انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

::::::آیت‌‌الله '''[[سید یحیی فاضل همدانی]]'''، در کتاب ''«[[نشانه‌های قائم آل محمد (کتاب)|نشانه‌های قائم آل محمد]]»'' در این‌باره گفته است:

::::::«در [[روایات]] بسیاری برای [[منتظران]] اجر و [[مقام]] والا ذکر نموده‌اند از جمله در دعای [[عرفه]] [[امام]] سجّاد{{ع}} به [[منتظران]] [[درود]] فرستاده است. در روایتی [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: "منتظری که در حال [[انتظار]] بمیرد مانند کسی است که در [[خیمه]] [[قائم]]{{ع}} بوده باشد". یا فرمودند: "خوشا به حال [[شیعیان]] [[قائم]] ما؛ کسانی که [[منتظر]] او در [[عصر غیبت]] او هستند<ref>کمال الدین و تمام النعمه، ۳۵۷، حدیث ۵۴.</ref>. از مجموع [[روایات]] این باب به دست میآید که [[انتظار]] [[دولت حق]] بدین معناست که [[انسان]] باید مشتاق باشد تا در رکاب [[حضرت]]، او را [[یاری]] نماید و به آنچه خواست [[خدا]] و [[امام زمان]]{{ع}} هست گردن نهد، نه اینکه بخواهد به خواست‌های درونی و [[پست]] خود برسد. [[انتظار]] [[دولت حق]] با تمام انتظارها متفاوت است؛ چون [[منتَظَر]] در این [[انتظار]]، مولایمان [[امام زمان]]{{ع}} میباشد که او [[حجت]] [[حق]] و [[واسطه فیض]] و [[هدایت کننده]] [[جامعه]] است. بی‌تردید این [[انتظار]] از شدیدترین، حساس‌ترین و مهمترین انتظارهاست که فقط [[مخلصان]] به آن نائل میشوند و بدون [[پرهیزکاری]] و عمل به دستورهای [[دینی]] امکان‌پذیر نیست. در [[روایات]] بسیاری که به بعض از آنها نیز اشاره شد [[انتظار فرج]] را [[عبادت]] میداند<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲ و ۱۲۵.</ref>. بدین لحاظ بسیاری از علمای بزرگوار ما بحث از قصد قربت و یا عدم قصد قربت در [[انتظار]] را مطرح کرده‌اند»<ref>[[سید یحیی فاضل همدانی|فاضل همدانی، سید یحیی]]، [[نشانه‌های قائم آل محمد (کتاب)|نشانه‌های قائم آل محمد]]، ص ۶۴.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

:::::#از [[حضرت]] [[ابوالحسن]] [[الرضا]]{{ع}} آمده که فرمود: چقدر خوب است [[صبر]] و [[انتظار فرج]]! آیا نشنیده‌ای فرموده خدای - عزوجل - را که: {{متن قرآن|وَارْتَقِبُوا إِنِّي مَعَكُمْ رَقِيبٌ}}<ref>«و شما چشم به راه باشید من نیز با شما چشم به راه خواهم بود» سوره هود، آیه ۹۳.</ref>، {{متن قرآن|فَانْتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِينَ}}<ref>«پس چشم به راه بدارید که من نیز با شما از چشم به راه داشتگانم» سوره اعراف، آیه ۷۱.</ref>. بنابراین بر شما [[باد]] [[صبر]]، به درستی که [[گشایش]] پس از [[ناامیدی]] می‌آید، البته آنان که پیش از شما بودند صبور‌تر از شما بودند<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۶۴۵ باب ۵۵ ح ۵.</ref>.

:::::#در "[[بصائر الدرجات]]" به [[سند]] خود از [[حضرت]] [[امام]] [[ابوعبدالله]] [[صادق]] {{ع}} آورده که فرمود:[[امیرمؤمنان]] {{ع}} به سوی [[صفین]] می‌رفت، تا این که از [[رود]] [[فرات]] عبور کرد و به نزدیکی کوه سرزمین [[صفین]] رسید که هنگام [[نماز]] [[مغرب]] شد، مدتی در [[اندیشه]] فرو رفت، سپس وضو گرفت و [[اذان]] گفت و چون از [[اذان]] گفتن فراغت یافت، کوه شکافته شد و سر و صورتی سپید نمودار گردید و گفت: [[سلام]] بر تو ای [[امیر المؤمنین]] و [[رحمت]] و [[برکات]] [[خداوند]] بر تو [[باد]]. خوش [[آمدی]] ای [[جانشین]] [[پیغمبران]] و پیشوای روسفیدان و عزیزترین چیزی که به [[مردم]]] رسیده! و ای نایل آمده به [[ثواب]] [[صدیقین]]! و ای [[سید]] [[اوصیا]]! [[امیر المؤمنین]] {{ع}} به او فرمود: بر تو نیز [[سلام]] [[باد]]، ای برادرم [[شمعون]]! [[جانشین]] [[عیسی بن مریم]] [[روح القدس]]، حال تو چگونه است؟ گفت: خیر است، خدای بر تو [[رحمت]] آرد. من [[منتظر]] [[حضرت]] [[روح الله]] هستم که از [[آسمان]] فرود آید، پس هیچ کس را نمی‌شناسم که در [[راه خدا]] بیشتر از تو دچار [[بلا]] گشته و فردای [[قیامت]] ثوابش فزون‌تر و مقامش [[برتر]] از تو باشد...<ref>بصائر الدرجات، ۲۸۰ ح ۱۶.</ref>. می‌گویم: جهت [[شاهد]] آوردن این [[حدیث]]، آن است که دلالت دارد بر [[منتظر]] بودن جناب [[شمعون]] نسبت به این [[ظهور]] [[مبارک]] و با میمنت. و البته شباهت یافتن به [[اولیای خدا]] و [[پیروی]] کردن از ایشان چیزی است که نزد [[خداوند]] - عزوجل - [[پسندیده]] است، اضافه بر سایر آنچه در [[فضیلت انتظار]] رسیده است»<ref>[[سید محمد تقی موسوی اصفهانی|موسوی اصفهانی، سید محمد تقی]]، [[تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌ (کتاب)|تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌]]، ص ۷۴-۷۵.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::::[[راوی]] ([[اسماعیل]] صیفی) می‌‌گوید مردی بر [[امام باقر]]{{ع}}  وارد شد که دفتری همراه داشت، [[امام]] به او فرمود این دفتر [[گفت‌وگو]] کننده‌ای است که به پرسش از [[دینی]] برآمده که عمل با آن پذیرفته می‌شود، مرد گفت [[خدا]] رحمتت کند این همان است که می‌خواهم، آنگاه [[امام]] [[ارکان دین]] را بیان فرمود که از جمله آنها [[انتظار]] کشیدن برای [[قائم]] ماست<ref>{{متن حدیث|انْتِظَارُ قَائِمِنَا}}؛ الکافی ۲، ص ۲۲، بحارالانوار، ج ۶۹، ص ۲.</ref>.  

::::::در برخی از [[روایات]]، [[انتظار]] [[عبادت]]<ref>امالی شیخ طوسی، ص۴۰۵، بحار ۵۲، ص ۱۲۲.</ref> در بعضی [[افضل]] [[اعمال]]<ref>کمال الدین، ص ۳۷۷، بحارالانوار، ج۵۱، ص۱۵۶.</ref> و در برخی محبوب‌ترین [[اعمال]]<ref>من لا یحضره الفقیه، ۳۸۲/۴، بحارالانوار ۳۷۶/۷۷.</ref>، و در بعضی [[افضل]] از [[جهاد]] شمرده شده است»<ref>[[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[ انتظار مسئولانه (مقاله)|انتظار مسئولانه]].</ref>.

{{پاسخ پرسش  

:::::#[[فیض بن مختار]] از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] کند که فرمود: هرکس از شما بمیرد، در حالی‏که [[منتظر]] این امر ([[ظهور مهدی]]) باشد، همانند کسی است که با [[امام مهدی|حضرت قائم]] {{ع}} در خیمه‏‌اش بوده باشد. سپس چند لحظه‏‌ای درنگ کرده و آنگاه فرمود: نه، بلکه مانند کسی است که در خدمت آن [[حضرت]] [[شمشیر]] بزند. سپس فرمود: نه به [[خدا]]، همچون کسی است که در رکاب [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} [[شهید]] شده باشد<ref> بحار الانوار، علّامه مجلسی، ج ۵۲، ص ۱۲۶.</ref>

:::::#[[امام علی|امیر المؤمنین]] {{ع}} فرمود: [[منتظر فرج]] باشید و از [[رحمت خدا]] [[ناامید]] نشوید، به درستی که [[بهترین]] عمل نزد [[خداوند]] عزّ و جلّ [[انتظار فرج]] است<ref>  بحار الانوار، علّامه مجلسی، ج ۵۲، ص ۱۲۳</ref>»<ref>[[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی؛علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۲۴۳.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[قنبر علی صمدی]]'''، در کتاب ''«[[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]»'' در این‌باره گفته است:

:::::«در باب [[ارزش]] [[انتظار]]، [[روایات]] فراوانی وارد شده است. در [[تجلیل]] از [[مقام]] [[منتظران]]، همین بس که [[انتظار]] آنان، هم سنگ [[شهادت]] و به [[خون]] طپیدن در [[راه خدا]] یاد شده است: {{عربی|"الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا كَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِي سَبِيلِ اللَّه‏"}}<ref>الخصال، ص ۶۲۶؛ کمال الدین و تمام النعمه، ص۶۴۵؛ شرح الاخبار، ج۳، ص۵۶۰؛ تحف العقول، ص۱۱۵؛ معجم احادیث الامام المهدی {{ع}}، ج۳، ص۷۵.</ref> و نیز [[منتظران]] [[ظهور]] چنان ارجمند خوانده شده‌اند که مردن در حال [[انتظار]] را همانند حضور در رکاب [[مقدس]] [[قائم]]{{ع}} شمرده است: {{عربی|" مَنْ مَاتَ مِنْكُمْ عَلَى هَذَا الْأَمْرِ مُنْتَظِراً لَهُ كَانَ كَمَنْ كَانَ فِي فُسْطَاطِ الْقَائِمِ{{ع}}"}}<ref>المحاسن، ج۱، ص۱۷۳؛ کمال الدین و تمام النعمه، ص۶۴۴؛ بحار الانوار، ج۷۴، ص۱۲۶.</ref> و یا همانند مجاهدانی که در محضر [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} [[شمشیر]] زدن و با [[دشمنان]] پیکار کردند یکسان شمرده شده است: {{عربی|"الْمُنْتَظِرُ الثَّانِيَ عَشَرَ مِنْهُمْ كَالشَّاهِرِ سَيْفَهُ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} يَذُبُّ عَنْهُ "}}<ref>الغیبة، نعمانی، ص۹۲؛ کمال الدین و تمام النعمه، ص ۳۳۵-۶۴۷؛ الصراط المستقیم، ج۲، ص۲۲۸.</ref> و... این گونه توصیفات و امثال آن، همه بیانگر اهمیت مسأله [[انتظار]] [[ظهور]] [[امام عصر]]{{ع}} و ارجمندی [[مقام]] [[منتظران واقعی]] آن [[حضرت]] است»<ref>[[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۲۲ - ۱۲۳.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

:::::*برخی سخنان [[معصومان]]{{عم}} ما در این باره این گونه است: [[امام باقر]]{{ع}} - آنگاه که [[دین]] مورد خشنودی [[خداوند]] را تعریف می‌کند - پس از شمردن اموری می‌فرماید: {{متن حدیث|" ... وَ اَلتَّسْلِيمُ لِأَمْرِنَا وَ اَلْوَرَعُ وَ اَلتَّوَاضُعُ وَ اِنْتِظَارُ قَائِمِنَا ... "}}<ref>... و تسلیم به امر ما، و پرهیزکاری و فروتنی، و انتظار قائم ما...؛ شیخ کلینی، الکافی، ج ۲، ص ۲۳، ح ۱۳ </ref>[[امام صادق]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|" ... عَلَيْكُمْ بِالتَّسْلِيمِ وَ اَلرَّدِّ إِلَيْنَا وَ اِنْتِظَارِ أَمْرِنَا وَ أَمْرِكُمْ وَ فَرَجِنَا وَ فَرَجِكُمْ ... "}}<ref>بر شما باد به تسلیم و رد امور به ما و انتظار امر ما و امر خودتان و فرج ما و فرج خودتان؛کشی، رجال کشی، ص ۱۳۸.</ref> از [[روایات]] [[انتظار]] [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} به دست می‌آید [[انتظار]] [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} نه فقط راه رسیدن به [[جامعه]] [[موعود]] است؛ که خود نیز موضوعیت دارد؛ بدان معنا که اگر کسی در [[انتظار]] [[راستین]] به سر برد، تفاوتی ندارد که به مورد [[انتظار]] خویش دست یابد، یا دست نیابد. در این باره شخصی از [[امام صادق]]{{ع}} پرسید: "چه می‌فرمایید درباره کسی که دارای [[ولایت]] [[پیشوایان]] است و [[انتظار]] [[ظهور]] [[حکومت]] [[حق]] را می‌کشد و در این حال از [[دنیا]] می‌رود؟ [[حضرت]] {{ع}} در پاسخ فرمود: او همانند کسی است که با [[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}} در [[خیمه]] او باشد. سپس کمی [[سکوت]] کرد و فرمود: مانند کسی است که با [[پیامبر خاتم|پیامبر اسلام]]{{صل}} در مبارزاتش همراه بوده است"<ref>{{متن حدیث|" هُوَ بِمَنْزِلَةِ مَنْ كَانَ مَعَ اَلْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ ثُمَّ سَكَتَ هُنَيْئَةً ثُمَّ قَالَ هُوَ كَمَنْ كَانَ مَعَ رَسُولِ اَللَّهِ "}}؛ برقی، محاسن، ج ۱، ص ۱۷۳ و بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵</ref>»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[انتظار و منتظران (مقاله)|انتظار و منتظران]]، ص ۱۸۹-۱۹۳.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۲]]، ص۲۰۴-۲۰۷.</ref>.

::::::«از [[روایات]] [[انتظار ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} به دست می‌‌آید، [[انتظار ظهور]] [[حضرت]] نه فقط راه رسیدن به [[جامعه موعود]] است، بلکه خود نیز موضوعیت دارد. بدان معنا که اگر کسی در [[انتظار راستین]] به سر برد، تفاوتی ندارد که به مورد [[انتظار]] خویش دست یابد، یا دست نیابد<ref>امام صادق{{ع}}: {{متن حدیث| هُوَ بِمَنْزِلَةِ مَنْ كَانَ مَعَ الْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ -ثُمَّ سَكَتَ هُنَيْئَةً- ثُمَّ قَالَ: هُوَ كَمَنْ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ}}؛ احمد بن محمد بن خالد برقی، محاسن، ج ۱، ص ۱۷۳؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[مؤلفه‌­های انتظار توان­مند از نگاه روایات معصومین (مقاله)|مؤلفه‌­های انتظار توان­مند از نگاه روایات معصومین]].</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::::در [[روایت]] دیگر، به نکته دیگری توجه شده و آن اینکه‌: [[انتظار فرج]]، از جانب خدای- عزّ و جلّ- است. [[پیامبر]] {{صل}} می‌فرماید:{{متن حدیث| أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنَ اللَّهِ عز وَ جل}}<ref>همان، ص ۱۲۸.</ref>.

::::::در این دو [[حدیث]]، [[نفس]] [[انتظار]] [[ارزش]] نیست؛ بلکه [[انتظار فرج]] از سوی خدای- عزّ و جل-، از [[بهترین]] [[اعمال امت]] خوانده شده است»<ref>[[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص 7.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

:::::#[[امام صادق]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث| يَا أَبَا بَصِيرٍ طُوبَى لِشِيعَةِ قَائِمِنَا الْمُنْتَظِرِينَ لِظُهُورِهِ فِي غَيْبَتِهِ }}<ref>همان: ۳۳۵.</ref>؛ ای [[ابوبصیر]]، خوشا به حال [[شیعیان]] [[قائم]] ما، کسانی که در [[زمان غیبت]]، [[منتظر ظهور]] اویند.  

:::::#[[امام باقر]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث| وَ اعْلَمُوا أَنَّ الْمُنْتَظِرَ لِهَذَا الْأَمْرِ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ الصَّائِمِ الْقَائِمِ وَ مَنْ أَدْرَكَ قَائِمَنَا فَخَرَجَ مَعَهُ فَقَتَلَ عَدُوَّنَا كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ عِشْرِينَ شَهِيداً وَ مَنْ قُتِلَ مَعَ قَائِمِنَا كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ خَمْسَةٍ وَ عِشْرِينَ شَهِيداً}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول الکافی، باب الکتمان، از ابواب "الایمان و الکفر"، ح ۴.</ref>؛ [[ثواب]] [[منتظر]] این امر مانند کسی است که در حال [[نماز]] و [[روزه]] باشد و کسی که در رکاب [[امام عصر]] [[دشمنی]] را از پای درآورد، [[ثواب]] ۲۰ [[شهید]] را خواهد داشت و کسی که در رکاب [[حضرت]] [[شهید]] شود، اجر ۲۵ [[شهید]] را خواهد داشت»<ref>[[محمد رسول آهنگران|آهنگران، محمد رسول]]، [[بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود (مقاله)|بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود]]، ص ۱۶۸.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::::[[انتظار]] بر دو قسم است: [[تکوینی]] و [[تشریعی]].

::::::[[انتظار]] [[تکوینی]]، بیشتر حالت منفی دارد، اما [[تشریعی]]، پویا و توأم با [[علم]] و عمل است. [[امام سجاد]]{{ع}} در این‌باره می‌فرماید: "[[منتظران ظهور]] او از [[مردم]] هر زمانی برترند، زیرا [[خدای تعالی]] [[عقل]] و [[فهم]] و معرفتی به آنها عطا فرموده است که [[غیبت]] نزد آنان، به منزله مشاهده است و آنان را در آن زمان مانند [[مجاهدان]] پیش روی [[پیامبر خدا]]{{صل}}- که با [[شمشیر]] به [[جهاد]] برخاستند- قرار داده است. آنان [[مخلصان]] [[حقیقی]] و [[شیعیان راستین]] ما و دعوت‌کنندگان به [[دین]] [[خدای تعالی]] در [[نهان]] و آشکارند"<ref>{{متن حدیث|وَ الْمُنْتَظِرِينَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَى ذِكْرُهُ أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَيْبَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَةِ وَ جَعَلَهُمْ فِي ذَلِكَ الزَّمَانِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِينَ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ بِالسَّيْفِ أُولَئِكَ الْمُخْلَصُونَ حَقّاً وَ شِيعَتُنَا صِدْقاً وَ الدُّعَاةُ إِلَى دِينِ اللَّهِ سِرّاً وَ جَهْراً}}؛ علّامه مجلسی، بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳؛ کامل سلیمان، یوم الخلاص، ص ۲۰۳؛ شیخ طبرسی، الاحتجاج، ج ۲، ص ۳۱۷.</ref>»<ref>[[محمد فاکر میبدی|فاکر میبدی، محمد]]، [[زمینه‌سازی ظهور حضرت ولی عصر (مقاله)|زمینه‌سازی ظهور حضرت ولی عصر]]، ص ۱۷۰-۱۷۱.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::::[[منتظران حقیقی]] [[ولی عصر]]{{ع}} از [[فیض]] {{متن قرآن|إِحْدَى الْحُسْنَيَيْنِ}} برخوردارند؛ زیرا یا به [[دیدار]] و [[ادراک]] [[ظهور]] آن [[حضرت]] مفتخر می‌شوند یا به [[منزلت]] کسانی می‌رسند که همراه حضرتش [[جهاد]] کرده باشند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "هر کسی در حال [[انتظار]] [[حضرت]] بمیرد، بسان حاضران در [[خیمه]] آن [[حضرت]]، [[هنگام ظهور]] خواهند بود"<ref>{{متن حدیث|مَنْ مَاتَ مِنْكُمْ عَلَى هَذَا الْأَمْرِ مُنْتَظِراً لَهُ كَانَ كَمَنْ كَانَ فِي فُسْطَاطِ الْقَائِمِ{{ع}}}}؛ بحارالأنوار، ج۵۲، ص۱۲۵.</ref>. [[منتظر]]، از مصادیق [[مؤمنان]] به [[غیبت]] است. [[پیامبر اسلام]]{{صل}} می‌فرماید:{{متن حدیث|طُوبَى لِلْمُقِيمِينَ عَلَى مَحَجَّتِهِمْ أُولَئِكَ وَصَفَهُمُ اللَّهُ فِي كِتَابِهِ فَقَالَ {{متن قرآن|الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ}}<ref>«همان کسانی که "غیب" را باور دارند» سوره بقره، آیه ۳.</ref> وَ قَالَ {{متن قرآن|أُولَئِكَ حِزْبُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}}<ref>«آنان حزب خداوندند، آگاه باشید که بی‌گمان حزب خداوند است که (گرویدگان به آن) رستگارند» سوره مجادله، آیه ۲۲.</ref>}}<ref>بحارالأنوار، ج۵۲، ص۱۴۳.</ref>.

::::::یاد کردنی است، تنها [[انسان‌ها]] نیستند که [[ظهور]] و [[قیام حضرت مهدی]]{{ع}} را [[انتظار]] می‌کشند، بلکه همه موجودات و [[نظام هستی]] در [[انتظار]] برپایی [[حاکمیت]] [[عدل و قسط]] به سر می‌برند؛ زیرا تنها در آن [[جامعه]]، [[نظام آفرینش]] دقیقاً طبق [[خواست الهی]] و دور از هرگونه [[ظلم]] و [[تعدی]]، اداره خواهد شد. گروهی از این [[منتظران]] فرشتگانی‌اند که برای [[یاری]] [[امام حسین]] در [[روز عاشورا]] به [[زمین]] آمدند و [[خداوند]] به آنان [[دستور]] داد تا هنگام [[قیام حضرت مهدی]]{{ع}} بمانند و آن [[حضرت]] را [[یاری]] کنند. [[امام صادق]]{{ع}} این [[انتظار]] را این‌گونه بیان فرموده است: "و آنان نزد [[قبر]] او پریشان و گردآلود تا [[روز رستاخیز]] گریانند و ایشان در [[انتظار]] [[خروج قائم]] به سر می‌برند"<ref>{{متن حدیث|فَهُمْ عِنْدَ قَبْرِهِ شُعْثٌ غُبْرٌ يَبْكُونَهُ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَ هُمْ يَنْتَظِرُونَ خُرُوجَ الْقَائِمِ{{ع}}}}الغیبة، ص۳۱۰.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۲۴۵-۲۴۷.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

:::::*«"[[فرج]]" به‌معنای [[گشایش]] و آسودگی از [[اندوه]] است و در اصطلاح به [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} می‌گویند؛ چون حضرتش، گره از کار فروبسته [[جهان]] و جهانیان می‌گشاید. در باب [[انتظار فرج]] و [[فضیلت]] آن [[احادیث]] بسیاری آمده است. نیز در باب [[دعا کردن]] برای [[تعجیل در فرج]] [[حضرت مهدی]] {{ع}}. [[امام زمان]] {{ع}} در توقیعی که خطاب به "اسحق بن [[یعقوب]]" صادر شده فرموده است که [[فرج]] شما، بسیار [[دعا کردن]] برای [[تعجیل فرج]] است<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۴۸۳؛ غیبة طوسی، ص ۱۷۶.</ref>. [[ابو بصیر]] می‌گوید: به [[امام صادق]] {{ع}} عرض کردم: فدایت شوم، [[فرج]] شما کی فرامی‌رسد؟ فرمود: گویی که تو از [[فرج]]، جنبه دنیوی آن را می‌خواهی؛ خیر، هرکس که در خط‍‌ [[ولایت]] باشد، همان [[انتظار فرج]]، برای او [[فرج]] است<ref>بحار الانوار، ج ۴۷، ص ۶۰-ج ۵۱، ص ۱۵۶.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۳۵.</ref>.

:::::*«در [[روایات]]، [[ارزش]] و [[فضیلت]] بسیاری برای "[[انتظار]]" شمرده شده است که برخی از آنها را می‌آوریم. [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} [[برترین]] [[عبادت]] را [[انتظار فرج]] می‌داند<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۱، ص ۲۸۷.</ref>. و در جای دیگری می‌فرماید: [[برترین]] [[جهاد]] [[امت]] من [[انتظار فرج]] است<ref>بحار الانوار، ج ۷۴، ص ۱۴۳.</ref>. [[حضرت علی]] {{ع}} نیز فرمود: [[منتظر فرج]] باشید و از [[رحمت]] [[خداوند]] [[ناامید]] نشوید. به درستی که خوشایندترین اعمال نزد [[خداوند]]، [[انتظار فرج]] است<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} نیز فرمود: [[منتظر]] امر ما، به سان آن است که در [[راه خدا]] به [[خون]] خود غلتیده باشد<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۶۴۵.</ref>. در روایتی [[علامه مجلسی|مرحوم مجلسی]] از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] می‌کند: هرکس که بمیرد در حالی که [[منتظر]] این امر باشد، همانند کسی است که با [[حضرت قائم]] {{ع}} در خیمه‌اش بوده باشد. پس [[حضرت]] چند لحظه‌ای درنگ کرده، آن‌گاه فرمود: نه، بلکه مانند کسی است که در خدمت آن [[حضرت]] [[شمشیر]] بزند. سپس فرمود: نه، به [[خدا]] همچون کسی است که در پیشگاه [[رسول خدا]] {{صل}} [[شهید]] شده باشد<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶.</ref>. و نیز در [[روایت]] دیگری می‌فرماید: بدانید کسی که [[منتظر ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} باشد، [[پاداش]] کسی را دارد که شب‌ها را برای انجام [[عبادت]] بیدار، و روزها روزه‌دار باشد<ref>کافی، ج ۲، ص ۲۲۲.</ref>. و در ضمن [[حدیث]] مفصلی آمده است که آن [[حضرت]] فرمود: هرکس [[منتظر]] امر ما باشد و بر [[ترس]] و آزاری که از [[دشمنان]] ما می‌بیند [[صبر]] کند، فردای [[قیامت]] با ما خواهد بود<ref>کافی، ج ۱، ص ۳۷۲.</ref>. پس [[انتظار]]، [[آدمی]] را [[متعهد]] می‌سازد که برای تحقق [[هدف‌های اسلامی]] و آرمان‌های انسانی، بدون هیچ‌گونه ضعف و [[یأس]]، [[تلاش]] کند و به سوی مقاصد متعالی [[اسلام]] گام بردارد و پیوسته مقاوم و استوار، به [[وظایف]] دینی و اسلامی خود عمل نماید. از همین جهت است که "[[انتظار]]" در [[روایات]]، [[عبادت]] شمرده شده و از [[بهترین]] و با ارزش‌ترین اعمال به شمار آمده است»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۴۳.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::::با توجه به آنچه گفته شد، به رمز برشمردن [[فضایل]] بی‌شمار برای [[منتظران]] پی می‌بریم و درمی‌یابیم که چرا از نظر [[اسلام]]، [[انسان]] [[منتظر]] از چنین [[مقام]] و مرتبه بلندی برخوردار است»<ref>[[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[چشم به راه (کتاب)|چشم به راه]]، ص۵۱-۵۵.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::::آقای '''[[معصوم علی قنبری]]'''، در مقاله ''«[[بررسی مسأله انتظار ادله فوائد و نقش آن‌ (مقاله)|بررسی مسأله انتظار ادله فوائد و نقش آن‌]]»'' در این‌باره گفته است:

::::::«در [[کمال الدین]] از [[حضرت صادق]] {{ع}} [[روایت]] شده که فرمودند: هر یک از شما با [[ایمان]] و در حال [[انتظار]] بمیرد مانند کسی است که در [[خیمه]] [[حضرت قائم]] و در [[خدمت]] آن جناب است. و در [[روایت]] دیگری از [[رسول اکرم]] {{صل}} که فرموده‌اند: {{متن حدیث|أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ}}<ref>کمال الدین، ج ۱، ص ۲۸۷.</ref>؛ [[امیرالمؤمنین]] در این زمینه می‌فرمایند: {{متن حدیث|انْتَظَرُوا الْفَرَجَ وَ لا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ فَإِنَّ أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَجِ}}<ref>خصال، ج ۲، ص ۶۱۶.</ref>. [[منتظر فرج]] و [[گشایش]] باشید و از [[رحمت الهی]] نومید مشوید چه محبوب‌ترین [[اعمال]] نزد [[خدای تعالی]]، [[انتظار فرج]] است، هنگامی‌که [[بنده]] با [[ایمان]] بر آن مداومت ورزد»<ref>[[معصوم علی قنبری|قنبری، معصوم علی]]، [[بررسی مسأله انتظار ادله فوائد و نقش آن‌ (مقاله)|بررسی مسأله انتظار ادله فوائد و نقش آن‌]]، ص 87-88.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

| پاسخ = آقای دکتر '''[[اصغر طهماسبی بلداجی]]''' و [[فاطمه مرادی]]، در مقاله ''«[[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]]»'' در این‌باره گفته است:

::::::«درباره [[فضیلت انتظار]] [[روایات]] فراوانی وجود دارد و یک [[منتظر]] باید به خود ببالد که [[منتظر]] [[آخرین حجت خدا]] بر [[زمین]] است و از طرف دیگر [[برترین]] نوع [[عبادت]] را به خود اختصاص داده است. [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} می‌فرماید: "[[برترین]] [[عبادات]] [[انتظار فرج]] است"<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۷.</ref>. در جای دیگر می‌فرماید: "[[برترین]] [[جهاد]] [[امت]] من در [[انتظار فرج]] است"<ref>بحارالأنوار، ج ۷۴، ص ۱۴۳.</ref>. شخصی از [[امام علی|امیرالمؤمنین علی]]{{ع}} پرسید: محبوب‌ترین کار نزد [[خدا]] چیست؟ آن [[حضرت]] در پاسخ فرمود: "[[انتظار فرج حضرت مهدی]]{{ع}} [[بهترین]] [[عبادت]] است"<ref>بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵ - ۱۲۲.</ref>. نکته مهم که اینجا باید به آن اشاره کنیم این است که مراد از [[انتظار]] در این [[روایات]] همان [[انتظار سازنده]] و حرکتآفرین است که از آن به [[انتظار مثبت]] تعبیر می‌شود»<ref>[[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]]''' و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]].</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::::[[شیخ صدوق]]، از [[حضرت رضا]]{{ع}} [[روایت]] کرده که [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: برترینِ [[اعمال]] [[امّت]] من، [[انتظار فرج]] از [[خداوند]] عزّ و جلّ است<ref>کمال الدین، ج۲، باب ۵۵، حدیث ۳، ص۶۴۴. {{متن حدیث|أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}.</ref>.  

::::::[[شیخ صدوق]] [[روایت]] کرده که [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرمود: [[منتظر]] امر ما، مانند کسی است که در [[راه خدا]]، در [[خون]] خود غلطیده باشد<ref>کمال الدین، ج۲، باب ۵۵، حدیث ۶، ص۶۴۵. {{متن حدیث|الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا كَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ}}.</ref>»<ref>[[عبدالحسین طالعی|طالعی، عبدالحسین]]، [[ره‌توشه منتظران (کتاب)|ره‌توشه منتظران]]، ص ۲۴-۲۶.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::::[[انتظار فرج]] آن [[قدر]] ارزشمند و گران‌بهاست که هشتمین [[خورشید]] [[آسمان]] [[ولایت]] آقا [[علی بن موسی الرضا]]{{ع}} با دیده تعجّب و تحسین از آن یاد می‌کند و می‌فرماید: "وه! چه نیکوست [[صبر]] و [[انتظار فرج]]"<ref>{{متن حدیث|مَا أَحْسَنَ الصَّبْرَ وَ انْتِظَارَ الْفَرَجِ}}؛ روزگار رهایی، ج ۱، ح ۴۳۷.</ref>.  

::::::[[حضرت]] [[جوادالائمه]]{{ع}} نیز [[فرج]] را ثمره [[انتظار]] معرفی و می‌فرمایند: "[[برترین عمل]] [[شیعیان]] ما [[انتظار فرج]] است هر کس این امر را بداند و بشناسد [[خداوند]] با همین [[انتظار]] برای او [[فرج]] عطا می‌فرماید"<ref>{{متن حدیث|أَفْضَلُ أَعْمَالِ شِيعَتِنَا انْتِظَارُ الْفَرَجِ مَنْ عَرَفَ هَذَا الْأَمْرَ فَقَدْ فُرِّجَ عَنْهُ بِانْتِظَارِه...}}؛ روزگار رهایی، ج ۱، ح ۴۴۲، به نقل از غیبت نعمانی، ص ۱۸۰.</ref>»<ref>[[علی هراتیان|هراتیان، علی]]، [[انتظار فریضه‌ای فراموش‌شده (کتاب)|انتظار فریضه‌ای فراموش‌شده]].</ref>.

{{پاسخ پرسش  

:::::#[[امام صادق]]، از پدرانش{{عم}} [[نقل]] می‌کند که فرمودند: "[[منتظر]] امر ([[حکومت]]) ما بسان آن است که در [[راه خدا]] در [[خون]] غلتیده باشد"<ref>کمال الدین، ۶۴۵/۲.</ref>.

::::::و در این باره همین بس که [[حضرت]] [[سید الساجدین]]{{ع}} در دعای [[عرفه]] بر [[منتظران]] [[درود]] فرستاده و برای آنان [[دعا]] کرده است»<ref>[[آیین انتظار (کتاب)|آیین انتظار]]، ص 198-199.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::::'''[[پژوهشگران مرکز تحقیقات اسلامی]]'''، در  کتاب ''«[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]»'' در این‌باره گفته‌اند:

:::::::«در [[روایات اسلامی]] آمده است که [[انتظار]] برای [[فرج]] از بهترینِ [[اعمال]] [[مسلمانان]] است و نزد [[خدای متعال]] از والاترین [[عبادات]] شمرده می‌شود و محبوب‌ترین [[اعمال]] نزد [[خدای متعال]] است<ref>بحارالانوار، ۵۲/ ۱۲۵- ۱۲۲.</ref>. برخی بر آن رفته‌اند که "[[انتظار فرج]]" در این [[روایات]] به معنای [[انتظار]] [[گشایش]] است. در این صورت نیز می‌توان گفت که یکی از مصادیق [[گشایش]]، [[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} و برپایی [[حکومت عدل جهانی]] است<ref>ر.ک: مهدی انقلابی بزرگ‌، ۱۰۱.</ref>. اما [[روایات]] فراوانی در دست‌اند که به صراحت، [[انتظار ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} را ستوده‌اند و از [[فضایل]] منتظِران سخن گفته‌اند. در روایتی آمده است که از [[امام صادق]]{{ع}} درباره [[فضیلت]] کسی می‌پرسند که دارای [[ولایت]] [[امامان]] است و به حال [[انتظار حضرت مهدی]]{{ع}} از [[دنیا]] می‌رود. [[حضرت]] پاسخ می‌دهد: "او همانند کسی است که با [[حضرت مهدی]] در یک [[خیمه]] همنشین است". آن گاه می‌فرماید: "او همانند کسی است که در رکاب [[پیامبر]]{{صل}} جنگیده است"<ref>بحارالانوار، ۵۲/ ۱۲۵.</ref>. این مضمون در [[روایات]] فراوانی دیده می‌شود. این [[روایات]] [[پاداش]] فراوانی برای [[منتظران]] برشمرده‌اند و یکی از [[وظایف]] مهم [[دینی]] در [[عصر غیبت]] را [[انتظار]] دانسته‌اند. پاداش‌ها برای منتظرانی است که صادقانه در [[انتظار]] اویند و هر [[قدر]] شرایط [[انتظار]] در [[منتظران]] بیشتر شود و [[آمادگی]] آنان فزونی یابد، بر [[پاداش]] نیز افزوده می‌گردد»<ref>[[پژوهشگران مرکز تحقیقات اسلامی]]، [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 136.</ref>.

{{پرسمان انتظار فرج}}