تفسیر به رأی: تفاوت میان نسخه‌ها

تفسیر به رأی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۲ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۲۲

۴٬۹۸۹ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۲ دسامبر ۲۰۲۱

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Msadeq

مدیران

۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 ==مقدمه==
+در این نوع [[تفسیر]]، سبب اصلی [[اقدام]] به [[تفسیر قرآن]] [[رأی]] و نظر شخص [[مفسر]] است و دیدگاه او به چنین [[تفسیری]] می‌انجامد؛ به‌طوری که اگر رأی مزبور نبود، مفسر دست به چنین تفسیری نمی‌زد؛ به بیانی دیگر، مفسر در این نوع تفسیر، نظریه‌هایی را به عنوان پیش‌ فرض و پیش‌ داوری‌های تردیدناپذیر کسب و سپس به [[قرآن]] مراجعه می‌کند و مفهوم [[آیات]] را بر اساس همان نظریات به‌دست می‌آورد؛ به عبارت دیگر، قرآن با آرای ظنی مفسر منطبق می‌شود.
+شاید [[روایات]] [[نهی]] از [[تفسیر به رأی]]، ناظر به همین نوع از تفسیر باشند.
+برخی از مصادیق تفسیر به رأی عبارتند از:
+# [[عدول]] از [[ظواهر]] الفاظ و معانی [[حقیقی]] آنها به معانی مجازی و کنایی، بدون هیچ دلیل و قرینه روشن [[عقلی]]، [[نقلی]] یا ادبی، به منظور شاهدتراشی بر عقیده‌ای که از پیش اتخاذ شده است؛
+# [[تحریف]] در تطبیق [[آیه]] بر مصادیق، و مصداق قرار دادن چیزی طبق سلیقه شخصی؛
+#استناد به عمومات و اطلاقات قرآن و [[قوانین]] عمومی آن، بدون توجه به تخصیص‌ها، تقیید‌ها، تبصره‌ها، و استثناهایی که از سوی [[پیامبر]]{{صل}} یا [[اهل بیت]]{{ع}} بر آنها به عنوان بیان وارد شده‌اند؛
+# [[تفسیر آیه]] به یکی از دو احتمال مساوی و [[سکوت]] از معنای دوم؛
+#اقدام به تفسیر قرآن بدون داشتن شرایط و تخصص در این [[علم]]؛
+#تفسیر [[آیات متشابه]] قرآن که علم آن فقط نزد [[خدا]] است؛
+#تفسیر قرآن با [[استحسان]] و بر اساس [[هوای نفس]]؛
+#حمل یک آیه بر معنایی که در بدو نظر ظاهر می‌شود، بدون [[رجوع]] به قرائن، [[تفاسیر]] و منابع.
+نمونه‌هایی از این نوع تفاسیر را می‌توان در نوشته‌ها و گفتار افراد و فرقه‌هایی [[مشاهده]] کرد که [[عقاید]] التقاطی و [[انحراف فکری]] و [[عقیدتی]] دارند. برخی از مؤلفان [[علوم قرآنی]] تفاسیر متصوفه، [[باطنیه]]، [[ظاهریه]]، [[حشویه]]، و زنادقه را از مصادیق این روش دانسته‌اند.
+تفسیر به رأی به صورت پراکنده در تفاسیر [[متکلمان]] [[متعصب]] و [[فلاسفه]] و عرفا و متصوفه، زیاد به چشم می‌خورد؛ برای مثال، [[فخر رازی]] در [[تفسیر آیه]]{{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ}}<ref>«بی‌گمان بر کافران برابر است، چه بیمشان دهی یا بیمشان ندهی، ایمان نمی‌آورند» سوره بقره، آیه ۶.</ref> می‌گوید: این [[آیه]] بر جواز [[تکلیف به محال]] دلالت دارد؛ زیرا با فرض [[کفر]] و [[علم خداوند]] به کفر، [[امر]] به [[ایمان]] محال است، و در این آیه، به این کار محال امر شده است.
+'''نکته:''' در برخی منابع، [[تفسیر به رأی]] بر دو قسم است:
+#تفسیر به رأی ممنوع که مقصود از آن همان تفسیر به رأی مصطلح و رایج است؛
+#تفسیر به رأی جایز که مقصود از آن [[تفسیر اجتهادی]] یا [[عقلی]] است<ref>زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن(باحاشیه)،جلد۲،صفحه ۱۶۱؛ عمیدزنجانی، عباسعلی، مبانی وروشهای تفسیرقرآن،صفحه (۲۲۸-۲۳۲)؛ طباطبایی، محمد حسین، قرآن دراسلام،صفحه (۸۷-۹۲)؛ صالح، صبحی، مباحث فی علوم القرآن،صفحه ۲۹۱؛ رومی،فهدبن عبدالرحمان،اصول التفسیرومناهجه،صفحه (۷۸-۸۴)؛ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن،جلد۴،صفحه (۲۰۰-۲۳۰)؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن،جلد۳،صفحه (۷۷-۷۸)</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص۱۷۶۶.</ref>
 == جستارهای وابسته ==