پرش به محتوا

آیا علم غیب معصوم مطلق است؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '\: \:\:\:\:\:\:(.*)\s' به ': $1 '
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-}} {{پاسخ پرسش +}} {{پاسخ پرسش ))
جز (جایگزینی متن - '\: \:\:\:\:\:\:(.*)\s' به ': $1 ')
خط ۲۷: خط ۲۷:
| پاسخ‌دهنده = رضا برنجکار
| پاسخ‌دهنده = رضا برنجکار
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''دکتر [[رضا برنجکار|برنجکار]]''' در ''«دومین دوره مدرسه تابستانی کلام امامیه»'' در این‌باره گفته است:
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''دکتر [[رضا برنجکار|برنجکار]]''' در ''«دومین دوره مدرسه تابستانی کلام امامیه»'' در این‌باره گفته است:
::::::«اگر منظور از علم غیب علمی باشد که انسان‌های عادی به طور عادی نمی‌دانند، بله این علم غیب را امام داراست لکن ما انسان‌ها این علم غیب را بی نهایت می‌بینیم حال آنکه بی نهایت نیست. اما معانی دیگری هم برای علم غیب هست که امام وا جد آنها نیست:  
 
«اگر منظور از علم غیب علمی باشد که انسان‌های عادی به طور عادی نمی‌دانند، بله این علم غیب را امام داراست لکن ما انسان‌ها این علم غیب را بی نهایت می‌بینیم حال آنکه بی نهایت نیست. اما معانی دیگری هم برای علم غیب هست که امام وا جد آنها نیست:  
:::::#علومی که واجدیت آنها محال است مثل علم به ذات الهی و احاطه مخلوق بر خالق.
:::::#علومی که واجدیت آنها محال است مثل علم به ذات الهی و احاطه مخلوق بر خالق.
:::::#علومی که غیب مطلق‌اند، یعنی از ذات خدا خارج نشده و تقدیر نشده‌اند و امام عقلا بدان دسترسی ندارد.  
:::::#علومی که غیب مطلق‌اند، یعنی از ذات خدا خارج نشده و تقدیر نشده‌اند و امام عقلا بدان دسترسی ندارد.  
خط ۴۴: خط ۴۵:
| پاسخ‌دهنده = علی اصغر رضوانی]] (پدیدآورنده)]]
| پاسخ‌دهنده = علی اصغر رضوانی]] (پدیدآورنده)]]
::::::آقای '''[[علی اصغر رضوانی|رضوانی]]'''، در کتاب ''«[[شیعه‌شناسی و پاسخ به شبهات ج۱ (کتاب)|شیعه‌شناسی و پاسخ به شبهات]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::آقای '''[[علی اصغر رضوانی|رضوانی]]'''، در کتاب ''«[[شیعه‌شناسی و پاسخ به شبهات ج۱ (کتاب)|شیعه‌شناسی و پاسخ به شبهات]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«غیب مطلق غیبی است که به هیچ نحو و در هیچ زمان و مکان قابل ادراک نیست، مثل ذات الهی که غیب الغیوب است؛ به خلاف [[غیب اضافی یا نسبی چیست؟ (پرسش)|غیب نسبی که با شرایطی خاص برای افرادی ویژه قابل ادراک به غیر حواس ظاهری است.]] و غالب غیب‏‌ها از این قبیل است. و [[آیا علم غیب منحصر به خداست؟ (پرسش)|تنها کسی که به عالم غیب و شهادت به طور کامل احاطه دارد، خداوند است.]] در قرآن کریم آمده: {{متن قرآن|وَ اللَّهُ الَّذِي لا إِلَهَ إِلاَّ هُوَ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ}} <ref>« اوست خداوندی که خدایی جز او نیست، داننده پنهان و آشکار است، او بخشنده بخشاینده است»، سوره حشر، آیه ۲۲.</ref> <ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1084 شیعه‌شناسی و پاسخ به شبهات، ج ۱، ص ۵۴۲]</ref>.
 
«غیب مطلق غیبی است که به هیچ نحو و در هیچ زمان و مکان قابل ادراک نیست، مثل ذات الهی که غیب الغیوب است؛ به خلاف [[غیب اضافی یا نسبی چیست؟ (پرسش)|غیب نسبی که با شرایطی خاص برای افرادی ویژه قابل ادراک به غیر حواس ظاهری است.]] و غالب غیب‏‌ها از این قبیل است. و [[آیا علم غیب منحصر به خداست؟ (پرسش)|تنها کسی که به عالم غیب و شهادت به طور کامل احاطه دارد، خداوند است.]] در قرآن کریم آمده: {{متن قرآن|وَ اللَّهُ الَّذِي لا إِلَهَ إِلاَّ هُوَ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ}} <ref>« اوست خداوندی که خدایی جز او نیست، داننده پنهان و آشکار است، او بخشنده بخشاینده است»، سوره حشر، آیه ۲۲.</ref> <ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1084 شیعه‌شناسی و پاسخ به شبهات، ج ۱، ص ۵۴۲]</ref>.
}}
}}
{{پاسخ پرسش  
{{پاسخ پرسش  
خط ۵۱: خط ۵۳:
| پاسخ‌دهنده = محمد نظیر عرفانی
| پاسخ‌دهنده = محمد نظیر عرفانی
| پاسخ = آقای '''[[محمد نظیر عرفانی|عرفانی]]''' در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان ''«[[بررسی علم غیب معصومان (پایان‌نامه)|بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
| پاسخ = آقای '''[[محمد نظیر عرفانی|عرفانی]]''' در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان ''«[[بررسی علم غیب معصومان (پایان‌نامه)|بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
::::::«از مباحث مهم در ارتباط با منابع و قلمرو علوم [[معصومان]]{{عم}} این است که آیا [[علم غیب]] [[معصومان]]{{عم}} مطلق است یا مشروط و به سخن دیگر اینکه آیا [[معصومان]]{{عم}} همیشه به همه امور علم دارند که در این صورت فرق علم [[معصومان]]{{عم}} با خداوند در این خواهد بود که علم خداوند ذاتی است و علم آنها غیر ذاتی و یا اینکه [[علم غیب]] [[معصومان]]{{عم}} بستگی دارد به اراده آنان و مصلحت خداوند، در این مورد دو دیدگاه عمده وجود دارد:
 
«از مباحث مهم در ارتباط با منابع و قلمرو علوم [[معصومان]]{{عم}} این است که آیا [[علم غیب]] [[معصومان]]{{عم}} مطلق است یا مشروط و به سخن دیگر اینکه آیا [[معصومان]]{{عم}} همیشه به همه امور علم دارند که در این صورت فرق علم [[معصومان]]{{عم}} با خداوند در این خواهد بود که علم خداوند ذاتی است و علم آنها غیر ذاتی و یا اینکه [[علم غیب]] [[معصومان]]{{عم}} بستگی دارد به اراده آنان و مصلحت خداوند، در این مورد دو دیدگاه عمده وجود دارد:
:::::# برخی از دانشمندان که قائل به علم مطلق و بدون شرط [[معصومان]]{{عم}} هستند و معتقدند که آنها به عنوان افراد برگزیده از سوی خداوند [[آیا علم به گذشته و حال و آینده علم غیب است و معصوم از آن آگاهی دارد؟ (پرسش)|به همه امور مربوط به حال، گذشته و آینده علم دارند و چیزی از آنها پوشیده نمی‌ماند.]]  که مطالبی که در این فصل بیان داشتیم همچون [[آیا علم به کتب و صحف پیامبران علم غیب است و معصوم از آن آگاهی دارد؟ (پرسش)|علم به کتاب، علم به کتب انبیای پیشین]]، [[آیا علم به منطق الطیر یا زبان حیوانات علم غیب است و معصوم از آن آگاهی دارد؟ (پرسش)|علم به زبان حیوانات]] و... دال بر این است که [[معصومان]]{{عم}} بر همه چیز علم دارند و قائلین به این دیدگاه مراد از روایات دال بر وابسته بودن [[علم غیب]] معصوم بر ارداه و خواست او را این می‌دانند که این خواستن و دانستن همیشگی می‌باشد.  
:::::# برخی از دانشمندان که قائل به علم مطلق و بدون شرط [[معصومان]]{{عم}} هستند و معتقدند که آنها به عنوان افراد برگزیده از سوی خداوند [[آیا علم به گذشته و حال و آینده علم غیب است و معصوم از آن آگاهی دارد؟ (پرسش)|به همه امور مربوط به حال، گذشته و آینده علم دارند و چیزی از آنها پوشیده نمی‌ماند.]]  که مطالبی که در این فصل بیان داشتیم همچون [[آیا علم به کتب و صحف پیامبران علم غیب است و معصوم از آن آگاهی دارد؟ (پرسش)|علم به کتاب، علم به کتب انبیای پیشین]]، [[آیا علم به منطق الطیر یا زبان حیوانات علم غیب است و معصوم از آن آگاهی دارد؟ (پرسش)|علم به زبان حیوانات]] و... دال بر این است که [[معصومان]]{{عم}} بر همه چیز علم دارند و قائلین به این دیدگاه مراد از روایات دال بر وابسته بودن [[علم غیب]] معصوم بر ارداه و خواست او را این می‌دانند که این خواستن و دانستن همیشگی می‌باشد.  
:::::# قائلین به این دیدگاه معتقدند که [[علم غیب شأنى یا استعدادی یا ارادی و اختیاری به چه معناست؟ (پرسش)|آگاهی معصوم به غیب به خواست و اراده آنان وابسته می‌باشد]]، و عمده دلیل آنها روایاتی به این مضمون است که می‌فرمایند: {{عربی|«إِذَا أَرَادَ الْإِمَامُ أَنْ یَعْلَمَ شَیْئاً أَعْلَمَهُ اللَّهُ ذَلِكَ»}} <ref>اگر امام بخواهد که چیزی را بداند، خداوند او را بدان امر آگاه خواهد ساخت.</ref>. و از سویی [[معصومان]] در مقامی هستند که خواست آنها با اراده خداوند یکی می‌باشد و جز آنچه او می‌خواهد آنها نمی‌خواهند همچنان که [[معصوم]]{{ع}} می‌فرماید:{{عربی|«إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ قُلُوبَ الْأَئِمَّةِ مَوْرِداً لِإِرَادَتِهِ فَإِذَا شَاءَ اللَّهُ شَيْئاً شَاءُوهُ»}}<ref>به تحقیق خداوند متعال قلوب امامان معصوم{{عم}} را جایگاهی برای اراده خود قرار داده است، پس اگر خداوند متعال چیزی بخواهد ایشان نیز آن را خواهند خواست.</ref>. این دیدگاه از سوی برخی نظر مشهور شیعه دانسته شده است. با توجه به این دیدگاه معصومان در هر زمان بر هر چیز [[علم غیب]] ندارند بلکه [[معصوم چگونه عالم به غیب می‌شود؟ (پرسش)|آنها می‌توانند در هر لحظه که اراده کنند، علم حاصل نمایند]]»<ref>[[بررسی علم غیب معصومان (پایان‌نامه)|بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین]]، ص۲۰۳.</ref>.
:::::# قائلین به این دیدگاه معتقدند که [[علم غیب شأنى یا استعدادی یا ارادی و اختیاری به چه معناست؟ (پرسش)|آگاهی معصوم به غیب به خواست و اراده آنان وابسته می‌باشد]]، و عمده دلیل آنها روایاتی به این مضمون است که می‌فرمایند: {{عربی|«إِذَا أَرَادَ الْإِمَامُ أَنْ یَعْلَمَ شَیْئاً أَعْلَمَهُ اللَّهُ ذَلِكَ»}} <ref>اگر امام بخواهد که چیزی را بداند، خداوند او را بدان امر آگاه خواهد ساخت.</ref>. و از سویی [[معصومان]] در مقامی هستند که خواست آنها با اراده خداوند یکی می‌باشد و جز آنچه او می‌خواهد آنها نمی‌خواهند همچنان که [[معصوم]]{{ع}} می‌فرماید:{{عربی|«إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ قُلُوبَ الْأَئِمَّةِ مَوْرِداً لِإِرَادَتِهِ فَإِذَا شَاءَ اللَّهُ شَيْئاً شَاءُوهُ»}}<ref>به تحقیق خداوند متعال قلوب امامان معصوم{{عم}} را جایگاهی برای اراده خود قرار داده است، پس اگر خداوند متعال چیزی بخواهد ایشان نیز آن را خواهند خواست.</ref>. این دیدگاه از سوی برخی نظر مشهور شیعه دانسته شده است. با توجه به این دیدگاه معصومان در هر زمان بر هر چیز [[علم غیب]] ندارند بلکه [[معصوم چگونه عالم به غیب می‌شود؟ (پرسش)|آنها می‌توانند در هر لحظه که اراده کنند، علم حاصل نمایند]]»<ref>[[بررسی علم غیب معصومان (پایان‌نامه)|بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین]]، ص۲۰۳.</ref>.
خط ۶۰: خط ۶۳:
| پاسخ‌دهنده =
| پاسخ‌دهنده =
| پاسخ = ''پژوهشگران «[http://www.porseman.org/q/show.aspx?id=100610 وبگاه پرسمان]»'' وابسته به «[[نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها]]» در پاسخ به این پرسش آورده‌اند:
| پاسخ = ''پژوهشگران «[http://www.porseman.org/q/show.aspx?id=100610 وبگاه پرسمان]»'' وابسته به «[[نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها]]» در پاسخ به این پرسش آورده‌اند:
::::::«کسانی که از علم فعلی و مطلق معصومان جانبداری می‌کنند، بر این باورند که [[آیا علم به گذشته و حال و آینده علم غیب است و معصوم از آن آگاهی دارد؟ (پرسش)|بندگان برگزیده الهی، همواره از همه امور مربوط به حال، گذشته و آینده آگاهند]] و چیزی از رویدادهای جهان بر آنان پوشیده نمی‌ماند.<ref>برای آشنایی به دلایل عقلی و نقلی این دیدگاه، ر.ک: [[محمد حسین مظفر]]، [[علم الإمام ۲ (کتاب)|علم امام]]، ص۷۸ و ۷۹؛ [[سید عبدالحسین نجفی لاری]]، [[المعارف السلمانیة فی کیفیة علم الإمام و کمیته (کتاب)|المعارف السلمانیه]]، ص۵۷-۱۳۷.</ref> از نظر این گروه، احادیث فراوانی که بخشی از آنها گفته‌اند، تنها بر اساس این دیدگاه معنایی روشن می‌یابند. این حقیقت، که امیرمؤمنان{{ع}} دارای علم الکتاب است و مطالب تورات و انجیل را به خوبی می‌داند و از حوادث گذشته و آینده آگاه است و اسرار نهفته آدمیان را آشکار می‌سازد و با هر کس به زبان خودش سخن می‌گوید و حتی معنای نغمه پرندگان و دیگر حیوانات را نیز درمی‌یابد، معنایی جز این ندارد که هیچ راز ناگشوده‌ای برای او باقی نمانده است. بر این اساس، مقصود روایاتی که آگاهی امام را وابسته به خواست او می‌دانند،<ref>[[محمد بن یعقوب کلینی]]، الکافی، ص۲۵۸.</ref> نه این است که امام گاهی از اوقات نمی‌خواهد و در نتیجه نمی‌داند بلکه این خواستن و دانستن همیشگی است<ref>[[محمد حسین مظفر]]، [[علم الإمام ۲ (کتاب)|علم امام]]، ص۷۸ و ۷۹.</ref>»<ref>[http://www.porseman.org/q/show.aspx?id=100610 وبگاه پرسمان]</ref>.
 
«کسانی که از علم فعلی و مطلق معصومان جانبداری می‌کنند، بر این باورند که [[آیا علم به گذشته و حال و آینده علم غیب است و معصوم از آن آگاهی دارد؟ (پرسش)|بندگان برگزیده الهی، همواره از همه امور مربوط به حال، گذشته و آینده آگاهند]] و چیزی از رویدادهای جهان بر آنان پوشیده نمی‌ماند.<ref>برای آشنایی به دلایل عقلی و نقلی این دیدگاه، ر.ک: [[محمد حسین مظفر]]، [[علم الإمام ۲ (کتاب)|علم امام]]، ص۷۸ و ۷۹؛ [[سید عبدالحسین نجفی لاری]]، [[المعارف السلمانیة فی کیفیة علم الإمام و کمیته (کتاب)|المعارف السلمانیه]]، ص۵۷-۱۳۷.</ref> از نظر این گروه، احادیث فراوانی که بخشی از آنها گفته‌اند، تنها بر اساس این دیدگاه معنایی روشن می‌یابند. این حقیقت، که امیرمؤمنان{{ع}} دارای علم الکتاب است و مطالب تورات و انجیل را به خوبی می‌داند و از حوادث گذشته و آینده آگاه است و اسرار نهفته آدمیان را آشکار می‌سازد و با هر کس به زبان خودش سخن می‌گوید و حتی معنای نغمه پرندگان و دیگر حیوانات را نیز درمی‌یابد، معنایی جز این ندارد که هیچ راز ناگشوده‌ای برای او باقی نمانده است. بر این اساس، مقصود روایاتی که آگاهی امام را وابسته به خواست او می‌دانند،<ref>[[محمد بن یعقوب کلینی]]، الکافی، ص۲۵۸.</ref> نه این است که امام گاهی از اوقات نمی‌خواهد و در نتیجه نمی‌داند بلکه این خواستن و دانستن همیشگی است<ref>[[محمد حسین مظفر]]، [[علم الإمام ۲ (کتاب)|علم امام]]، ص۷۸ و ۷۹.</ref>»<ref>[http://www.porseman.org/q/show.aspx?id=100610 وبگاه پرسمان]</ref>.
}}
}}


۴۱۵٬۰۷۸

ویرایش