دیدگاههای علمای معاصر درباره ریشه اختیاری عصمت چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
دیدگاههای علمای معاصر درباره ریشه اختیاری عصمت چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۲:۱۰
، ۲۴ دسامبر ۲۰۲۱جایگزینی متن - '\. \:\:\:\:\:\:(.*)\s' به '. $1 '
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-== پاسخ نخست== +== پاسخ نخست ==)) |
جز (جایگزینی متن - '\. \:\:\:\:\:\:(.*)\s' به '. $1 ') |
||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
::::::آقای '''[[ابراهیم صفرزاده|صفرزاده]]''' در [[کتاب ]]''«[[عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی (کتاب)|عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی]]»'' در اینباره گفته است: | ::::::آقای '''[[ابراهیم صفرزاده|صفرزاده]]''' در [[کتاب ]]''«[[عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی (کتاب)|عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی]]»'' در اینباره گفته است: | ||
::::::«اولین نظریه در ریشه [[عصمت]]، به [[اراده]] و [[انتخاب]] توجه داشت که مورد قبول ما نیز هست. | ::::::«اولین نظریه در ریشه [[عصمت]]، به [[اراده]] و [[انتخاب]] توجه داشت که مورد قبول ما نیز هست. | ||
نظریه دوم مربوط به [[آیتالله]] مصباح بود که، یکی از عوامل عصمت را [[علم]] و اراده بیشتر و [[قوی]] میداند که از جانب [[خدا]] به آنان داده شده است. لکن [[کلام]] ایشان دارای چند اشکال اساسی است: | |||
:::::#این علم و اراده که منشأ عصمت است، اگر از جانب [[خداوند]] به آنان داده شود اگرچه موجب عصمت میگردد، اما این عصمت، هیچ مکرمت و فخری نخواهد داشت، چون مجبورند تحت دو عامل علم و اراده قوی عمل کنند. | :::::#این علم و اراده که منشأ عصمت است، اگر از جانب [[خداوند]] به آنان داده شود اگرچه موجب عصمت میگردد، اما این عصمت، هیچ مکرمت و فخری نخواهد داشت، چون مجبورند تحت دو عامل علم و اراده قوی عمل کنند. | ||
:::::#از ظاهر کلام ایشان دریافت میشود که عصمت، مخصوص [[انبیا]] و [[امامان]] است و دیگران حظّی از آن ندارند، حال اینکه ثابت شد عصمت برای عموم [[انسانها]] ممکن است و [[عصمت عملی]] جز با تلاش و [[مجاهدت]] به دست نمیآید. | :::::#از ظاهر کلام ایشان دریافت میشود که عصمت، مخصوص [[انبیا]] و [[امامان]] است و دیگران حظّی از آن ندارند، حال اینکه ثابت شد عصمت برای عموم [[انسانها]] ممکن است و [[عصمت عملی]] جز با تلاش و [[مجاهدت]] به دست نمیآید. | ||
[[آیتالله سبحانی]] یکی از عوامل عصمت و شاید یگانه عامل مورد قبول ایشان در پیدایش عصمت را [[حب]] و [[عشق الهی]] میداند. البته باید قبول کنیم این [[عشق]]، بدون مقدمه حاصل نمیشود و هیچ حبی به [[تنهایی]] منشأ [[اجتناب از گناه]] نیست، بلکه محتاج به انتخاب مسیر و اراده و [[عزم]] بر [[اطاعت]] و [[ترک گناه]] است. اگر این عشق و [[محبت الهی]] اکتسابی نباشد هیچ فخری برای [[معصوم]] نیست و اگر اکتسابی باشد به مقدماتی احتیاج دارد که آن مقدمه، [[معرفت]] و انتخاب و اراده است. | |||
[[علامه طباطبایی]] منشأ عصمت را [[علم موهوب]] [[الهی]] به [[معصومین]] میداند که موجب عشق به خدا و عصمت میشود، اما کلامشان چند اشکال دارد: | |||
:::::#ظاهر کلام ایشان این است که عصمت، مختص به انبیا و امامان است و دیگران را [[نصیبی]] نیست و این امر با ظاهر [[آیات]] و [[روایات]] که تمام انسانها را [[دعوت]] به عصمت میکنند سازگار نیست. | :::::#ظاهر کلام ایشان این است که عصمت، مختص به انبیا و امامان است و دیگران را [[نصیبی]] نیست و این امر با ظاهر [[آیات]] و [[روایات]] که تمام انسانها را [[دعوت]] به عصمت میکنند سازگار نیست. | ||
:::::#این علم و معرفت را موهوب الهی معرفی کردهاند و میدانیم که چنین [[علمی]] در [[اختیار]] هر کسی که قرار بگیرد به عصمت میرسد؛ در حالی که چنین عصمتی باعث [[افتخار]] نیست و پاداشی ندارد، چون بر فرض [[تساوی]] [[انسانها]] در دو جهت [[خیر و شر]]، [[پاداش]] به [[اهل]] خیر داده میشود، نه در صورت [[تبعیض]] و [[جبر]]. | :::::#این علم و معرفت را موهوب الهی معرفی کردهاند و میدانیم که چنین [[علمی]] در [[اختیار]] هر کسی که قرار بگیرد به عصمت میرسد؛ در حالی که چنین عصمتی باعث [[افتخار]] نیست و پاداشی ندارد، چون بر فرض [[تساوی]] [[انسانها]] در دو جهت [[خیر و شر]]، [[پاداش]] به [[اهل]] خیر داده میشود، نه در صورت [[تبعیض]] و [[جبر]]. | ||
:::::#آنچه که [[معصومین]] را از دیگر [[مردم]] جدا میکند، [[عصمت]] مطلقه است که لازمه [[نبوت]] و [[امامت]] است؛ آن هم برای [[امت]] و به جهت [[انقیاد]] امت. لکن در [[عصمت عملی]] همه انسانها در کسب آن با معصومین شریکاند. | :::::#آنچه که [[معصومین]] را از دیگر [[مردم]] جدا میکند، [[عصمت]] مطلقه است که لازمه [[نبوت]] و [[امامت]] است؛ آن هم برای [[امت]] و به جهت [[انقیاد]] امت. لکن در [[عصمت عملی]] همه انسانها در کسب آن با معصومین شریکاند. | ||
یکی دیگر از عوامل و ریشههای عصمت از دیدگاه برخی [[روانشناسان]] و [[متکلمین]]، [[وراثت]]، [[تربیت]] و [[علل]] ناشناخته است، که آن هم دارای اشکال است، زیرا: | |||
:::::# وراثت و تربیت در مورد [[حضرت آدم]] [[نادرست]] است. | :::::# وراثت و تربیت در مورد [[حضرت آدم]] [[نادرست]] است. | ||
:::::#عوامل ناشناخته هم، چون قابل [[اثبات]] نیستند، پس قابل قبول نیست، چون ادعایی بیدلیل است. | :::::#عوامل ناشناخته هم، چون قابل [[اثبات]] نیستند، پس قابل قبول نیست، چون ادعایی بیدلیل است. | ||
[[آیتالله]] مصباح یکی از عوامل عصمت را استعداد خاص معرفی کردهاند که این نظریه هم چند اشکال دارد: | |||
:::::#ایشان استعداد خاص معصومین و [[انبیا]] را موهوب [[الهی]] دانستهاند و این خود موجب جبر است؛ چون استعداد [[برتری]] که از [[علم]] و [[معرفت]] و تربیت مدام الهی کسب میشود در هر کسی باشد موجب عصمت است، در این صورت انبیا با داشتن چنین عصمتی چه برتری و مزیتی بر دیگران دارند. | :::::#ایشان استعداد خاص معصومین و [[انبیا]] را موهوب [[الهی]] دانستهاند و این خود موجب جبر است؛ چون استعداد [[برتری]] که از [[علم]] و [[معرفت]] و تربیت مدام الهی کسب میشود در هر کسی باشد موجب عصمت است، در این صورت انبیا با داشتن چنین عصمتی چه برتری و مزیتی بر دیگران دارند. | ||
:::::# عصمت عملی حتی برای انبیا با تلاش و [[مجاهدت]] کسب میشود، و طبق [[کلام]] [[قرآن]] و [[احادیث]] برای همه ممکن است، لذا فرض استعداد [[برتر]] به عنوان عامل عصمت برای معصومین نمیتواند مقبول باشد»<ref>[[ابراهیم صفرزاده|صفرزاده، ابراهیم]]، [[عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی (کتاب)|عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی]] ص ۱۰۸.</ref>. | :::::# عصمت عملی حتی برای انبیا با تلاش و [[مجاهدت]] کسب میشود، و طبق [[کلام]] [[قرآن]] و [[احادیث]] برای همه ممکن است، لذا فرض استعداد [[برتر]] به عنوان عامل عصمت برای معصومین نمیتواند مقبول باشد»<ref>[[ابراهیم صفرزاده|صفرزاده، ابراهیم]]، [[عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی (کتاب)|عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی]] ص ۱۰۸.</ref>. |