پرش به محتوا

ابعاد روان‌شناختی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
ربات: جایگزینی خودکار متن (-:::::* +*)
جز (جایگزینی متن - '\: \:\:\:\:\:\:(.*)\s' به ': $1 ')
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-:::::* +*))
خط ۱۲۹: خط ۱۲۹:
| پاسخ‌دهنده =
| پاسخ‌دهنده =
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[عبدالله نظری شاری]]'''، در مقاله ''«[[نقش انتظار در بهداشت روانی (مقاله)|نقش انتظار در بهداشت روانی]]»'' در این‌باره گفته است:
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[عبدالله نظری شاری]]'''، در مقاله ''«[[نقش انتظار در بهداشت روانی (مقاله)|نقش انتظار در بهداشت روانی]]»'' در این‌باره گفته است:
:::::*«'''ابعاد شناختی''': [[انسان]] [[عصر غیبت]] باید دارای [[شناخت]] عمیق و [[بصیرت]] نافذ باشد، تا بتواند [[فرهنگ]] و [[فلسفه انتظار]] را به‌روشنی [[فهم]] کند، نسبت به موضوع آن [[بینش]] فراگیر به دست آورد، پیرامون آن به [[تفکر]] بپردازد، به تحقّق آن [[دل]] ببندد و [[امیدوار]] باشد، برای دست‌یابی به آن، اهدافی را طراحی و دنبال کند، و در [[اعتقاد]] به [[حقیقت انتظار]]، در برابر هر پیشامدی [[پایداری]] نماید. در این فرایند، اگر [[شناخت]] صحیح را به دست آورد، حقیقیت "[[امامت]]" و [[پیام]] [[انتظار]] را دریافته است، که این خود، پیامدهای مثبت روانی برای او در پی خواهد داشت و از این جهت وی دارای [[فضیلت]] بزرگی خواهد بود چنان‌که [[امام صادق]]{{ع}} فرموده است: {{متن حدیث|مَنْ عَرَفَ هَذَا الْأَمْرَ ثُمَّ مَاتَ قَبْلَ أَنْ يَقُومَ الْقَائِمُ{{ع}} كَانَ‌ لَهُ‌ مِثْلُ‌ أَجْرِ مَنْ‌ قُتِلَ‌ مَعَهُ‌}}<ref>طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۴۶۰.</ref>؛ "هرکس امر [[امامت]] و [[رهبری]] را بشناسد، آن‌گاه پیش از [[قیام قائم]] از [[جهان]] برود، [[پاداش]] او مانند کسی است که در رکاب [[قائم]] [[شهید]] شود". [[انسان]]، با [[شناخت]] امر [[امامت]]، در خط [[معرفت]] و [[تکلیف الهی]] قرار می‌گیرد و در حوزه [[ولایت الهی]] داخل می‌شود و چنین کسی -در هر حال- در [[مقام قرب]] و [[کرامت]] است. برای همین اهمیت است کسی که بدون [[شناخت امام زمان]] خویش بمیرد به [[رستگاری]] نرسیده است، چنان‌که [[پیامبر اعظم]]{{صل}} می‌فرماید: {{متن حدیث|وَ أَنَّ مَنْ‌ مَاتَ‌ وَ لَمْ‌ يَعْرِفْ‌ إِمَامَ‌ زَمَانِهِ‌ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً}}<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال‌الدین، ج۲، ص۴۰۹، ح۹.</ref>؛ "هرکس بمیرد و [[امام]] زمانش را نشناسد به [[مرگ جاهلیت]] مرده است". [[امامان]]{{عم}} نیز، [[جهل]] و عدم [[شناخت]] مسأله [[انتظار]] را [[نکوهش]] کرده و نسبت به آن [[بیم]] داده‌اند. [[امام حسن]]{{ع}} فرموده است: {{متن حدیث|أَمَا إِنَّ لَهُ‌ غَيْبَةً يَحَارُ فِيهَا الْجَاهِلُونَ‌ وَ يَهْلِكُ فِيهَا الْمُبْطِلُونَ‌}}<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال‌الدین، ج۲، ص۴۰۹، ح۹.</ref>؛ "[[آگاه]] باشید که برای او غیبتی است که نادانان در آن سرگردان شوند و مبطلان در آن هلاک گردند".(...)
*«'''ابعاد شناختی''': [[انسان]] [[عصر غیبت]] باید دارای [[شناخت]] عمیق و [[بصیرت]] نافذ باشد، تا بتواند [[فرهنگ]] و [[فلسفه انتظار]] را به‌روشنی [[فهم]] کند، نسبت به موضوع آن [[بینش]] فراگیر به دست آورد، پیرامون آن به [[تفکر]] بپردازد، به تحقّق آن [[دل]] ببندد و [[امیدوار]] باشد، برای دست‌یابی به آن، اهدافی را طراحی و دنبال کند، و در [[اعتقاد]] به [[حقیقت انتظار]]، در برابر هر پیشامدی [[پایداری]] نماید. در این فرایند، اگر [[شناخت]] صحیح را به دست آورد، حقیقیت "[[امامت]]" و [[پیام]] [[انتظار]] را دریافته است، که این خود، پیامدهای مثبت روانی برای او در پی خواهد داشت و از این جهت وی دارای [[فضیلت]] بزرگی خواهد بود چنان‌که [[امام صادق]]{{ع}} فرموده است: {{متن حدیث|مَنْ عَرَفَ هَذَا الْأَمْرَ ثُمَّ مَاتَ قَبْلَ أَنْ يَقُومَ الْقَائِمُ{{ع}} كَانَ‌ لَهُ‌ مِثْلُ‌ أَجْرِ مَنْ‌ قُتِلَ‌ مَعَهُ‌}}<ref>طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۴۶۰.</ref>؛ "هرکس امر [[امامت]] و [[رهبری]] را بشناسد، آن‌گاه پیش از [[قیام قائم]] از [[جهان]] برود، [[پاداش]] او مانند کسی است که در رکاب [[قائم]] [[شهید]] شود". [[انسان]]، با [[شناخت]] امر [[امامت]]، در خط [[معرفت]] و [[تکلیف الهی]] قرار می‌گیرد و در حوزه [[ولایت الهی]] داخل می‌شود و چنین کسی -در هر حال- در [[مقام قرب]] و [[کرامت]] است. برای همین اهمیت است کسی که بدون [[شناخت امام زمان]] خویش بمیرد به [[رستگاری]] نرسیده است، چنان‌که [[پیامبر اعظم]]{{صل}} می‌فرماید: {{متن حدیث|وَ أَنَّ مَنْ‌ مَاتَ‌ وَ لَمْ‌ يَعْرِفْ‌ إِمَامَ‌ زَمَانِهِ‌ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً}}<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال‌الدین، ج۲، ص۴۰۹، ح۹.</ref>؛ "هرکس بمیرد و [[امام]] زمانش را نشناسد به [[مرگ جاهلیت]] مرده است". [[امامان]]{{عم}} نیز، [[جهل]] و عدم [[شناخت]] مسأله [[انتظار]] را [[نکوهش]] کرده و نسبت به آن [[بیم]] داده‌اند. [[امام حسن]]{{ع}} فرموده است: {{متن حدیث|أَمَا إِنَّ لَهُ‌ غَيْبَةً يَحَارُ فِيهَا الْجَاهِلُونَ‌ وَ يَهْلِكُ فِيهَا الْمُبْطِلُونَ‌}}<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال‌الدین، ج۲، ص۴۰۹، ح۹.</ref>؛ "[[آگاه]] باشید که برای او غیبتی است که نادانان در آن سرگردان شوند و مبطلان در آن هلاک گردند".(...)
:::::*'''ابعاد [[رفتاری]]''': [[انتظار]]، [[آمادگی]] برای استقبال و [[همراهی]] "[[امام]] [[منتظَر]]" را می‌طلبد و بدون آن به بار نمی‌نشیند. [[نهضت]] [[انتظار]]، به مشابه یک تحوّل بزرگ در [[تاریخ]] [[بشریت]]، پیش از هر چیز، [[نیازمند]] عناصر آماده و ارزش‌مند انسانی است که بتوانند این بار سنگین را به دوش بکشند؛ و این، در درجه نخست، مستلزم بالا بردن سطح [[اندیشه]] و [[آگاهی]] و [[آمادگی فکری]] و روانی است(...)
*'''ابعاد [[رفتاری]]''': [[انتظار]]، [[آمادگی]] برای استقبال و [[همراهی]] "[[امام]] [[منتظَر]]" را می‌طلبد و بدون آن به بار نمی‌نشیند. [[نهضت]] [[انتظار]]، به مشابه یک تحوّل بزرگ در [[تاریخ]] [[بشریت]]، پیش از هر چیز، [[نیازمند]] عناصر آماده و ارزش‌مند انسانی است که بتوانند این بار سنگین را به دوش بکشند؛ و این، در درجه نخست، مستلزم بالا بردن سطح [[اندیشه]] و [[آگاهی]] و [[آمادگی فکری]] و روانی است(...)
:::::*'''ابعاد [[عاطفی]]''': ابعاد [[عاطفی]] [[انتظار]] بر این [[حقیقت]] [[استوار]] است که [[امام]]{{ع}} پیوند عمیقی از عطوفت، [[مودّت]]، و [[محبت]] نسبت به [[پیروان]] [[راستین]] خویش دارد. [[امام]]{{ع}} بسیار [[خیرخواه]] و نگران [[امت]] خویش است. این [[محبت]] و [[نگرانی]] نه از آن جهت است که حضرتش [[نیازمند]] [[امت]] باشد، بلکه از آن جهت است که او [[انسان کامل]] است، بر این اساس، مهر و [[محبت]] حضرتش نیز به [[غایت]] کمال است، به گونه‌ای که بدون هیچ نیاز، نگران [[سرنوشت]] [[امت]] است و برای گرفتاری آنان [[غمگین]] و برای تردیدشان دل‌خون است چنان‌که حضرتش می‌فرماید: {{متن حدیث|مِنْ سُوءِ الْمُنْقَلَبِ إِنَّهُ‌ أُنْهِيَ‌ إِلَيَ‌ ارْتِيَابُ‌ جَمَاعَةٍ مِنْكُمْ فِي الدِّينِ وَ مَا دَخَلَهُمْ مِنَ الشَّكِّ وَ الْحَيْرَةِ فِي وُلَاةِ أَمْرِهِمْ فَغَمَّنَا ذَلِكَ لَكُمْ لَا لَنَا وَ سَأَوْنَا فِيكُمْ لَا فِينَا لِأَنَّ اللَّهَ مَعَنَا فَلَا فَاقَةَ بِنَا إِلَى غَيْرِهِ}}<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۳، ص۱۷۸.</ref>؛ "از تردید گروهی از شما در دین‌باوری و [[شک]] و سرگردانی در (مسأله) [[ولایت]] و [[امامت]] [[آگاه]] شدم. این موضوع ما را نه به خاطر خود ما، بلکه به خاطر شما، [[غمگین]] و متأثر کرد؛ چون [[خدا]] با ماست و ما نیازی به دیگری نداریم". بر این اساس، [[آگاهی]] و [[شناخت]] نسبت به این [[محبّت]] خداگونه، دل‌های [[امت]] را سرشار از [[عشق]] و جان‌های آنان را [[غرق]] در شیفتگی و [[اشتیاق]] نسبت به آن [[حضرت]] می‌کند و شعله‌های [[انتظار]] [[دیدار]] حضرتش را در [[دل‌ها]] برمی‌افروزد.(...)
*'''ابعاد [[عاطفی]]''': ابعاد [[عاطفی]] [[انتظار]] بر این [[حقیقت]] [[استوار]] است که [[امام]]{{ع}} پیوند عمیقی از عطوفت، [[مودّت]]، و [[محبت]] نسبت به [[پیروان]] [[راستین]] خویش دارد. [[امام]]{{ع}} بسیار [[خیرخواه]] و نگران [[امت]] خویش است. این [[محبت]] و [[نگرانی]] نه از آن جهت است که حضرتش [[نیازمند]] [[امت]] باشد، بلکه از آن جهت است که او [[انسان کامل]] است، بر این اساس، مهر و [[محبت]] حضرتش نیز به [[غایت]] کمال است، به گونه‌ای که بدون هیچ نیاز، نگران [[سرنوشت]] [[امت]] است و برای گرفتاری آنان [[غمگین]] و برای تردیدشان دل‌خون است چنان‌که حضرتش می‌فرماید: {{متن حدیث|مِنْ سُوءِ الْمُنْقَلَبِ إِنَّهُ‌ أُنْهِيَ‌ إِلَيَ‌ ارْتِيَابُ‌ جَمَاعَةٍ مِنْكُمْ فِي الدِّينِ وَ مَا دَخَلَهُمْ مِنَ الشَّكِّ وَ الْحَيْرَةِ فِي وُلَاةِ أَمْرِهِمْ فَغَمَّنَا ذَلِكَ لَكُمْ لَا لَنَا وَ سَأَوْنَا فِيكُمْ لَا فِينَا لِأَنَّ اللَّهَ مَعَنَا فَلَا فَاقَةَ بِنَا إِلَى غَيْرِهِ}}<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۳، ص۱۷۸.</ref>؛ "از تردید گروهی از شما در دین‌باوری و [[شک]] و سرگردانی در (مسأله) [[ولایت]] و [[امامت]] [[آگاه]] شدم. این موضوع ما را نه به خاطر خود ما، بلکه به خاطر شما، [[غمگین]] و متأثر کرد؛ چون [[خدا]] با ماست و ما نیازی به دیگری نداریم". بر این اساس، [[آگاهی]] و [[شناخت]] نسبت به این [[محبّت]] خداگونه، دل‌های [[امت]] را سرشار از [[عشق]] و جان‌های آنان را [[غرق]] در شیفتگی و [[اشتیاق]] نسبت به آن [[حضرت]] می‌کند و شعله‌های [[انتظار]] [[دیدار]] حضرتش را در [[دل‌ها]] برمی‌افروزد.(...)
::::::[[انتظار]] در ابعاد [[عاطفی]] آن (یعنی [[اشتیاق]]، [[محبت]]، طلب و جست‌و‌جو و چشم‌انتظاری که همگی مستلزم نوعی [[توسل]] و [[رابطه قلبی]] با [[حضرت قائم]]{{ع}} است) نیز، بر [[بهداشت روان]] به‌ویژه به معنای پیش‌گیری اولیه و ممانعت از [[بیماری‌ها]] و ارتقای توانمندی‌ها در مقابله با استرس‌ها و اضطراب‌ها نقش مؤثّری دارد. روان‌شناسان می‌گویند: در مواجهه با مسایل [[زندگی]] و رسیدن به موفقیت -به ویژه در مشکلات- به‌طور کلی، به دو دسته از عوامل نیازمندیم: نخست، فراهم آمدن اسباب طبیعی؛ دوم، شرایط روانی خاصی که بتوانیم با مسایل [[زندگی]] بهتر روبه‌رو شویم که معمولاً با [[توسل]] به [[اولیای الهی]] فراهم می‌گردد. گاهی سُستی [[اراده]]، [[ترس]]، [[غم]]، [[ اضطراب]] و عدم اشراف کامل بر موقعیت، باعث می‌شود که نتوانیم از راه‌حل‌های ممکن برای حل و فصل مسائل [[زندگی]] به شکل مطلوب بهره ببریم. [[توسل]] (به [[امامان]]، مخصوصاً [[حضرت مهدی]]{{ع}} که زنده و ناظر بر احوال شعیان است) و [[توکل]] باعث [[تقویت اراده]] و عدم تأثیر عوامل مخلّ روانی می‌شود<ref>ام. رابین دیماتئو، روان‌شناسی سلامت، مترجمان: سید مهدی موسوی اصل و دیگران، ج۲، ص۷۵۹ - ۷۶۲.</ref>. در جمع‌بندی نهایی، نتیجه می‌گیریم: [[انتظار]] در محورهای سه‌گانه شناختی، [[رفتاری]]، و [[عاطفی]] بر [[بهداشت روان]] در دو سطح پیش‌گیری اولیه و ارتقای توان‌مندی‌ها مؤثّر می‌باشد<ref>آذربایجانی، مسعود، رابطه انتظار و بهداشت روان، ماهنامه موعود، شماره ۷۶.</ref>»<ref>[[نقش انتظار در بهداشت روانی (مقاله)|نقش انتظار در بهداشت روانی]] ص ۱۰۶-۱۲۷.</ref>.
::::::[[انتظار]] در ابعاد [[عاطفی]] آن (یعنی [[اشتیاق]]، [[محبت]]، طلب و جست‌و‌جو و چشم‌انتظاری که همگی مستلزم نوعی [[توسل]] و [[رابطه قلبی]] با [[حضرت قائم]]{{ع}} است) نیز، بر [[بهداشت روان]] به‌ویژه به معنای پیش‌گیری اولیه و ممانعت از [[بیماری‌ها]] و ارتقای توانمندی‌ها در مقابله با استرس‌ها و اضطراب‌ها نقش مؤثّری دارد. روان‌شناسان می‌گویند: در مواجهه با مسایل [[زندگی]] و رسیدن به موفقیت -به ویژه در مشکلات- به‌طور کلی، به دو دسته از عوامل نیازمندیم: نخست، فراهم آمدن اسباب طبیعی؛ دوم، شرایط روانی خاصی که بتوانیم با مسایل [[زندگی]] بهتر روبه‌رو شویم که معمولاً با [[توسل]] به [[اولیای الهی]] فراهم می‌گردد. گاهی سُستی [[اراده]]، [[ترس]]، [[غم]]، [[ اضطراب]] و عدم اشراف کامل بر موقعیت، باعث می‌شود که نتوانیم از راه‌حل‌های ممکن برای حل و فصل مسائل [[زندگی]] به شکل مطلوب بهره ببریم. [[توسل]] (به [[امامان]]، مخصوصاً [[حضرت مهدی]]{{ع}} که زنده و ناظر بر احوال شعیان است) و [[توکل]] باعث [[تقویت اراده]] و عدم تأثیر عوامل مخلّ روانی می‌شود<ref>ام. رابین دیماتئو، روان‌شناسی سلامت، مترجمان: سید مهدی موسوی اصل و دیگران، ج۲، ص۷۵۹ - ۷۶۲.</ref>. در جمع‌بندی نهایی، نتیجه می‌گیریم: [[انتظار]] در محورهای سه‌گانه شناختی، [[رفتاری]]، و [[عاطفی]] بر [[بهداشت روان]] در دو سطح پیش‌گیری اولیه و ارتقای توان‌مندی‌ها مؤثّر می‌باشد<ref>آذربایجانی، مسعود، رابطه انتظار و بهداشت روان، ماهنامه موعود، شماره ۷۶.</ref>»<ref>[[نقش انتظار در بهداشت روانی (مقاله)|نقش انتظار در بهداشت روانی]] ص ۱۰۶-۱۲۷.</ref>.
}}
}}
۴۱۵٬۰۷۸

ویرایش