پرش به محتوا

مختار ثقفی: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۰۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۹ اکتبر ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:


==مقدمه==
==مقدمه==
مختار بن ابی عبیده ثقفی، معروف به [[کیسان]]، در اصل از [[مردم]] [[طائف]] بود و مادرش [[دومه بنت وهب]] نام داشت. در سال [[هجرت]] به [[دنیا]] آمده. [[پدر]] او در زمان [[عمر]] به [[مدینه]] رفت، مختار نیز همراه پدرش به [[مدینه]] منتقل گشت. مردی بود [[خردمند]]، حاضر جواب، [[شجاع]]، [[بخشنده]]، [[تیزهوش]]، کارشناس [[فنون]] رزم و [[غلبه]] بر [[دشمن]]. در دوران [[علی]]{{ع}} به [[بنی هاشم]] پیوسته بود و با [[حضرت علی]] در [[عراق]] به سر می‌برد، پس از [[شهادت]] آن [[حضرت]]، ساکن [[بصره]] شد. در میان [[قوم]] خود، [[شریف]] بود. روایاتی در [[مدح]] او وارد شده است. مختار از مروّجین و ناشرین [[فضایل]] [[آل]] [[محمّد]] بود و پیوندش با [[اهل بیت]]، او را از ادبی سرشار و [[اخلاقی]] [[فاضل]] برخوردار ساخته بود. در [[نهان]] و آشکار هواداری از [[دودمان پیامبر]] می‌کرد<ref>سفینة البحار، ج۱، ص۴۳۵؛ مقتل الحسین، مقرّم، ص۱۶۷.</ref>.
مختار بن ابی عبیده ثقفی، معروف به [[کیسان]]، در اصل از [[مردم]] [[طائف]] بود و مادرش [[دومة بنت وهب]] نام داشت. [[مختار]] از نخستین نوزادان مسلمانی بود که در سال اول هجری در [[مدینه]] متولد شد. [[پدر]] او در زمان [[عمر]] به [[مدینه]] رفت، مختار نیز همراه پدرش به [[مدینه]] منتقل گشت. سیزده ساله بود که به همراه پدر به سرحدّات عراق و ایران رفت و در جنگ قسّ ناطف (جسر) در نزدیکی کوفه شرکت کرد. این جنگ از او جنگجویی شجاع و بی‌پروا ساخت.
 
مردی بود [[خردمند]]، حاضر جواب، [[شجاع]]، [[بخشنده]]، [[تیزهوش]]، کارشناس [[فنون]] رزم و [[غلبه]] بر [[دشمن]]. در دوران [[علی]]{{ع}} به [[بنی هاشم]] پیوسته بود و با [[حضرت علی]] {{ع}} در [[عراق]] به سر می‌برد، پس از [[شهادت]] آن حضرت، ساکن [[بصره]] شد. در میان [[قوم]] خود، [[شریف]] بود. روایاتی در [[مدح]] او وارد شده است. مختار از مروّجین و ناشرین [[فضایل]] [[آل محمّد]] بود و پیوندش با [[اهل بیت]] {{ع}}، او را از ادبی سرشار و [[اخلاقی]] [[فاضل]] برخوردار ساخته بود. در [[نهان]] و آشکار هواداری از [[دودمان پیامبر]] می‌کرد<ref>سفینة البحار، ج۱، ص۴۳۵؛ مقتل الحسین، مقرّم، ص۱۶۷.</ref>. وی نقش بزرگی در حوادث مهم سیاسی و اجتماعی عصر خویش ایفا کرد، به طوری که چهره سیاسی ایشان در تعیین حوادث مهم و حرکت‌های سیاسی و موضع‌گیری‌های مشخص از روشن‌ترین چهره‌های تاریخ [[اسلام]] است.


[[میثم تمّار]] در زندان [[ابن زیاد]]، به مختار گفته بود که تو [[آزاد]] شده و به [[خونخواهی حسین]]{{ع}} [[خروج]] خواهی کرد و [[ابن زیاد]] را خواهی کشت<ref>سفینة البحار، ج۱، ص۴۳۴.</ref>.
[[میثم تمّار]] در زندان [[ابن زیاد]]، به مختار گفته بود که تو [[آزاد]] شده و به [[خونخواهی حسین]]{{ع}} [[خروج]] خواهی کرد و [[ابن زیاد]] را خواهی کشت<ref>سفینة البحار، ج۱، ص۴۳۴.</ref>.


وی در دورانی که [[مسلم بن عقیل]] در [[کوفه]] بود، او را به خانۀ خویش برد و با او به نفع [[امام حسین]]{{ع}} [[بیعت]] کرد. [[ابن زیاد]]، پس از کشتن [[مسلم]]، او را تازیانه زد و زندانی کرد و در ایّامی که [[حادثۀ کربلا]] اتّفاق افتاد، او و [[میثم تمّار]] در زندان بودند. مختار، پس از [[مرگ]] [[یزید]] در سال ۶۴، به [[خونخواهی سید الشهدا]]{{ع}} [[قیام]] کرد و [[قاتلان امام حسین]]{{ع}} را کشت، سپس خود در [[جنگی]] با [[سپاهیان]] [[عبدالله بن زبیر]] در [[مکّه]] کشته شد. از [[امام باقر]]{{ع}} [[روایت]] است که: {{متن حدیث|لَا تَسُبُّوا الْمُخْتَارَ فَإِنَّهُ قَتَلَ قَتَلَتَنَا وَ طَلَبَ ثَأْرَنَا...}}<ref>بحار الانوار، ج۴۵، ص۳۴۳.</ref>. [[قبر]] مختار، در رواق راهرو [[مرقد]] [[حضرت مسلم]]{{ع}} در [[کوفه]] قرار دارد<ref>سوگنامه آل محمد، ص۵۴۴.</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۴۴۰.</ref>.
وی در دورانی که [[مسلم بن عقیل]] در [[کوفه]] بود، او را به خانۀ خویش برد و با او به نفع [[امام حسین]]{{ع}} [[بیعت]] کرد. [[ابن زیاد]]، پس از کشتن [[مسلم]]، او را تازیانه زد و زندانی کرد و در ایّامی که [[حادثۀ کربلا]] اتّفاق افتاد، او و [[میثم تمّار]] در زندان بودند. مختار، پس از [[مرگ]] [[یزید]] در سال ۶۴، به [[خونخواهی سید الشهدا]]{{ع}} [[قیام]] کرد و [[قاتلان امام حسین]]{{ع}} را کشت. او سرانجام در شانزدهم ماه رمضان سال ۶۷ هجری در ۶۷ سالگی در جنگ با نیروهای مصعب بن زبیر در کوفه به شهادت رسید<ref>انساب الاشراف، ج۶، ص۳۷۶.</ref>. از [[امام باقر]]{{ع}} [[روایت]] است که: {{متن حدیث|لَا تَسُبُّوا الْمُخْتَارَ فَإِنَّهُ قَتَلَ قَتَلَتَنَا وَ طَلَبَ ثَأْرَنَا...}}<ref>بحار الانوار، ج۴۵، ص۳۴۳.</ref>. [[قبر]] مختار، در رواق راهرو [[مرقد]] [[حضرت مسلم]]{{ع}} در [[کوفه]] قرار دارد<ref>سوگنامه آل محمد، ص۵۴۴.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۴۴۰؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۶۲.</ref>
 
وی نقش بزرگی در حوادث مهم سیاسی و اجتماعی عص خویش ایفا کرد، به طوری که چهره سیاسی ایشان در تعیین حوادث مهم و حرکت‌های سیاسی و موضع‌گیری‌های مشخص از روشن‌ترین چهره‌های تاریخ [[اسلام]] است. [[مختار]] از نخستین نوزادان مسلمانی بود که در سال اول هجری در [[مدینه]] متولد شد. او در [[مدینه]] نشو و نما کرد. سیزده ساله بود که به همراه پدر به سرحدّات عراق و ایران رفت و در جنگ قسّ ناطف (جسر) در نزدیکی کوفه شرکت کرد. این جنگ از او جنگجویی شجاع و بی‌پروا ساخت. سال‌های بعد، مختار در کوفه با فراهم آوردن مقدمات قیام بزرگ [[شیعیان]]، توانست انتقام سختی از قاتلان سیدالشهدا {{ع}} گرفته و مایه شادی [[اهل بیت]] {{عم}} شود. او سرانجام در [[شأن]]زدهم ماه رمضان سال ۶۷ هجری در ۶۷ سالگی در جنگ با نیروهای مصعب بن زبیر در کوفه به شهادت رسید<ref>انساب الاشراف، ج۶، ص۳۷۶. </ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۶۲.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱۷٬۲۱۳

ویرایش