ابر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

ابر در قرآن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۰ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۴۰

۴ بایت حذف‌شده ، ‏۲۰ دسامبر ۲۰۲۱

جز

جایگزینی متن - 'قوم موسی' به 'قوم موسی'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۰۹۰

ویرایش

@@ خط ۳۲: / خط ۳۲: @@
 ==نقش ابر==
 # '''نزولات:''' [[قرآن]]، نزولات ابر را گاهی باران ذکر می‌کند: {{متن قرآن|فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ }}<ref>«آنگاه دانه‌های باران را می‌نگری که از میان آن بیرون می‌آید » سوره نور، آیه ۴۳.</ref> گاهی نیز برف یا تگرگ را از نزولات ابر نام می‌برد: {{متن قرآن| وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ مِنْ جِبَالٍ فِيهَا مِنْ بَرَدٍ }}<ref>« از ابرهایی کوه پیکر که در آسمان است  تگرگ فرو می‌فرستد» سوره نور، آیه ۴۳.</ref>
-# '''[[سایه]] گستری:''' قرآن، سایه‌بانی ابر را از [[نعمت‌ها]] و معجزه‌های ارائه شده به [[قوم]] [[موسی]] بیان کرده، می‌گوید: {{متن قرآن|وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْغَمَامَ }}<ref>«و ابر را سایه‌بان  شما کردیم » سوره بقره، آیه ۵۷.</ref> و نیز {{متن قرآن|وَقَطَّعْنَاهُمُ اثْنَتَيْ عَشْرَةَ أَسْبَاطًا أُمَمًا وَأَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى إِذِ اسْتَسْقَاهُ قَوْمُهُ أَنِ اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَ فَانْبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَشْرَبَهُمْ وَظَلَّلْنَا عَلَيْهِمُ الْغَمَامَ وَأَنْزَلْنَا عَلَيْهِمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ}}<ref>«و آنان را به دوازده سبط که هر یک امتی بود بخش کردیم و چون قوم موسی از وی آب خواستند به موسی وحی کردیم که با چوبدست خود به (آن) سنگ بزن! و دوازده چشمه از آن فرا جوشید هر گروهی آبشخور خویش بازشناخت، و ابر را بر آنان سایه‌بان کردیم و بر آنها ترانگبین و بلدرچین فرو فرستادیم (و گفتیم:) از چیزهای پاکیزه‌ای که روزیتان کرده‌ایم بخورید و آنان به ما ستم نورزیدند که بر خویشتن ستم می‌کردند» سوره اعراف، آیه ۱۶۰.</ref>. روایت شده: در مدّت چهل‌ سالی‌ که [[بنی‌اسرائیل]] در بیابان سرگردان بودند، با [[پناه]] بردن به زیر سایه ابرها از گرمای سوزان [[خورشید]]، خود را محافظت می‌کردند <ref>قرطبی، ج ۱، ص ۲۷۶.</ref>
+# '''[[سایه]] گستری:''' قرآن، سایه‌بانی ابر را از [[نعمت‌ها]] و معجزه‌های ارائه شده به [[قوم موسی]] بیان کرده، می‌گوید: {{متن قرآن|وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْغَمَامَ }}<ref>«و ابر را سایه‌بان  شما کردیم » سوره بقره، آیه ۵۷.</ref> و نیز {{متن قرآن|وَقَطَّعْنَاهُمُ اثْنَتَيْ عَشْرَةَ أَسْبَاطًا أُمَمًا وَأَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى إِذِ اسْتَسْقَاهُ قَوْمُهُ أَنِ اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَ فَانْبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَشْرَبَهُمْ وَظَلَّلْنَا عَلَيْهِمُ الْغَمَامَ وَأَنْزَلْنَا عَلَيْهِمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ}}<ref>«و آنان را به دوازده سبط که هر یک امتی بود بخش کردیم و چون قوم موسی از وی آب خواستند به موسی وحی کردیم که با چوبدست خود به (آن) سنگ بزن! و دوازده چشمه از آن فرا جوشید هر گروهی آبشخور خویش بازشناخت، و ابر را بر آنان سایه‌بان کردیم و بر آنها ترانگبین و بلدرچین فرو فرستادیم (و گفتیم:) از چیزهای پاکیزه‌ای که روزیتان کرده‌ایم بخورید و آنان به ما ستم نورزیدند که بر خویشتن ستم می‌کردند» سوره اعراف، آیه ۱۶۰.</ref>. روایت شده: در مدّت چهل‌ سالی‌ که [[بنی‌اسرائیل]] در بیابان سرگردان بودند، با [[پناه]] بردن به زیر سایه ابرها از گرمای سوزان [[خورشید]]، خود را محافظت می‌کردند <ref>قرطبی، ج ۱، ص ۲۷۶.</ref>
 # '''رعد و برق زایی:''' منشأ ایجاد رعد و برق، ابرها هستند. [[قرآن]] می‌گوید: {{متن قرآن|يَكَادُ سَنَا بَرْقِهِ يَذْهَبُ بِالْأَبْصَارِ}}<ref>«درخشش برق  آن نزدیک است دیدگان را (از میان) ببرد» سوره نور، آیه ۴۳.</ref> نیز {{متن قرآن|أَوْ كَصَيِّبٍ مِنَ السَّمَاءِ فِيهِ ظُلُمَاتٌ وَرَعْدٌ وَبَرْقٌ يَجْعَلُونَ أَصَابِعَهُمْ فِي آذَانِهِمْ مِنَ الصَّوَاعِقِ حَذَرَ الْمَوْتِ وَاللَّهُ مُحِيطٌ بِالْكَافِرِينَ}}<ref>«یا چون (گرفتارانند زیر) رگبار بارانی از آسمان که در آن، تاریکی‌ها و تندر و برقی  است؛ از (نهیب) آذرخش‌ها، به پرهیز از مرگ، سرانگشتان در گوش‌ها می‌نهند- و خداوند، فراگیر کافران است-» سوره بقره، آیه ۱۹.</ref>. برخی در چگونگی ایجاد آن گفته‌اند: این پدیده از برخورد قطره‌های [[باران]] که دارای بار مثبت هستند، با بادهای بالا رونده که بار منفی دارند، پدید می‌آید. <ref>پدیده‌های جوّی، ص ۳۲۴ ـ ۳۲۶.</ref> برخی گفته‌اند: رعد و برق از برخورد ابرهایی که از نظر نیروی الکتریسیته باهم متفاوتند، به وجود می‌آید. <ref>الفرقان، ج ۱۲و۱۳، ص ۲۸۲ و ۲۸۳.</ref> از [[آیه]] پیش گفته که رعد و برق در آن به‌دنبال ذکر ابرهای رکامی و سنگین آمده و نیز آیه {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَطَمَعًا وَيُنْشِئُ السَّحَابَ الثِّقَالَ}}<ref>«اوست که برق  را که هم بیم‌آور و هم امیدبخش است به شما می‌نمایاند و ابرهای بارور را پدید می‌آورد» سوره رعد، آیه ۱۲.</ref> ، شاید بتوان دریافت که منشأ رعد و برق، برخورد ابرهای سنگین است.
 # '''ابزار [[نزول]] [[عذاب الهی]]:''' پس از آنکه [[قوم شعیب]] او را [[تکذیب]] کردند، [[خداوند]] آنان را به وسیله [[ابر]] آتش‌بار [[عذاب]] فرمود: {{متن قرآن|فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمْ عَذَابُ يَوْمِ الظُّلَّةِ إِنَّهُ كَانَ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ}}<ref>«پس، او را دروغگو شمردند آنگاه عذاب «روز ابر آتشبار»  آنان را فرو گرفت؛ که آن، بی‌گمان عذاب روزی سترگ بود» سوره شعراء، آیه ۱۸۹.</ref> دراین ماجرا به [[نقلی]]، هفت [[روز]] گرمای سوزان، [[سرزمین]] [[قوم]] [[شعیب]] را فرا گرفت؛ سپس ابری در [[آسمان]] ظاهر شد و آنان برای [[رهایی]] خود از گرمای سوزان، به سوی سایه ابر [[هجوم]] بردند و چون همه جمع شدند، ناگاه [[آتش]] از ابر باریدن گرفت و همه آنها را نابود ساخت.<ref>روض‌ الجنان، ج ۱۴، ص ۳۵۲.</ref> به نظر برخی [[مفسّران]]، آیه {{متن قرآن|هَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ يَأْتِيَهُمُ اللَّهُ فِي ظُلَلٍ مِنَ الْغَمَامِ وَالْمَلَائِكَةُ وَقُضِيَ الْأَمْرُ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ}}<ref>«آیا جز این انتظار دارند که (فرمان) خداوند در سایه‌بان‌هایی از ابر و (نیز) فرشتگان نزدشان بیایند و کار (هلاکشان) پایان یافته باشد و کارها به سوی خداوند باز گردانده می‌شود» سوره بقره، آیه ۲۱۰.</ref> تهدیدی برای [[کافران]] و [[گناه‌کاران]] است که اگردست از [[لجاجت]] و [[دشمنی]] و [[پیروی]] از [[شیطان]] برندارند، [[عذاب]] [[خداوند]] در سایه‌های [[ابر]] می‌آید و آنان را نابود می‌کند. <ref>الکشّاف، ج ۱، ص ۲۵۳؛ مواهب الرحمن، ج ۳، ص ۲۱۹.</ref>