اعتدال در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

اعتدال در معارف و سیره نبوی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۲۹

۳٬۸۷۴ بایت اضافه‌شده ، ‏۱ دسامبر ۲۰۲۱

←‏جستارهای وابسته

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۲٬۲۶۷

ویرایش

@@ خط ۷۳: / خط ۷۳: @@
 [[استاد مطهری]] [[معتقد]] است [[کمال انسان]] در [[تعادل]] و [[توازن]] اوست؛ یعنی باید رشد [[ارزش‌ها]] در وی، رشدی هماهنگ و [[متعادل]] باشد. نمونه این اعتدال، در [[سیره امام علی]]{{ع}} به عنوان [[مظهر]] [[انسان کامل]] متجلی است. همه [[ارزش‌های انسانی]] در حد والا و به طور هماهنگ و معتدل در وجود آن [[حضرت]] رشد کرده بود و افراط و تفریط در [[رفتار]] ایشان راه نداشت. وجود آن [[حضرت]]، تجسم [[کمال انسانی]] در جنبه‌های گوناگون بود. به [[اعتقاد]] [[شهید مطهری]]، بیشتر [[جوامع بشری]] به دلیل [[گرایش]] صددرصد به [[باطل]]، به [[انحطاط]] کشیده نمی‌شوند، بلکه گاه با [[افراط]] در [[حق]]، دچار [[فساد]] و [[تباهی]] می‌شوند. بی‌شک [[عبادت]]، [[ایثار]]، [[فداکاری]]، [[خدمت]] به [[خلق]] [[خدا]]، [[بخشش]]، [[آزادی]]، [[عشق]]، [[محبت]]، [[تواضع]] و ویژگی‌های نیکویی مانند آن از جمله ویژگی‌های بسیار [[ارزشمند]] [[اخلاقی]] است که هیچ [[انسان]] عاقلی آن را [[انکار]] نمی‌کند و در [[اسلام]] و آموزه‌های [[نبوی]]، عبادت شمرده می‌شود. با این حال، اگر در این ویژگی‌های [[نیکو]] و ارزشمند افراط شود، [[ارزش]] و نقش مؤثر خود را از دست می‌دهند و حتی موجب انحطاط [[ارزش‌های اخلاقی]] می‌شوند<ref>مرتضی مطهری، انسان کامل، ص۴۱.</ref>.<ref>[[سید رشید صمیمی|صمیمی، سید رشید]]، [[اصول و شاخصه‌های تمدن نبوی (کتاب)|اصول و شاخصه‌های تمدن نبوی]]، ص ۴۷.</ref>.
+==[[اعتدال]] در [[مصرف]] و [[پرهیز]] از [[اسراف]] و [[تبذیر]]==
+اسراف یا مصرف بیش از نیاز به قصد [[لذت]] یا برای [[فخرفروشی]] و [[خودنمایی]]، سرمایه‌ها و امکانات [[جامعه]] را هدر می‌دهد. به این ترتیب، دیگر افراد از مواهب و [[نعمت‌های الهی]] [[محروم]] و بی‌بهره می‌مانند.
+در مقابل اسراف و تبذیر، [[انفاق]] امری بسیار [[پسندیده]] است، چنان که [[پیامبر اکرم]]{{صل}} به [[ابوذر]] می‌فرماید: «اگر به اندازه [[کوه]] [[احد]] زر داشتم، همه را در [[راه خدا]] انفاق می‌کردم»<ref>انقلاب تکاملی اسلام، ص۱۹۱.</ref>. بر اساس آموزه‌های [[نبوی]]، [[عزت]] و [[شرافت]] هر ملتی در گرو [[همت]] عالی آن [[ملت]] است. ملتی که در پی کسب عزت و شرافت است، باید با همت بسیار بلند، برای دست یابی به [[مواهب الهی]] و [[تولید]] روزافزون بکوشد. برای تحقق این [[هدف]]، صرفه جویی در مصرف، نقش مهم و تعیین کننده‌ای دارد. [[پیامبر گرامی اسلام]] می‌فرماید: «کسی که به آنچه [[خدا]] روزی وی کرده، [[راضی]] باشد، از بی‌نیازترین [[مردم]] است»<ref>من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۳۵۸.</ref>. گفتنی است [[قناعت]] به معنای اعتدال در مصرف و [[خرسندی]] به داشته‌هاست که با اسراف و [[خست]] متفاوت است، چنان که [[خداوند متعال]] در آیه‌ای از [[قرآن]] درباره یکی از ویژگی‌های [[بندگان]] [[مخلص]] چنین می‌فرماید: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ إِذَا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَلِكَ قَوَامًا}}<ref>«و آنان که چون بخشش کنند نه گزافکاری می‌کنند و نه تنگ می‌گیرند و (بخشش آنها) میانگینی میان این دو، است» سوره فرقان، آیه ۶۷.</ref>.
+قوام و [[استواری]] [[زندگی]] [[انسانی]]، به رعایت [[میانه‌روی]] در همه امور؛ چه در [[امور اجتماعی]] و [[سیاسی]] و چه در [[امور اقتصادی]] وابسته است. بنابراین، [[اقتصادی]] که بر پایه [[اسلام]] و آموزه‌های نبوی [[استوار]] است، برای افراد و [[جوامع]] دو ارمغان دارد:
+الف) [[بشر]] را از بزرگ‌ترین [[رنج]] [[تاریخی]] او که [[معیشت]] و تأمین نیازهای زندگی است، می‌رهاند.
+ب) جامعه و فرد را از پی آمدهای شوم [[فقر]] که [[اخلاق]] نادرست، [[فساد]]، [[فحشا]]، [[کفر]] و [[بی‌دینی]] است، [[حفظ]] می‌کند. ازاین رو، یکی از [[تدابیر]] [[اسلام]] که [[رسول خدا]]{{صل}} بر آن تأکید و سفارش کرده، جلوگیری از [[فقر]] و معرفی الگوی [[مصرف]] مناسب است. آن [[حضرت]] در این باره می‌فرماید: «هیچ خرجی در [[راه خدا]] محبوب‌تر از آن نیست که با [[میانه روی]] همراه باشد»<ref>میزان الحکمه، ج۱۰، ص۴۸۹۰.</ref>.<ref>[[سید رشید صمیمی|صمیمی، سید رشید]]، [[اصول و شاخصه‌های تمدن نبوی (کتاب)|اصول و شاخصه‌های تمدن نبوی]]، ص ۱۰۱.</ref>.
 == جستارهای وابسته ==