی]] [[کافران]]، جایز نیست. <ref>کشف الغطاء، ج۴، ص:۳۵۱؛ جواهر الکلام، ج۲۱، ص:۳۱۲.</ref> شرط کردن اموری که انجام دادن آنها بر [[مسلمانان]] جایز نیست، موجب بطلان آتش‌بس است؛ از این رو، اگر در [[قرارداد]] آتش‌بس بازگرداندن زنانی که به [[کشور اسلامی]] [[مهاجرت]] کرده و [[مسلمان]] شده‏اند، شرط شود، قرارداد[[باطل]] است. <ref>جواهر الکلام، ج۲۱، ص:۲۹۴.</ref>


بازگرداندن مردان، در صورت عدم اشتراط آن در قرارداد آتش‌بس، جایز نیست و در صورت اشتراط، با ایمن بودن از افتادن آنان در [[فتنه]]، جایز است. <ref>جواهر الکلام، ج۲۱، ص:۳۰۰ ـ ۳۰۳</ref> [[جان]] و [[مال]] کافران [[معاهد]]، محترم است <ref>جواهر الکلام، ج۲۱، ص:۳۰۷ ـ ۳۰۸</ref> و تعرّض به آنان جایز نیست. <ref>کشف الغطاء،ج۴، ص: ۳۵۲.</ref>.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۱، صفحه ۱۱۸-۱۱۹.</ref>
بازگرداندن مردان، در صورت عدم اشتراط آن در قرارداد آتش‌بس، جایز نیست و در صورت اشتراط، با ایمن بودن از افتادن آنان در [[فتنه]]، جایز است. <ref>جواهر الکلام، ج۲۱، ص:۳۰۰ ـ ۳۰۳</ref> [[جان]] و [[مال]] کافران [[معاهد]]، محترم است <ref>جواهر الکلام، ج۲۱، ص:۳۰۷ ـ ۳۰۸</ref> و تعرّض به آنان جایز نیست. <ref>کشف الغطاء،ج۴، ص: ۳۵۲.</ref>.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۱، صفحه ۱۱۸-۱۱۹.</ref>
۲۱۸٬۲۱۰

ویرایش