پرش به محتوا

نظم در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۶۵: خط ۶۵:
از دیگر لوازم و مقدمات تصمیم‌گیری، [[تدبّر]] و [[عاقبت‌اندیشی]] است. از [[امام صادق]]{{ع}} نقل شده است که [[پیامبر اکرم]] به مردی که از ایشان درخواست [[نصیحت]] کرده بود چنین فرمود: «من تو را سفارش و نصیحت می‌کنم به این که هر [[زمان]] [[تصمیم]] به انجام دادن کار گرفتی، در [[عاقبت]] بیندیشی، پس چنانچه آن کار عاقبتش [[رشد]] بود [و کار درست و صحیحی بود] انجامش بدهی و اگر عاقبت آن کار [[گمراهی]] و [[تباهی]] بود، از آن دست بکشی و آن را رها کنی»<ref>{{متن حدیث|فَإِنِّي أُوصِيكَ إِذَا أَنْتَ هَمَمْتَ‏ بِأَمْرٍ فَتَدَبَّرْ عَاقِبَتَهُ‏ فَإِنْ يَكُ رُشْداً فَامْضِهِ وَ إِنْ يَكُ غَيّاً فَانْتَهِ عَنْهُ}}؛ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، (قم، انتشارات جامعه مدرسین) ج۴، ص۴۱۰.</ref>.
از دیگر لوازم و مقدمات تصمیم‌گیری، [[تدبّر]] و [[عاقبت‌اندیشی]] است. از [[امام صادق]]{{ع}} نقل شده است که [[پیامبر اکرم]] به مردی که از ایشان درخواست [[نصیحت]] کرده بود چنین فرمود: «من تو را سفارش و نصیحت می‌کنم به این که هر [[زمان]] [[تصمیم]] به انجام دادن کار گرفتی، در [[عاقبت]] بیندیشی، پس چنانچه آن کار عاقبتش [[رشد]] بود [و کار درست و صحیحی بود] انجامش بدهی و اگر عاقبت آن کار [[گمراهی]] و [[تباهی]] بود، از آن دست بکشی و آن را رها کنی»<ref>{{متن حدیث|فَإِنِّي أُوصِيكَ إِذَا أَنْتَ هَمَمْتَ‏ بِأَمْرٍ فَتَدَبَّرْ عَاقِبَتَهُ‏ فَإِنْ يَكُ رُشْداً فَامْضِهِ وَ إِنْ يَكُ غَيّاً فَانْتَهِ عَنْهُ}}؛ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، (قم، انتشارات جامعه مدرسین) ج۴، ص۴۱۰.</ref>.
یافتن راه کار و روش مناسب در تصمیم‌گیری نیز از لوازم یک تصمیم خوب است. همچنین [[حفظ]] جهت در [[تصمیم‌گیری‌ها]]، در واقع [[تصمیم‌ها]] را جهت‌دار کردن یا نهادینه کردن نیز برای تقویت تصمیم است. [[قاطعیت]] در تصمیم‌گیری یکی از عوامل مهم در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری می‌باشد.<ref>[[بهرام دلیر|دلیر، بهرام]]، [[ویژگی‌های کارگزاران در حکومت نبوی (مقاله)|مقاله «ویژگی‌های کارگزاران در حکومت نبوی»]]، [[سیره سیاسی پیامبر اعظم (کتاب)|سیره سیاسی پیامبر اعظم]] ص ۲۰۴.</ref>
یافتن راه کار و روش مناسب در تصمیم‌گیری نیز از لوازم یک تصمیم خوب است. همچنین [[حفظ]] جهت در [[تصمیم‌گیری‌ها]]، در واقع [[تصمیم‌ها]] را جهت‌دار کردن یا نهادینه کردن نیز برای تقویت تصمیم است. [[قاطعیت]] در تصمیم‌گیری یکی از عوامل مهم در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری می‌باشد.<ref>[[بهرام دلیر|دلیر، بهرام]]، [[ویژگی‌های کارگزاران در حکومت نبوی (مقاله)|مقاله «ویژگی‌های کارگزاران در حکومت نبوی»]]، [[سیره سیاسی پیامبر اعظم (کتاب)|سیره سیاسی پیامبر اعظم]] ص ۲۰۴.</ref>
==[[نظم و انضباط]]==
[[جهان]] بر پایه [[نظم]] [[استوار]] است و هر پدیده‌ای در دستگاه [[آفرینش]]، جایگاهی ویژه دارد. سیاره‌ها و اجرام آسمانی با سرعتی حساب شده، در مدار معیّنی حرکت می‌کنند. فصل‌های سال و شب و [[روز]] با نظم شگفت آوری در پی هم می‌آیند و هر چیزی به اندازه فراخور [[آفریده]] شده است. اولیای بزرگوار [[اسلام]]، رعایت نظم و انضباط در [[کارها]] را از جمله مهم‌ترین مسائل [[زندگی]] برشمرده و بر آن تأکید کرده‌اند. بهره‌مندی بهتر و بیشتر از زندگی و جلوگیری از هدر رفتن [[سرمایه]] و [[استعداد]]، نیازمند برنامه ریزی دقیق و رعایت نظم در تمامی فعالیت‌هاست. فردی که برای کارهای خود برنامه‌ای تنظیم کرده است و کارهای شخصی و اجتماعی‌اش را در [[زمان]] مشخصی انجام می‌دهد، بهره بیشتری از تلاش خود می‌برد. [[حاکم]] کردن نظم و انضباط در کارها سبب می‌شود که هر کاری بجا و به موقع انجام پذیرد و نتیجه بخش و سودمند باشد. [[بی‌نظمی]] در فعالیت‌های فردی و [[اجتماعی]] نیز پیامدهای [[ناگواری]] دارد که ایجاد [[هرج و مرج]]، خدشه دار شدن [[شخصیت اجتماعی]]، پای [[مال]] شدن [[حقوق]] و هدر رفتن سرمایه‌ها از جمله آنهاست.
[[پیامبر اکرم]]{{صل}}، [[اسوه]] نظم و انضباط بود و نظمی دقیق بر همه [[شئون]] [[رفتاری]] ایشان حاکم بود. برای مثال، وی صف‌های [[نماز]] را [[منظم]] می‌کرد و می‌فرمود:
{{متن حدیث|سَوُّوا بَيْنَ صُفُوفِكُمْ وَ حَاذُوا بَيْنَ مَنَاكِبِكُمْ لَا يَسْتَحْوِذُ عَلَيْكُمُ الشَّيْطَانُ}}<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۵، ص۴۷۲.</ref>.
میان صف‌ها را پر کنید و دوش به دوش یکدیگر بایستید تا [[شیطان]] بر شما چیره نشود.<ref>[[اقبال حسینی‌نیا|حسینی‌نیا، اقبال]]، [[زمزم هدایت (کتاب)|زمزم هدایت]]، ص ۳۰.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۷۳٬۲۶۲

ویرایش