تفسیر بیانی در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخهها
←مؤلفههای تفسیر بیانی
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
#'''[[نظم]] [[قرآنی]]:''' مقصود از نظم، تألیف و چینش واژگان در کنار هم برای ساختن یک جمله و چند جمله مرتبط به هم است. هر قطعه از [[قرآن]] را که قرائت میکنی الفاظ آن را از نظر [[فصاحت]] و آهنگ و فاصله و معنا چنان میبینی که در نهایت جذابیت و دلربایی و [[دل]] انگیزی و [[اتقان]] و [[استحکام]] و خلوّ از غرابت، در جایگاه خود نشسته که معنا و مقصود [[کلام]] را در [[جان]] مخاطب مینشاند و هیچ واژه دیگری نمیتواند به جای آن بنشیند. <ref>نک: همان، ص۲۱۷؛ النبأ العظیم، ص۱۰۸.</ref> بسیاری از [[مفسران]] [[اعجاز قرآن]] را در نظم آن و [[آیات]] [[تحدی]] را نیز ناظر به همین جنبه از اعجاز قرآن دانستهاند. | #'''[[نظم]] [[قرآنی]]:''' مقصود از نظم، تألیف و چینش واژگان در کنار هم برای ساختن یک جمله و چند جمله مرتبط به هم است. هر قطعه از [[قرآن]] را که قرائت میکنی الفاظ آن را از نظر [[فصاحت]] و آهنگ و فاصله و معنا چنان میبینی که در نهایت جذابیت و دلربایی و [[دل]] انگیزی و [[اتقان]] و [[استحکام]] و خلوّ از غرابت، در جایگاه خود نشسته که معنا و مقصود [[کلام]] را در [[جان]] مخاطب مینشاند و هیچ واژه دیگری نمیتواند به جای آن بنشیند. <ref>نک: همان، ص۲۱۷؛ النبأ العظیم، ص۱۰۸.</ref> بسیاری از [[مفسران]] [[اعجاز قرآن]] را در نظم آن و [[آیات]] [[تحدی]] را نیز ناظر به همین جنبه از اعجاز قرآن دانستهاند. | ||
#'''نسق قرآنی:''' نسق به معنای نظم و [[هماهنگی]] و [[پیوستگی]] و مرادف با نظم است؛ اما در اینجا مقصود از نسق [[ارتباط]] آیات یک [[سوره]] با یکدیگر است، بر این اساس در [[تفسیر بیانی]] [[مفسر]] باید همه آیات یک سوره را در پیوندی مستحکم با یکدیگر ببیند؛ به عبارت دیگر برخلاف نظم که در ارتباط با چینش کلمات با یکدیگر در درون یک جمله یا چند جمله مرتبط به هم است، در نسق بخشهای مختلف یک سوره در پیوند با یکدیگر دیده میشوند؛ بخشهای [[عبرت]] و [[موعظه]]، [[تشریع]]، نقل قصه، و این همه در کنار اعتقادیات، [[اخلاقیات]]، [[احکام عملی]] فردی و [[اجتماعی]] و... با هم تناسق داشته و هماهنگاند. <ref>المنهج البیانی، ص۱۹۹.</ref> افزون بر این هر [[آیه]] ای با آیات دیگر [[سورهها]] که اشتراک مضمونی داشته و به موضوع واحدی ناظرند نیز هماهنگی و تناسب دارد. <ref>المنهج البیانی، ص۱۹۸.</ref> | #'''نسق قرآنی:''' نسق به معنای نظم و [[هماهنگی]] و [[پیوستگی]] و مرادف با نظم است؛ اما در اینجا مقصود از نسق [[ارتباط]] آیات یک [[سوره]] با یکدیگر است، بر این اساس در [[تفسیر بیانی]] [[مفسر]] باید همه آیات یک سوره را در پیوندی مستحکم با یکدیگر ببیند؛ به عبارت دیگر برخلاف نظم که در ارتباط با چینش کلمات با یکدیگر در درون یک جمله یا چند جمله مرتبط به هم است، در نسق بخشهای مختلف یک سوره در پیوند با یکدیگر دیده میشوند؛ بخشهای [[عبرت]] و [[موعظه]]، [[تشریع]]، نقل قصه، و این همه در کنار اعتقادیات، [[اخلاقیات]]، [[احکام عملی]] فردی و [[اجتماعی]] و... با هم تناسق داشته و هماهنگاند. <ref>المنهج البیانی، ص۱۹۹.</ref> افزون بر این هر [[آیه]] ای با آیات دیگر [[سورهها]] که اشتراک مضمونی داشته و به موضوع واحدی ناظرند نیز هماهنگی و تناسب دارد. <ref>المنهج البیانی، ص۱۹۸.</ref> | ||
#'''مفهوم لفظ:''' در تفسیر بیانی مفسر باید درباره [[تحول]] تدریجی معانی لغات [[تأمل]] کرده، از این طریق به معنای کاربردی آن واژه در [[قرآن]] منتقل شود. این [[تأمل]] باید از طریق جست و جوی موارد کاربرد آن واژه در قرآن، و سپس تأمل در ترکیبهای [[قرآنی]] با بهرهگیری از [[صناعت]] نحو به عنوان ابزاری برای بیان و تعیین معنای دقیق کلمه و تمایز آن از سایر معانی نزدیک، انجام گیرد <ref> المنهج البیانی، ص۲۵۷ - ۳۰۰.<ref>.<ref>[[سید محمود طیب حسینی|طیب حسینی]] و [[محمد علی لسانی فشارکی|لسانی فشارکی]]، [[تفسیر بیانی (مقاله)|مقاله «تفسیر بیانی»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۸ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۸.</ref> | #'''مفهوم لفظ:''' در تفسیر بیانی مفسر باید درباره [[تحول]] تدریجی معانی لغات [[تأمل]] کرده، از این طریق به معنای کاربردی آن واژه در [[قرآن]] منتقل شود. این [[تأمل]] باید از طریق جست و جوی موارد کاربرد آن واژه در قرآن، و سپس تأمل در ترکیبهای [[قرآنی]] با بهرهگیری از [[صناعت]] نحو به عنوان ابزاری برای بیان و تعیین معنای دقیق کلمه و تمایز آن از سایر معانی نزدیک، انجام گیرد <ref> المنهج البیانی، ص۲۵۷ - ۳۰۰.</ref>.<ref>[[سید محمود طیب حسینی|طیب حسینی]] و [[محمد علی لسانی فشارکی|لسانی فشارکی]]، [[تفسیر بیانی (مقاله)|مقاله «تفسیر بیانی»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۸ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۸.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == |