صراط‍‌ در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

| موضوع مرتبط = صراط‍‌

| عنوان مدخل = [[صراط‍‌]]

| مداخل مرتبط = [[صراط‍‌ در قرآن]] - [[صراط‍‌ در حدیث]] - [[صراط‍‌ در نهج البلاغه]] - [[صراط‍‌ در کلام اسلامی]] - [[صراط‍‌ در عرفان اسلامی]]

| پرسش مرتبط  = صراط‍‌ (پرسش)

== مقدمه ==

* به معنای راه راست است. به [[دین]] و [[ولایت]] [[اهل بیت]] {{ع}} نیز "[[صراط]]" می‌گویند؛ زیرا راه رسیدن به کمال و [[سعادت]] است<ref>مصنفات الشیخ المفید، ۵/ ۱۰۸.</ref>. [[صراط]] در [[قیامت]] پلی است بر [[جهنم]] که تنها با گذر کردن از آن می‌توان به [[بهشت]] رسید. همه [[انسان‌ها]] باید از آن بگذرند. [[نیکان]] به [[سلامت]] به [[بهشت]] می‌رسند و بدان می‌لغزند و به [[دوزخ]] می‌افتند<ref>{{متن قرآن|وَإِن مِّنكُمْ إِلاَّ وَارِدُهَا كَانَ عَلَى رَبِّكَ حَتْمًا مَّقْضِيًّا ثُمَّ نُنَجِّي الَّذِينَ اتَّقَوا وَّنَذَرُ الظَّالِمِينَ فِيهَا جِثِيًّا }}؛ سوره مریم، آیه ۷۱ و ۷۲.</ref>. چگونگی [[صراط]] و عبور از آن، بسته به [[ایمان]] و عمل [[آدمی]] است. در [[روایت]] است که [[صراط]] از مو باریک‌تر و از [[شمشیر]] تیزتر است<ref>حق الیقین‌، ۵۶۱.</ref>. برخی مانند برق از آن می‌گذرند و برخی همانند اسبِ تیزرو و برخی همچون پیادگان و برخی به آن می‌آویزند و گاه [[آتش]] آنان را فرامی‌گیرد و گاه رها می‌سازد<ref>امالی صدوق‌، ۱۴۹.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 319.</ref>.

* [[صراط]]، در [[حقیقت]]، تجسم راهی است که [[آدمی]] در حیات [[دنیوی]] پیش گرفته است. او باید از [[جهنم]] سوزان شهوات و [[هوا و هوس]] بگذرد تا به [[بهشت]] [[پرهیزگاری]] برسد<ref>حق الیقین‌، ۵۶۱؛ پیام قرآن‌، ۶/ ۱۹۲.</ref>. [[دین حق]] و راه [[پیامبر]] {{صل}} و خاندانش {{ع}} [[صراط مستقیم]] [[دنیوی]] است<ref>حق الیقین‌، ۵۶۰.</ref>. در روایتی آمده است که [[صراط]] عبارت از راه [[معرفت خدا]] است و دو راه را شامل می‌شود: یکی در [[دنیا]] و دیگری در [[آخرت]]. [[صراط]] [[دنیا]] همان [[امام]] [[معصوم]] است که باید از او [[فرمان]] بُرد. هر کس او را به [[ولایت]] بشناسد و به هدایتش [[اقتدا]] کند، از [[صراط]] [[اخروی]] نیز می‌گذرد و هر کس او را نشناسد، بر [[صراط]] می‌لغزد و به [[دوزخ]] می‌افتد<ref>بحارالانوار، ۸/ ۶۶.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 319.</ref>.

== عقبات ==

* [[صراط]] [[اخروی]] گردنه‌هایی دارد که آنها را "عقبات" می‌نامند. هر یک از عقبات، در [[حقیقت]]، یکی از [[واجبات]] [[دینی]] است که [[خداوند]] برعهده [[انسان]] نهاده است. بدین ترتیب، اگر [[آدمی]]، در واجبی کوتاهی کرده باشد، بر یکی از عقبه‌ها از حرکت بازمی‌ایستد و به زحمت می‌افتد و از او بازخواست می‌کنند. اگر با [[عمل صالح]] و یا [[رحمت الهی]] [[نجات]] یابد، به گردنه دیگر می‌رسد و گرنه به [[دوزخ]] می‌افتد. اگر از همه عقبات بگذرد، به [[بهشت]] می‌رود<ref>مصنفات الشیخ المفید، ۵/ ۷۱.</ref>. در روایاتی آمده است که این عقبه‌ها عبارت‌اند از رَحِم، [[امانت]]، [[نماز]] و [[عدالت]]<ref>بحارالانوار، ۷/ ۶۵.</ref>. در روایتی دیگر آمده است که [[ستمکاران]] نمی‌توانند از [[صراط]] بگذرند.

== مرصاد ==

* یکی از عقبات [[صراط]] است که [[خدای تعالی]] در آنجا از [[ستمکاران]] [[انتقام]] می‌کشد<ref>بحارالانوار، ۸/ ۶۶.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 320.</ref>.

== منابع ==