ایدئولوژی در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

ایدئولوژی در کلام اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۹ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۵۴

۱٬۰۹۰ بایت حذف‌شده ، ۲۹ فوریه

۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{مدخل مرتبط
+| موضوع مرتبط = ایدئولوژی
+| عنوان مدخل  = ایدئولوژی
+| مداخل مرتبط = [[ایدئولوژی در کلام اسلامی]]
+| پرسش مرتبط  =
+}}
-{{نبوت}}
+== مقدمه ==
-<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[ایدئولوژی]]''' است. "'''[[ایدئولوژی]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
+ایدئولوژی از دو کلمه "ایده" به معنای [[فکر]] و نظر و "لوژی" به معنای شناختن ترکیب یافته است<ref>فرهنگ علوم سیاسی‌، ۱/ ۹۲.</ref>. و در اصطلاح عبارت است از دسته‌ای از آرای کلی و هماهنگ درباره رفتارهای [[انسان]]. بنابر این تعریف، [[نظام]] کلی احکام عملی - که در اصطلاح مذهبی "[[فروع دین]]" نام دارد- ایدئولوژی خوانده می‌شود<ref>آموزش عقاید، ۲۹.</ref>.
-<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ایدئولوژی در قرآن]] - [[ایدئولوژی در حدیث]] - [[ایدئولوژی در نهج البلاغه]] - [[ایدئولوژی در معارف دعا و زیارات]] - [[ایدئولوژی در کلام اسلامی]] - [[ایدئولوژی در عرفان اسلامی]]</div>
-<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[ایدئولوژی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
-==مقدمه==
+ایدئولوژی بر [[جهان‌بینی]] [[استوار]] است. [[جهان‌بینی]] عبارت از نظر درباره [[جهان]] است آن چنان که هست؛ اما ایدئولوژی نظر درباره [[انسان]] است آن چنان که باید باشد<ref>تکامل اجتماعی انسان‌، ۱۱۵.</ref>. [[انسان]] برای [[نیل]] به [[سعادت]] [[نیازمند]] برنامه‌ای‌ جامع، هماهنگ و منسجم است. [[عقل]] [[بشر]] این نیاز را برنمی‌آورد هر چند شرط لازم آن است<ref>اصول کافی‌، ۱/ ۶۸، ۴۸ و ۴۹.</ref>.
-*ایدئولوژی از دو کلمه "ایده" به معنای [[فکر]] و نظر و "لوژی" به معنای شناختن ترکیب یافته است<ref>فرهنگ علوم سیاسی‌، ۱/ ۹۲.</ref>. و در اصطلاح عبارت است از دسته‌ای از آرای کلی و هماهنگ درباره رفتارهای [[انسان]]. بنابر این تعریف، [[نظام]] کلی [[احکام عملی]]- که در اصطلاح مذهبی "[[فروع دین]]" نام دارد- ایدئولوژی خوانده می‌شود<ref>آموزش عقاید، ۲۹.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 145.</ref>.
-*ایدئولوژی بر [[جهان‌بینی]] [[استوار]] است. [[جهان‌بینی]] عبارت از نظر درباره [[جهان]] است آن چنان که هست؛ اما ایدئولوژی نظر درباره [[انسان]] است آن چنان که باید باشد<ref>تکامل اجتماعی انسان‌، ۱۱۵.</ref>. [[انسان]] برای [[نیل]] به [[سعادت]] [[نیازمند]] برنامه‌ای‌ جامع، هماهنگ و منسجم است. [[عقل]] [[بشر]] این نیاز را برنمی‌آورد هر چند شرط لازم آن است<ref>اصول کافی‌، ۱/ ۶۸، ۴۸ و ۴۹.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 145.</ref>.
-*آنچه [[انسان]] را [[یاری]] می‌دهد تا به [[کمال انسانی]] خویش دست یازد، بایدها و نبایدهایش را نشان دهد و [[مسئولیت‌ها]] و تکلیف‌های او را باز شناساند، ایدئولوژی جامع، جاودان و پایدار است. این ایدئولوژی، در [[آیین اسلام]]، همان [[شریعت]] است<ref>مجموعه آثار، ۲/ ۵۵ و ۵۶.</ref>. گاه [[آدمی]] به [[خطا]] می‌لغزد و به ایدئولوژی‌های مادی می‌گراید؛ اما این ایدئولوژی به [[سعادت]] نمی‌انجامد. [[آفریدگار]] هستی همواره با [[ارسال رسل]] و انزال [[کتب آسمانی]]، ایدئولوژی [[توحیدی]] را به [[انسان]] رسانیده و او را راه نموده است<ref>النجاة، ۷۰۹.</ref>. بنابر [[آموزه‌های اسلامی]]، نمی‌توان ایدئولوژی را به [[زور]] پذیرفت و [[امید]] بر بقا و دوام آن داشت. از این رو، [[ایمان]] و علاقه درونی در پذیرفتن ایدئولوژی نقشی بنیادی دارد<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 146.</ref>.
-*ایدئولوژی [[اسلام]] از گذر بیان عقل‌مدارانه و هدفمند [[معارف اسلامی]]، که بر [[فطرت انسانی]] استوارند<ref>{{متن قرآن| فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ}}؛ سوره روم، آیه ۳۰.</ref>، در [[جان]] [[آدمی]] نهال [[ایمان]] را می‌نشاند و او را در سیر به سوی [[تکامل]] [[یاری]] می‌بخشد. این ویژگی موجب می‌شود که اصول و ارکان ایدئولوژی [[اسلامی]]- بر خلاف ایدئولوژی‌های مادی- پایدار و ماندگار مانَد<ref>نهج البلاغه‌، خ ۱۹۸.</ref>. بدین سان، ایدئولوژی [[اسلامی]] به معنای برنامه [[اسلام]] برای رسیدن [[انسان]] به [[زندگی]] [[سعادتمند]] [[دنیوی]] و [[اخروی]] است<ref>همان، خ ۱/ ۵۰- ۴۶.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 146.</ref>.
-==منابع==
+آنچه [[انسان]] را [[یاری]] می‌دهد تا به [[کمال انسانی]] خویش دست یازد، بایدها و نبایدهایش را نشان دهد و [[مسئولیت‌ها]] و تکلیف‌های او را باز شناساند، ایدئولوژی جامع، جاودان و پایدار است. این ایدئولوژی، در [[آیین اسلام]]، همان [[شریعت]] است<ref>مجموعه آثار، ۲/ ۵۵ و ۵۶.</ref>. گاه [[آدمی]] به [[خطا]] می‌لغزد و به ایدئولوژی‌های مادی می‌گراید؛ اما این ایدئولوژی به [[سعادت]] نمی‌انجامد. [[آفریدگار]] هستی همواره با [[ارسال رسل]] و انزال [[کتب آسمانی]]، ایدئولوژی [[توحیدی]] را به [[انسان]] رسانیده و او را راه نموده است<ref>النجاة، ۷۰۹.</ref>. بنابر [[آموزه‌های اسلامی]]، نمی‌توان ایدئولوژی را به [[زور]] پذیرفت و [[امید]] بر بقا و دوام آن داشت. از این رو، [[ایمان]] و علاقه درونی در پذیرفتن ایدئولوژی نقشی بنیادی دارد.
-* [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، '''فرهنگ شیعه''']]
+ایدئولوژی [[اسلام]] از گذر بیان عقل‌مدارانه و هدفمند [[معارف اسلامی]]، که بر [[فطرت انسانی]] استوارند<ref>{{متن قرآن| فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ}}؛ سوره روم، آیه ۳۰.</ref>، در [[جان]] [[آدمی]] نهال [[ایمان]] را می‌نشاند و او را در سیر به سوی [[تکامل]] [[یاری]] می‌بخشد. این ویژگی موجب می‌شود که اصول و ارکان ایدئولوژی [[اسلامی]]- بر خلاف ایدئولوژی‌های مادی- پایدار و ماندگار مانَد<ref>نهج البلاغه‌، خ ۱۹۸.</ref>. بدین سان، ایدئولوژی [[اسلامی]] به معنای برنامه [[اسلام]] برای رسیدن [[انسان]] به [[زندگی]] [[سعادتمند]] [[دنیوی]] و [[اخروی]] است<ref>همان، خ ۱/ ۵۰- ۴۶.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۱۴۵ ـ ۱۴۶.</ref>
+== منابع ==
+{{منابع}}
+# [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، '''فرهنگ شیعه''']]
 {{پایان منابع}}
-==جستارهای وابسته==
+== پانویس ==
-==پانویس==
 {{پانویس}}
-[[رده:مدخل]]
+[[رده:اصطلاحات سیاسی]]
-[[رده:ایدئولوژی]]
 [[رده:مفاهیم در کلام اسلامی]]