اتمام حجت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۱۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۴ دسامبر ۲۰۲۱
جز
جایگزینی متن - '\=\= \<div\sstyle\=\"background\-color\:\srgb\(252\,\s252\,\s233\)\;\stext\-align\:right\;\sfont\-size\:\s90\%\;\sfont\-weight\:\snormal\;\"\>(.*)\<\/div\>' به '== $1'
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-پایان‌نامه‌شناسی نبوت]]. {{پایان}} {{پایان}} +پایان‌نامه‌شناسی نبوت]]. {{پایان منبع‌شناسی جامع}}))
جز (جایگزینی متن - '\=\= \<div\sstyle\=\"background\-color\:\srgb\(252\,\s252\,\s233\)\;\stext\-align\:right\;\sfont\-size\:\s90\%\;\sfont\-weight\:\snormal\;\"\>(.*)\<\/div\>' به '== $1')
خط ۷: خط ۷:


==[[اتمام حجت]] یکی از [[فلسفه‌های بعثت]]==
==[[اتمام حجت]] یکی از [[فلسفه‌های بعثت]]==
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:right; font-size: 90%; font-weight: normal;">{{اصلی|فلسفه بعثت}}</div>
{{اصلی|فلسفه بعثت}}
* یکی از [[اهداف ارسال رسولان الهی]] و [[تبلیغ رسالت الهی]]، روشن شدن [[حقیقت]] و [[راه هدایت]] است، به گونه‌ای که کسی در پیشگاه [[خداوند]]، عذر و بهانه‌ای برای [[گمراهی]] نداشته و [[حجت]] بر او تمام شده باشد: {{متن قرآن|رُّسُلاً مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا }}<ref> پیامبرانی نویدبخش و هشدار دهنده تا پس از این پیامبران برای مردم بر خداوند حجتی نباشد و خداوند پیروزمندی فرزانه است؛ سوره نساء، آیه:۱۶۵.</ref><ref>المیزان، ج‌۲، ص‌۱۱۱ ـ ۱۱۲، ۱۲۹؛ ج‌۶، ص‌۱۴۱؛ ج‌۱۹، ص‌۳۹۴ ـ ۳۹۵.</ref> و اگر [[مخالفت]] وانکاری رخ دهد، از سر [[لجاجت]] و عناد با [[حق]] باشد<ref>جامع‌البیان، ج‌۶، ص‌۴۱؛المیزان، ج‌۱۲، ص‌۲۴۱ ـ ۲۴۳؛ ج‌۱۷، ص‌۷۲؛ ج‌۲۰، ص‌۱۵۶.</ref> از [[اتمام حجت]] در حوزه‌های [[کلام]]<ref>الفصول‌المهمه، ج‌۱، ص‌۴۲۰ ـ ۴۲۵؛ زادالمسیر، ج‌۲، ص۲۵۶؛ ج۳، ص‌۲۸۳ ـ ۲۸۵؛ اوائل المقالات، ص‌۴۴.</ref>، [[اصول فقه]]<ref>عدة الاصول، ج‌۲، ص‌۷۴۲ ـ ۷۴۶؛ الاحکام، ج‌۱، ص‌۹۱ ـ ۹۲؛ الذریعه، ج‌۲، ص‌۸۱۱ ـ ۸۱۲.</ref> و [[فقه سیاسی]]<ref>الطبقات، ج۱، ص۲۶۸؛الدرالمنثور، ج۲، ص۲۲۸ـ۲۳۳.</ref>، با رویکردهای گوناگونی بحث شده است<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/dmaarefbooks/Books/7/16.htm دائرة المعارف قرآن کریم، ج ۷، ص ۱۴۱ - ۱۵۱]</ref>.
* یکی از [[اهداف ارسال رسولان الهی]] و [[تبلیغ رسالت الهی]]، روشن شدن [[حقیقت]] و [[راه هدایت]] است، به گونه‌ای که کسی در پیشگاه [[خداوند]]، عذر و بهانه‌ای برای [[گمراهی]] نداشته و [[حجت]] بر او تمام شده باشد: {{متن قرآن|رُّسُلاً مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا }}<ref> پیامبرانی نویدبخش و هشدار دهنده تا پس از این پیامبران برای مردم بر خداوند حجتی نباشد و خداوند پیروزمندی فرزانه است؛ سوره نساء، آیه:۱۶۵.</ref><ref>المیزان، ج‌۲، ص‌۱۱۱ ـ ۱۱۲، ۱۲۹؛ ج‌۶، ص‌۱۴۱؛ ج‌۱۹، ص‌۳۹۴ ـ ۳۹۵.</ref> و اگر [[مخالفت]] وانکاری رخ دهد، از سر [[لجاجت]] و عناد با [[حق]] باشد<ref>جامع‌البیان، ج‌۶، ص‌۴۱؛المیزان، ج‌۱۲، ص‌۲۴۱ ـ ۲۴۳؛ ج‌۱۷، ص‌۷۲؛ ج‌۲۰، ص‌۱۵۶.</ref> از [[اتمام حجت]] در حوزه‌های [[کلام]]<ref>الفصول‌المهمه، ج‌۱، ص‌۴۲۰ ـ ۴۲۵؛ زادالمسیر، ج‌۲، ص۲۵۶؛ ج۳، ص‌۲۸۳ ـ ۲۸۵؛ اوائل المقالات، ص‌۴۴.</ref>، [[اصول فقه]]<ref>عدة الاصول، ج‌۲، ص‌۷۴۲ ـ ۷۴۶؛ الاحکام، ج‌۱، ص‌۹۱ ـ ۹۲؛ الذریعه، ج‌۲، ص‌۸۱۱ ـ ۸۱۲.</ref> و [[فقه سیاسی]]<ref>الطبقات، ج۱، ص۲۶۸؛الدرالمنثور، ج۲، ص۲۲۸ـ۲۳۳.</ref>، با رویکردهای گوناگونی بحث شده است<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/dmaarefbooks/Books/7/16.htm دائرة المعارف قرآن کریم، ج ۷، ص ۱۴۱ - ۱۵۱]</ref>.
* [[عذاب]] و [[کیفر]] بدون [[اتمام حجّت]] و بیان ـ از نظر [[عقل]] ـ امری [[ناپسند]] و ناپذیرفتنی است؛ و [[قبیح]] هرگز از [[حضرت]] [[حقّ]] صادر نمی‌شود. پس اگر [[آفریدگار]] بخواهد کسی را [[کیفر]] دهد نخست باید او را [[آگاه]] کند و فرمان‌ها و دستورهای خویش را به او برساند و بعد از آن اگر مخالفتی از او سرزد او را [[کیفر]] دهد یا [[عفو]] کند. [[خداوند متعال]] در [[قرآن کریم]] این امر را بیان کرده و این [[حکم عقل]] را [[تأیید]] فرموده؛ که اگر ما بدون فرستادن [[پیامبر]] گروهی را هلاک می‌کردیم آنها می‌توانستند بگویند: پروردگارا اگر [[پیامبری]] به سوی ما می‌فرستادی ما از فرموده‌ هایت [[پیروی]] می‌کردیم و این گونه [[خوار]] و گرفتار نمی‌شدیم: {{متن قرآن|وَلَوْ أَنَّا أَهْلَكْنَاهُم بِعَذَابٍ مِّن قَبْلِهِ لَقَالُوا رَبَّنَا لَوْلا أَرْسَلْتَ إِلَيْنَا رَسُولا فَنَتَّبِعَ آيَاتِكَ مِن قَبْلِ أَن نَّذِلَّ وَنَخْزَى }}<ref> و اگر ما پیش از آن با عذابی آنان را نابود می‌کردیم می‌گفتند: پروردگارا! چرا فرستاده‌ای برای ما نفرستادی تا از آیات تو پیش از آنکه زبون و خوار گردیم پیروی کنیم؛ سوره طه، آیه:۱۳۴.</ref> و در جای دیگر آشکارا بیان می‌کند که ما تا [[رسول]] نفرستیم [[عذاب]] نمی‌کنیم {{متن قرآن|وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولاً }}<ref> و ما تا پیامبری برنینگیزیم (کسی را) عذاب نمی‌کنیم؛ سوره اسراء، آیه:۱۵.</ref> در جای دیگر تصریح دارد که [[هدف]] از [[بعثت پیامبران]] و [[بشارت]] و [[انذار]] این است که [[حجّت]] بر [[خلق]] تمام گردد و جلوی عذرها و بهانه‌های آنان گرفته شود: {{متن قرآن|رُّسُلاً مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا }}<ref> پیامبرانی نویدبخش و هشدار دهنده تا پس از این پیامبران برای مردم بر خداوند حجتی نباشد و خداوند پیروزمندی فرزانه است؛ سوره نساء، آیه:۱۶۵.</ref>. پس [[پیامبران الهی]] با [[تبلیغ]] و رساندن فرمان‌های [[خداوند]] بی همتا و خواندن [[مردم]] به [[عبادت]] او و دوری از [[شرک]] و [[کفر]] و [[بت‌پرستی]] و اجتناب از [[معاصی]] و کارهای [[زشت]] [[حجّت]] را بر [[خلق]] تمام می‌کنند، [[امیرمؤمنان]]{{ع}} می‌فرمایند:پس در میان آنها رسولانش را [[مبعوث]] ساخت و پیامبرانش را پی در پی به سوی آنها گسیل داشت... با [[تبلیغ]] بر آنها [[احتجاج]] کنند<ref>{{عربی|" فَبَعَثَ‏ فِيهِمْ‏ رُسُلَهُ‏ وَ وَاتَرَ إِلَيْهِمْ‏ أَنْبِيَاءَهُ‏... وَ يَحْتَجُّوا عَلَيْهِمْ‏ بِالتَّبْلِيغِ‏ ‏‏‏‏"}}؛ نهج البلاغه، خطبه:۱.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: "در میان آنان [[پیامبران]] را [[بشارت دهنده]] و ترساننده [[مبعوث]] کرد تا کسی که هلاک می‌شود با داشتن [[دلیل]] روشن هلاک گردد و کسی که [[حیات]] می‌یابد با [[دلیل]] روشن [[حیات]] پیدا کند"<ref>{{عربی|" ابْتَعَثَ‏ فِيهِمُ‏ النَّبِيِّينَ‏ مُبَشِّرِينَ‏ وَ مُنْذِرِينَ‏ لِيَهْلِكَ‏ مَنْ‏ هَلَكَ‏ عَنْ‏ بَيِّنَةٍ وَ يَحْيى‏ مَنْ‏ حَيَ‏ عَنْ‏ بَيِّنَةٍ ‏ ‏‏‏‏"}}؛ توحید صدوق، ص۴۵.</ref>. در نتیجه یکی از آثار و فواید مهم [[بعثت پیامبران]]، [[اتمام حجّت]] [[خداوند سبحان]] بر [[بندگان]] است. به همین جهت است که [[رسولان]] [[حجّت]] ظاهری [[خداوند متعال]] خوانده شده‌اند<ref>[[محمد بیابانی اسکوئی]]، [[نبوت (کتاب)|نبوت]]، ص۹۵ - ۹۸.</ref>.
* [[عذاب]] و [[کیفر]] بدون [[اتمام حجّت]] و بیان ـ از نظر [[عقل]] ـ امری [[ناپسند]] و ناپذیرفتنی است؛ و [[قبیح]] هرگز از [[حضرت]] [[حقّ]] صادر نمی‌شود. پس اگر [[آفریدگار]] بخواهد کسی را [[کیفر]] دهد نخست باید او را [[آگاه]] کند و فرمان‌ها و دستورهای خویش را به او برساند و بعد از آن اگر مخالفتی از او سرزد او را [[کیفر]] دهد یا [[عفو]] کند. [[خداوند متعال]] در [[قرآن کریم]] این امر را بیان کرده و این [[حکم عقل]] را [[تأیید]] فرموده؛ که اگر ما بدون فرستادن [[پیامبر]] گروهی را هلاک می‌کردیم آنها می‌توانستند بگویند: پروردگارا اگر [[پیامبری]] به سوی ما می‌فرستادی ما از فرموده‌ هایت [[پیروی]] می‌کردیم و این گونه [[خوار]] و گرفتار نمی‌شدیم: {{متن قرآن|وَلَوْ أَنَّا أَهْلَكْنَاهُم بِعَذَابٍ مِّن قَبْلِهِ لَقَالُوا رَبَّنَا لَوْلا أَرْسَلْتَ إِلَيْنَا رَسُولا فَنَتَّبِعَ آيَاتِكَ مِن قَبْلِ أَن نَّذِلَّ وَنَخْزَى }}<ref> و اگر ما پیش از آن با عذابی آنان را نابود می‌کردیم می‌گفتند: پروردگارا! چرا فرستاده‌ای برای ما نفرستادی تا از آیات تو پیش از آنکه زبون و خوار گردیم پیروی کنیم؛ سوره طه، آیه:۱۳۴.</ref> و در جای دیگر آشکارا بیان می‌کند که ما تا [[رسول]] نفرستیم [[عذاب]] نمی‌کنیم {{متن قرآن|وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولاً }}<ref> و ما تا پیامبری برنینگیزیم (کسی را) عذاب نمی‌کنیم؛ سوره اسراء، آیه:۱۵.</ref> در جای دیگر تصریح دارد که [[هدف]] از [[بعثت پیامبران]] و [[بشارت]] و [[انذار]] این است که [[حجّت]] بر [[خلق]] تمام گردد و جلوی عذرها و بهانه‌های آنان گرفته شود: {{متن قرآن|رُّسُلاً مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا }}<ref> پیامبرانی نویدبخش و هشدار دهنده تا پس از این پیامبران برای مردم بر خداوند حجتی نباشد و خداوند پیروزمندی فرزانه است؛ سوره نساء، آیه:۱۶۵.</ref>. پس [[پیامبران الهی]] با [[تبلیغ]] و رساندن فرمان‌های [[خداوند]] بی همتا و خواندن [[مردم]] به [[عبادت]] او و دوری از [[شرک]] و [[کفر]] و [[بت‌پرستی]] و اجتناب از [[معاصی]] و کارهای [[زشت]] [[حجّت]] را بر [[خلق]] تمام می‌کنند، [[امیرمؤمنان]]{{ع}} می‌فرمایند:پس در میان آنها رسولانش را [[مبعوث]] ساخت و پیامبرانش را پی در پی به سوی آنها گسیل داشت... با [[تبلیغ]] بر آنها [[احتجاج]] کنند<ref>{{عربی|" فَبَعَثَ‏ فِيهِمْ‏ رُسُلَهُ‏ وَ وَاتَرَ إِلَيْهِمْ‏ أَنْبِيَاءَهُ‏... وَ يَحْتَجُّوا عَلَيْهِمْ‏ بِالتَّبْلِيغِ‏ ‏‏‏‏"}}؛ نهج البلاغه، خطبه:۱.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: "در میان آنان [[پیامبران]] را [[بشارت دهنده]] و ترساننده [[مبعوث]] کرد تا کسی که هلاک می‌شود با داشتن [[دلیل]] روشن هلاک گردد و کسی که [[حیات]] می‌یابد با [[دلیل]] روشن [[حیات]] پیدا کند"<ref>{{عربی|" ابْتَعَثَ‏ فِيهِمُ‏ النَّبِيِّينَ‏ مُبَشِّرِينَ‏ وَ مُنْذِرِينَ‏ لِيَهْلِكَ‏ مَنْ‏ هَلَكَ‏ عَنْ‏ بَيِّنَةٍ وَ يَحْيى‏ مَنْ‏ حَيَ‏ عَنْ‏ بَيِّنَةٍ ‏ ‏‏‏‏"}}؛ توحید صدوق، ص۴۵.</ref>. در نتیجه یکی از آثار و فواید مهم [[بعثت پیامبران]]، [[اتمام حجّت]] [[خداوند سبحان]] بر [[بندگان]] است. به همین جهت است که [[رسولان]] [[حجّت]] ظاهری [[خداوند متعال]] خوانده شده‌اند<ref>[[محمد بیابانی اسکوئی]]، [[نبوت (کتاب)|نبوت]]، ص۹۵ - ۹۸.</ref>.
۴۱۵٬۰۷۸

ویرایش