نواب چهارگانه امام مهدی چه کسانی بودند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۱. آیت الله امینی؛

| تصویر = 173589.jpg

:::::: «در عدد [[نواب]] [[اختلاف]] است. [[سید]] بن طاوس در کتاب "[[ربیع]] الشیعه" [[اسامی]] آنان را بدین قرار ذکر کرده: [[ابو هاشم]] [[داود]] بن القاسم، [[محمد بن علی بن بلال]]، [[عثمان بن سعید]]، [[محمد بن عثمان]]، [[عمر]] الاهوازی، [[احمد بن اسحاق]]، [[ابو محمد]] الوجنای، [[ابراهیم بن مهزیار]]، [[محمد]] بن ابراهیم‌<ref>رجال بوعلی ط سال «۱۱۰۲»، ص ۳۱۲.</ref>.

::::::[[شیخ طوسی]] [[وکلا]] را بدین [[اسامی]] معرفی نموده است: از [[بغداد]]، عمری و پسرش و [[حاجز]] و [[بلالی]] و [[عطار]]، از [[کوفه]]، [[عاصمی]]. از [[اهواز]]، [[محمد بن ابراهیم بن مهزیار]]. از [[قم]]، [[احمد بن اسحاق]]. از [[همدان]]، [[محمد بن صالح]]. از [[ری]]، شامی و [[اسدی]]. از [[آذربایجان]]، [[قاسم بن العلاء]]. از [[نیشابور]]، [[محمد بن شاذان‌]]<ref>رجال مامقانی ط نجف سال ۱۳۵۲، ج ۱، ص ۲۰۰ و اثبات الهداة، ج ۷، ص ۲۹۴.</ref>

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۲. حجت الاسلام و المسلمین موسوی‌نسب؛

| تصویر = 13681056.jpg

:::::: «[[حضرت]] [[امام مهدی|ولی عصر]]{{ع}} در دوران [[غیبت]] صغرای خود چهار سفیر و [[نایب]] داشتند که به زندگانی هر چهار نفر اشاره کوتاهی می‌نماییم.

::::::۱. '''[[نایب اول]]: [[ابو عمرو عثمان بن سعید عمری]]:''' او انسانی مورد [[اعتماد]] همگان و به عنوان [[وکیل]] خاص [[امام هادی]]{{ع}} و بعد از [[شهادت]] [[امام هادی]]{{ع}} [[وکیل]] خاص [[امام عسکری]]{{ع}} مطرح بوده است<ref>منتهى المقال و المهدى، ص ۱۸۱؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۴۵.</ref>. او در روایاتی از طرف [[امام هادی]]{{ع}} و [[امام عسکری]]{{ع}} مورد تأیید و [[تمجید]] قرار گرفته است. [[امام هادی]] درباره او می‌فرمایند: [[عثمان بن سعید]] مورد [[اطمینان]] من و [[امین]] من است و آنچه به شما بگوید از [[ناحیه]] من می‌گوید<ref>اعیان الشیعه، ج ۴، بخش ۳، ص ۱۶.</ref>. [[احمد بن اسحاق]] می‌گوید بعد از [[شهادت]] [[امام هادی]] نزد [[امام عسکری]]{{ع}} رفتم، فرمودند: [[عثمان بن سعید]] [[امین]] من است و [[وکیل]] من است و فرزندش [[وکیل]] فرزندم [[امام مهدی|مهدی]] است<ref>مجلسى، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۴۴.</ref>. [[نقل]] شده است در [[مجلسی]] که [[عثمان بن سعید عمری]] همراه [[چهل]] تن از [[شیعیان]] [[امام عسکری]]{{ع}} بودند [[حضرت]] [[فرزند]] خود [[امام مهدی|مهدی]] را به او نشان داد، و بر [[امامت]] و [[غیبت]] او تصریح کرد و درباره [[وکالت]] او فرمود هر آنچه [[عثمان بن سعید]] می‌گوید قبول کنید<ref>مجلسى، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۴۶، ح ۱.</ref>. [[عثمان بن سعید]] بعد از [[شهادت]] [[امام عسکری]]{{ع}} به تصریح آن [[حضرت]] و [[نصّ]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} هنگام ورود [[قمی‌ها]] به [[سامرا]] به عنوان سفیر اوّل آن [[حضرت]] [[منصوب]] گردید و از آن موقع به انجام [[وظایف]] می‌پرداخت تا آنکه وقت وفاتش فرا رسید، فرزندش [[ابو جعفر]] [[محمد بن عثمان]] متولّی تجهیز او شد و در جانب غربی [[بغداد]] به [[خاک]] سپرده شد<ref>مجلسى، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۵۰، ح ۳.</ref>.

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۳. حجت الاسلام و المسلمین زهادت؛

| تصویر = Pic259.jpg

:::::: «در دوره [[غیبت صغرا]]، رابطۀ [[شیعیان]] با [[امام]] [[غائب]] به کلی قطع نشد؛ بلکه آن [[حضرت]]، چهار نفر از بزرگان و [[خواص]] [[شیعه]] را که همگی از [[عالمان]] و [[پارسایان]] بودند، [[نایب خاص]] خود قرار داد<ref>این چهار نفر را وکلای خاص، نواب اربعه و نیز سفرای اربعه می‌خوانند.</ref>.

::::::'''۱. [[نایب اول]]، [[عثمان بن سعید عمری]]''': او نخستین [[نایب]] [[امام مهدی]]{{ع}} است که به زیّات و سمّان (= روغن فروش) معروف بوده؛ زیرا فعالیت‌های [[سیاسی]] – مذهبی خود را در پوشش این کار انجام می‌داد<ref>الغیبه طوسی، ص ۲۱۴؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۴۴.</ref> [[عثمان بن سعید]] از [[جوانی]] خدمت‌گذار چند [[امام]] بود. وی [[وکیل]] [[امام هادی]]{{ع}} و در ده سال آخر [[امامت]] آن [[حضرت]]، [[رهبر]] [[سازمان وکالت]]<ref>رجال طوسی، ص ۵۲۶.</ref> و [[رئیس]] وکلای [[امام عسکری]]{{ع}} بود. وجوهات [[پیروان]] [[امام عسکری]]{{ع}} به او تحویل می‌شد<ref>تاریخ سیاسی امام دوازدهم، ص ۱۴۹.</ref> و سپس [[وکیل]] ویژه و [[نائب خاص]] [[امام مهدی]]{{ع}} شد.

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۴. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛

| تصویر = 136863.JPG

:::::: «در مدت [[غیبت صغرا]]، چهار سفیر یا [[نایب]] خاصّ، [[نامه‌ها]] و [[توقیعات]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} را به [[مردم]] می‌رساندند و خود به [[زیارت]] ایشان نایل می‌شدند. این سفیران یا [[نواب چهارگانه]]، به ترتیب عبارتاند از:

::::#'''[[عثمان بن سعید عمری|ابو عمرو عثمان بن سعید عمری]]:''' نام وی "[[عثمان بن سعید]]"، کنیه‌اش "ابو عمرو" و لقبش "العمری"، "سمّان"، "[[اسدی]]" و "[[عسکری]]" می‌باشد. [[علت]] ملقب شدن او به "سمّان" این بود که به [[تجارت]] روغن می‌پرداخت تا این کار، [[مسؤولیت]] اصلی او را بپوشاند و از شرّ [[حکومت]] حفظش نماید<ref>ر. ک: سید محمّد صدر، تاریخ الغیبة الصغری، ص ۳۵۴.</ref> [[شیعه]]، [[اموال]] و [[نامه‌ها]] را به ایشان می‌رساندند و وی آنها را در پوست گوسفند و امثال آن- که به عنوان ظرف روغن به کار می‌برد- مینهاد تا کسی به آنها پی [[نبرد]]. آنگاه آنها را به سوی [[امام]]{{ع}} می‌فرستاد<ref>سید محمّد صدر، تاریخ الغیبة الصغری، ص ۳۵۳، ح ۳۱۴.</ref>. وی از [[یاران]]، [[اصحاب]] و [[شاگردان]] مورد [[وثوق]] [[امام دهم]] و [[امام یازدهم]] بود. او مردی [[جلیل]] القدر و مورد [[اطمینان]] بود که از یازده سالگی در محضر [[امام هادی]]{{ع}} به [[خدمتگزاری]] و کسب [[فقه]] و [[حدیث]] و [[آموزه‌های اسلامی]] اشتغال داشت و [[شاگرد]] [[تربیت یافته]] در زیر سایه [[ولایت]] و [[امامت]] بود. شاید یکی از ادله‌ای که ایشان در محضر دو [[امام]] پیش از [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} قرار گرفته بود، برای این بود که دیگر کسی در [[شأن]] و [[عظمت]] او [[تردید]] نداشته و به راحتی [[نیابت]] او از طرف [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} را بپذیرد. از [[احمد بن اسحاق]] [[نقل]] شده است: "از [[امام هادی|حضرت هادی]]{{ع}} سؤال کردم: با چه کسی معامله کنیم؟ و از چه کسی مطلب را بگیریم؟ و گفته چه کسی را بپذیریم؟ [[امام]] فرمود: "عمری مورد [[اعتماد]] من است؛ آنچه را از من به تو برساند قطعا از من می‌رساند و آنچه را از قول من برای تو گوید، قطعا از من می‌گوید. سخن وی را گوش کرده [[اطاعت]] نما؛ زیرا او مورد [[اعتماد]] و [[امین]] است"<ref>شیخ کلینی، کافی، ج ۱، ص ۳۲۰؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۵۴، ح ۳۱۵.</ref> وی پس از سپری شدن [[عمر]] شریفش، به [[دستور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}، فرزندش [[محمد بن عثمان]] را پس از خود به عنوان [[نایب]] خاصّ [[منصوب]] کرد. البته پیش از این، [[فرزند]] [[عثمان بن سعید]] از سوی [[امام عسکری]]{{ع}} به عنوان فردی مورد [[وثوق]] برای فرزندش [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} معین شده بود<ref>ر. ک: شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۵۶.</ref>.

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۵. حجت الاسلام و المسلمین رجالی تهرانی؛

| تصویر = 1368299.jpg

:::::: «اوضاع پر اختناق و عدم [[پذیرش مردم]] سبب شد که [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} از نظرها پنهان شود، و طبیعی است که [[امام]] در زمان [[غیبت صغری]] [[مردم]] را به حال خود وا نگذارد، لذا در این زمان به وسیله چهار سفیر مخصوص خود، با [[مسلمانان]] در حال تماس بود، و بسیاری از نیازمندی‌های [[مردم]] را از طریق [[نمایندگان]] خود، برطرف می‏‌‏نمود. مشخّصات آن سفیران و [[نایبان]] بدین شرح و قرار است:

::::#[[عثمان بن سعید عمری]]: وی به [[قبیله]] بنی عمرو بن عامر منسوب بوده است و از یازده سالگی افتخار خدمت‌گزاری به [[خاندان رسالت]] را داشته و از [[اصحاب]] [[امام هادی]] و [[امام عسکری|حضرت عسکری]]{{ع}} به شمار می‏‌‏رفت. او که [[وکیل]] مخصوص [[امام عسکری]]{{ع}} بود آنچنان مورد [[وثوق]] و [[اطمینان]] آن [[حضرت]] بود که درباره وی و فرزندش [[محمد بن عثمان]] فرمود: عمری و [[فرزند]] او مورد [[وثوق]] من هستند، هرچه از من به شما [[نقل]] کنند، حقیقتی است که از من شنیده‏‌اند و [[نقل]] می‏‌‏نمایند؛ هردو نفر آنها، مورد [[اعتماد]] من هستند، به سخنان ایشان گوش فرا دهید و دستوراتشان را [[اجرا]] کنید<ref> سفینة البحار، محدّث قمی، ج ۲، ص ۱۵۸.</ref> [[عثمان بن سعید]]، از معدود افرادی بود که در شرایط خاصّ آن زمان، از طرف [[امام عسکری]]{{ع}} اجازه داشت که [[حضرت مهدی|امام مهدی]]{{ع}} را در خانه حضرتش به‏ طور مکرّر [[زیارت]] کند. وی در سال ۳۰۰ هجری قمری [[وفات]] یافت.

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۶. حجت الاسلام و المسلمین حسنی؛

| تصویر = 151974.jpg

:::::: «یکی از حلقه‌های اصلی سلسله مباحث داستان [[تاریخی]] [[اندیشه]] [[مهدی موعود]]{{ع}} و [[مصلح کل]]، مسئله [[نیابت امام مهدی|نیابت]] است که بخش عمده‌ای از [[اندیشه]] [[مهدویت]] در طول زمان را به خود اختصاص داده است، به‌ویژه اینکه [[امام]]{{ع}} در یک حالت برزخی یعنی چیزی بین حضور و [[غیبت]] به سر می‌بردند. جدا از این، عده‌ای مریض [[دل]] از این [[موقعیت]] برای رسیدن به اهداف مادی خود استفاده می‌کردند و گاهی این سوءاستفاده برای به دست آوردن [[مال]] و [[اموال]] و گاهی برای کسب [[جایگاه]] [[اجتماعی]] به‌ویژه در قالب [[تظاهر]] به [[نیابت امام مهدی|نیابت امام]]{{ع}} بوده است. [[غیبت صغرا]] بنابر قول مشهور، از سال ۲۶۰ ه.ق تا ۳۲۹ ه.ق بود. یعنی حدود هفتاد سال به طول انجامیده است. این دوره با وقایع [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] بسیاری همراه بود که باعث شد نگاه‌ها متوجه [[نماینده]] [[اهل بیت]]{{عم}} شده و همانند گذشته و در زمان [[امامان]] دیگر که [[یاران]] و [[پیروان]] [[امامان]] به آنها مراجعه می‌کردند، با مراجعه به ایشان از سرچشمه‌های زلال [[دانش]] ایشان سیراب گردند.

::::::از آنجا که [[امام هادی]] و [[امام حسن عسکری]]{{ع}} [[سیاست]] پرده‌نشینی در پیش گرفتند و با [[مردم]] به وسیله واسطه‌هایی ارتباط داشتند، به همین [[دلیل]] آن دو [[امام]]{{ع}} برای دوره پس از خود [[زمینه‌سازی]] می‌کردند؛ دوره زمانی که پرده‌نشینی اصل می‌شد و [[دیدار]] حضوری به صورت یک استثنا درمی‌آمد. در پیش گرفتن این [[سیاست]] باعث می‌شد تا [[یاران]] و [[پیروان]] [[امامت]] از طولانی بودن راه و کمی شمار [[یاران]] به [[هراس]] نیفتند، جدا از این، [[غیبت کبرا]]ی [[امام]]{{ع}} مقدمه‌چینی و [[زمینه‌سازی]] اساسی‌تری مانند [[غیبت صغرا]] را می‌طلبید. در این مرحله [[امام]] ۴ تن از معتمدان و [[خواص]] خود را به ترتیب در فواصل زمانی مختلف به‌عنوان [[نماینده]] خود [[انتخاب]] کرد و آنها عبارتند از:

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۷. حجت الاسلام و المسلمین رحیمی؛

| تصویر = 151864.jpg

:::::: « چهار نفر بودند:

#[[عثمان بن سعید]]؛ حدود ۲۰ سال [[نیابت امام مهدی|نیابت آن حضرت]] را عهده‌دار بود.  

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۸. حجت الاسلام و المسلمین رضوی؛

| تصویر = 11773.jpg

:::::: «بعد از آغاز [[غیبت صغرا]]، [[امام مهدی]]{{ع}} افرادی [[امین]] و مورد [[اعتماد]] را با نام و نشانی خاص که بین [[شیعیان]] شناخته شده بودند، به عنوان [[نایب]] خویش در بین [[مردم]]، [[انتخاب]] کردند. این افراد، واسطه آن [[حضرت]] و [[شیعیان]] بودند و یکی بعد از دیگری، عهده‌دار [[منصب نیابت]] شدند.

::::::'''عمده‌ترین [[وظایف]] این افراد عبارت بود از:'''

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۹. آقای هدایتی فخرداود؛

| تصویر = 151982.jpg

:::::: «درباره [[نیابت خاص]] [[حضرت ولی عصر]]{{ع}}، باید یادآور شد که آن [[حضرت]] به [[فرمان]] [[الهی]] در دوران [[غیبت صغرا]]، نایبانی خاص داشت و هر کدام به [[تکالیف]] [[نیابت]] خود عمل کردند. در [[حقیقت]] آنان را باید اسوه‌های [[نیابت مهدوی]] خواند؛ زیرا [[خدمت]] خویش را با [[علم]] و [[تقوا]] و [[اخلاص]] در عمل به هم آمیختند و [[ایمان]] [[مردم]] را پاس داشتند. در اینجا یادکردی از آن [[عالمان]] ربانی خواهیم داشت.

:::::#[[عثمان بن سعید]]. او از دست‌پروردگان و [[یاران]] [[امام هادی]] و [[امام عسکری]]{{عم}} بود.

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۱۱. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛

| تصویر = 1368303.jpg

:::::: «به [[وکیلان]] خاص، [[نواب اربعه]] هم اطلاق می‌شود. در تمام مدت [[غیبت صغرا]] این چهار نفر میان [[امام زمان]]{{ع}} و [[مردم]] واسطه بودند و در واقع [[سفیران چهارگانه]] [[امام زمان]]{{ع}} در [[غیبت صغرا]] بودند که عبارت‌اند از:

:::::#[[ابو عمرو عثمان بن سعید عمروی]]؛