پرش به محتوا

اصحاب شمال در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' لیکن ' به ' لکن '
جز (جایگزینی متن - ' لیکن ' به ' لکن ')
خط ۲۴: خط ۲۴:
در [[آیات]] {{متن قرآن|فَأَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ وَأَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ}}<ref>«(یکی) خجستگان، و خجستگان کیستند؟ و (دیگر) ناخجستگان، و ناخجستگان کیستند؟» سوره واقعه، آیه ۸-۹.</ref> اصحاب شمال در برابر [[اصحاب یمین]] قرار گرفته و در [[آیه]] {{متن قرآن|وَمَنْ كَانَ فِي هَذِهِ أَعْمَى فَهُوَ فِي الْآخِرَةِ أَعْمَى وَأَضَلُّ سَبِيلًا}}<ref>«و به راستی هر که در این جهان کور (دل) باشد همو در جهان واپسین (نیز) کور (دل) و گمراه‌تر خواهد بود» سوره اسراء، آیه ۷۲.</ref> گروه مقابل اصحاب یمین در [[دنیا]] [[نابینا]] معرفی شده‌اند، بنابراین، می‌توان چنین نتیجه گرفت که اصحاب شمال کوردلان‌اند و کوردلی آنان در دنیا باعث [[نابینایی]] آنان در آخرت خواهد بود: {{متن قرآن|وَمَنْ كَانَ فِي هَذِهِ أَعْمَى فَهُوَ فِي الْآخِرَةِ أَعْمَى وَأَضَلُّ سَبِيلًا}}<ref>«و به راستی هر که در این جهان کور (دل) باشد همو در جهان واپسین (نیز) کور (دل) و گمراه‌تر خواهد بود» سوره اسراء، آیه ۷۲.</ref>.<ref>[[یحیی پیرعباسی|پیرعباسی، یحیی]]، [[اصحاب شمال - پیرعباسی (مقاله)|مقاله «اصحاب شمال»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>
در [[آیات]] {{متن قرآن|فَأَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ وَأَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ}}<ref>«(یکی) خجستگان، و خجستگان کیستند؟ و (دیگر) ناخجستگان، و ناخجستگان کیستند؟» سوره واقعه، آیه ۸-۹.</ref> اصحاب شمال در برابر [[اصحاب یمین]] قرار گرفته و در [[آیه]] {{متن قرآن|وَمَنْ كَانَ فِي هَذِهِ أَعْمَى فَهُوَ فِي الْآخِرَةِ أَعْمَى وَأَضَلُّ سَبِيلًا}}<ref>«و به راستی هر که در این جهان کور (دل) باشد همو در جهان واپسین (نیز) کور (دل) و گمراه‌تر خواهد بود» سوره اسراء، آیه ۷۲.</ref> گروه مقابل اصحاب یمین در [[دنیا]] [[نابینا]] معرفی شده‌اند، بنابراین، می‌توان چنین نتیجه گرفت که اصحاب شمال کوردلان‌اند و کوردلی آنان در دنیا باعث [[نابینایی]] آنان در آخرت خواهد بود: {{متن قرآن|وَمَنْ كَانَ فِي هَذِهِ أَعْمَى فَهُوَ فِي الْآخِرَةِ أَعْمَى وَأَضَلُّ سَبِيلًا}}<ref>«و به راستی هر که در این جهان کور (دل) باشد همو در جهان واپسین (نیز) کور (دل) و گمراه‌تر خواهد بود» سوره اسراء، آیه ۷۲.</ref>.<ref>[[یحیی پیرعباسی|پیرعباسی، یحیی]]، [[اصحاب شمال - پیرعباسی (مقاله)|مقاله «اصحاب شمال»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>
===برخورداری از [[نعمت]] فراوان===
===برخورداری از [[نعمت]] فراوان===
اصحاب شمال در دنیا [[غرق]] در نعمت‌اند: {{متن قرآن|إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَلِكَ مُتْرَفِينَ}}<ref>«چرا که اینان پیش از آن، نازپرورد بودند» سوره واقعه، آیه ۴۵.</ref>.<ref>نثر طوبی، ص ۱۰۶.</ref> و همین امر آنان را از عبرت‌گیری [[غافل]] کرده، برای [[راحتی]] تن [[وظایف]] [[واجب]] خود را ترک می‌کنند.<ref>مجمع‌البیان، ج ۹، ص ۳۳۳.</ref> برخی گفته‌اند: {{متن قرآن|مُتْرَفِينَ}}}} به معنای رها شده‌ای است که هر کاری بخواهد انجام می‌دهد.<ref>المیزان، ج ۱۳، ص ۵۹.</ref> [[خداوند]] [[قوه شهویه]] را برای [[رشد]] و تعالی [[انسان]] در وجود وی نهاده است؛ لیکن [[زیاده روی]] مترفان در [[خوردن و آشامیدن]] و پیامدهای آن دو و [[خوشگذرانی]]، زمینه [[غفلت]] و ترک [[وظیفه]] را برای آنان فراهم آورده است، ازاین‌رو آنان قوه شهویه را که می‌تواند وسیله رشد و کمال باشد در جهت سقوط خویش به کار گرفته‌اند.<ref>تفسیر صدرالمتالهین، ج ۷، ص ۶۴.</ref><ref>[[یحیی پیرعباسی|پیرعباسی، یحیی]]، [[اصحاب شمال - پیرعباسی (مقاله)|مقاله «اصحاب شمال»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>
اصحاب شمال در دنیا [[غرق]] در نعمت‌اند: {{متن قرآن|إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَلِكَ مُتْرَفِينَ}}<ref>«چرا که اینان پیش از آن، نازپرورد بودند» سوره واقعه، آیه ۴۵.</ref>.<ref>نثر طوبی، ص ۱۰۶.</ref> و همین امر آنان را از عبرت‌گیری [[غافل]] کرده، برای [[راحتی]] تن [[وظایف]] [[واجب]] خود را ترک می‌کنند.<ref>مجمع‌البیان، ج ۹، ص ۳۳۳.</ref> برخی گفته‌اند: {{متن قرآن|مُتْرَفِينَ}}}} به معنای رها شده‌ای است که هر کاری بخواهد انجام می‌دهد.<ref>المیزان، ج ۱۳، ص ۵۹.</ref> [[خداوند]] [[قوه شهویه]] را برای [[رشد]] و تعالی [[انسان]] در وجود وی نهاده است؛ لکن [[زیاده روی]] مترفان در [[خوردن و آشامیدن]] و پیامدهای آن دو و [[خوشگذرانی]]، زمینه [[غفلت]] و ترک [[وظیفه]] را برای آنان فراهم آورده است، ازاین‌رو آنان قوه شهویه را که می‌تواند وسیله رشد و کمال باشد در جهت سقوط خویش به کار گرفته‌اند.<ref>تفسیر صدرالمتالهین، ج ۷، ص ۶۴.</ref><ref>[[یحیی پیرعباسی|پیرعباسی، یحیی]]، [[اصحاب شمال - پیرعباسی (مقاله)|مقاله «اصحاب شمال»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>
===[[اصرار]] بر [[گناهان کبیره]]===
===[[اصرار]] بر [[گناهان کبیره]]===
اصحاب شمال بر [[ارتکاب گناهان]] بزرگ اصرار می‌ورزند: {{متن قرآن|وَكَانُوا يُصِرُّونَ عَلَى الْحِنْثِ الْعَظِيمِ}}<ref>«و بر گناه بزرگ  پای می‌فشردند» سوره واقعه، آیه ۴۶.</ref> تعبیر {{متن قرآن|وَكَانُوا يُصِرُّونَ}} که ماضی استمراری است و نیز استفاده از ماده "اصرار" بیانگر [[اراده]] و [[تصمیم]] جدّی این گروه بر ارتکاب گناهان بزرگ است.<ref>جامع‌البیان، مج ۱۳، ج ۲۷، ص ۲۵۱؛ التبیان، ج ۹، ص ۵۰۰.</ref> {{متن قرآن|الْحِنْثِ الْعَظِيمِ}} عبارت است از: [[گناه]] بزرگ،<ref> جامع‌البیان، مج ۱۳، ج ۲۷، ص ۲۵۲.</ref> گناهی که پس از آن [[توبه]] نشود،<ref> التبیان، ج۹، ص ۵۰۰؛ مجمع‌البیان، ج ۹، ص ۳۳۴.</ref>[[شرک]]،<ref>جامع‌البیان، مج ۱۳، ج ۲۷، ص ۲۵۲.</ref> [[سوگند دروغ]] بر اینکه [[خداوند]] مرده‌ها را زنده نمی‌کند {{متن قرآن|وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ لَا يَبْعَثُ اللَّهُ مَنْ يَمُوتُ بَلَى وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«و سخت‌ترین سوگندهاشان را به خداوند خوردند که خداوند کسی را که می‌میرد (دیگر) برنمی‌انگیزد؛ چرا، به وعده‌ای واجب  که بر عهده اوست (بر می‌انگیزد) امّا بیشتر مردم نمی‌دانند» سوره نحل، آیه ۳۸.</ref>.<ref> التبیان، ج ۹، ص ۵۰۰.</ref>، [[گسستن]] [[عهد]] و [[پیمان]] مؤکد <ref>مجمع‌البیان، ج ۹، ص ۳۳۳.</ref> و [[استکبار]] و رویگردانی از [[عبادت]] [[پروردگار]]،<ref> المیزان، ج ۱۹، ص ۱۲۵.</ref> و چون لفظ [[آیه]] اطلاق دارد با همه این معانی سازگار است.<ref>نمونه، ج ۲۳، ص ۲۳۱.</ref><ref>[[یحیی پیرعباسی|پیرعباسی، یحیی]]، [[اصحاب شمال - پیرعباسی (مقاله)|مقاله «اصحاب شمال»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>
اصحاب شمال بر [[ارتکاب گناهان]] بزرگ اصرار می‌ورزند: {{متن قرآن|وَكَانُوا يُصِرُّونَ عَلَى الْحِنْثِ الْعَظِيمِ}}<ref>«و بر گناه بزرگ  پای می‌فشردند» سوره واقعه، آیه ۴۶.</ref> تعبیر {{متن قرآن|وَكَانُوا يُصِرُّونَ}} که ماضی استمراری است و نیز استفاده از ماده "اصرار" بیانگر [[اراده]] و [[تصمیم]] جدّی این گروه بر ارتکاب گناهان بزرگ است.<ref>جامع‌البیان، مج ۱۳، ج ۲۷، ص ۲۵۱؛ التبیان، ج ۹، ص ۵۰۰.</ref> {{متن قرآن|الْحِنْثِ الْعَظِيمِ}} عبارت است از: [[گناه]] بزرگ،<ref> جامع‌البیان، مج ۱۳، ج ۲۷، ص ۲۵۲.</ref> گناهی که پس از آن [[توبه]] نشود،<ref> التبیان، ج۹، ص ۵۰۰؛ مجمع‌البیان، ج ۹، ص ۳۳۴.</ref>[[شرک]]،<ref>جامع‌البیان، مج ۱۳، ج ۲۷، ص ۲۵۲.</ref> [[سوگند دروغ]] بر اینکه [[خداوند]] مرده‌ها را زنده نمی‌کند {{متن قرآن|وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ لَا يَبْعَثُ اللَّهُ مَنْ يَمُوتُ بَلَى وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«و سخت‌ترین سوگندهاشان را به خداوند خوردند که خداوند کسی را که می‌میرد (دیگر) برنمی‌انگیزد؛ چرا، به وعده‌ای واجب  که بر عهده اوست (بر می‌انگیزد) امّا بیشتر مردم نمی‌دانند» سوره نحل، آیه ۳۸.</ref>.<ref> التبیان، ج ۹، ص ۵۰۰.</ref>، [[گسستن]] [[عهد]] و [[پیمان]] مؤکد <ref>مجمع‌البیان، ج ۹، ص ۳۳۳.</ref> و [[استکبار]] و رویگردانی از [[عبادت]] [[پروردگار]]،<ref> المیزان، ج ۱۹، ص ۱۲۵.</ref> و چون لفظ [[آیه]] اطلاق دارد با همه این معانی سازگار است.<ref>نمونه، ج ۲۳، ص ۲۳۱.</ref><ref>[[یحیی پیرعباسی|پیرعباسی، یحیی]]، [[اصحاب شمال - پیرعباسی (مقاله)|مقاله «اصحاب شمال»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>
۲۱۸٬۰۵۴

ویرایش