جنگ در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

==پیشینه جنگ==

===جنگ در [[امت‌های پیشین]]===

===[[جنگ]] در [[عصر جاهلیت]]===

===جنگ‌های پس از [[اسلام]]===

پس از [[هجرت پیامبر اکرم]]{{صل}} به [[مدینه]]، جنگ‌های متعددی میان [[مسلمانان]] با [[قریش]] و دیگر [[معاندان]] رخ‌داد که آغازگر بیشتر آنها [[دشمنان اسلام]] بودند و [[نبرد]] مسلمانان، [[دفاعی]] بود. <ref>الصحیح من سیرة النبی، ج ۶، ص۱۳.</ref> به جنگ‌هایی که در آنها [[پیامبر]]{{صل}} جنگاوران را [[همراهی]] می‌کرد، غَزْوه <ref>امتاع الاسماع، ج ۸، ص۳۳۰؛ فقه‌الغزوات، ص۱۹.</ref> و به مأموریت‌هایی که در آنها گروهی به [[فرماندهی]] شخصی از جانب [[پیامبر اکرم]]{{صل}} برای [[جنگ با دشمن]] اعزام می‌شدند [[سَریّه]] گفته می‌شد. <ref> فقه الغزوات، ص۲۱؛ غزوات الرسول، ص۴۲۹؛ الصحیح من سیرة النبی، ج ۴، ص۳۳۱.</ref> کمترین تعداد افراد سریه را ۵ و بیشترین آنها را ۴۰۰ نفر دانسته‌اند. <ref> فقه الغزوات، ص۲۰؛ امتاع الاسماع، ج ۹، ص۲۲۳.</ref> برخی تعداد [[غزوه‌ها]] را ۱۸، ۱۹، ۲۷ <ref> المصنف، ج ۵، ص۲۹۵؛ الطبقات، ج ۲، ص۵؛ فتح الباری، ج ۸، ص۱۱۶.</ref> تا و تعداد [[سریه‌ها]] را ۴۷ تا شمرده‌اند <ref> الطبقات، ج ۲، ص۵ - ۶.</ref> و برخی دیگر غزوه‌ها را ۲۶ و سریه‌ها را ۳۶ و برخی حدود ۷۰ مورد دانسته‌اند. <ref>قصص‌الانبیاء، راوندی، ص۳۳۶؛ فتح‌الباری، ج ۸، ص۱۱۶.</ref> نخستین سریه‌ای که در [[قرآن]] ذکر شده [[سریه]]* عبدالله بن جَحْش است که وی همراه ۸ نفر از [[مهاجران]] برای کسب [[آگاهی]] از وضع قریش به جنوب [[مکه]] اعزام شدند و پس از روبه‌رو شدن با قافله‌ای از [[مشرکان]]، وارد جنگ شده، [[فرمانده]] آنان را کشتند و دو نفر را [[اسیر]] کردند. پس از این حادثه که در [[ماه حرام]] صورت گرفت، مشرکان مسلمانان را [[مذمت]] کردند و در نتیجه، [[آیه]] ۲۱۷ بقره / ۲ نازل شد و ضمن [[نکوهش]] این کار، [[کفر]] و بیرون راندن [[مسلمانان]] را از دیار خود بدتر از آن برشمرد: «قُل قِتالٌ فیهِ کَبیرٌ وصَدٌّ عَن سَبیلِ اللّهِ و کُفرٌ بِهِ والمَسجِدِ الحَرامِ و اِخرَاجُ اَهلِهِ مِنهُ اَکبَرُ عِندَ اللّهِ والفِتنَةُ اَکبَرُ مِنَ القَتلِ»<ref> تفسیر قمی، ج ۱، ص۷۱ - ۷۲؛ مجمع‌البیان، ج ۲، ص۷۴ - ۷۵؛ بحارالانوار، ج ۵۶، ص۱۶.</ref>. از مهم‌ترین جنگ‌های مسلمانان با [[کفار]] [[قریش]]، [[جنگ بدر]] است که در [[سال دوم هجری]] در منطقه‌ای به همین نام رخ داد. <ref>تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص۴۵؛ الطبقات، ج ۲، ص۱۴ - ۱۵.</ref> شمار [[سپاه]] [[دشمن]] در این [[جنگ]] ۹۵۰ تا ۱۰۰۰ نفر <ref> المغازی، ج ۱، ص۳۹؛ تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص۴۵.</ref> و [[مسلمان]] ۳۱۳ تا ۳۱۹ نفر ذکر شده است. <ref> سنن‌الترمذی، ج ۳، ص۷۷؛ مجمع‌البیان، ج ۲، ص۳۸۱؛ فتح الباری، ج ۷، ص۲۲.</ref> با وجود این، مسلمانان با [[نصرت الهی]] در این جنگ [[پیروز]] شدند: «لَقَد نَصَرَکُمُ اللّهُ بِبَدرٍ». ([[آل عمران]] / ۳، ۱۲۳) در این جنگ ۱۴ نفر از مسلمانان[[شهید]] و از کفار، ۷۰ نفر کشته و ۷۰ نفر [[اسیر]] شدند. <ref>ر.ک: المغازی، ج ۱، ص۱۴۵ـ ۱۵۲؛ تاریخ طبری، ج ۲، ص۱۶۹.</ref> پس از جنگ بدر، [[یهود]] [[بنی‌قینقاع]] با [[آزار]] دادن زنی مسلمان و کشتن مردی مسلمان، [[پیمان]] خود را با مسلمانان شکستند،<ref>الکامل، ج ۲، ص۱۳۸؛ تاریخ الاسلام، ج ۲، ص۱۴۵ - ۱۴۷.</ref> از این رو، آیه ۵۸ [[انفال]] / ۸ نازل و [[پیامبر]] به شکستن [[پیمان]] خود با این گروه [[مأمور]] شد: «و اِمّا تَخافَنَّ مِن قَومٍ خِیانَةً فَانبِذ اِلَیهِم عَلی سَواءٍ»<ref> تاریخ طبری، ج ۲، ص۱۷۳؛ سبل الهدی، ج ۴، ص۱۷۹.</ref>. بر پایه برخی نقل‌ها، آیه ۱۲ [[آل‌عمران]] / ۳ که از [[شکست]] [[کافران]] در جنگ خبر داده، در این باره نازل شده است. <ref> تاریخ طبری، ج ۲، ص۱۷۳؛ سبل الهدی، ج ۴، ص۱۷۹؛ الصحیح من سیرة النبی، ج ۶، ص۵۹.</ref> پس از محاصره [[قلعه]] [[بنی‌قینقاع]] از جانب [[پیامبر]]{{صل}}، [[یهودیان]] آنجا [[تسلیم]] شدند و با انعقاد قراردادی [[مدینه]] را ترک کردند. <ref>تاریخ طبری، ج ۲، ص۱۷۳؛ الطبقات، ج ۲، ص۲۸.</ref> [[جنگ احد]] [[کارزار]] دیگری بود که [[قریش]] یک سال پس از [[جنگ بدر]] ([[سال سوم هجری]]) <ref> تاریخ طبری، ج ۲، ص۱۸۷؛ المغازی، ج ۱، ص۱۹۹؛ الصحیح من سیرة النبی، ج ۶، ص۷۵.</ref> با [[هدف]] گرفتن [[انتقام]] از [[شکست]] [[بدر]] بر [[مسلمانان]] [[تحمیل]] کردند. <ref> تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص۴۷؛ سبل الهدی، ج ۴، ص۱۸۲؛ الصحیح من سیرة النبی، ج ۶، ص۷۵.</ref> شمار [[لشکریان]] [[قریش]] در این [[جنگ]] ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ <ref>السیرة النبویه، ابن هشام، ج ۳، ص۵۸۷ - ۵۸۸؛ الطبقات، ج ۲، ص۳۷؛ اعلام‌الوری، ج ۱، ص۱۷۶.</ref> و تعداد [[لشکر اسلام]] ۷۰۰ نفر <ref>اعلام الوری، ج ۱، ص۱۷۶؛ قصص الانبیاء، ص۳۳۸.</ref> نقل شده است. [[با تدبیر]] پیامبر درباره [[آرایش]] [[جنگی]] مسلمانان، آنان ابتدا [[پیروز]] شدند؛<ref>المغازی، ج ۱، ص۲۲۴، ۲۲۹ - ۲۳۰؛ الطبقات، ج ۲، ص۴۱ - ۴۲.</ref> ولی بر اثر [[نافرمانی]] و [[غفلت]] شماری از آنان، مسلمانان[[شکست]] خوردند: «حَتّی اِذا فَشِلتُم و تَنـزَعتُم فِی‌الاَمرِ و عَصَیتُم مِن بَعدِ ما اَرکُم ما تُحِبّونَ». ([[آل عمران]] / ۳، ۱۵۲) <ref>الطبقات، ج ۲، ص۴۱ - ۴۲؛ مجمع البیان، ج ۲، ص۳۷۷ - ۳۷۹؛ الروض الانف، ج ۵،ص ۴۳۹ - ۴۴۰.</ref> در این جنگ حدود ۷۰ <ref>صحیح البخاری، ج ۵، ص۳۸؛ انساب الاشراف، ج ۱، ص۴۰۰؛ بحار الانوار، ج ۱۰۸، ص۲۷۹.</ref> یا ۷۵ <ref>فتح الباری، ج ۷، ص۲۸۸؛ غزوات الرسول، ص۱۵۱.</ref> یا ۸۱ <ref>شرح نهج البلاغه، ج ۱۵، ص۵۲؛ بحارالانوار، ج ۲۰، ص۱۴۳.</ref> نفر از مسلمانان به [[شهادت]] رسیدند و از [[لشکر]] [[دشمن]] تنها ۱۸ نفر کشته شدند. <ref>جامع البیان، ج ۴، ص۱۱۳؛ تفسیر قرطبی، ج ۴، ص۱۹۸؛ الصحیح من سیرة النبی، ج ۶، ص۲۸۳.</ref> پس از رهسپار شدن لشکر قریش به سوی [[مکه]]، آنان درصدد بازگشت به [[مدینه]] و نابود کردن [[مسلمانان]] برآمدند که [[آیه]] ۱۰۴ [[نساء]] / ۴ نازل شد و مسلمانان را به تعقیب [[دشمن]] فراخواند: «ولا تَهِنوا فِی ابتِغاءِ القَومِ.».. <ref>التبیان، ج ۳، ص۳۱۴؛ مجمع البیان، ج ۲، ص۴۴۷؛ تفسیر قرطبی، ج ۵، ص۳۷۴.</ref>. [[پیامبراکرم]]{{صل}} همراه با [[مجاهدان]] در تعقیب دشمن تا منطقه حمراء الاسد پیش رفت و [[مشرکان]] چون عزمِ [[استوار]] مسلمانان را دیدند، از [[جنگ]] منصرف شده، به [[مکه]] بازگشتند. <ref> مجمع البیان، ج ۲، ص۴۴۷ - ۴۴۸؛ البدایة و النهایه، ج ۴، ص۵۶ - ۵۷؛ غزوات الرسول، ص۱۵۹.</ref> در همین سال <ref>الطبقات، ج ۲، ص۵۵؛ سبل الهدی، ج ۶، ص۳۹.</ref> سریه ذات الرجیع رخ داد. هنگامی که [[پیامبر اکرم]]{{صل}} ۶یا ۱۰ نفر از مسلمانان را به [[فرماندهی]] [[مرثد]] برای [[تبلیغ اسلام]] در میان [[قبایل]] [[عضد]] و قاره اعزام کرد، شماری از مشرکان با محاصره این افراد قصد دستگیریِ آنان و تحویل دادنشان به [[مشرکان مکه]] را داشتند که به [[مقاومت]] آن مسلمانان و وقوع جنگ و [[شهادت]] برخی از آنان انجامید. <ref> امتاع الاسماع، ج ۱، ص۱۸۵؛ غزوات الرسول، ص۴۵۶ - ۴۵۷.</ref> به گزارشی، آیه ۲۰۷ بقره / ۲: «و مِنَ النّاسِ مَن یَشری نَفسَهُ ابتِغاءَ مَرضاتِ اللّهِ» در باره شهدای این سریه نازل شد؛<ref>تفسیر قرطبی، ج ۳، ص۲۱؛ روح المعانی، ج ۲، ص۹۶؛ الصحیح من سیرة النبی، ج ۷، ص۱۹۷.</ref> لیکن [[روایات]] فراوانی از [[شیعه]] و [[سنی]] [[نزول]] این آیه را درباره واقعه «لیلة الفراش» و خوابیدن [[حضرت علی]]{{ع}} در بستر [[پیامبر]] در آن حادثه می‌دانند. <ref>المیزان، ج ۲، ص۱۰۰؛ تفسیر ثعلبی، ج ۲، ص۱۲۶.</ref> مدتی پس از [[جنگ احد]] <ref>السیرة النبویه، ابن هشام، ج ۴، ص۱۰۲۷؛ تاریخ طبری، ج ۲، ص۴۰۴؛ السیرة النبویه، ابن کثیر، ج ۳، ص۱۴۵.</ref> یا [[جنگ بدر]] <ref>البدایة والنهایه، ج ۴، ص۸۵ - ۸۶؛ الصحیح من سیرة النبی، ج ۷، ص۲۶۹.</ref> که [[یهودیان بنی‌نضیر]] به [[پیمان‌شکنی]] و توطئه‌چینی برای [[ترور]] [[پیامبر]] <ref> التبیان، ج ۹، ص۵۵۹؛ الدر المنثور، ج ۶، ص۱۸۹.</ref> مبادرت کردند، [[مسلمانان]] [[دژ]] آنان را محاصره کردند و آنان مجبور به ترک [[سرزمین]] خود شدند. ([[حشر]] / ۵۹، ۲) در این [[جنگ]] [[اموال]] و [[املاک]] [[بنی‌نضیر]] بدون [[خونریزی]] به دست [[لشکر اسلام]] افتاد. (حشر / ۵۹، ۶) [[غزوه]] دیگر، [[ذات‌الرقاع]] (یا غزوه نجد یا محاربه) <ref>سبل الهدی، ج ۵، ص۱۸۵؛ موسوعة التاریخ الاسلامی، ج ۲، ص۴۶۲.</ref> است که در سال چهارم،<ref> السیره‌النبویه، ابن هشام، ج ۳، ص۶۹۲؛ الصحیح من سیرة النبی، ج ۸، ص۲۷۴.</ref> پنجم یا هفتم [[هجری]] <ref>تاریخ طبری، ج ۲، ص۲۲۶ - ۲۲۷؛ الصحیح من سیرة النبی، ج ۸، ص۲۷۵.</ref> و به [[هدف]] مقابله با [[قبایل]] [[بنی‌ثعلبه]] و [[بنی‌غطفان]] صورت گرفت که برای تهاجم به [[مدینه]] گرد آمده بودند؛ ولی قبایل مذکور گریختند و با مسلمانان روبه‌رو نشدند و پیامبر و لشکر اسلام با [[غنایم]] بسیار به مدینه بازگشتند. <ref>البدایة و النهایه، ابن هشام، ج ۴، ص۹۴ - ۹۶؛ شیوه فرماندهی پیامبر، ص۱۹۳ - ۱۹۴.</ref> [[آیه]] ۱۰۲ [[نساء]] / ۴ در این غزوه نازل شد و پیامبر و مسلمانان را به [[مراقبت]] از خود در برابر [[حمله]] غافلگیرانه [[دشمن]] [[مأمور]] کرد: «ودَّ الَّذینَ کَفَروا لَوتَغفُلونَ عَن اَسلِحَتِکُم واَمتِعَتِکُم فَیَمیلونَ عَلَیکُم مَیلَةً واحِدَةً». (ذات‌الرقاع / غزوه) <ref>تفسیر قرطبی، ج ۵، ص۳۶۸؛ الدر المنثور، ج ۲، ص۲۱۲؛ تاریخ طبری، ج ۲، ص۲۲۷ - ۲۲۸.</ref> غزوه [[بنی‌المصطلق]] یا مُرَیْسیع از دیگر جنگ‌های مسلمانان بود که در سال پنجم <ref>مجمع‌البیان، ج ۲، ص۳۸۴؛ البدایة والنهایه، ج ۳، ص۲۹۶؛ تاریخ الاسلام، ج ۲، ص۲۵۸.</ref> یا [[ششم هجری]] <ref>تاریخ طبری، ج ۲، ص۲۵۴؛ البدایة والنهایه، ج ۴، ص۱۷۸.</ref> به هدف سرکوبی [[قبیله]] بنی‌المصطلق که خود را آماده [[هجوم]] به مدینه کرده بودند رخ داد. <ref>تاریخ طبری، ج ۲، ص۲۶۰؛ البدایة والنهایه، ج ۴، ص۱۷۸.</ref> این جنگ با کشته شدن شماری از مردان بنی‌المصطلق و [[اسارت]] [[زنان]] و [[فرزندان]] آنان و دستیابی به [[غنایم]] بسیار پایان یافت. <ref>الکامل، ج ۲، ص۱۹۲؛ البدایة والنهایه، ج ۴، ص۱۷۸.</ref> به نظر [[مفسران]]، [[سوره منافقون]] در این [[جنگ]] نازل شده است. <ref>تفسیر قمی، ج ۲، ص۳۶۸؛ المحرر الوجیز، ج ۵، ص۳۱۱؛ زاد المسیر، ج ۸، ص۲۶.</ref> برخی مفسران [[آیه]] ۱۱۱ [[آل عمران]] / ۳ را [[خبر غیبی]] [[قرآن]] دانسته‌اند؛ زیرا در آن از فرار [[کافران]] در صورت جنگ با [[مسلمانان]] [[سخن]] به میان آمده <ref>مجمع البیان، ج ۲، ص۳۶۵؛ روض الجنان، ج ۵، ص۱۶؛ فتح القدیر، ج ۱، ص۳۷۲.</ref> که از جمله همین [[قبیله]] بوده است.

پس از [[وفات]] [[پیامبراکرم]]{{صل}} نیز جنگ‌هایی میان مسلمانان از یک سو و [[سرکشان]] و ملت‌های دیگر از جمله [[مرتدان]]، ممانعت کنندگان از ادای [[زکات]]، امپراتوری‌های [[روم]] و [[فارس]] از سوی دیگر واقع شد. برخی [[مفسران]] [[نزول آیه]] ۱۶ [[فتح]] / ۴۸ را که به در پیش بودن جنگ با [[اقوام]] [[قدرتمند]] [[وعده]] داده، درباره همین [[جنگ‌ها]] دانسته‌اند: «قُل لِلمُخَلَّفینَ مِنَ‌الاَعرابِ سَتُدعَونَ اِلی قَومٍ اولی بَأسٍ شَدیدٍ تُقـتِلونَهُم اَو یُسلِمونَ»<ref>جامع البیان، ج ۲۶، ص۱۰۷؛ مجمع‌البیان، ج ۹، ص۱۹۳؛ المیزان، ج ۱۸، ص۲۸۱.</ref>.

==آثار و پیامدهای جنگ==

جنگ پیامدهای مادی و معنویِ متعددی دارد که بسیاری از این آثار، مخرب و به زیان [[بشر]] و شماری دیگر خیر و به [[سود]] بشر است. <ref>جامع البیان، ج ۲، ص۴۷۰؛ مجمع‌البیان، ج ۲، ص۷۲.</ref> به سبب وجود آثار زیانبار برای جنگ، طبع [[انسانی]] اصولاً جنگ را کاری [[ناپسند]] و نامقبول می‌شمارد و [[انسان‌ها]] از آن دوری می‌جویند: «کُتِبَ عَلَیکُمُ القِتالُ و هُوَ کُرهٌ لَکُم». (بقره / ۲، ۲۱۶) <ref>تفسیر قرطبی، ج ۳، ص۳۹؛ المیزان، ج ۲، ص۱۶۴؛ نمونه، ج ۲، ص۱۰۶.</ref> در آیه‌ای دیگر، [[جنگ]] در ردیف [[عذاب‌های الهی]] شمرده شده است: «قُل هُوَ القادِرُ عَلی اَن یَبعَثَ عَلَیکُم عَذابـًا مِن فَوقِکُم اَو مِن تَحتِ اَرجُلِکُم اَو یَلبِسَکُم شِیَعـًا ویُذیقَ بَعضَکُم بَأسَ بعض». (انعام / ۶، ۶۵) <ref>نمونه، ج ۲۱، ص۴۰۹.</ref> در [[قرآن]] به برخی از آثار منفی [[جنگ]] توجه شده است که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از: ۱. [[اضطراب]] و [[ترس]]: «و «لَنَبلُوَنَّکُم بِشَی‌ءٍ مِنَ‌الخَوف» (بقره / ۲، ۱۵۵؛ نیز [[توبه]] / ۹، ۱۳، ۲۵؛ [[احزاب]] / ۳۳، ۱۹)، ۲. [[غم]] و [[اندوه]]: «... فَاَثـبَکُم غَمـًّا بِغَمٍّ.».. ([[آل‌عمران]] / ۳، ۱۵۳)، ۳. [[گرسنگی]]: «ولَنَبلُوَنَّکُم بِشَی‌ءٍ مِنَ الخَوفِ والجوعِ» (بقره / ۲، ۱۵۵...)، ۴. [[سختی]] و [[مشقت]]: «... مَسَّتهُمُ البَأساءُ والضَّرّاءُ.».. (بقره / ۲، ۲۱۴؛ [[توبه]] / ۹، ۴۲)، ۵. جراحت‌های بدنی: «اِن یَمسَسکُم قَرحٌ فَقَد مَسَّ القَومَ قَرحٌ» (آل‌عمران / ۳، ۱۴۰؛ نیز [[آیه]] ۱۷۲)، ۶. از دست دادن [[مال]] و [[جان]]: «ونَقصٍ مِنَ الاَمولِ والاَنفُسِ» (بقره / ۲، ۱۵۵)، ۷. ویران شدن [[خانه‌ها]]: «یُخرِبونَ بُیوتَهُم بِاَیدیهِم و اَیدِی المُؤمِنینَ» ([[حشر]] / ۵۹، ۲)، ۸. [[آوارگی]] از [[وطن]]: «هُوَ الَّذی اَخرَجَ الَّذینَ کَفَروا مِن اَهلِ الکِتـبِ مِن دیـرِهِم.».. (حشر / ۵۹، ۲)، ۹. خواریِ [[انسان‌ها]]: «وجَعَلوا اَعِزَّةَ اَهلِها اَذِلَّةً» (نمل / ۲۷، ۳۴)، ۱۰. [[اسیر]] شدن به دست [[دشمن]]: «واِن یَأتوکُم اُسـری تُفـدوهُم (بقره / ۲، ۸۵؛ نیز بقره / ۲، ۲۴۶؛ [[محمّد]] / ۴۷، ۴)، ۱۱. [[شکست]] خوردن از دشمن: «غُلِبَتِ الرّوم * فی اَدنَی الاَرضِ» ([[روم]] / ۳۰، ۱ - ۲)، ۱۲. [[خواری]] در [[دنیا]] و [[آخرت]] (در جنگ‌های [[باطل]]): «ثُمَّ اَنتُم هــؤُلاءِ تَقتُلونَ اَنفُسَکُم وتُخرِجونَ فَریقـًا مِنکُم مِن دِیـرِهِم... مَن یَفعَلُ ذلِکَ مِنکُم اِلاّ خِزیٌ فِی الحَیوةِ الدُّنیا و یَومَ القِیـمَةِ یُرَدُّونَ اِلی اَشَدِّ العَذابِ». (بقره / ۲، ۸۵) همچنین در قرآن آثار مثبت بسیار [[دنیوی]] یا [[اخروی]] برای جنگ ذکر شده که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از: ۱. تحصیل [[غنایم جنگی]]: «مَغانِمَ کَثیرَةً تَأخُذونَها» ([[فتح]] / ۴۸، ۲۰؛ نیز ۱۵؛ [[انفال]] / ۸، ۴۱)، ۲. گرفتن فدیه از دشمن مغلوب: «فَاِمّا مَنّا بَعدُ واِمّا فِداءً» ([[محمّد]] / ۴۷، ۴)، ۳. آزادسازی [[سرزمین]] و [[اسرا]] از دست [[دشمن]] (بقره / ۲، ۲۴۶)، ۴. برطرف کردن [[تباهی]] از روی [[زمین]]: «ولَولا دَفعُ اللّهِ النّاسَ بَعضَهُم بِبَعضٍ لَفَسَدَتِ الاَرضُ» (بقره / ۲، ۲۵۱)، ۵. [[حفظ]] مظاهر و [[شعائر]] [[دینی]]: «ولَولا دَفعُ اللّهِ النّاسَ بَعضَهُم بِبَعضٍ لَهُدِّمَت صَومِعُ وبِیَعٌ وصَلَوتٌ ومَسـجِدُ یُذکَرُ فِیهَا اسمُ اللّهِ کَثیرًا» ([[حجّ]] / ۲۲، ۴۰)، ۶. متمایز شدن [[یاوران]] [[حقیقی]] [[خداوند]] از دیگران: «ولِیَعلَمَ اللّهُ مَن یَنصُرُهُ و رُسُلَهُ بِالغَیبِ» ([[حدید]] / ۵۷، ۲۵) و [[مؤمنان]] [[واقعی]] از [[منافقان]]: «ولَیَعلَمَنَّ اللّهُ الَّذینَ ءامَنوا ولَیَعلَمَنَّ المُنـفِقین» (عنکبوت / ۲۹، ۱۱) و [[صابران]] از غیرصابران: «ویَعلَمَ الصّـبِرین» ([[آل‌عمران]] / ۳، ۱۴۲) [[امتحان]] [[مردم]]: «لِیَبلوا بَعضَکُم بِبَعضٍ» (محمّد / ۴۷، ۴)، ۷. [[پیروزی بر دشمن]]: «فَاِذا دَخَلتُموهُ فَاِنَّکُم غـلِبونَ» ([[مائده]] / ۵، ۲۳؛ نیز [[روم]] / ۳۰، ۳ - ۴)، ۸. برخوردار شدن از [[پاداش اخروی]]: «اَلَّذینَ استَجابوا لِلّهِ والرَّسولِ... اَجرٌ [[عَظیم]]». (آل‌عمران / ۳، ۱۷۲)