ویژگی‌های علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

{{پاسخ پرسش  

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۱. آیت‌الله مکارم شیرازی؛

::::::آیت‌الله '''[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]''' در ''«[http://makarem.ir/compilation/Reader.aspx?pid=61782&lid=0&mid=3774 وبگاه رسمی خود]»'' در این‌باره گفته‌ است:

::::::«در روایاتی آمده است که [[پیامبر]]{{صل}} یا [[امامان]]{{عم}} از [[آیا علم به آنچه در رحم مادران است علم غیب شمرده می‌شود و معصوم از آن آگاهی دارد؟ (پرسش)|بعضی از نوزادان]]، یا از [[آیا علم به زمان و کیفیت مرگ افراد علم غیب است و معصوم از آن آگاهی دارد؟ (پرسش)|پایان عمر بعضی از افراد]] خبر دادند، مربوط به همان علم اجمالی است. ... [[علم غیب فعلی یا دائمی به چه معناست؟ (پرسش)|خداوند بالفعل از همه اسرار غیب آگاه است]]، ولی انبیاء و اولیاء ممکن است بالفعل بسیاری از اسرار غیب را ندانند، اما [[علم غیب شأنى یا استعدادی یا ارادی و اختیاری به چه معناست؟ (پرسش)|هنگامی که اراده کنند خداوند به آنها تعلیم می‌‏دهد]]، و البته این اراده نیز با اذن و رضای خدا انجام می‌‏گیرد. ...در کتاب کافی در بابی تحت عنوان‏ {{عربی|«ان الائمة اذا شاؤا ان یعلموا علموا»}}<ref>«امامان هرگاه بخواهند چیزی را بدانند به آنها تعلیم داده‏ می‌‏شود».</ref> از جمله در حدیثی از [[امام صادق]]{{ع}} می‏‌خوانیم: {{عربی|«إِذَا أَرَادَ الْإِمَامُ أَنْ یَعْلَمَ شَیْئاً أَعْلَمَهُ اللَّهُ ذَلِكَ»}}<ref>«هنگامی که امام اراده می‏کند چیزی را بداند خدا به او تعلیم می‏‌دهد</ref>»<ref>[http://makarem.ir/compilation/Reader.aspx?pid=61782&lid=0&mid=3774 وبگاه پاسخ‌دهنده.]</ref>.

{{پاسخ پرسش  

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۲. آیت‌الله مظاهری؛

::::::آیت‌الله '''[[حسین مظاهری|مظاهری]]''' در کتاب ''«[[پرتوی از امامت و ولایت در قرآن کریم (کتاب)|پرتوی از امامت و ولایت در قرآن کریم]]»'' در این باره گفته است:

::::::«اثبات [[علم غیب]] برای [[پیامبر]]{{صل}} و [[ائمه]]{{عم}} اگر به معنای علم حضوری باشد، بلحاظ مقامی از آنهاست که فوق ظرفیت حرکت‏‌ها و تغییرات و تقدم و تأخرهای زمان می‌‏باشد. و رسیدن آنها به این مقام اگرچه به لحاظ ظرف ماده و حرکت از نظر زمانی از خلقت تأخر دارد "یعنی بعد از خلق شدن به این مقام نایل شده‏‌اند" و لکن بر حسب مرتبه وجودی رسیدن آنها به این مقام دارای تقدم دهری است. "یعنی قبل از خلقت دهر ایشان به این مقام رسیده‏‌اند" روایات نیز گویای این حقیقت است که نور [[پیامبر]]{{صل}} و [[ائمه]]{{عم}} قبل از هر چیز خلق شده و آنگاه پس از خلقت آدم به صلب آدم و فرزندان او تا زمان خلقت اجساد [[پیامبر]]{{صل}} و [[ائمه]]{{عم}} انتقال یافته و آنگاه در اجساد ایشان مستقر گشته است. "پس [[علم غیب]] ایشان یعنی علم حضوری به مقام نوری که فوق ظرف ماده و حرکت است". و اگر مراد از [[علم غیب]]، علم حصولی باشد، دو معنا را می‌‏توان تصور کرد:

{{پاسخ پرسش  

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۴. حجت الاسلام و المسلمین رضایی اصفهانی؛

حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[محمد علی رضایی اصفهانی|رضایی اصفهانی]]''' در کتاب ''«[[تفسیر قرآن مهر (کتاب)|تفسیر قرآن مهر]]»'' در این‌باره گفته‌ است:

::::::«فرستادگان الهی و صاحبان رسالت، به طور ذاتی از غیب آگاه نیستند، ولی بر اثر تعلیمات الهی قسمتی از اسرار غیب را می‌دانند و مقدار آگاهی آنان نیز بستگی به اراده و خواست خدا دارد؛ یعنی خدا هر کس را شایسته ببیند و حکمتش اقتضا کند، به اسرار پنهان هستی آگاه می‌سازد. همه‌ فرستادگان خدا در یک درجه‌ علمی نیستند و برخی را خدا برمی‌گزیند و به آنان [[علم غیب]] عطا می‌کند؛ البته این درجات و انتخاب‌ها نیز براساس شایستگی‌های افراد است»<ref>[http://ghbook.ir/index.php?name=%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1%20%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%20%D9%85%D9%87%D8%B1&option=com_mtree&task=readonline&link_id=5433&page=1&chkhashk=18A0AD00E3&Itemid=281&lang=fa تفسیر قرآن مهر، ج۳، ص۳۵۶.]</ref>.

{{پاسخ پرسش  

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۵. حجت الاسلام و المسلمین رفیعی؛

حجت الاسلام و المسلمین '''[[ناصر رفیعی|رفیعی]]'''، در مقاله ''«[[علم غیب ائمه (مقاله)|علم غیب ائمه]]»'' در این‌باره گفته‌ است:  

::::::«[[امام]] ویژگی‌هایی دارد که برخی مانند نصب الهی، عصمت، [[علم غیب]]، [[ولایت]] و مرجعیت تام ناظر به مقام [[امامت]] و برخی مانند هدایت به امر، سیاست، حکومت و اصلاح، ناظر به مسئولیت اداره جامعه است. در این میان ویژگی [[علم غیب]] به اذن الهی است که [[امام]] را بی‌نیاز از دیگران نموده و ابزاری برای هدایت مردم و اثبات حقانیت [[امام]] است. موضوع [[علم غیب]] جدای از علم بی‌پایان و آگاهی‌های [[امام]] است که در پرتو تعلیم الهی است. [[امامان]]{{عم}} در مسائل عادی و روزمره مانند سایر مردم رفتار می‌کردند و حتی در قضاوت‌ها به بینات و سوگندها اکتفا می‌کردند و مأمور نبودند از [[علم غیب]] خود بهره ببرند<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۷، ص ۴۱۴.</ref>. طبق صریح روایات، [[ائمه]]{{عم}} گنجینه‌داران علم الهی و معادن حکمت خدا هستند که تمام علوم انبیا از آدم تا خاتم و آثار و صحیفه‌های آنان در اختیارشان بوده است»<ref>[[علم غیب ائمه (مقاله)|علم غیب ائمه]] {{عم}}، دوفصلنامه مطالعات اهل بیت‌شناسی، ص ۱۰.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۷. حجت الاسلام و المسلمین لقمانی؛

حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[احمد لقمانی|لقمانی]]'''، در مقاله ''«[[شبهه‌زدایی از قیام امام حسین (مقاله)|شبهه‌زدایی از قیام امام حسین]]»'' در این‌باره گفته‌ است:  

::::::«در این مسأله که ویژگی‌های [[علم امام]]{{ع}} چیست، اختلاف نظر وجود دارد. (...) برخی از عالمان معتقدند: [[امام]]{{ع}} علاوه بر علم به احکام شریعت، به تمامی حوادث گذشته، حال و آینده علم دارد؛ مگر اموری که از اختصاصات علم الهی است؛ همانند زمان فرارسیدن قیامت یا اموری که در دایره بدائات قرار می‌گیرد. ناگفته پیداست که [[تفاوت علم غیب خدا و معصوم چیست؟ (پرسش)|تفاوت اصلی علم غیب پیامبر و امام با علم الهی]]، در آن است که علم خداوند، ذاتی است، ولی علم [[پیامبر]]{{صل}} و [[امام]]{{ع}}، ناشی از تعلیم و اعطای الهی است. در مقابل، گروه دیگری چنین باور دارند که: مقتضای ادله بیش از این نیست که امام باید به تمامی احکام دین و مسائل مورد نیاز مردم علم داشته باشد؛ ولی دلیلی بر آگاهی امام از تمامی حوادث گذشته و آینده نداریم»<ref>[http://www.ensani.ir/fa/content/93105/default.aspx شبهه‌زدایی از قیام امام حسین، فصلنامه فرهنگ کوثر، شماره ۵۲، ص۶۶ و ۶۷].</ref>.

{{پاسخ پرسش  

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۹. آقای رنجبر (پژوهشگر وبگاه راسخون)؛

آقای '''[[جواد رنجبر]]''' در مقاله ''«[http://rasekhoon.net/article/show/173509/%DA%A9%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D9%88%D8%B3%D8%B1%DA%86%D8%B4%D9%85%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D8%AA(%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)/ کنکاشی در کیفیت و سرچشمه‌های علم اهل بیت]»'' در این‌باره گفته‌ است:

:::::#'''[[رابطه علم لدنی با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)|تعریف علم لدنّی یا حضوری:]]''' علم لدنّی آن علمی است که انسان بدون واسطه از خداوند دریافت می‌کند. بنابر تعریف [[محمد رضا مظفر|علامه محمد رضا مظفر]]، [[رابطه وراثت از پیامبر یا امام پیشین با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)|علم امام از طریق نبی یا امام قبلش حاصل می‌شود]]؛ و هر گاه مسأله‌ای جدید حادث شود، به وسیله [[رابطه روح یا روح القدس با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)|قوه قُدسیه]] و [[رابطه وحی یا الهام با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)|از طریق الهام]] به دست می‌آورد به این صورت که [[اینکه معصوم هرگاه بخواهد علم به غیب پیدا می‌کند به چه معناست؟ (پرسش)|هر گاه خواست چیزی را بداند اراده می‌کند]]؛ و آن گاه، حقیقت آن را بدون اشتباه و بدون نیاز به ادلّه عقلی و یا تلقینات معلّمی می‌فهمد، با این وصف که [[آیا علم غیب معصوم قابلیت افزایش دارد؟ (پرسش)|علم ایشان قابل ازدیاد می‌باشد]]. بعضی نیز بین [[علم غیب فعلی یا حضوری یا دائمی و احاطی به چه معناست؟ (پرسش)|علم حضوری]] و [[علم غیب شأنى یا استعدادی یا ارادی و اختیاری به چه معناست؟ (پرسش)|ارادی یا اشائی]] تفاوت گذاشته‌اند؛ به این بیان که [[رابطه علم لدنی با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)|علم لدنّی]] یا حضوری را [[علم غیب فعلی یا حضوری یا دائمی و احاطی به چه معناست؟ (پرسش)|علم فعلی]] و یا لفظی و [[علم غیب شأنى یا استعدادی یا ارادی و اختیاری به چه معناست؟ (پرسش)|علم ارادی و اشائی]] را بالقوّه و استعداد معرفی کرده‌اند. پس معلوم شد، این علمی است که خداوند به هر کسی که بخواهد عنایت می‎کند و اکتسابی و برای عموم انسان‌ها نیست؛ و از آنجا که [[امام]] فرد [[برگزیده]] و [[جانشین پیامبر]] است، اگر خداوند بخواهد این نوع علم را در اختیار کسی قرار دهد، مسلّماً او شایسته‌ترین فرد می‌باشد.