تفاوت علم خدا و معصوم چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۸. حجج الاسلام و المسلمین نادم و افتخاری؛

| تصویر = 673639443601.jpg

::::::«[[ائمه]]{{عم}} بین علم خود و علم خداوند تفاوت قائل می‌شوند (...)، در روایات، از دو گونه علم سخن آمده است. طبق دو روایتی که صفار نقل می‌کند، علم خداوند به خاص و عام تقسیم می‌شود. علم عام همان ‌است که به پیامبران و اوصیا و [[امامان]]{{عم}} داده شده است؛ اما علم خاص مختص ذات مقدس الهی است و هیچ مخلوقی از آن آگاهی ندارد. کلینی هم روایات بسیاری در این باره آورده که نشان‌دهندۀ تفاوت علم خداوند با [[علم پیامبر]]{{صل}} و [[امام]]{{ع}} است و به علم عام و خاص خداوند اشاره می‌کند. براساس ‌این روایات، اولاً علم خداوند ذاتی و علم غیر خداوند عرضی است. ثانیاً علم خداوند مطلق و علم غیر او غیر مطلق است»<ref>[[منابع علم امام از نگاه متکلمان قم و بغداد (مقاله)|منابع علم امام از نگاه متکلمان قم و بغداد]]، [[شیعه‌پژوهی (نشریه)|فصلنامه شیعه‌پژوهی]] شماره۲ صفحه ۶۶.</ref>.

{{پایان جمع شدن}}

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۱۰. حجت الاسلام و المسلمین دیاری بیدگلی، آقای قاسمی و خانم نیری؛

| تصویر = 136859.jpg

::::::«قیود و محدودیت‌ها در ناحیه [[علم امام]]{{ع}} مانع از شرک می‌شود. [[علم امام]]{{ع}} یا [[پیامبر]]{{صل}} به دلیل محدودیت‌های بسیار، قابل مقایسه با خداوند نیست؛ به علاوه این علم، در طول علم خداوند و برگرفته از آن است نه در عرض آن، بنابراین مستلزم شرک نیست. به طور خلاصه، فرق بین علم ذاتی مطلق و علم عرضی محدود. هیچ یک از علمای شیعه، هیچ انسانی، حتی [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان]]{{عم}}، را در هیچ صفتی شبیه خدا نمی‌دانند، و اگر اعتقاد به [[علم غیب]] درباره آنها دارند همان مصداق آموختن از صاحب علم است. به تعبیر دیگر، همان‌گونه که همه چیز ما از سوی خدا است، و در تمام شئون هستی خود نیازمند و وابسته به او هستیم، [[علم غیب]] [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان]]{{عم}} نیز از سوی خدا و وابسته به علم او است»<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%BA%DB%8C%D8%A8_%D8%A7%D8%A6%D9%85%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B7%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%88_%D8%B4%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%88%DB%8C_(%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87) بررسی علم غیب ائمه در مکتب کلامی علامه طباطبایی و شاگردان وی]</ref>

{{پایان جمع شدن}}

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۱۲. آقای مهندس حسینی؛

| تصویر = 11439.jpg

::::::«بحث علم خدا با علم دیگران فرق دارد. ذات ما چیزی و علم ما چیزی دیگر است؛ یعنی علم ما از ذات ما جداست. ما در یک سری موارد علم داریم و در یک سری موارد دیگر علم نداریم. علم ما محدود است و بر ذات ما افزوده شده است. حتی [[پیامبر اکرم]]{{صل}} با آن عظمت، به خداوند عرضه داشتند: {{متن قرآن|رَّبِّ زِدْنِي عِلْمًا }}<ref> بر دانش من بیفزای!؛ سوره طه، آیه: ۱۱۴.</ref>. اما این مسائل در مورد خداوند صدق نمی‌کند. حتی شاید بیان این عبارت که "خداوند علم دارد" نادرست باشد، زیرا خدا با آن معنای مستجمع جمیع صفت کمال جدای از علم نیست. علم او بی‌حد و حصر و بی‌نهایت است، بنابراین علم خدا، با ذات او یکی است؛ نه اینکه بر ذات خدا افزوده شده یا چیزی جزء ذات اوست. علم و قدرت خدا، خود خداست؛ ولی چون ذهن ما محدود است، وقتی می‌خواهیم جنت خدا را در ذهنمان ترسیم و تحلیل کنیم، می‌گویم خدا عالم، بصیر، رئوف و لطیف است، اما علم خدا، قدرت خدا و همه صفات الهی مساوی با خود خداست؛ حد و مرزی بین خدا و علم او وجود ندارد<ref>{{عربی|" لَيْسَ‏ بَيْنَ‏ اللَّهِ‏ وَ بَيْنَ‏ عِلْمِهِ‏ حَدٌّ‏"}}؛ شیخ صدوق، توحید، ص ۱۳.</ref>»<ref>[[مقامات اولیاء ج۱ (کتاب)|مقامات اولیاء]]، ص۹.</ref>.

{{پایان جمع شدن}}

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۱۳. آقایان دکتر کرباسی‌زاده و رضایی؛

| تصویر = 11531.jpg

::::::«[[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[ائمه]]{{عم}} همواره از همه امور گذشته و آینده آگاهند و تنها تفاوت آنها با خداوند در این است که علم آنها غیرذاتی و علم خداوند ذاتی است؛ تقریباً همه کسانی که [[علم غیب]] را فعلی می‌دانند، گستره آن را نیز به همه امور عالم می‌کشانند و به عمومیت علم امام باور دارند.البته از لحاظ نظری تلازمی بین این دو نیست <ref>نک: مظفر، تا بی -۷۸. ۷۹.</ref> شیخ [[محمد تقی مسجدشاهی]] معروف به آقانجفی اصفهانی، معتقد است علم [[ائمه]]{{عم}} به همه ممکنات احاطه دارد و این با تنزیه و تقدیس خداوند منافاتی ندارد. تنها تفاوت [[علم ائمه]]{{عم}} با علم خداوند این است که علم پیامبر و ائمه، حصولی، حادث و محتاج به افاضه الهی است در ، حالی که علم خداوند حضوری است<ref>[[محمد تقی مسجدشاهی]]، بی تا ۴۳.</ref><ref>پاورقی: آقا نجفی در ایام تحصیل گاهی با پرسشهای عرفانی، فلسفی و کلامی دشواری مواجه می‌شده که در حل آنها درمانده  می‌شده است. به گفته خودش یک بار به اشاره آقا [[سید علی شوشتری]] به انجام دادن اذکار و اعمالی مأمور می‌شود و پس از گذشت یک اربعین، به صورت عجیبی به خدمت یکی از اولیای الهی می‌رسد و پاسخ پرسش‌های خود را از او دریافت  می‌کند. از جمله این پرسش‌ها، پرسش از علم امام بوده است. وی به نقل از آن مرد الهی می‌گوید: علم امام حصولی است، ولی نسبت جهل در هیچ مرتبه به امام نمی‌توان داد، زیرا خلاق عالم -جل شأنه- علم ماکان و مایکون را به امام تعلیم فرموده است و علم جمیع امور در قوه حافظه امام موجود است و هرگاه بخواهند از قوه حافظه به قوه ذاکره منتقل می‌شود. پس هرگاه بخواهند که بدانند می‌دانند؛ یعنی متذکر علم خود می‌شوند. چنانچه فرموده است «اذا شاءوا أن یعلموا علموا»؛ [[محمد تقی مسجد شاهی]] بی تا ۴۶۴ - ۴۶۵.</ref> وی معتقد است علم پیامبر{{صل}} به صورت [[وحی]] برای او حاصل می‌شود و علم ائمه{{عم}} نیز به تعلیم از طرف پیامبر است<ref>نجفی مسجدشاهی، بی تا ۱۲.</ref>»<ref>[[علم امام در اندیشه علمای معاصر حوزه اصفهان (مقاله)|علم امام در اندیشه علمای معاصر حوزه اصفهان]]، [[نقد و نظر (نشریه)|فصلنامه نقد و نظر]]؛ شماره ۶۹؛ بهار ۱۳۹۲؛ ص ۱۳۲-۱۴۲.</ref>.

{{پایان جمع شدن}}

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۱۹. آقای رنجبر (پژوهشگر وبگاه راسخون)؛

| تصویر = 11969.jpg

::::::«علم پروردگار قدیم و پیش از معلوماتش است؛ دوم این که علم خداوند عین ذاتش است؛ و علت تمام معلومات بوده و سبب موجودیت کل مخلوقات است؛ اما علم امام حادث و بعد از معلوماتش است و عین ذاتش نیست؛ و علت معلومات و موجودات هم نمی‌باشد. همانا حضوری بودن علم نزد امام به معنای انکشاف است؛ یعنی، معلومات نزدش به طور فعلی متجلّی و منکشف است، نه این که، بعداً خواهد دانست»<ref>[http://rasekhoon.net/article/show/173509/%DA%A9%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D9%88%D8%B3%D8%B1%DA%86%D8%B4%D9%85%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D8%AA(%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)/ کنکاشی در کیفیت و سرچشمه‌های علم امام].</ref>.

{{پایان جمع شدن}}