پرش به محتوا

انتظار راستین به چه معناست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

انتظار راستین به چه معناست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۱:۰۱

۳۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۴ دسامبر ۲۰۲۱
جز
جایگزینی متن - '\. \:\:\:\:\:\:(.*)\s' به '. $1 '
دیداریویکی‌متن
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-}} {{پاسخ پرسش +}} {{پاسخ پرسش ))
جز (جایگزینی متن - '\. \:\:\:\:\:\:(.*)\s' به '. $1 ')
خط ۶۲: خط ۶۲:
::::::«[[انتظار راستین]] که آمیخته با آمادگی‌هایی می‌باشد که این خود درجاتی دارد. همانند نیروهای [[نظامی]] که وقتی به آنها [[آماده‌باش]] می‌دهند گاه در [[آماده‌باش]] ۵۰%، و گاه در [[آماده‌باش]] ۷۰%، و گاه در [[آماده‌باش]] کامل ۱۰۰%، به سر می‌برند. برخی از [[منتظرین]] [[آمادگی]] ناقصی دارند، برخی دیگر [[آمادگی]] نسبتاً کاملی دارند و گروهی نیز [[آمادگی]] ۱۰۰% و کامل دارند. کدام یک از این [[منتظرین]] مشمول أحبُّ الاعمال هستند؟ بدون [[شک]] کسانی که [[آمادگی]] کامل دارند به این [[مقام]] رفیع و بلند نائل می‌شوند؛ نه هر کسی که مدّعی [[انتظار]] باشد. مگر می‌شود ما [[منتظر]] میهمانی بس [[عزیز]] و عالیقدر باشیم و عمری را در [[انتظار]] مَقدم او به سر بریم، ولی حتّی ابتدایی‌ترین اسباب و وسایل [[پذیرایی]] را فراهم نکرده باشیم؟ اگر چنین شخصی مدّعی [[انتظار]] باشد، در حالی که هیچ [[آمادگی]] ندارد، [[مردم]] در [[عقل]] او [[شک]] می‌کنند»<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[صد و ده سرمشق از سخنان حضرت علی (کتاب)|صد و ده سرمشق از سخنان حضرت علی]]، ج۱، ص۹۵.</ref>.
::::::«[[انتظار راستین]] که آمیخته با آمادگی‌هایی می‌باشد که این خود درجاتی دارد. همانند نیروهای [[نظامی]] که وقتی به آنها [[آماده‌باش]] می‌دهند گاه در [[آماده‌باش]] ۵۰%، و گاه در [[آماده‌باش]] ۷۰%، و گاه در [[آماده‌باش]] کامل ۱۰۰%، به سر می‌برند. برخی از [[منتظرین]] [[آمادگی]] ناقصی دارند، برخی دیگر [[آمادگی]] نسبتاً کاملی دارند و گروهی نیز [[آمادگی]] ۱۰۰% و کامل دارند. کدام یک از این [[منتظرین]] مشمول أحبُّ الاعمال هستند؟ بدون [[شک]] کسانی که [[آمادگی]] کامل دارند به این [[مقام]] رفیع و بلند نائل می‌شوند؛ نه هر کسی که مدّعی [[انتظار]] باشد. مگر می‌شود ما [[منتظر]] میهمانی بس [[عزیز]] و عالیقدر باشیم و عمری را در [[انتظار]] مَقدم او به سر بریم، ولی حتّی ابتدایی‌ترین اسباب و وسایل [[پذیرایی]] را فراهم نکرده باشیم؟ اگر چنین شخصی مدّعی [[انتظار]] باشد، در حالی که هیچ [[آمادگی]] ندارد، [[مردم]] در [[عقل]] او [[شک]] می‌کنند»<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[صد و ده سرمشق از سخنان حضرت علی (کتاب)|صد و ده سرمشق از سخنان حضرت علی]]، ج۱، ص۹۵.</ref>.
:::::*«این اشتباه است که اگر کسی [[خیال]] کند همه [[کارها]] با [[اعجاز]] و [[دعا]] انجام می‌‌شود؛ بلکه از اسباب ظاهری و آدمهای لایق و [[شایسته]] نیز [[کمک]] گرفته می‌‌شود<ref>گفتار معصومین{{ع}}، ج ۱، ص۲۰۴</ref>. [[یار]] آن [[حضرت]] بودن [[خودسازی]] می‌‌خواهد و باید نیروی [[علم]]، [[ایمان]] و [[ایثار]] را در خود زنده کنیم تا آن [[لیاقت]] حاصل شود. در [[روایات]] آمده است [[انتظار]]، بزرگ ترین [[عبادت]] است {{متن حدیث|أفْضَلُ العِبادَهِ انْتِظارُ الفَرَجِ}}<ref> بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵</ref>. بدین جهت است که بزرگ ترین اثر [[تربیتی]] را در شخص [[منتظر]] دارد، شخصی که [[انتظار امام زمان]]{{ع}} را می‌‌کشد، سعی می‌‌کند خود را به آن [[حضرت]] نزدیک کرده و [[اعمال]] و رفتارش را درست کند؛ [[حسادت]]، [[کینه]]، [[نفاق]] و کارهای خلاف را از خود دور کرده و خود را به [[فضایل]] [[اخلاقی]] آراسته کند<ref>گفتار معصومین{{ع}}، ج ۱، ص۲۰۴</ref>. تأمل در این [[روایت]] [[نورانی]]، [[ضرورت]] [[خودسازی فردی]] را در اصل [[انتظار]] نمایان می‌‌سازد چرا که [[منتظر واقعی]] برای چنان برنامه مهمّی هرگز نمی‌تواند نقش تماشاچی را داشته باشد؛ باید حتماً در صف [[منتظران واقعی]] قرار گیرد<ref>تفسیر نمونه، ج ۷، ص۳۸۴.</ref>.
:::::*«این اشتباه است که اگر کسی [[خیال]] کند همه [[کارها]] با [[اعجاز]] و [[دعا]] انجام می‌‌شود؛ بلکه از اسباب ظاهری و آدمهای لایق و [[شایسته]] نیز [[کمک]] گرفته می‌‌شود<ref>گفتار معصومین{{ع}}، ج ۱، ص۲۰۴</ref>. [[یار]] آن [[حضرت]] بودن [[خودسازی]] می‌‌خواهد و باید نیروی [[علم]]، [[ایمان]] و [[ایثار]] را در خود زنده کنیم تا آن [[لیاقت]] حاصل شود. در [[روایات]] آمده است [[انتظار]]، بزرگ ترین [[عبادت]] است {{متن حدیث|أفْضَلُ العِبادَهِ انْتِظارُ الفَرَجِ}}<ref> بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵</ref>. بدین جهت است که بزرگ ترین اثر [[تربیتی]] را در شخص [[منتظر]] دارد، شخصی که [[انتظار امام زمان]]{{ع}} را می‌‌کشد، سعی می‌‌کند خود را به آن [[حضرت]] نزدیک کرده و [[اعمال]] و رفتارش را درست کند؛ [[حسادت]]، [[کینه]]، [[نفاق]] و کارهای خلاف را از خود دور کرده و خود را به [[فضایل]] [[اخلاقی]] آراسته کند<ref>گفتار معصومین{{ع}}، ج ۱، ص۲۰۴</ref>. تأمل در این [[روایت]] [[نورانی]]، [[ضرورت]] [[خودسازی فردی]] را در اصل [[انتظار]] نمایان می‌‌سازد چرا که [[منتظر واقعی]] برای چنان برنامه مهمّی هرگز نمی‌تواند نقش تماشاچی را داشته باشد؛ باید حتماً در صف [[منتظران واقعی]] قرار گیرد<ref>تفسیر نمونه، ج ۷، ص۳۸۴.</ref>.
::::::[[ایمان]] به نتایج و [[عاقبت]] این تحوّل هرگز به او اجازه نمی‌دهد که در صف [[مخالفان]] باشد و قرار گرفتن در صف موافقان نیز محتاج به داشتن اعمالی [[پاک]] و روحی [[پاک]] تر، برخورداری از [[شهامت]] و [[آگاهی]] کافی است<ref>همان.</ref>. من اگر [[ناپاک]] و آلوده ام چگونه می‌‌توانم [[منتظر]] تحوّل و انقلابی باشم که شعله اوّلش دامان مرا می‌‌گیرد<ref>پیدایش مذاهب، ص۱۱۸.</ref>. من اگر [[ظالم]] و ستمگرم چگونه ممکن است در [[انتظار]] کسی بنشینم که طعمه شمشیرش [[خون]] [[ستمگران]] است و من اگر [[فاسد]] و نادرستم چگونه می‌‌توانم در [[انتظار]] [[نظامی]] که افراد [[فاسد]] و نادرست در آن هیچ گونه نقشی ندارند، بلکه مطرود و منفور خواهند بود، روزشماری کنم<ref> تفسیر نمونه، ج ۷، ص۳۸۴.</ref>. آیا این [[انتظار]] برای تصفیه [[روح]] و [[فکر]] و شستشوی جسم و [[جان]] من از لوث آلودگیها کافی نیست<ref>همان</ref>. همچنین [[منتظران راستین]] در عین حال، [[وظیفه]] دارند که علاوه بر [[اصلاح]] خویش، در [[اصلاح]] دیگران نیز بکوشند؛ زیرا برنامه [[عظیم]] و سنگینی که انتظارش را می‌‌کشند یک برنامه فردی نیست؛ برنامه ای است که تمام عناصر تحوّل باید در آن شرکت جوید؛ باید کار به صورت دست جمعی و همگانی باشد؛ کوشش‌ها و تلاش‌ها باید هماهنگ گردد و عمق و وسعت این هماهنگی باید به [[عظمت]] همان برنامه [[انقلاب جهانی]] باشد که [[انتظار]] آن را دارند<ref>همان، ص۳۸۶</ref>.
 
::::::در یک میدان وسیع [[مبارزه]] دست‌جمعی هیچ فردی نمی‌تواند از حال دیگران غافل بماند؛ بلکه موظّف است هر نقطه ضعفی را در هرکجا ببیند [[اصلاح]] کند؛ و هر موضع آسیب پذیری را ترمیم نماید؛ و هر قسمت ضعیف و [[ناتوانی]] را تقویت کند؛ زیرا بدون شرکت فعّالانه و هماهنگ تمام مبارزین، پیاده کردن چنان برنامه ای امکان پذیر نیست<ref>همان.</ref>. بنابراین [[منتظران واقعی]] علاوه بر این که به [[اصلاح]] خویش می‌‌کوشند، [[وظیفه]] خود می‌‌دانند که دیگران را نیز [[اصلاح]] کنند<ref>حکومت جهانی مهدی، ص۱۰۲.</ref>. این است اثر سازنده دیگر برای [[انتظار]] [[قیام]] یک [[مصلح جهانی]]! و این است بالاترین درجۀ [[عبادت]] که برای [[منتظران راستین]] شمرده شده است.
[[ایمان]] به نتایج و [[عاقبت]] این تحوّل هرگز به او اجازه نمی‌دهد که در صف [[مخالفان]] باشد و قرار گرفتن در صف موافقان نیز محتاج به داشتن اعمالی [[پاک]] و روحی [[پاک]] تر، برخورداری از [[شهامت]] و [[آگاهی]] کافی است<ref>همان.</ref>. من اگر [[ناپاک]] و آلوده ام چگونه می‌‌توانم [[منتظر]] تحوّل و انقلابی باشم که شعله اوّلش دامان مرا می‌‌گیرد<ref>پیدایش مذاهب، ص۱۱۸.</ref>. من اگر [[ظالم]] و ستمگرم چگونه ممکن است در [[انتظار]] کسی بنشینم که طعمه شمشیرش [[خون]] [[ستمگران]] است و من اگر [[فاسد]] و نادرستم چگونه می‌‌توانم در [[انتظار]] [[نظامی]] که افراد [[فاسد]] و نادرست در آن هیچ گونه نقشی ندارند، بلکه مطرود و منفور خواهند بود، روزشماری کنم<ref> تفسیر نمونه، ج ۷، ص۳۸۴.</ref>. آیا این [[انتظار]] برای تصفیه [[روح]] و [[فکر]] و شستشوی جسم و [[جان]] من از لوث آلودگیها کافی نیست<ref>همان</ref>. همچنین [[منتظران راستین]] در عین حال، [[وظیفه]] دارند که علاوه بر [[اصلاح]] خویش، در [[اصلاح]] دیگران نیز بکوشند؛ زیرا برنامه [[عظیم]] و سنگینی که انتظارش را می‌‌کشند یک برنامه فردی نیست؛ برنامه ای است که تمام عناصر تحوّل باید در آن شرکت جوید؛ باید کار به صورت دست جمعی و همگانی باشد؛ کوشش‌ها و تلاش‌ها باید هماهنگ گردد و عمق و وسعت این هماهنگی باید به [[عظمت]] همان برنامه [[انقلاب جهانی]] باشد که [[انتظار]] آن را دارند<ref>همان، ص۳۸۶</ref>.
::::::تحقّق این [[انقلاب جهانی]] بدون یک [[ایمان]] مستحکم، که هر گونه [[ضعف]] و زبونی و [[ناتوانی]] را دور سازند و بدون [[اعمال]] صالحی که‌ راه را برای [[اصلاح]] [[جهان]] بگشاید، امکان‌پذیر نیست و آنها که در [[انتظار]] چنین برنامه‌ای هستند، هم باید سطح [[آگاهی]] و [[ایمان]] خود را بالا ببرند و هم در [[اصلاح]] خویش و [[اعمال]] خود بکوشند. تنها چنین کسانی هستند که می‌توانند نوید [[زندگی]] در [[حکومت]] او به خود دهند، نه آنها که با [[ظلم و ستم]] [[همکاری]] دارند! و نه آنها که از [[ایمان]] و [[عمل صالح]] بیگانه‌اند! نه افراد ترسو و زبونی که بر اثر [[ضعف ایمان]] از همه چیز حتّی از سایه خود می‌ترسند! و نه افراد [[سست]] و بی‌حال و بیکاره‌ای که دست روی دست گذارده و در برابر [[مفاسد]] محیط [[زندگی]] و [[جامعه]] شان [[سکوت]] [[اختیار]] کرده و کمترین تلاشی در راه [[مبارزه]] با [[فساد]] ندارند. آری [[انتظار راستین]] این است»<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[حکومت جهانی مهدی (کتاب)|حکومت جهانی مهدی]]، ص۱۰۰-۱۰۲، ۱۰۵، ۱۰۶.</ref>.
 
در یک میدان وسیع [[مبارزه]] دست‌جمعی هیچ فردی نمی‌تواند از حال دیگران غافل بماند؛ بلکه موظّف است هر نقطه ضعفی را در هرکجا ببیند [[اصلاح]] کند؛ و هر موضع آسیب پذیری را ترمیم نماید؛ و هر قسمت ضعیف و [[ناتوانی]] را تقویت کند؛ زیرا بدون شرکت فعّالانه و هماهنگ تمام مبارزین، پیاده کردن چنان برنامه ای امکان پذیر نیست<ref>همان.</ref>. بنابراین [[منتظران واقعی]] علاوه بر این که به [[اصلاح]] خویش می‌‌کوشند، [[وظیفه]] خود می‌‌دانند که دیگران را نیز [[اصلاح]] کنند<ref>حکومت جهانی مهدی، ص۱۰۲.</ref>. این است اثر سازنده دیگر برای [[انتظار]] [[قیام]] یک [[مصلح جهانی]]! و این است بالاترین درجۀ [[عبادت]] که برای [[منتظران راستین]] شمرده شده است.
 
تحقّق این [[انقلاب جهانی]] بدون یک [[ایمان]] مستحکم، که هر گونه [[ضعف]] و زبونی و [[ناتوانی]] را دور سازند و بدون [[اعمال]] صالحی که‌ راه را برای [[اصلاح]] [[جهان]] بگشاید، امکان‌پذیر نیست و آنها که در [[انتظار]] چنین برنامه‌ای هستند، هم باید سطح [[آگاهی]] و [[ایمان]] خود را بالا ببرند و هم در [[اصلاح]] خویش و [[اعمال]] خود بکوشند. تنها چنین کسانی هستند که می‌توانند نوید [[زندگی]] در [[حکومت]] او به خود دهند، نه آنها که با [[ظلم و ستم]] [[همکاری]] دارند! و نه آنها که از [[ایمان]] و [[عمل صالح]] بیگانه‌اند! نه افراد ترسو و زبونی که بر اثر [[ضعف ایمان]] از همه چیز حتّی از سایه خود می‌ترسند! و نه افراد [[سست]] و بی‌حال و بیکاره‌ای که دست روی دست گذارده و در برابر [[مفاسد]] محیط [[زندگی]] و [[جامعه]] شان [[سکوت]] [[اختیار]] کرده و کمترین تلاشی در راه [[مبارزه]] با [[فساد]] ندارند. آری [[انتظار راستین]] این است»<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[حکومت جهانی مهدی (کتاب)|حکومت جهانی مهدی]]، ص۱۰۰-۱۰۲، ۱۰۵، ۱۰۶.</ref>.
}}
}}
{{پاسخ پرسش  
{{پاسخ پرسش  
خط ۷۲: خط ۷۵:
| پاسخ = آیت‌‌الله '''[[عبدالله جوادی آملی]]'''، در کتاب ''«[[امام مهدی موجود موعود (کتاب)|امام مهدی موجود موعود]]»'' در این‌باره گفته است:
| پاسخ = آیت‌‌الله '''[[عبدالله جوادی آملی]]'''، در کتاب ''«[[امام مهدی موجود موعود (کتاب)|امام مهدی موجود موعود]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«در تبیین معنی [[حقیقی]] [[انتظار]] [[روایات]] متعددی هست از آن جمله روایتی است که [[ابوبصیر]] از [[حضرت صادق]] {{ع}} چنین [[نقل]] می‌‌کند: {{متن حدیث|لَيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً}}<ref>الغیبه، نعمانی، ص۳۲۰؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۶۶</ref>. براین اساس آن که بخواهد به واقع [[منتظر]] وجود [[مبارک]] آن [[حضرت]] باشد لازم است خویشتن را مهیا سازد اگرچه با آماده کردن یک تیر باشد. تأمل در این [[روایت]] [[شریف]] می‌‌فهماند که [[انسان]] تا مرد میدان [[جهاد]] و [[مبارزه]] نشود نمی‌تواند خویشتن را در زمره [[منتظران راستین]] آن [[حضرت]] بداند و این همان معنای بلندی است که در [[ادعیه]] [[نورانی]] شب‌های [[ماه مبارک رمضان]] به آن اشاره گردیده است: {{متن حدیث|وَ قَتْلًا فِي سَبِيلِكَ مَعَ وَلِيِّك فَوَفِّقْ لَنَا}}<ref>الغیبه، نعمانی، ص۳۲۰؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۶۶</ref>. آنکه خویش را خواهان [[ظهور]] [[حضرت ولی عصر]]{{ع}} می‌‌داند و [[امید]] [[اصلاح]] امور را از آن [[حضرت]] دارد اما خود اهل [[جهاد]] نیست سخن به گزاف گفته و در [[حقیقت]] نه [[منتظر]] که منزوی از ایشان است زیرا در [[انتظار]] [[گشایش]] رایگان دشواری‌ها به دست [[امام عصر]]{{ع}} است و می‌‌خواهد که در این مسیر دچار هیچ رنجی و متحمل هیچ هزینه ای نگردد در حالی که [[انتظار حقیقی]] [[ظهور]] آن [[حضرت]] به معنی [[آماده‌سازی]] عده و عده در تمامی زمینه‌ها از جمله مسائل [[نظامی]] و [[جهاد]] در راه خداست (...) معنای عمیق [[انتظار]] موجود [[موعود]] در [[مکتب اهل بیت]] {{ع}} از سویی [[اقتدا به سنت]] [[امامان]] [[هدایت]] {{ع}} و از سوی دیگر مسلح بودن یا مسلح شدن به [[سلاح]] [[علم]] و [[ایمان]] برای [[مجاهده]] در راه خداست.
::::::«در تبیین معنی [[حقیقی]] [[انتظار]] [[روایات]] متعددی هست از آن جمله روایتی است که [[ابوبصیر]] از [[حضرت صادق]] {{ع}} چنین [[نقل]] می‌‌کند: {{متن حدیث|لَيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً}}<ref>الغیبه، نعمانی، ص۳۲۰؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۶۶</ref>. براین اساس آن که بخواهد به واقع [[منتظر]] وجود [[مبارک]] آن [[حضرت]] باشد لازم است خویشتن را مهیا سازد اگرچه با آماده کردن یک تیر باشد. تأمل در این [[روایت]] [[شریف]] می‌‌فهماند که [[انسان]] تا مرد میدان [[جهاد]] و [[مبارزه]] نشود نمی‌تواند خویشتن را در زمره [[منتظران راستین]] آن [[حضرت]] بداند و این همان معنای بلندی است که در [[ادعیه]] [[نورانی]] شب‌های [[ماه مبارک رمضان]] به آن اشاره گردیده است: {{متن حدیث|وَ قَتْلًا فِي سَبِيلِكَ مَعَ وَلِيِّك فَوَفِّقْ لَنَا}}<ref>الغیبه، نعمانی، ص۳۲۰؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۶۶</ref>. آنکه خویش را خواهان [[ظهور]] [[حضرت ولی عصر]]{{ع}} می‌‌داند و [[امید]] [[اصلاح]] امور را از آن [[حضرت]] دارد اما خود اهل [[جهاد]] نیست سخن به گزاف گفته و در [[حقیقت]] نه [[منتظر]] که منزوی از ایشان است زیرا در [[انتظار]] [[گشایش]] رایگان دشواری‌ها به دست [[امام عصر]]{{ع}} است و می‌‌خواهد که در این مسیر دچار هیچ رنجی و متحمل هیچ هزینه ای نگردد در حالی که [[انتظار حقیقی]] [[ظهور]] آن [[حضرت]] به معنی [[آماده‌سازی]] عده و عده در تمامی زمینه‌ها از جمله مسائل [[نظامی]] و [[جهاد]] در راه خداست (...) معنای عمیق [[انتظار]] موجود [[موعود]] در [[مکتب اهل بیت]] {{ع}} از سویی [[اقتدا به سنت]] [[امامان]] [[هدایت]] {{ع}} و از سوی دیگر مسلح بودن یا مسلح شدن به [[سلاح]] [[علم]] و [[ایمان]] برای [[مجاهده]] در راه خداست.
::::::این [[عبادت]] والا عرصه‌های گوناگونی دارد که در هریک عنصر [[انتظار]] تجلی خاصی دارد و به شیوه ای متفاوت مطرح می‌‌گردد: عرصه [[فرهنگ]] از اساسی ترین عرصه‌هایی است که در [[زمینه سازی]] طلوع [[شمس]] [[مهدوی]]{{ع}} موثر است از این رو دریافت [[فهم]] صحیح [[انتظار]] در این عرصه سهم اساسی در تصحیح [[فرهنگ انتظار]] دارد. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً حَبَسَ نَفْسَهُ عَلَیْنَا رَحِمَ اَللَّهُ عَبْداً أَحْيَا أَمْرَنَا}}<ref>المحاسن، ج۱، ص۲۷۸؛ کمال الدین، ج۲، ص۶۴۴؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۶.</ref>. این سخن [[نورانی]] نمود روشنی از جلوه [[انتظار حقیقی]] در عرصه [[فرهنگ]] را به نمایش می‌‌گذارد چرا که [[انسان]] [[منتظر]] در این عرصه می‌‌باید خویش را در محدوده [[اوامر الهی]] بگذارد و از قلمرو دستورهای [[قرآن]] وعترت [[تجاوز]] نکند. تلاش [[منتظران راستین]] [[حضرت]] [[بقیه الله]]{{ع}} در این عرصه می‌‌باید بر آن معطوف شود که [[معارف]] و مآثر [[قرآن و عترت]] {{ع}} را [[احیا]] و منتشر سازند. [[حقیقت انتظار]] در این عرصه آن است که [[منتظر]] [[معتقد]] و عارف به [[حضرت]] [[ولی الله]] اعظم{{ع}} براساس معرفتش امر آنان را [[احیا]] می‌‌کند و خویشتن را در محدوده [[اوامر]] ایشان منحصر می‌‌سازد تا [[فیض الهی]] از باطنش ریشه بگیرد و در ظاهرش تجلی کند»<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[امام مهدی موجود موعود (کتاب)|امام مهدی موجود موعود]]، ص۱۶۵-۱۶۷.</ref>.
 
این [[عبادت]] والا عرصه‌های گوناگونی دارد که در هریک عنصر [[انتظار]] تجلی خاصی دارد و به شیوه ای متفاوت مطرح می‌‌گردد: عرصه [[فرهنگ]] از اساسی ترین عرصه‌هایی است که در [[زمینه سازی]] طلوع [[شمس]] [[مهدوی]]{{ع}} موثر است از این رو دریافت [[فهم]] صحیح [[انتظار]] در این عرصه سهم اساسی در تصحیح [[فرهنگ انتظار]] دارد. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً حَبَسَ نَفْسَهُ عَلَیْنَا رَحِمَ اَللَّهُ عَبْداً أَحْيَا أَمْرَنَا}}<ref>المحاسن، ج۱، ص۲۷۸؛ کمال الدین، ج۲، ص۶۴۴؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۶.</ref>. این سخن [[نورانی]] نمود روشنی از جلوه [[انتظار حقیقی]] در عرصه [[فرهنگ]] را به نمایش می‌‌گذارد چرا که [[انسان]] [[منتظر]] در این عرصه می‌‌باید خویش را در محدوده [[اوامر الهی]] بگذارد و از قلمرو دستورهای [[قرآن]] وعترت [[تجاوز]] نکند. تلاش [[منتظران راستین]] [[حضرت]] [[بقیه الله]]{{ع}} در این عرصه می‌‌باید بر آن معطوف شود که [[معارف]] و مآثر [[قرآن و عترت]] {{ع}} را [[احیا]] و منتشر سازند. [[حقیقت انتظار]] در این عرصه آن است که [[منتظر]] [[معتقد]] و عارف به [[حضرت]] [[ولی الله]] اعظم{{ع}} براساس معرفتش امر آنان را [[احیا]] می‌‌کند و خویشتن را در محدوده [[اوامر]] ایشان منحصر می‌‌سازد تا [[فیض الهی]] از باطنش ریشه بگیرد و در ظاهرش تجلی کند»<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[امام مهدی موجود موعود (کتاب)|امام مهدی موجود موعود]]، ص۱۶۵-۱۶۷.</ref>.
}}
}}
{{پاسخ پرسش  
{{پاسخ پرسش  
خط ۸۸: خط ۹۲:
::::::«مرحوم [[محمد حسین مظفر]] در گفتاری کوتاه و جامع، [[انتظار راستین]] را این‌گونه [[تفسیر]] کرده است: "معنای [[انتظار ظهور]] [[مصلح]] [[حقیقی]] و [[نجات‌بخش]] [[الهی]]، [[حضرت مهدی]]{{ع}} این نیست که [[مسلمانان]] در [[وظایف دینی]] خود دست روی دست گذاشته و در آنچه بر آنان [[واجب]] است، مانند [[یاری]] [[حق]]، زنده کردن [[قوانین]] و دستورهای [[دینی]]، [[جهاد]] و [[امر به معروف و نهی از منکر]] فروگذاری کنند و به این [[امید]] که [[قائم آل محمد]]{{ع}} بیاید و [[کارها]] را در دست کند از آنها دست بردارند. هر [[مسلمان]] موظف است که خود را به انجام دستورهای [[اسلام]] [[مکلف]] بداند، برای شناسایی [[دین]] از راه صحیح از هیچ کوششی فروگذاری نکند و به [[قدر]] [[توانایی]] خود از [[امر به معروف و نهی از منکر]] دست نکشد، همچنان که [[پیامبر بزرگوار اسلام]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|كُلُّكُمْ رَاعٍ وَ كُلُّكُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ}}<ref>مسلم بن حجاج قشیری، صحیح مسلم، ج ۳، ص ۲۰؛ محمد بن اسماعیل بخاری، صحیح بخاری، ج ۲، ص ۱۸؛ بحارالانوار، ج ۷۲، ص ۳۸.</ref>. همه شما [[رهبر]] یکدیگر و در راه [[اصلاح]] هم [[مسئول]] هستید. بر این اساس، یک [[مسلمان]] نمی‌تواند به سبب [[انتظار]] به [[ظهور مهدی]] [[مصلح]] از [[وظایف]] [[مسلم]] و قطعی خود دست بکشد یا کوتاه بیاید، چه، [[انتظار]] به [[ظهور]] نه اسقاط [[تکلیف]] می‌کند و نه به تأخیر انداختن عمل را مجاز می‌کند و [[سستی]] در [[وظایف]] [[دین]] و [[بی‌تفاوتی]] به آن به هیچ وجه جایز نیست"<ref>محمد رضا مظفر، عقاید الامامیه، ترجمه علی‌رضا مسجد جامعی، ص ۱۱۸.</ref>.  
::::::«مرحوم [[محمد حسین مظفر]] در گفتاری کوتاه و جامع، [[انتظار راستین]] را این‌گونه [[تفسیر]] کرده است: "معنای [[انتظار ظهور]] [[مصلح]] [[حقیقی]] و [[نجات‌بخش]] [[الهی]]، [[حضرت مهدی]]{{ع}} این نیست که [[مسلمانان]] در [[وظایف دینی]] خود دست روی دست گذاشته و در آنچه بر آنان [[واجب]] است، مانند [[یاری]] [[حق]]، زنده کردن [[قوانین]] و دستورهای [[دینی]]، [[جهاد]] و [[امر به معروف و نهی از منکر]] فروگذاری کنند و به این [[امید]] که [[قائم آل محمد]]{{ع}} بیاید و [[کارها]] را در دست کند از آنها دست بردارند. هر [[مسلمان]] موظف است که خود را به انجام دستورهای [[اسلام]] [[مکلف]] بداند، برای شناسایی [[دین]] از راه صحیح از هیچ کوششی فروگذاری نکند و به [[قدر]] [[توانایی]] خود از [[امر به معروف و نهی از منکر]] دست نکشد، همچنان که [[پیامبر بزرگوار اسلام]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|كُلُّكُمْ رَاعٍ وَ كُلُّكُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ}}<ref>مسلم بن حجاج قشیری، صحیح مسلم، ج ۳، ص ۲۰؛ محمد بن اسماعیل بخاری، صحیح بخاری، ج ۲، ص ۱۸؛ بحارالانوار، ج ۷۲، ص ۳۸.</ref>. همه شما [[رهبر]] یکدیگر و در راه [[اصلاح]] هم [[مسئول]] هستید. بر این اساس، یک [[مسلمان]] نمی‌تواند به سبب [[انتظار]] به [[ظهور مهدی]] [[مصلح]] از [[وظایف]] [[مسلم]] و قطعی خود دست بکشد یا کوتاه بیاید، چه، [[انتظار]] به [[ظهور]] نه اسقاط [[تکلیف]] می‌کند و نه به تأخیر انداختن عمل را مجاز می‌کند و [[سستی]] در [[وظایف]] [[دین]] و [[بی‌تفاوتی]] به آن به هیچ وجه جایز نیست"<ref>محمد رضا مظفر، عقاید الامامیه، ترجمه علی‌رضا مسجد جامعی، ص ۱۱۸.</ref>.  
::::::با توجه به این امور، به صراحت می‌‌توان گفت که از [[بهترین]] رازهای نهفته بقای [[تشیع]]، همین [[روح]] انتظاری است که کالبد [[شیعه]] را آکنده ساخته و پیوسته او را به تلاش، کوشش، جنبش و جوشش وامی‌‌دارد.
::::::با توجه به این امور، به صراحت می‌‌توان گفت که از [[بهترین]] رازهای نهفته بقای [[تشیع]]، همین [[روح]] انتظاری است که کالبد [[شیعه]] را آکنده ساخته و پیوسته او را به تلاش، کوشش، جنبش و جوشش وامی‌‌دارد.
::::::با توجه به مطالب بالا به روشنی می‌توان این نوع [[انتظار]] را همان [[انتظار]] فعال و [[توانمند]] دانست <ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[مؤلفه‌­های انتظار توان­مند از نگاه روایات معصومین (مقاله)|مؤلفه‌­های انتظار توان­مند از نگاه روایات معصومین]].</ref>.
 
با توجه به مطالب بالا به روشنی می‌توان این نوع [[انتظار]] را همان [[انتظار]] فعال و [[توانمند]] دانست <ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[مؤلفه‌­های انتظار توان­مند از نگاه روایات معصومین (مقاله)|مؤلفه‌­های انتظار توان­مند از نگاه روایات معصومین]].</ref>.
}}
}}
{{پاسخ پرسش  
{{پاسخ پرسش  
خط ۱۱۰: خط ۱۱۵:
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[روح‌الله شاکری زواردهی]]''' و '''[[علی خانی]]'''، در مقاله ''«[[بازپژوهی ارتباط انتظار فرج با اصل قرآنی حرمت یأس از روح‌الله (مقاله)|بازپژوهی ارتباط انتظار فرج با اصل قرآنی حرمت یأس از روح‌الله]]»'' در این‌باره گفته‌اند:
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[روح‌الله شاکری زواردهی]]''' و '''[[علی خانی]]'''، در مقاله ''«[[بازپژوهی ارتباط انتظار فرج با اصل قرآنی حرمت یأس از روح‌الله (مقاله)|بازپژوهی ارتباط انتظار فرج با اصل قرآنی حرمت یأس از روح‌الله]]»'' در این‌باره گفته‌اند:
::::::«در [[انتظار]] راستین‌، سخن از [[مبارزه]] و [[جهاد]] است نه سکون و [[قعود]] و صرفاً دست به [[دعا]] بلند کردن. این همان معنای بلندی است که [[امام]] [[معصوم]]{{ع}} بدان اشاره و در بیان [[وظیفه]] [[شیعیان]] در [[عصر غیبت]] می‌فرماید: {{متن حدیث|عَلَيْكُمْ بِالدُّعَاءِ وَ انْتِظَارِ الْفَرَجِ }}<ref>ابن طاووس، علی بن موسی‌، مهج الدعوات، ص۳۳۲.</ref>، [[همراهی]] امر به "[[دعا]]" با "[[انتظار فرج]]" گویای آن است که [[منتظر راستین]] [[ظهور]]، همواره در تلاش و تکاپوست تا علاوه بر [[خودسازی]] و توجه به [[تکالیف فردی]]، به [[رسالت]] [[اجتماعی]] خود در [[مبارزه]] با [[ظلم و ستم]] نیز عامل باشد. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} می‌فرماید: "کسی که [[منتظر]] امر [[فرج]] ما باشد، مانند کسی است که در [[راه خدا]] در [[خون]] خود غلت زند (و به [[شهادت]] برسد)"<ref>{{متن حدیث|الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا كَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ}}؛ معجم أحادیث الإمام المهدی{{ع}}، ص۳.</ref>.
::::::«در [[انتظار]] راستین‌، سخن از [[مبارزه]] و [[جهاد]] است نه سکون و [[قعود]] و صرفاً دست به [[دعا]] بلند کردن. این همان معنای بلندی است که [[امام]] [[معصوم]]{{ع}} بدان اشاره و در بیان [[وظیفه]] [[شیعیان]] در [[عصر غیبت]] می‌فرماید: {{متن حدیث|عَلَيْكُمْ بِالدُّعَاءِ وَ انْتِظَارِ الْفَرَجِ }}<ref>ابن طاووس، علی بن موسی‌، مهج الدعوات، ص۳۳۲.</ref>، [[همراهی]] امر به "[[دعا]]" با "[[انتظار فرج]]" گویای آن است که [[منتظر راستین]] [[ظهور]]، همواره در تلاش و تکاپوست تا علاوه بر [[خودسازی]] و توجه به [[تکالیف فردی]]، به [[رسالت]] [[اجتماعی]] خود در [[مبارزه]] با [[ظلم و ستم]] نیز عامل باشد. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} می‌فرماید: "کسی که [[منتظر]] امر [[فرج]] ما باشد، مانند کسی است که در [[راه خدا]] در [[خون]] خود غلت زند (و به [[شهادت]] برسد)"<ref>{{متن حدیث|الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا كَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ}}؛ معجم أحادیث الإمام المهدی{{ع}}، ص۳.</ref>.
::::::[[تشبیه]] [[مقام]] و رتبه [[منتظران]] امر [[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} به [[مقام]] و رتبه [[شهیدان]] [[راه خدا]]، بیانگر [[عظمت]] والای مسئله [[انتظار]] است. روشن است که [[شهداء]] بدون حرکت و [[قیام]] و [[جهاد]] در [[راه خدا]] هرگز نمی‌توانستند به [[مقام]] والای [[شهادت]] نائل آیند، این [[مقام]] ثمره [[جهاد]] و [[مبارزه]] در راه خداست، بنابراین [[منتظران حقیقی]] امر [[ظهور]] نیز کسانی‌اند که گام در مسیر [[جهاد]] و حرکت و [[مبارزه با ظلم]] و [[بیداد]] گذارده، از هیچ کوششی در جهت [[گسترش عدالت]] و [[حاکمیت]] [[حق]] دریغ نمی‌کنند. آن که به انتظاری تهی از رزم‌آوری و [[مجاهده]] [[دل]] خوش می‌دارد و [[گمان]] می‌کند بی‌آمادگی برای [[جهاد]] و [[شهادت]] می‌‌توان [[منتظر موعود]] بود، خیالی [[باطل]] دارد و کار انتظارش به سامان نخواهد رسید
 
[[تشبیه]] [[مقام]] و رتبه [[منتظران]] امر [[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} به [[مقام]] و رتبه [[شهیدان]] [[راه خدا]]، بیانگر [[عظمت]] والای مسئله [[انتظار]] است. روشن است که [[شهداء]] بدون حرکت و [[قیام]] و [[جهاد]] در [[راه خدا]] هرگز نمی‌توانستند به [[مقام]] والای [[شهادت]] نائل آیند، این [[مقام]] ثمره [[جهاد]] و [[مبارزه]] در راه خداست، بنابراین [[منتظران حقیقی]] امر [[ظهور]] نیز کسانی‌اند که گام در مسیر [[جهاد]] و حرکت و [[مبارزه با ظلم]] و [[بیداد]] گذارده، از هیچ کوششی در جهت [[گسترش عدالت]] و [[حاکمیت]] [[حق]] دریغ نمی‌کنند. آن که به انتظاری تهی از رزم‌آوری و [[مجاهده]] [[دل]] خوش می‌دارد و [[گمان]] می‌کند بی‌آمادگی برای [[جهاد]] و [[شهادت]] می‌‌توان [[منتظر موعود]] بود، خیالی [[باطل]] دارد و کار انتظارش به سامان نخواهد رسید
::::::[[ادراک]] صحیح و روشن [[معنای انتظار]] اقتضا می‌کند که انسانِ [[منتظر]] حرکتی دائمی و تلاشی پویا داشته باشد‌، تا بر اثر آن خود و [[جامعه]] خویش را مهیای [[ظهور امام]] [[منتظَر]] سازد. فرمایش وجود [[مبارک]] [[امام صادق]]{{ع}} که "باید هر یک از شما خود را برای [[ظهور]] آن [[حضرت]] آماده کند و لو با یک  تیر‌"<ref>{{متن حدیث|لَيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً }}؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص۳۲۰.</ref> چراغ روشنایی‌بخش این راه [[خجسته]] است. مطابق این [[روایت]]، هر که بخواهد به واقع [[منتظر]] وجود [[مبارک]] آن [[حضرت]] باشد لازم است خویشتن را مهیا سازد، اگر چه با آماده کردن یک تیر باشد‌. تأمّل در این [[روایت]] [[شریف]] می‌فهماند که [[انسان]] تا مرد میدان [[جهاد]] و [[مبارزه]] نشود، نمی‌تواند خویشتن را در زمره [[منتظران راستین]] آن [[حضرت]] بداند و این همان معنای بلندی است که در [[ادعیه]] [[نورانی]] شب‌های [[ماه مبارک رمضان]] به آن اشاره شده است‌: {{متن حدیث|وَ قَتْلًا فِي سَبِيلِكَ مَعَ وَلِيِّكَ فَوَفِّقْ لَنَا}}<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۹۵، ص۱۱۷.</ref>. اینکه [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "باید هر یک از شما خود را برای [[ظهور]] آن [[حضرت]] آماده کند و لو با یک  تیر‌"، صبغه [[تمثیل]] دارد نه تعیین‌، زیرا متخصص نظامی، [[آمادگی]] رزمی [[وظیفه]] اوست و کارشناس [[اقتصادی]]، رسالتش تلاش برای حلّ تورم، رفع بیکاری‌، تعدیل تقاضا و عرضه، تقلیل فاصله رنج‌آور طبقاتی و تعطیل [[اسراف]] و [[اتراف]] و ترفّه است و [[مجتهد فقهی]] یا [[حقوقی]] یا [[سیاسی]]، عهده‌دار [[جهل‌زدایی]] و [[ایستادگی]] در برابر [[هجوم فرهنگی]] و در نهایت، تبیین و تعلیل و [[حمایت]] عالمانه از مبانی [[اعتقادی]] است<ref>[[عبدالله جوادی آملی‌]]، [[امام مهدی موجود موعود (کتاب)|امام مهدی موجود موعود]]، ص۱۸۵‌-۱۹۰‌.</ref>.
::::::[[ادراک]] صحیح و روشن [[معنای انتظار]] اقتضا می‌کند که انسانِ [[منتظر]] حرکتی دائمی و تلاشی پویا داشته باشد‌، تا بر اثر آن خود و [[جامعه]] خویش را مهیای [[ظهور امام]] [[منتظَر]] سازد. فرمایش وجود [[مبارک]] [[امام صادق]]{{ع}} که "باید هر یک از شما خود را برای [[ظهور]] آن [[حضرت]] آماده کند و لو با یک  تیر‌"<ref>{{متن حدیث|لَيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً }}؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص۳۲۰.</ref> چراغ روشنایی‌بخش این راه [[خجسته]] است. مطابق این [[روایت]]، هر که بخواهد به واقع [[منتظر]] وجود [[مبارک]] آن [[حضرت]] باشد لازم است خویشتن را مهیا سازد، اگر چه با آماده کردن یک تیر باشد‌. تأمّل در این [[روایت]] [[شریف]] می‌فهماند که [[انسان]] تا مرد میدان [[جهاد]] و [[مبارزه]] نشود، نمی‌تواند خویشتن را در زمره [[منتظران راستین]] آن [[حضرت]] بداند و این همان معنای بلندی است که در [[ادعیه]] [[نورانی]] شب‌های [[ماه مبارک رمضان]] به آن اشاره شده است‌: {{متن حدیث|وَ قَتْلًا فِي سَبِيلِكَ مَعَ وَلِيِّكَ فَوَفِّقْ لَنَا}}<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۹۵، ص۱۱۷.</ref>. اینکه [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "باید هر یک از شما خود را برای [[ظهور]] آن [[حضرت]] آماده کند و لو با یک  تیر‌"، صبغه [[تمثیل]] دارد نه تعیین‌، زیرا متخصص نظامی، [[آمادگی]] رزمی [[وظیفه]] اوست و کارشناس [[اقتصادی]]، رسالتش تلاش برای حلّ تورم، رفع بیکاری‌، تعدیل تقاضا و عرضه، تقلیل فاصله رنج‌آور طبقاتی و تعطیل [[اسراف]] و [[اتراف]] و ترفّه است و [[مجتهد فقهی]] یا [[حقوقی]] یا [[سیاسی]]، عهده‌دار [[جهل‌زدایی]] و [[ایستادگی]] در برابر [[هجوم فرهنگی]] و در نهایت، تبیین و تعلیل و [[حمایت]] عالمانه از مبانی [[اعتقادی]] است<ref>[[عبدالله جوادی آملی‌]]، [[امام مهدی موجود موعود (کتاب)|امام مهدی موجود موعود]]، ص۱۸۵‌-۱۹۰‌.</ref>.
::::::منتظر [[حقیقی]] اهل عمل به [[وظیفه]]، حرکت و [[پویایی]] است و در [[فرهنگ مهدویت]]، [[انتظار فرج]] با سکون، رخوت و [[مسئولیت‌گریزی]] که از آثار مهم [[یأس]] و [[ناامیدی]] است، سازگار نمی‌باشد و اساساً انتظارِ بدون عمل، هیچ‌گونه مطلوبیتی از نظر [[معارف دینی]] ندارد. تعبیر [[امام سجاد]]{{ع}} از "[[انتظار فرج]]" که آن را [[برترین]] عمل‌ها دانسته است: {{متن حدیث|إِنْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنْ أَفْضَلِ الْعَمَلِ}}<ref>بحرانی، سیدهاشم، حلیة الأبرار، ج۴، ص۱۴.</ref>، گویای همین مطلب است. انتظاری که در [[فرهنگ اسلامی]] [[عبادت]] به شمار می‌رود و [[منتظران]] را از [[پاکان]] و [[صالحان]] و معتقدان پابرجا و [[استوار]] بر می‌شمارد، انتظاری است آمیخته با [[امید به آینده]] مطلوب و [[جهاد]] در راه [[حاکمیت]] [[حقّ]]» <ref>[[روح‌الله شاکری زواردهی|شاکری زواردهی، روح‌الله]] و [[علی خانی]]، [[بازپژوهی ارتباط انتظار فرج با اصل قرآنی حرمت یأس از روح‌الله (مقاله)|بازپژوهی ارتباط انتظار فرج با اصل قرآنی حرمت یأس از روح‌الله]]، ص۲۶۶-۲۶۷.</ref>.
 
منتظر [[حقیقی]] اهل عمل به [[وظیفه]]، حرکت و [[پویایی]] است و در [[فرهنگ مهدویت]]، [[انتظار فرج]] با سکون، رخوت و [[مسئولیت‌گریزی]] که از آثار مهم [[یأس]] و [[ناامیدی]] است، سازگار نمی‌باشد و اساساً انتظارِ بدون عمل، هیچ‌گونه مطلوبیتی از نظر [[معارف دینی]] ندارد. تعبیر [[امام سجاد]]{{ع}} از "[[انتظار فرج]]" که آن را [[برترین]] عمل‌ها دانسته است: {{متن حدیث|إِنْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنْ أَفْضَلِ الْعَمَلِ}}<ref>بحرانی، سیدهاشم، حلیة الأبرار، ج۴، ص۱۴.</ref>، گویای همین مطلب است. انتظاری که در [[فرهنگ اسلامی]] [[عبادت]] به شمار می‌رود و [[منتظران]] را از [[پاکان]] و [[صالحان]] و معتقدان پابرجا و [[استوار]] بر می‌شمارد، انتظاری است آمیخته با [[امید به آینده]] مطلوب و [[جهاد]] در راه [[حاکمیت]] [[حقّ]]» <ref>[[روح‌الله شاکری زواردهی|شاکری زواردهی، روح‌الله]] و [[علی خانی]]، [[بازپژوهی ارتباط انتظار فرج با اصل قرآنی حرمت یأس از روح‌الله (مقاله)|بازپژوهی ارتباط انتظار فرج با اصل قرآنی حرمت یأس از روح‌الله]]، ص۲۶۶-۲۶۷.</ref>.
}}
}}
{{پاسخ پرسش  
{{پاسخ پرسش  
Heydari
۴۱۵٬۰۷۸

ویرایش

برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/wiki/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/769424»