پرش به محتوا

آیا دلیل قرآنی بر ضرورت رجعت وجود دارد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
ربات: جایگزینی خودکار متن (-:::::* +*)
جز (جایگزینی متن - '\: \:\:\:\:\:\:(.*)\s' به ': $1 ')
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-:::::* +*))
خط ۲۱: خط ۲۱:


«[[عالمان شیعه]] برای اثبات [[رجعت]] به [[آیات]] و [[روایات]] متعددی [[استدلال]] کرده‌‌اند. از آنجا که [[روایات]] مربوط به [[رجعت]] در ضمن مباحث تفسیری ذکر شده است، لذا در این بخش نیز [[آیات قرآنی]] را به عنوان محور بحث مطرح و در ذیل آن‌‌ها به [[ادله]] روایی نیز می‌‌پردازیم.
«[[عالمان شیعه]] برای اثبات [[رجعت]] به [[آیات]] و [[روایات]] متعددی [[استدلال]] کرده‌‌اند. از آنجا که [[روایات]] مربوط به [[رجعت]] در ضمن مباحث تفسیری ذکر شده است، لذا در این بخش نیز [[آیات قرآنی]] را به عنوان محور بحث مطرح و در ذیل آن‌‌ها به [[ادله]] روایی نیز می‌‌پردازیم.
:::::*'''[[آیه]] دابة''': {{متن قرآن|وَإِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّةً مِّنَ الأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ كَانُوا بِآيَاتِنَا لا يُوقِنُونَ}}؛ و چون [[فرمان]] [[عذاب]] آنها رسید موجودی را از [[زمین]] برای آنها بیرون آریم، تا با آنها تکلم کند و بگوید که این [[مردم]] آیه‌‌های ما را [[باور]] نمی‌‌کرده‌‌اند<ref>نمل: ۸۲.</ref>. این [[آیه]] و [[آیات]] بعد از آن، به اموری که در [[قیامت]] و قبل از [[قیامت]] رخ می‌دهد اشاره می‌‌کند. [[علامه]] در [[تفسیر]] این [[آیه]]، پس از اثبات این که مقصود از این [[آیه]] وقوع حادثه‌‌ای [[خارق العاده]] است، بیان می‌کند که این [[آیه]] نشان می‌‌دهد که مراد از اخراج از [[زمین]]، یا [[احیا]] و بعث بعد از [[مرگ]] است و یا امری است نزدیک به آن!<ref>المیزان، جلد ۱۵، صفحه ۳۹۶.</ref>
*'''[[آیه]] دابة''': {{متن قرآن|وَإِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّةً مِّنَ الأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ كَانُوا بِآيَاتِنَا لا يُوقِنُونَ}}؛ و چون [[فرمان]] [[عذاب]] آنها رسید موجودی را از [[زمین]] برای آنها بیرون آریم، تا با آنها تکلم کند و بگوید که این [[مردم]] آیه‌‌های ما را [[باور]] نمی‌‌کرده‌‌اند<ref>نمل: ۸۲.</ref>. این [[آیه]] و [[آیات]] بعد از آن، به اموری که در [[قیامت]] و قبل از [[قیامت]] رخ می‌دهد اشاره می‌‌کند. [[علامه]] در [[تفسیر]] این [[آیه]]، پس از اثبات این که مقصود از این [[آیه]] وقوع حادثه‌‌ای [[خارق العاده]] است، بیان می‌کند که این [[آیه]] نشان می‌‌دهد که مراد از اخراج از [[زمین]]، یا [[احیا]] و بعث بعد از [[مرگ]] است و یا امری است نزدیک به آن!<ref>المیزان، جلد ۱۵، صفحه ۳۹۶.</ref>
::::::'''مبهم بودن "دابة" در [[قرآن]]''': بر اساس آنچه در [[المیزان]] آمده است، کلمه "دابة" که به معنای [[جنبنده]] است، به هر [[صاحب]] [[حیات]]ی اطلاق می‌‌شود که در [[زمین]] راه می‌‌رود؛ و لذا این موجود زنده می‌‌تواند [[انسان]] باشد، و می‌تواند حیوانی غیر [[انسان]] باشد. اگر [[انسان]] باشد، تکلم و سخن گفتن آن امری عادی است، نه خارق‌‌العاده؛ و اگر حیوان بی‌‌زبانی باشد، در آن صورت حرف زدن آن مانند بیرون شدنش از [[زمین]] امر خارق‌‌العاده‌‌ای خواهد بود.  
::::::'''مبهم بودن "دابة" در [[قرآن]]''': بر اساس آنچه در [[المیزان]] آمده است، کلمه "دابة" که به معنای [[جنبنده]] است، به هر [[صاحب]] [[حیات]]ی اطلاق می‌‌شود که در [[زمین]] راه می‌‌رود؛ و لذا این موجود زنده می‌‌تواند [[انسان]] باشد، و می‌تواند حیوانی غیر [[انسان]] باشد. اگر [[انسان]] باشد، تکلم و سخن گفتن آن امری عادی است، نه خارق‌‌العاده؛ و اگر حیوان بی‌‌زبانی باشد، در آن صورت حرف زدن آن مانند بیرون شدنش از [[زمین]] امر خارق‌‌العاده‌‌ای خواهد بود.  
::::::در [[آیات]] کریمه [[قرآن]] چیزی که بتواند با آن، این موضوع را [[تفسیر]] کرد و معلوم ساخت این جنبنده‌‌ای که [[خداوند]] به زودی از [[زمین]] بیرون می‌آورد چیست؟ وجود ندارد. به همین جهت از [[قرآن]] نمی‌‌توان فهمید که چه موجودی است؟ و چه خصوصیاتی دارد؟ صفات و نشانی‌‌هایش چیست؟ چگونه از [[زمین]] بیرون می‌‌آید؟ و با [[مردم]] چگونه تکلم می‌‌کند و چه چیزی به آنها می‌گوید؟ البته این ابهامات از آن جهت است که مقصود [[خداوند]] در این [[آیه]] مبهم‌‌گویی بوده است، و در نتیجه جمله مزبور از کلمات مرموز قران می‌‌باشد<ref>همان.</ref>.  
::::::در [[آیات]] کریمه [[قرآن]] چیزی که بتواند با آن، این موضوع را [[تفسیر]] کرد و معلوم ساخت این جنبنده‌‌ای که [[خداوند]] به زودی از [[زمین]] بیرون می‌آورد چیست؟ وجود ندارد. به همین جهت از [[قرآن]] نمی‌‌توان فهمید که چه موجودی است؟ و چه خصوصیاتی دارد؟ صفات و نشانی‌‌هایش چیست؟ چگونه از [[زمین]] بیرون می‌‌آید؟ و با [[مردم]] چگونه تکلم می‌‌کند و چه چیزی به آنها می‌گوید؟ البته این ابهامات از آن جهت است که مقصود [[خداوند]] در این [[آیه]] مبهم‌‌گویی بوده است، و در نتیجه جمله مزبور از کلمات مرموز قران می‌‌باشد<ref>همان.</ref>.  
خط ۳۰: خط ۳۰:


نتیجه اینکه این [[آیه]] و روایاتی که درباره آن از [[معصومین]] {{عم}} به دست ما رسیده است، دلالت بر وقوع [[رجعت]] و بازگشت [[حضرت علی]] {{ع}} در [[آخرالزمان]] می‌کند.  
نتیجه اینکه این [[آیه]] و روایاتی که درباره آن از [[معصومین]] {{عم}} به دست ما رسیده است، دلالت بر وقوع [[رجعت]] و بازگشت [[حضرت علی]] {{ع}} در [[آخرالزمان]] می‌کند.  
:::::*'''[[آیه]] حشر''': {{متن قرآن|وَيَوْمَ نَحْشُرُ مِن كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجًا مِّمَّن يُكَذِّبُ بِآيَاتِنَا فَهُمْ يُوزَعُونَ}}؛ روزی را که از هر امتی دسته‌‌ای از آنها را که آیه‌های ما را [[دروغ]] شمرده‌‌اند محشور می‌کنیم و ردیف شوند<ref>نمل: ۸۳.</ref>. [[علامه]] در [[تفسیر]] این [[آیه]] توضیح می‌دهد که کلمه "فوج" به معنای [[جماعت]] است که به سرعت عبور کنند. کلمه "یوزعون" نیز از این به معنای نگاه داشتن و جلوگیری از حرکت آنان است، به طوری که اول جمعیت با آخرش یک جا گرد آیند؛ و مراد از "حشر" جمع کردن بعد از [[مرگ]] است. لذا معنی [[آیه]] این خواهد بود که روزی از هر امتی، جماعتی را پس از [[مرگ]] زنده و دور هم جمع می‌‌کنیم<ref>المیزان، جلد ۱۵، صفحه ۳۹۶.</ref>.
*'''[[آیه]] حشر''': {{متن قرآن|وَيَوْمَ نَحْشُرُ مِن كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجًا مِّمَّن يُكَذِّبُ بِآيَاتِنَا فَهُمْ يُوزَعُونَ}}؛ روزی را که از هر امتی دسته‌‌ای از آنها را که آیه‌های ما را [[دروغ]] شمرده‌‌اند محشور می‌کنیم و ردیف شوند<ref>نمل: ۸۳.</ref>. [[علامه]] در [[تفسیر]] این [[آیه]] توضیح می‌دهد که کلمه "فوج" به معنای [[جماعت]] است که به سرعت عبور کنند. کلمه "یوزعون" نیز از این به معنای نگاه داشتن و جلوگیری از حرکت آنان است، به طوری که اول جمعیت با آخرش یک جا گرد آیند؛ و مراد از "حشر" جمع کردن بعد از [[مرگ]] است. لذا معنی [[آیه]] این خواهد بود که روزی از هر امتی، جماعتی را پس از [[مرگ]] زنده و دور هم جمع می‌‌کنیم<ref>المیزان، جلد ۱۵، صفحه ۳۹۶.</ref>.


'''زمان حشر جماعتی از [[امت]]''': ایشان پس از توضیحات فوق، بیان می‌‌کند که از ظاهر [[آیه]] بر می‌‌آید حشر در آن، حشر در غیر [[روز قیامت]] است؛ و برای دیدگاه خود [[ادله]] نیز ذکر می‌کند این [[ادله]] عبارتند از:
'''زمان حشر جماعتی از [[امت]]''': ایشان پس از توضیحات فوق، بیان می‌‌کند که از ظاهر [[آیه]] بر می‌‌آید حشر در آن، حشر در غیر [[روز قیامت]] است؛ و برای دیدگاه خود [[ادله]] نیز ذکر می‌کند این [[ادله]] عبارتند از:
خط ۴۸: خط ۴۸:
از این تعبیر روشن می‌‌شود که گر چه [[علامه]] [[آیه]] را ظاهر در [[رجعت]] می‌‌داند ولی همچنان [[معتقد]] است که [[آیه]] به تنهایی صریح در این موضوع نیست و در نتیجه نمی‌‌توان آن را به معنی دیگر نیز حمل کرد. ولی آنچه در این میان دیگر احتمالات را نفی و اثبات می‌کند که مقصود این [[آیه]] همان [[رجعت]] است، احادیثی است که در این رابطه وجود دارد.  
از این تعبیر روشن می‌‌شود که گر چه [[علامه]] [[آیه]] را ظاهر در [[رجعت]] می‌‌داند ولی همچنان [[معتقد]] است که [[آیه]] به تنهایی صریح در این موضوع نیست و در نتیجه نمی‌‌توان آن را به معنی دیگر نیز حمل کرد. ولی آنچه در این میان دیگر احتمالات را نفی و اثبات می‌کند که مقصود این [[آیه]] همان [[رجعت]] است، احادیثی است که در این رابطه وجود دارد.  
::::::[[علامه]] نیز ضمن اشاره به فراوانی این نوع [[احادیث]]، یکی از آنها که [[امام]] [[معصوم]] در آن به صورت استدلالی اثبات می‌کند مقصود از این [[آیه]] [[رجعت]] است، را ذکر می‌کند<ref>همان، جلد ۱۵، صفحه ۴۰۵.</ref>. ایشان بیان می‌‌کند که در [[تفسیر قمی]] آمده که حماد از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] کرده که [[امام]] به او فرمود: [[مردم]] درباره [[آیه]] {{متن قرآن|وَيَوْمَ نَحْشُرُ مِن كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجًا}} چه می‌‌گویند؟ گفتم: می‌‌گویند: این [[آیه]] درباره [[قیامت]] است. فرمود: نه این طور که آنان می‌گویند نیست؛ بلکه درباره [[رجعت]] است. مگر [[خدای تعالی]] در [[قیامت]] از هر امتی فوجی را محشور می‌‌کند؟! و بقیه آن امت‌‌ها را رها می‌کند؟! با این که خودش فرموده‌‌: {{متن قرآن|وَحَشَرْنَاهُمْ فَلَمْ نُغَادِرْ مِنْهُمْ أَحَدًا}}<ref>تفسیر قمی، جلد ۲، صفحه ۱۳۰ و ۱۳۱.</ref>.
::::::[[علامه]] نیز ضمن اشاره به فراوانی این نوع [[احادیث]]، یکی از آنها که [[امام]] [[معصوم]] در آن به صورت استدلالی اثبات می‌کند مقصود از این [[آیه]] [[رجعت]] است، را ذکر می‌کند<ref>همان، جلد ۱۵، صفحه ۴۰۵.</ref>. ایشان بیان می‌‌کند که در [[تفسیر قمی]] آمده که حماد از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] کرده که [[امام]] به او فرمود: [[مردم]] درباره [[آیه]] {{متن قرآن|وَيَوْمَ نَحْشُرُ مِن كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجًا}} چه می‌‌گویند؟ گفتم: می‌‌گویند: این [[آیه]] درباره [[قیامت]] است. فرمود: نه این طور که آنان می‌گویند نیست؛ بلکه درباره [[رجعت]] است. مگر [[خدای تعالی]] در [[قیامت]] از هر امتی فوجی را محشور می‌‌کند؟! و بقیه آن امت‌‌ها را رها می‌کند؟! با این که خودش فرموده‌‌: {{متن قرآن|وَحَشَرْنَاهُمْ فَلَمْ نُغَادِرْ مِنْهُمْ أَحَدًا}}<ref>تفسیر قمی، جلد ۲، صفحه ۱۳۰ و ۱۳۱.</ref>.
:::::*'''[[آیات]] دیگر''': در [[المیزان]] در ذیل [[آیات]] متعدد دیگری، در رابطه با [[رجعت]]، مباحث مختصری مطرح و بعضی از [[احادیث]] [[رجعت]] نیز [[نقل]] شده است؛ از جمله در ذیل [[آیات]] {{متن قرآن|هَلْ يَنظُرُونَ إِلاَّ أَن يَأْتِيَهُمُ اللَّهُ فِي ظُلَلٍ مِّنَ الْغَمَامِ وَالْمَلائِكَةُ وَقُضِيَ الأَمْرُ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الأُمُورُ}}<ref>«آیا انتظار دارند که خدا و ملائکه بر ابرها سوار شده، نزد آنان بیایند و امر خدا به انجام رسد در حالی که بازگشت همه امور به جانب خدای متعال است». بقره: ۲۱۰.</ref>، {{متن قرآن|وَذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللَّهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ}}<ref>«ای موسی مردمت را از تاریکی‌ها به سوی نور در‌‌ آور و آنها را نسبت به ایام خدا تذکر بده». ابراهیم: ۵.</ref>، {{متن قرآن|حَتَّى إِذَا فَتَحْنَا عَلَيْهِم بَابًا ذَا عَذَابٍ شَدِيدٍ إِذَا هُمْ فِيهِ مُبْلِسُونَ}}<ref>«تا آن که برایشان دری از بلای سخت گشودیم که ناگهان از هر جهت ناامید شدند». مومنون: ۷۷.</ref>، {{متن قرآن|لَرَادُّكَ إِلَى مَعَادٍ}}<ref>«تو را به جایگاه بازگشت باز می‌‌گردانند». قصص: ۸۵.</ref>  
*'''[[آیات]] دیگر''': در [[المیزان]] در ذیل [[آیات]] متعدد دیگری، در رابطه با [[رجعت]]، مباحث مختصری مطرح و بعضی از [[احادیث]] [[رجعت]] نیز [[نقل]] شده است؛ از جمله در ذیل [[آیات]] {{متن قرآن|هَلْ يَنظُرُونَ إِلاَّ أَن يَأْتِيَهُمُ اللَّهُ فِي ظُلَلٍ مِّنَ الْغَمَامِ وَالْمَلائِكَةُ وَقُضِيَ الأَمْرُ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الأُمُورُ}}<ref>«آیا انتظار دارند که خدا و ملائکه بر ابرها سوار شده، نزد آنان بیایند و امر خدا به انجام رسد در حالی که بازگشت همه امور به جانب خدای متعال است». بقره: ۲۱۰.</ref>، {{متن قرآن|وَذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللَّهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ}}<ref>«ای موسی مردمت را از تاریکی‌ها به سوی نور در‌‌ آور و آنها را نسبت به ایام خدا تذکر بده». ابراهیم: ۵.</ref>، {{متن قرآن|حَتَّى إِذَا فَتَحْنَا عَلَيْهِم بَابًا ذَا عَذَابٍ شَدِيدٍ إِذَا هُمْ فِيهِ مُبْلِسُونَ}}<ref>«تا آن که برایشان دری از بلای سخت گشودیم که ناگهان از هر جهت ناامید شدند». مومنون: ۷۷.</ref>، {{متن قرآن|لَرَادُّكَ إِلَى مَعَادٍ}}<ref>«تو را به جایگاه بازگشت باز می‌‌گردانند». قصص: ۸۵.</ref>  
::::::در [[تفسیر]] هر یک از [[آیات]] روایتی [[نقل]] شده که بخشی از مجموعه‌‌ای است، که [[علامه]] آنها را در حدود پانصد [[حدیث]] می‌داند و همگی آنها در رابطه با [[رجعت]] می‌‌باشند<ref>المیزان، جلد ۲، صفحه ۱۰۶. البته ایشان در جایی از مرحوم سید نعمت الله جزایری قدس سره در کتاب «الانوار النعمانیه» نقل می‌کند که ایشان گفته است: ششصد نص دینی اعم از آیه، روایت، دعا و زیارت در رابطه با رجعت وجود دارد. در محضر علامه طباطبایی، سؤال ۲۷۸، صفحه ۱۱۷.</ref>.  
::::::در [[تفسیر]] هر یک از [[آیات]] روایتی [[نقل]] شده که بخشی از مجموعه‌‌ای است، که [[علامه]] آنها را در حدود پانصد [[حدیث]] می‌داند و همگی آنها در رابطه با [[رجعت]] می‌‌باشند<ref>المیزان، جلد ۲، صفحه ۱۰۶. البته ایشان در جایی از مرحوم سید نعمت الله جزایری قدس سره در کتاب «الانوار النعمانیه» نقل می‌کند که ایشان گفته است: ششصد نص دینی اعم از آیه، روایت، دعا و زیارت در رابطه با رجعت وجود دارد. در محضر علامه طباطبایی، سؤال ۲۷۸، صفحه ۱۱۷.</ref>.  
::::::در پایان این قسمت بعضی از این [[احادیث]] را ذکر می‌کنیم.  
::::::در پایان این قسمت بعضی از این [[احادیث]] را ذکر می‌کنیم.  
۴۱۵٬۰۷۸

ویرایش