آب در معارف و سیره حسینی: تفاوت میان نسخه‌ها
←آب در فرهنگ سوگ شیعی
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
آب، نامی عمومی برای مایع شفاف، بی‌مزه و بی‌بویی است که [[انسان]] و حیوان از آن می‌آشامند. آب به عنوان یکی از عناصر اربعه یا چهار «آخشیج» ([[خاک]]، آب، باد و [[آتش]])، در فرهنگ‌های گوناگون همواره معانی نمادین و [[اسطوره]] [[شناختی]] متعدد و متنوعی داشته است. به طور معمول، آب در سه مفهوم به کار برده شده است: اساس شکل‌گیری [[جهان]]، نماد [[زندگی]]، آغاز حیات و [[جاودانگی]]، و نماد [[پاکی]] و پاک‌کنندگی. آب در [[اساطیر]]، [[آیین‌ها]] و شمایل‌نگاری‌ها، جدا از ساختار کلیت‌های [[فرهنگی]] مربوط به آنها، همواره مقدم بر هر نقش و صورت و محمل و تکیه‌گاه هر آفرینشی است. | آب، نامی عمومی برای مایع شفاف، بی‌مزه و بی‌بویی است که [[انسان]] و حیوان از آن می‌آشامند. آب به عنوان یکی از عناصر اربعه یا چهار «آخشیج» ([[خاک]]، آب، باد و [[آتش]])، در فرهنگ‌های گوناگون همواره معانی نمادین و [[اسطوره]] [[شناختی]] متعدد و متنوعی داشته است. به طور معمول، آب در سه مفهوم به کار برده شده است: اساس شکل‌گیری [[جهان]]، نماد [[زندگی]]، آغاز حیات و [[جاودانگی]]، و نماد [[پاکی]] و پاک‌کنندگی. آب در [[اساطیر]]، [[آیین‌ها]] و شمایل‌نگاری‌ها، جدا از ساختار کلیت‌های [[فرهنگی]] مربوط به آنها، همواره مقدم بر هر نقش و صورت و محمل و تکیه‌گاه هر آفرینشی است. | ||
در اساطیر [[مصری]]، جهان در ابتدا اقیانوسی از آب بوده است. در اسطوره‌های [[بین النهرین]] و روایت‌های آشوری نیز همه آفریده‌ها از آمیختن آب شیرین (Apsu) و [[شوراب]](Tiamt) پدید می‌آیند. در اساطیر یونان، «نرسیس» [[مظهر]] آب و پدرش «سیزیف» خدای رودخانه و مادرش «لیریوب» [[الهه]] چشمه‌ساران است. [[یونانیان]] باستان همچنین آیین‌ها و جشن‌هایی مربوط به آب و [[طلب]] [[باران]] داشته‌اند از جمله [[آیین]] «رودها» که در آن اسب‌هایی را زنده در میان امواج می‌افکندند و آنها را به [[خدایان]] دریا تقدیم می‌کردند. در اساطیر [[هندی]] آب مصدرهمه چیز و همه هستی است و خاصیت [[شفابخشی]] دارد. در سنت‌های [[ملل]] اروپایی نیز آب و آیین‌های مربوط به آن سابقه‌ای دراز دارد؛ از جمله می‌توان به وجود چشمه‌های [[شفابخش]] در [[فرانسه]](نظیر چشمه بانوی [[عذرا]] در لورد) اشاره کرد. | در اساطیر [[مصری]]، جهان در ابتدا اقیانوسی از آب بوده است. در اسطوره‌های [[بین النهرین]] و روایت‌های آشوری نیز همه آفریده‌ها از آمیختن آب شیرین (Apsu) و [[شوراب]] (Tiamt) پدید می‌آیند. در اساطیر یونان، «نرسیس» [[مظهر]] آب و پدرش «سیزیف» خدای رودخانه و مادرش «لیریوب» [[الهه]] چشمه‌ساران است. [[یونانیان]] باستان همچنین آیین‌ها و جشن‌هایی مربوط به آب و [[طلب]] [[باران]] داشته‌اند از جمله [[آیین]] «رودها» که در آن اسب‌هایی را زنده در میان امواج می‌افکندند و آنها را به [[خدایان]] دریا تقدیم می‌کردند. در اساطیر [[هندی]] آب مصدرهمه چیز و همه هستی است و خاصیت [[شفابخشی]] دارد. در سنت‌های [[ملل]] اروپایی نیز آب و آیین‌های مربوط به آن سابقه‌ای دراز دارد؛ از جمله می‌توان به وجود چشمه‌های [[شفابخش]] در [[فرانسه]](نظیر چشمه بانوی [[عذرا]] در لورد) اشاره کرد. | ||
در [[ایران]] باستان، آب (پس از آتش) از [[تقدس]] و [[احترام]] ویژه‌ای برخوردار بوده است. در [[اوستا]] به دفعات به جنبه قدسی و حیات‌بخشی و آفرینندگی آب در [[خلقت]] [[گیتی]] اشاره شده است. در اساطیر [[ایرانی]] «آناهیتا»، الهه آب وزنی [[مقدس]] است که «شمار [[گله]] و رمه و مملکت و [[دارایی‌ها]] و [[زمین‌ها]] را فزونی می‌بخشد». [[ایرانیان]] آیین‌های مختلفی هم با محوریت آب داشته‌اند که آب‌پاشی (در [[جشن]] تیرگان) و باران‌خواهی از آن جمله است. در [[فرهنگ]] [[ایرانی]]، آب نماد آغاز [[حیات مادی]] و رمز باروری و زایایی و نشانه [[آگاهی]]، [[روشنایی]] و [[پاکی]] است؛ چنانکه «[[آب حیات]]» را در [[دل]] [[ظلمات]] جست‌وجو می‌کنند و گذر از آب (دریا، رودخانه) به عنوان یک [[آزمون]] (یا «وَر») و مرحله (یا «خوان») شناخته می‌شود. | در [[ایران]] باستان، آب (پس از آتش) از [[تقدس]] و [[احترام]] ویژه‌ای برخوردار بوده است. در [[اوستا]] به دفعات به جنبه قدسی و حیات‌بخشی و آفرینندگی آب در [[خلقت]] [[گیتی]] اشاره شده است. در اساطیر [[ایرانی]] «آناهیتا»، الهه آب وزنی [[مقدس]] است که «شمار [[گله]] و رمه و مملکت و [[دارایی‌ها]] و [[زمین‌ها]] را فزونی می‌بخشد». [[ایرانیان]] آیین‌های مختلفی هم با محوریت آب داشته‌اند که آب‌پاشی (در [[جشن]] تیرگان) و باران‌خواهی از آن جمله است. در [[فرهنگ]] [[ایرانی]]، آب نماد آغاز [[حیات مادی]] و رمز باروری و زایایی و نشانه [[آگاهی]]، [[روشنایی]] و [[پاکی]] است؛ چنانکه «[[آب حیات]]» را در [[دل]] [[ظلمات]] جست‌وجو می‌کنند و گذر از آب (دریا، رودخانه) به عنوان یک [[آزمون]] (یا «وَر») و مرحله (یا «خوان») شناخته می‌شود. | ||