امامت در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

وجوه [[قرآنی]] اصالت [[امامت]] عبارت‌اند از:

#{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ}}<ref>«ای پیامبر!  آنچه را از پروردگارت به سوی تو فرو فرستاده شده است برسان و اگر نکنی پیام او را نرسانده‌ای؛ و خداوند تو را از (گزند) مردم در پناه می‌گیرد، خداوند گروه کافران را راهنمایی نمی‌کند» سوره مائده، آیه ۶۷.</ref>، این [[آیه]] بنابر [[نقل]] [[شیعه]] و [[سنی]]، در مورد [[ابلاغ]] [[ولایت]] و امامت [[امیر المؤمنین]] {{ع}} نازل شده است. به مقتضای این [[آیه شریفه]] و با توجه به [[شأن نزول]]، امامت در هندسۀ [[تفکر]] [[اسلامی]] از چنان جایگاه والایی برخوردار است که ابلاغ نکردن آن توسط [[پیامبر]]{{صل}} به منزلۀ ابلاغ نکردن همۀ [[معارف]] و [[احکام الهی]] است<ref>ر.ک: [[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[امامت در بینش اسلامی (کتاب)|امامت در بینش اسلامی]]، ص۳۹.</ref> و این خود [[دلالت]] واضحی دارد بر اینکه امامت از اصول دین است و برای ابلاغ آن چنین تأکیدی به پیامبر{{صل}} شده است<ref>رک: [[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[عصمت از دیدگاه فریقین (کتاب)|عصمت از دیدگاه فریقین]]، ج ۴، ص۱۹۵؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[امامت در قرآن (کتاب)|امامت در قرآن]]، ص۶۳.</ref>؛ زیرا اگر امامت از [[فروع]] بود، عدم تبلیغش مساوی با عدم ابلاغ [[رسالت پیامبر]] نبود. مطابق [[روایات]] شأن نزول<ref>طبرسی، فضل بن حسن‏، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‏۳، ص۳۴۴؛ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‏بکر، الدر المنثور فی التفسیر بالماثور، ج‏۲، ص۲۹۸؛ برای آشنایی بیشتر با روایات اهل سنت دربارۀ شأن نزول آیه شریفه رجوع شود به کتاب جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام، ج ۴، بخش آیات غدیر، ص۱۹۳-۳۵۴.</ref>، این [[آیه]] در [[عرفه]] و در [[حجة الوداع]] بر [[پیامبر]] نازل شده است و تا آن [[روز]] همه [[معارف]] و [[احکام]] اساسی [[اسلام]] (اصول و [[فروع]]) بر پیامبر نازل شده بود و آن [[حضرت]] آنها را به [[مردم]] [[ابلاغ]] کرده بود. مسئله [[امامت]]، اگرچه از نخستین روزهای [[نبوت]] مورد توجه و تأکید قرار داشت، [[ولی]] در جمع [[مسلمانان]] از شهر‌های مختلف و به صورت رسمی بیان نشده بود. پیامبر [[مأموریت]] یافت این [[کار]] را در جریان حجة الوداع (در [[غدیر خم]]) که جمع کثیری از مسلمانان [[مدینه]] و دیگر شهر‌های [[کشور اسلامی]] در آن شرکت داشتند، انجام دهد. پس این آیه ناظر به اهمیت امامت و [[برتری]] آن بر همه مسائل [[دین]] است. در [[حقیقت]] مفاد این آیه با آیۀ «[[اکمال دین]]» هماهنگ است؛ یعنی [[دین اسلام]] بدون امامت کامل نخواهد بود<ref>ر.ک: [[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[امامت در بینش اسلامی (کتاب)|امامت در بینش اسلامی]]، ص۳۹-۴۰.</ref>.

===[[جایگاه امامت]] فراتر از [[نبوت]]===

==[[وجوب نصب امام]]==

===[[دلیل]] اول: [[آیات جعل خلیفه]] و [[آیات جعل امام|امام]]===

{{متن قرآن|إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}}<ref>«فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم. (ابراهیم) گفت: و از فرزندانم (چه کس را)؟ فرمود: پیمان من به ستمکاران نمی‌رسد» سوره بقره، آیه ۱۲۴.</ref>، در این [[آیه]] علاوه بر اینکه به [[صراحت]] [[نصب امام]] به [[جعل]] [[پروردگار]] مستند شده است، تعبیر «[[عهد]] الاهی» نیز درباره [[امامت]] آمده است که [[مفسران]] [[فریقین]] «عهد» در آیه را به «امامت» [[تفسیر]] کرده‌اند<ref>تفسیر طبری،ج ۱، ص۷۳۸؛ تفسیر رازی، ج ۴، ص۴۵؛ سیوطی، الدر المنثور، ج ۱، ص۱۱۸.</ref>. از دیدگاه شیعه، [[مقام امامت]] غیر از [[نبوت]] است و یکی از دلایلی که اقامه شده همین [[آیه مبارکه]] است. [[شیخ طوسی]] در تفسیر خود دیدگاه شیعه و چگونگی [[استدلال]] آنان را بر اینکه مقام امامت در این آیه غیر از نبوت است این‌گونه بیان کرده است: "[[شیعیان]] به این آیه استدلال کرده‌اند که [[مقام]] «[[امامت]]» جدای از مقام «[[نبوت]]» است؛ زیرا [[خداوند]] [[حضرت ابراهیم]] را (در این [[آیه]]) هنگامی مورد خطاب قرار داد که او [[نبی]] بود و به او فرمود: او را به زودی [[امام]] قرار می‌دهد تا پاداشی باشد بر اتمام امتحان‌هایی که از او گرفته شده است و اگر او در همان وقتی که نبی بود، امام هم بود؛ این [[کلام خدا]] معنی نداشت. پس این آیه [[دلالت]] دارد که [[منزلت]] امامت جدای از نبوت است و همانا خداوند [[اراده]] کرده که این مقام را برای [[ابراهیم]] قرار بدهد"<ref>شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۴۹: {{عربی|واستدلوا بها ایضا علی ان منزلة الامامة منفصلة من النبوة، لان الله خاطب ابراهیم (وهو نبی، فقال له: انه سیجعله اماما جزاء له علی اتمامه ما ابتلاه الله به من الکلمات، ولو کان اماما فی الحال، لما کان للکلام معنی، فدل ذلک علی ان منزلة الامامة منفصلة من النبوة. وانما اراد الله ان یجعلها لابراهیم}}.</ref>.

از [[آیه]] فوق سه مطلب استفاده می‌شود:

#عدم تبعیت از آیات الهی و [[تسلیم نشدن]] در مقابل کسانی که از سوی خدا برای آوردن این آیات [[مأمور]] هستند، موجب [[ذلت]] و [[خواری]] است.

==طرق و [[راه‌های تعیین امام]]==