آیا امام مهدی فرزند دارد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
جز
ربات: جایگزینی خودکار متن (-::::# +#)
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-:::::# +#)) |
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-::::# +#)) |
||
خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
«آیا [[حضرت مهدی]]{{ع}} پیش از [[ظهور]]، [[همسر]] و فرزندانی دارد؟ این یکی از پرسشهای مرتبط با دوران[[غیبت]] به شمار میآید و تاکنون پاسخ قطعی بدان داده نشده است. برخی برآنند که [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[همسر]] و [[فرزند]] دارد. دلیلهای این گروه را بر میشمریم: | «آیا [[حضرت مهدی]]{{ع}} پیش از [[ظهور]]، [[همسر]] و فرزندانی دارد؟ این یکی از پرسشهای مرتبط با دوران[[غیبت]] به شمار میآید و تاکنون پاسخ قطعی بدان داده نشده است. برخی برآنند که [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[همسر]] و [[فرزند]] دارد. دلیلهای این گروه را بر میشمریم: | ||
#'''پایبندی به [[سنت پیامبر]]{{صل}}:''' [[ازدواج]] در [[اسلام]] بسیار اهمیت دارد و [[سنت]] [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} نه به شمار میآید. بیتردید، [[حضرت مهدی]]{{ع}} نیز مانند دیگر [[پیشوایان]] [[معصوم]]{{ع}} بدین [[سنت نبوی]] پایبند است. [[محدث نوری]] در این باره مینویسد: "چگونه [[حضرت مهدی]]{{ع}} چنین [[سنّت]] بزرگ جد بزرگوارش را ترک خواهد کرد، با آن همه ترغیب و تشویقی که در انجام دادن [[ازدواج]] و تهدیدی که در ترک آن شده است؟! سزاوارترین [[امت]] در [[تمسک]] به [[سنت پیامبر]]{{صل}}، [[امام]] هر عصر است و تاکنون کسی ترک [[ازدواج]] را از ویژگی آن [[حضرت]] نشمرده است. <ref> میرزا حسین نوری، النجم الثاقب، ص ۲۲۲ </ref> عالم [[وارسته]] [[میرزا]] [[علی اکبر نهاوندیان]] نیز مینویسد: پس از پذیرش [[زندگی]] و [[غیبت]] آن بزرگوار و استحباب تناكح و تناسل و منع از [[رهبانیت]] و عزوبت، حتما آن [[حضرت]] را اهل و عیال و [[اولاد]] خواهد بود.<ref> میرزا علی اکبر نهاوندی، العبقری الحسان، ج ۲، ص ۱۳۴ </ref> | |||
#'''روايات:''' [[کفعمی]]، در کتاب مصباح روایتی [[نقل]] میکند که نشان میدهد [[همسر]] آن [[حضرت]]{{ع}} از [[فرزندان]] "عبدالعزّی" پسر [[عبدالمطلب]] است.<ref> میرزا حسین نوری، النجم الثاقب، ص ۲۲۵ </ref> البته روایاتی نیز که درباره [[فرزندان حضرت]] [[نقل]] شده، بر [[همسر]] داشتن آن بزرگوار [[گواهی]] میدهد. در این بخش، با توجه به ظرفیت کتاب، توجه به نمونههایی از این [[روایات]] و احتمالات مربوط به آن، سودمند مینماید: | |||
##'''[[امام صادق]]{{ع}} فرمود:''' [[صاحب]] این امر در [[غیبت]] دارد؛ یکی از آنها چنان طولانی میشود که بعضی میگویند: [[وفات]] کرده؛ برخی میگویند: کشته شده و گروهی میگویند: آمده و رفته است، جز شماری اندک از [[شیعیان]]، هیچ کس بر [[باور]] خود [[استوار]] نیست و کسی از اقامتگاهش [[آگاهی]] ندارد. حتی فرزندانش جایگاهش را نمیدانند. فقط کسی که متصدی امور اوست، از آن خبر دارد.<ref>[[شیخ طوسی]]، الغیبه، ص ۶۱ و بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۳ </ref> | |||
##بر اساس روایتی دیگر، آن [[حضرت]] فرمود: "گویا [[نزول]] [[قائم]]" را با اهل و عیالش در [[مسجد سهله]] میبینم».<ref> میرزا حسین نوری، النجم الثاقب، ص ۲۲۵</ref> افزون بر این، [[سید بن طاووس]]، <ref> جمال الأسبوع، ص ۵۱۲. </ref> [[شیخ]] [[حر عاملی]]<ref> الايقاظ من الهجعه، ص ۳۹۲ - ۴۰۵. </ref> و [[علامه مجلسی]]<ref> بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۷ </ref> روایاتی در این باره [[نقل]] کردهاند. [[علامه مجلسی]] موضوع [[فرزندان]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} را چنان با اهمیت یافته که یکی از بابهای کتاب [[شریف]] [[بحارالانوار]] را به بحث از [[خلفا]] و [[حکومت]] [[فرزندان]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} اختصاص داده است. <ref> بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۴۵</ref> | |||
*البته در برابر این [[روایات]]، [[روایت]] معارض نیز وجود دارد. ترجمه این [[حدیث]] چنین است: "هر [[امام]] باید [[فرزند]] داشته باشد، جز [[حضرت مهدی]]{{ع}} که [[فرزند]] ندارد".<ref>[[شیخ طوسی]]، الغیبه، ص۱۳۴ </ref> بزرگانی مانند [[محدث نوری]]<ref> میرزا [[حسین نوری]]، النجم الثاقب، ص ۲۲۶</ref>، [[شیخ طوسی]]<ref>[[شیخ طوسی]]، الغیبه، ص ۱۳۷</ref> و [[میر محمد میرلوحی]]<ref> میر محمد میرلوحی، سیمای آفتاب، ص ۴۹۷ </ref> در مسیر رفع این [[تعارض]] گام برداشته، چنین گفتهاند: [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} مانند سایر [[پیشوایان]] [[معصوم]]، پسری که [[امام]] باشد ندارد، نه آن که هرگز [[فرزند]] (پسر) نداشته باشد. <ref> میر محمد میرلوحی، سیمای آفتاب، ص ۴۹۷.</ref> | *البته در برابر این [[روایات]]، [[روایت]] معارض نیز وجود دارد. ترجمه این [[حدیث]] چنین است: "هر [[امام]] باید [[فرزند]] داشته باشد، جز [[حضرت مهدی]]{{ع}} که [[فرزند]] ندارد".<ref>[[شیخ طوسی]]، الغیبه، ص۱۳۴ </ref> بزرگانی مانند [[محدث نوری]]<ref> میرزا [[حسین نوری]]، النجم الثاقب، ص ۲۲۶</ref>، [[شیخ طوسی]]<ref>[[شیخ طوسی]]، الغیبه، ص ۱۳۷</ref> و [[میر محمد میرلوحی]]<ref> میر محمد میرلوحی، سیمای آفتاب، ص ۴۹۷ </ref> در مسیر رفع این [[تعارض]] گام برداشته، چنین گفتهاند: [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} مانند سایر [[پیشوایان]] [[معصوم]]، پسری که [[امام]] باشد ندارد، نه آن که هرگز [[فرزند]] (پسر) نداشته باشد. <ref> میر محمد میرلوحی، سیمای آفتاب، ص ۴۹۷.</ref> | ||
#'''[[دعاها]] و [[زیارات]]:''' در فرازهایی از [[دعاها]]، [[زیارات]] و [[صلوات]] [[نقل]] شده از [[معصومان]]{{ع}} لاله واژههایی مانند: "ولد"، "ذریه"، "[[اهل بیت]]" و "آلبیت" به چشم میخورد که وجود [[همسر]] و [[فرزندان]] آن [[حضرت]] را اثبات میکند؛ برای نمونه، توجه به دو مورد ذیل سودمند است: <ref> برای آگاهی فزونتر درباره این دعاها و زیارتها، به منابع ذیل مراجعه کنید: - [[شیخ صدوق]] ، کمال الدین و تمام النعمه، ص ۵۱۲. - شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ص ۲۸۶ و ۴۰۹ - سید بن طاووس، جمال الأسبوع، ص۳۸ و نیز همو مصباح الزائر مخطوط)، ص۱۷۰ -بحارالانوار، ج ۱۵، ص ۳۳۲، ج ۱۰۲، ص ۲۲۸ - حسن بن سليمان حلی، مختصر بصائر الدرجات، ۱۹۲ - ابراهيم بن علی عاملی کفعمی، مصباح الكفعمي، ص۵۴۸ </ref> | |||
##[[امام رضا]]{{ع}} در فرازی از دعای ویژهای که باید در زمان[[غیبت]] خوانده شود، [[خداوند]] را این گونه میخواند: {{عربی|"اللَّهُمَّ أَعْطِهِ فِي نَفْسِهِ وَ أَهْلِهِ وَ وُلْدِهِ وَ ذُرِّيَّتِهِ وَ أُمَّتِهِ وَ جَمِيعِ رَعِيَّتِهِ مَا تُقِرُّ بِهِ عَيْنَهُ وَ تَسُرُّ بِهِ نَفْسَهُ "}} <ref>خدایا! به او درباره خودش و اهل و فرزندان و امت و همه رعیتش، آنچه دیدهاش را روشن و دلش را شادمان میسازد، عطا فرما....؛ بحارالانوار، ج ۹۹، ص ۱۱۴ </ref>. | |||
##در پایان صلواتی که از [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[نقل]] شده است، چنین میخوانیم: {{عربی|"وَ صَلِّ عَلى وليك و ولاة عهدي و ألأئمة من وليه و مُد في أعمارهم و زد في آجالهم؛ "}}<ref>[خدایا!] بر ولی امرت و اولیای عهدش و پیشوایانی که از فرزندانش به شمار میآیند، درود فرست و عمر و مدت زندگی شان را فزونی بخش؛ شیخ طوسی، الغیبه، ص ۲۷۷ و بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۲۲ </ref>»<ref>[[عزالدین رضانژاد|رضانژاد، عزالدین]]، [[[[حیات]] امام مهدی (مقاله)|[[حیات]] امام مهدی]]، ص ۱۰۲ - ۱۰۶.</ref>. | |||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین دکتر [[حبیبالله طاهری]] در کتاب ''«[[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]»'' در اینباره گفتهاست: | | پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین دکتر [[حبیبالله طاهری]] در کتاب ''«[[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]»'' در اینباره گفتهاست: | ||
*«در مورد اینکه در [[غیبت کبری]] برای [[حضرت]] [[صاحب الامر]] [[همسر]] و فرزندانی هست یا نه؟ [[دلیل]] قطعی بر وجود یا عدم وجود آن نداریم، لکن شواهدی هست که وجود [[همسر]] و [[فرزندان]] را اثبات مینمایند و آنها عبارتند از: | *«در مورد اینکه در [[غیبت کبری]] برای [[حضرت]] [[صاحب الامر]] [[همسر]] و فرزندانی هست یا نه؟ [[دلیل]] قطعی بر وجود یا عدم وجود آن نداریم، لکن شواهدی هست که وجود [[همسر]] و [[فرزندان]] را اثبات مینمایند و آنها عبارتند از: | ||
#'''قواعد کلی:''' [[احکام]] کلی [[شریعت]] محمدی{{صل}} ایجاب میکند که [[حضرت]] [[بقیة الله]]{{ع}} نیز مانند دیگر [[پیشوایان]] [[معصوم]] [[تشکیل خانواده]] داده، از [[سنت]] جد بزرگوارش [[پیامبر خاتم|حضرت محمد مصطفی ]]{{صل}} [[پیروی]] نماید. مرحوم [[محدث نوری]] میفرماید: "چگونه ترک خواهند نمود چنین [[سنت]] عظیمه جد بزرگوار خود را، با آن همه ترغیب و تحریص، که در فعل آن، و تهدید و تخویف که در ترک آن شده است، سزاوارترین [[امت]] در اخذ به [[سنت پیامبر]]{{صل}} [[امام]] هر عصر است و تاکنون کسی ترک آن را ازخصایص آن جناب نشمرده است"<ref> نجم الثاقب، ص ۲۲۴.</ref>. مرحوم [[نهاوندی]] میفرمایند: "بالجمله بعد از [[اعتقاد]] به [[زندگی]] و [[غیبت]] آن بزرگوار، و استحباب تناکح و تناسل و منع از [[رهبانیت]] و عزوبت، لابد آن بزرگوار را عیال و [[اولاد]] خواهد بود، و کثرت آن به سبب [[طول عمر]]، چنانکه عادت اقتضا میکند، باعث [[اختیار]] بلدی خاص است که خالی از غیر [[خواص]] باشد، تا آنکه ذکر آن [[حضرت]] چنانکه مقتضای [[حکمت غیبت]] است، مستور بماند و [[اولاد]] او هم به آسودگی خاطر [[زندگی]] کنند، پس گول این [[شبهات]] را مخور و [[انکار]] وجود بلاد و [[اولاد]] آن بزرگوار را افسانه شمر"<ref> العبقری الحسان، ج ۲، ص ۱۳۴.</ref>. بنابراین، طبق قواعد کلی باید [[حضرت]] دارای [[همسر]] و [[فرزند]] باشد چنانکه این دو بزرگوار اشاره فرمودهاند. | |||
#'''[[روایات]] :''' در رابطه با [[همسر]] یا [[همسران]] [[حضرت]] [[بقیة الله]]{{ع}} تنها یک [[روایت]] است که سر نخی به دست میدهد و ن روایتی است که مرحوم "[[کفعمی]]" در کتاب [[شریف]] مصباح، [[نقل]] کرده است، بر اساس این [[روایت]]، [[همسر]] [[حضرت]]، از [[نسل]] "[[عبد العُزی]]" پسر [[عبدالمطلب]] میباشد<ref> نجم الثاقب، ص ۲۲۵.</ref>. و در این رابطه با [[اولاد]] آن [[حضرت]] که وجود آنها به روشنی اثبات میکند و این [[روایات]] ضمناً وجود [[همسر]] را نیز اثبات میکنند: | |||
##[[سید بن طاوس]]، در [[جمال]] الاسبوع میفرماید: روایتی با سندهای متصل یافتم که [[حضرت]] [[ولی عصر]]{{ع}} را [[اولاد]] بسیاری هست که در شهرهای کرانه دریا [[حاکم]] و [[والی]] هستند و در [[نیکی]] و [[بزرگواری]] در رأس [[نیکان]] روزگار و در قله [[صفات ]] [[ابرار]] و [[اخیار]] هستند"<ref> جمال الاسبوع، ص ۵۱۲. </ref>. | |||
##[[روایت]] انباری که مرحوم [[علامه مجلسی]] در بحار آن را آورده و روایتی طولانی است<ref> بحارالانوار، ج ۵۳، از ص ۲۱۳ تا ص ۲۲۱، حکایت ثالثه.</ref>. البته بسیاری از بزرگان در داستان انباری [[تردید]] کردهاند از جمله مرحوم حاج [[آقا بزرگ تهرانی]] در کتاب [[شریف]] الذریعه<ref> الذریعه، ج ۵، ص ۱۰۶.</ref> و [[آیت الله]] [[ابراهیم امینی]] در کتاب [[دادگستر جهان]]<ref> دادگستر جهان، ص ۲۰۶.</ref>. | |||
##[[امام صادق]]{{ع}} میفرماید: "برای [[صاحب]] این امر دو [[غیبت]] است، یکی از آنها به قدری طولانی میشود که برخی [[مردم]] میگویند [[وفات]] کرده و برخی میگوید کشته شده و برخی میگویند آمده و رفته، جز تعدادی اندک از [[شیعیان]]، بر [[باور]] خود [[استوار]] نماند و کسی از اقامتگاه او مطلع نمیشود، حتی [[فرزندان]] او [[جایگاه]] او نمیدانند، به جز کسی که متصدی امور اوست"<ref> غیبت شیخ طوسی، ص ۱۰۳؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۳.</ref>. | |||
##[[محمد بن مشهدی]]، در کتاب "[[مزار]]" از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] میکند که فرمود: گویا [[نزول]] [[قائم]] را با اهل و عیالش در [[مسجد سهله]] میمبینم"<ref> نجم الثاقب، ص ۲۲۵.</ref>. | |||
##[[پیامبر خاتم|رسول گرامی اسلام]] در اخرین شب [[زندگی]] خود قلم و دواتی خواست، وصایای فراوانی املاء کرد و [[امام علی|امیرالمؤمنان]] نوشت، آنگاه وصایایی هم درباره [[فرزندان]] [[حضرت مهدی]] بیان فرمود و [[دستور]] داد که آن را [[امامان]] دست به دست به [[حضرت مهدی]]{{ع}} برسانند و نیز هنگام [[وفات]] به پسرش تقدیم نماید<ref> غیبت شیخ طوسی، ص ۹۷؛ بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۴۸.</ref>. | |||
##مرحوم [[شیخ]] [[حر عاملی]]، در کتاب "الایقاظ من الهجعة" از صفحه ۳۹۲ تا صفحه ۴۰۵ بابی را به بحث از [[دولت]] [[فرزندان]] [[مهدی]]{{ع}} اختصاص داده است. (ص ۳۹۲). | |||
##مرحوم [[علامه مجلسی]] نیز بابی را به [[خلفا]] و [[اولاد]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} اختصاص داده است<ref> بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۴۵ تا ص ۱۴۹.</ref>. چنانکه ملاحظه کردید [[روایات]] بسیاری [[دلیل]] بر وجود [[فرزند]] برای [[حضرت مهدی]]{{ع}} هستند الا یک [[روایت]] که منافی و معارض با این [[روایات]] است، و آن [[روایت]] این است که میگوید: "هر امامی باید [[فرزند]] داشته باشد، ب جز [[حضرت مهدی]]{{ع}} که [[فرزند]] ندارد"<ref> غیبت شیخ طوسی، ص ۱۳۴.</ref>. ولی [[علما]] و بزرگان [[شیعه]]، مانند [[حضرت]] مرحوم [[محدث نوری]]<ref> نجم الثاقب، ص ۲۲۶.</ref> و [[شیخ طوسی]]<ref> غیبت شیخ طوسی، ص ۱۳۷.</ref> و [[میر محمد میرلوحی]] معاصر [[علامه مجلسی]]<ref> ریاض المؤمنین.</ref> این تنافی را رفع کردند، بدین بیان که [[امام زمان]]، مانند سایر [[ائمه]] پسر [[امام]] ندارد نه آنکه اصلاً پسر ندارد. بنابراین، از مجموع [[احادیث]] استفاده میشود که برای [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[فرزندان]] بسیاری هست که همه از [[اولیاء]] و صلحا و شرفا هستند، ولی سمت [[امامت]] ندارند، چرا که [[امام]] منحصر در دوازده نفر است. | |||
#'''[[دعاها]]:''' علاوه بر [[روایات]] و قواعد کلی، برخی [[دعاها]] نیز از [[معصومین]]{{عم}} صادر شده و یا از [[ناحیه مقدسه]] رسیده است، دلالت دارند بر اینکه برای [[حضرت]] اهل و عیال و فرزندانی هست و در [[دعاها]] نامی از انها برده شده و در [[حق]] آنان [[دعا]] شده است. در این [[دعاها]] تعبیر "ولد"، "ذریه"، "[[اهل بیت]]" بهکار رفته که همه اینها وجود [[همسر]] و [[فرزندان]] را برای آن [[حضرت]] اثبات میکنند، در این مورد [[دعا]] بسیار است، ما به بعضی از آنها اشاره میکنیم: | |||
##در آخرین فراز از صلواتی که از [[ناحیه مقدسه]] صادر شده چنین میخوانیم: {{عربی|"صَلِّ عَلَى وَلِيِّكَ وَ وُلَاةِ عَهْدِهِ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ وَ مُدَّ فِي أَعْمَارِهِمْ وَ زِدْ فِي آجَالِهِمْ"}}<ref>درود بیپایان خود را بر ولی امرت و اولیای عهدش و پیشوایان از اولادش نازل فرما و بر عمر و اجلشان بیفزا؛ غیبت شیخ طوسی، ص ۱۰۷؛ مصباح کفعمی، ص ۵۴۸؛ جمال الاسبوع سید بن طاوس، ص ۵۰۴؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۲.</ref>؛ | |||
##در ضمن دعایی که به هنگام وداع [[سرداب مقدس]] وارد شده، چنین میخوانیم: {{عربی|"وَ صَلِّ عَلَى وَلِيِّكَ وَ وُلَاةِ عَهْدِهِ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ..."}}<ref>صلوات و سلام خود را بر ولی امرت و اولیای عهدت و پیشوایان از فرزندانش بفرست؛ بحارالانوار، ج ۱۰۲، ص ۲۲۸.</ref>؛ | |||
##در دعایی که [[امام رضا]]{{ع}} [[تعلیم]] فرموده که در عصر [[غیبت]] خوانده شود، چنین آمده است: {{عربی|"اللَّهُمَ أَعْطِهِ فِي نَفْسِهِ وَ أَهْلِهِ وَ وُلْدِهِ وَ ذُرِّيَّتِهِ وَ أُمَّتِهِ وَ جَمِيعِ رَعِيَّتِهِ مَا تُقِرُّ بِهِ عَيْنَهُ وَ تَسُرُّ بِهِ نَفْسَهُ..."}}<ref>بار خدایا! به او درباره خودش و اهلش و فرزندانش و امتش و همه رعیتش عطا فرما آنچه که دیدهاش روشن و دلش مسرور گردد؛ بحارالانوار، ج ۹۵، ص ۳۳۲.</ref> | |||
##در فرازی از [[زیارت]] مخصوص [[حضرت]] [[ولی عصر]]{{ع}} که روزهای [[جمعه]] وارد است، چنین میخوانیم: {{عربی|"يَا مَوْلَايَ يَا صَاحِبَ الزَّمَانِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْكَ وَ عَلَى آلِ بَيْتِكَ هَذَا يَوْمُ الْجُمُعَةِ... صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْكَ وَ عَلَى أَهْلِ بَيْتِكَ الطَّاهِرِينَ"}}<ref>ای مولای منای صاحب الزمان که درود خدا بر تو و بر [[اهل بیت]] تو باد، امروز روز جمعه است... صلوات خدا بر تو و بر [[اهل بیت]] پاک تو باد؛ جمال الاسبوع، ص ۳۸؛ نجم الثاقب، ص ۲۲۴.</ref>؛ | |||
##[[دعا]] بسیار طولانی از [[ناحیه مقدسه]] صادر شده که [[سید بن طاووس]] آن را از تعقیبات عصر [[جمعه]] شمرده و میفرماید: اگر به هیچ کدام از [[اعمال]] عصر [[جمعه]] موفق نشوی، این [[دعا]] را ترک نکن که از [[ناحیه مقدسه]] به آن امر شده است و در فرازی ازآن [[دعا]] میخوانیم: {{عربی|"حَتَّى نَنْظُرَ إِلَى وَلِيِّكَ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ظَاهِرَ الْمَقَالَةِ وَاضِحَ الدَّلَالَةِ هَادِياً مِنَ الضَّلَالَةِ شَافِياً مِنَ الْجَهَالَةِ..."}}<ref> تا ولی تو را به بینم- که صلوات تو بر او و آل او باد. با گفتاری روشن، برهانی آشکار، از گمراهی میرهاند، از جهالت و نادانی نجات میبخشد؛ کمال الدین، ص ۵۱۲؛ جمال الاسبوع، ص ۵۲۳.</ref>؛ به هر حال، در دعاهای بسیاری اشاره به [[فرزندان]] و [[اهل بیت]] [[حضرت]] شده است که در مجموع میتوان [[وثوق]] به وجود آنها پیدا کرد، هر چند قطع به وجود [[همسر]] و [[فرزند]] پیدا نمیشود، زیرا این [[روایات]] و [[دعاها]] درحد [[تواتر]] نیستند که مفید [[یقین]] باشند»<ref>[[حبیبالله طاهری|طاهری، حبیبالله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۳۶۴ - ۳۶۸.</ref>. | |||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۱۱۲: | خط ۱۱۲: | ||
:::::'''۲) [[ازدواج]] انجام گرفته، ولی [[اولاد]] ندارد:'''<ref> سید محمّد صدر، تاریخ الغیبة الکبری، مقدمه ص ۲۳.</ref>عدهای به [[دلیل]] مواجهه با اشکالاتی که بر [[زن]] و [[فرزند]] داشتن [[حضرت]] ذکر شده، گمانه وسطی را برگزیدهاند. به این بیان که [[حضرت]] به خاطر عمل به [[سنّت]] [[پیامبر]] [[ازدواج]] کرده، ولی به خاطر مصون ماندن از مشکلات [[فرزند]] داشتن، دارای [[فرزند]] نیست. غافل از اینکه اشکالات [[فرزند]] داشتن [[حضرت]]، درباره [[همسر]] [[حضرت]] همچنان باقی خواهد ماند. با این بیان که اگر قرار باشد، آن [[حضرت]] شخصی را به عنوان [[همسر]] برگزیند، یا باید بگوییم که [[عمر]] او نیز مانند [[عمر]] [[حضرت]] طولانی است- که بر این امر دلیلی نداریم- یا اینکه بگوییم مدتی با آن [[حضرت]] [[زندگی]] کرده و از [[دنیا]] رفته است. در این صورت، [[حضرت]] به [[سنّت]] [[ازدواج]] عمل کرده و پس از آن، تنها و بدون [[زن]] و [[فرزند]] [[زندگی]] را ادامه میدهد. | :::::'''۲) [[ازدواج]] انجام گرفته، ولی [[اولاد]] ندارد:'''<ref> سید محمّد صدر، تاریخ الغیبة الکبری، مقدمه ص ۲۳.</ref>عدهای به [[دلیل]] مواجهه با اشکالاتی که بر [[زن]] و [[فرزند]] داشتن [[حضرت]] ذکر شده، گمانه وسطی را برگزیدهاند. به این بیان که [[حضرت]] به خاطر عمل به [[سنّت]] [[پیامبر]] [[ازدواج]] کرده، ولی به خاطر مصون ماندن از مشکلات [[فرزند]] داشتن، دارای [[فرزند]] نیست. غافل از اینکه اشکالات [[فرزند]] داشتن [[حضرت]]، درباره [[همسر]] [[حضرت]] همچنان باقی خواهد ماند. با این بیان که اگر قرار باشد، آن [[حضرت]] شخصی را به عنوان [[همسر]] برگزیند، یا باید بگوییم که [[عمر]] او نیز مانند [[عمر]] [[حضرت]] طولانی است- که بر این امر دلیلی نداریم- یا اینکه بگوییم مدتی با آن [[حضرت]] [[زندگی]] کرده و از [[دنیا]] رفته است. در این صورت، [[حضرت]] به [[سنّت]] [[ازدواج]] عمل کرده و پس از آن، تنها و بدون [[زن]] و [[فرزند]] [[زندگی]] را ادامه میدهد. | ||
:::::'''۳) [[ازدواج]] نکرده است:''' به طور اساسی [[همسر]] [[اختیار]] کردن برای [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} با [[فلسفه غیبت]] در [[تعارض]] است. و بسیار بعید است آن [[حضرت]] [[ازدواج]] کرده باشد. اگرچه وقتی [[ادله]] قائلین به اثبات [[زن]] و [[فرزند]] داشتن [[حضرت]] ناکافی دانسته شد، نیازی به آوردن [[دلیل]] بر [[زن]] و [[فرزند]] نداشتن نخواهد بود؛ لکن کسانی که احتمال سوم را مطرح کردهاند، به ادلهای نیز [[تمسک]] کردهاند. که از جمله آنهاست: | :::::'''۳) [[ازدواج]] نکرده است:''' به طور اساسی [[همسر]] [[اختیار]] کردن برای [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} با [[فلسفه غیبت]] در [[تعارض]] است. و بسیار بعید است آن [[حضرت]] [[ازدواج]] کرده باشد. اگرچه وقتی [[ادله]] قائلین به اثبات [[زن]] و [[فرزند]] داشتن [[حضرت]] ناکافی دانسته شد، نیازی به آوردن [[دلیل]] بر [[زن]] و [[فرزند]] نداشتن نخواهد بود؛ لکن کسانی که احتمال سوم را مطرح کردهاند، به ادلهای نیز [[تمسک]] کردهاند. که از جمله آنهاست: | ||
#[[مسعودی]] در "[[اثبات الوصیه]]" [[نقل]] کرده در محضر [[امام رضا]]{{ع}} [[علی بن حمزه]] و [[ابن سراج]] و [[ابن ابی سعید مکاوی]] وارد شدند. [[علی بن ابی حمزه]] آغاز به سخن کرده گفت: برای ما از پدرانتان [[نقل]] شده که تمام [[وظائف]] [[امام]] پس از [[رحلت]] به امامی مانند او منتقل میشود. [[امام رضا]]{{ع}} به او فرمود: خبر بده مرا از [[حسین بن علی]]{{ع}} [[امام]] بود یا نه؟ گفت: [[امام]] بود. [[حضرت]] فرمود: پس چه کسی [[جانشین]] او شد؟ عرض کرد: [[علی بن حسین]]{{ع}}. این پرسش و پاسخ ادامه یافت تا اینکه [[ابن ابی حمزه]] گفت: برای ما [[روایت]] شده که [[امام]] در نخواهد گذشت تا اینکه [[جانشین]] و [[نسل]] خود را ببیند. [[امام رضا]]{{ع}} فرمود: آیا در این [[روایت]] بیش از چیزی برای شما گفته نشده؟. گفت: نه. [[حضرت]] فرمود: بله به [[خدا]] [[سوگند]] برایتان [[روایت]] شده مگر [[قائم]] [[ابی حمزه]] با حالتی [[شبیه ]] [[اعتراض]] گفت: این قسمت در [[حدیث]] است؟! [[امام رضا]]{{ع}} فرمود: وای بر تو چگونه جرأت کردی به چیزی که بخشی از آن را نادیده گرفتهای بر من [[احتجاج]] کنی"<ref> ابو الحسن علی بن حسین مسعودی رحمه اللّه، اثبات الوصیة للامام علی بن ابی طالب{{ع}}، ص ۲۰۸.</ref>. افزون بر [[مسعودی]]، [[کشی]] در [[رجال]] خود<ref> محمّد بن عمر کشی، رجال کشی، ص ۴۶۵.</ref> و [[شیخ طوسی]] در "[[اختیار]] معرفه الرجال"<ref>[[شیخ طوسی]]، اختیار معرفة الرجال، ج ۲، ص ۷۶۴.</ref> نیز این [[روایت]] را با اندک تفاوتی آوردهاند. روشن است که این [[روایت]] نه فقط داشتن [[فرزند]] برای [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} را در [[دوران غیبت]] منتفی میداند، بلکه در تمامی [[عمر]] آن [[حضرت]] چنین میداند. | |||
#[[شیخ طوسی]] در [[کتاب الغیبه]] نزدیک به همین مضمون را در روایتی دیگر آورده است. [[حسن بن علی خزاز]] گفت [[علی بن ابی حمزه]] وارد بر [[امام رضا]]{{ع}} شد. پرسید آیا شما [[امام]] هستی؟ [[حضرت]] فرمود: آری. [[علی بن ابی حمزه]] گفت: از [[پدر]] بزرگ شما [[جعفر بن محمّد]] شنیدم که: امامی نیست مگر اینکه فرزندی دارد. [[امام]] فرمود: آیا فراموش کردی یا خود را به [[فراموشی]] زدی؟ اینچنین که گفتی نفرمود. بلکه ایشان فرمود: امامی نیست مگر اینکه فرزندی داشته باشد مگر امامی که [[حسین بن علی]] برای او خارج میشود "[[رجعت]] میکند" پس همانا او فرزندی نخواهد داشت. [[علی بن ابی حمزه]] گفت راست فرمودی اینچنین فرمود جد بزرگوار شما<ref>{{عربی|"يَكُونُ الْإِمَامُ إِلَّا وَ لَهُ عَقِبٌ إِلَّا الْإِمَامُ الَّذِي يَخْرُجُ عَلَيْهِ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍ{{ع}} فَإِنَّهُ لَا عَقِبَ لَهُ "}}؛ شیخ طوسی رحمه اللّه، کتاب الغیبة، ص ۲۲۴.</ref> | |||
#روایاتی [[حضرت خضر]] را به عنوان کسی معرفی کرده که [[وحشت]] تنهایی [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} را در [[دوران غیبت]] برطرف میسازد و در حالی که اگر آن [[حضرت]] [[زن]] و [[فرزند]] داشت، نیازی به ملازم و همراه نبود. [[امام رضا]]{{ع}} فرمود: "[[حضرت خضر]]{{ع}} از [[آب]] [[حیات]] نوشید و او زنده است... ، [[خداوند]] به واسطه او تنهایی [[قائم]] ما را در دوران غیبتش به انس تبدیل کند و [[غربت]] و تنهاییاش را با او مرتفع سازد"<ref>{{عربی|"يإِنَ الْخَضِرَ شَرِبَ مِنْ مَاءِ الْحَيَاةِ فَهُوَ حَيٌ لَا يَمُوتُ حَتَّى يُنْفَخَ فِي الصُّورِ وَ إِنَّهُ لَيَحْضُرُ الْمَوْسِمَ كُلَّ سَنَةٍ وَ يَقِفُ بِعَرَفَةَ فَيُؤَمِّنُ عَلَى دُعَاءِ الْمُؤْمِنِينَ وَ سَيُونِسُ اللَّهُ بِهِ وَحْشَةَ قَائِمِنَا فِي غَيْبَتِهِ وَ يَصِلُ بِهِ وَحْدَتَهُ "}}؛ [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۳۸۵، ح ۱.</ref> | |||
#در [[روایات]] فراوانی از آن [[حضرت]] با [[القاب]] [[فرید]] "تک" و [[وحید]] "یگانه" یاد شده است و این با [[زن]] و [[فرزند]] داشتن منافات دارد<ref> پیشین، باب ۲۶، ح ۱۳.</ref> | |||
#دستهای از [[روایات]]، ملازمان حضرتش را در [[دوران غیبت]] فقط سی تن از [[یاران]] خاصّ آن [[حضرت]] ذکر کرده است. و سخنی از [[همراهی]] [[زن]] و [[فرزند]] ایشان با وی ننموده است. | |||
*[[امام صادق]]{{ع}} در این باره فرمود: "[[صاحب]] این امر، از غیبتی ناگزیر است و در [[غیبت]] خود ناچار از گوشهگیری و کنارهجویی از دیگران است و [[طیبه]] "[[مدینه]]" خوش منزلی است و با وجود سی تن "یا به [[همراهی]] سی نفر" در آنجا [[وحشت]] و ترسی نیست"<ref>{{عربی|"لَا بُدَّ لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ مِنْ غَيْبَةٍ وَ لَا بُدَّ لَهُ فِي غَيْبَتِهِ مِنْ عُزْلَةٍ وَ نِعْمَ الْمَنْزِلُ طَيْبَةُ وَ مَا بِثَلَاثِينَ مِنْ وَحْشَةٍ "}}؛ شیخ کلینی رحمه اللّه، کافی، ج ۱، ص ۳۴۰، ح ۱۶، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۶۲؛ محمّد بن ابراهیم نعمانی، الغیبة، ص ۱۸۸.</ref> | *[[امام صادق]]{{ع}} در این باره فرمود: "[[صاحب]] این امر، از غیبتی ناگزیر است و در [[غیبت]] خود ناچار از گوشهگیری و کنارهجویی از دیگران است و [[طیبه]] "[[مدینه]]" خوش منزلی است و با وجود سی تن "یا به [[همراهی]] سی نفر" در آنجا [[وحشت]] و ترسی نیست"<ref>{{عربی|"لَا بُدَّ لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ مِنْ غَيْبَةٍ وَ لَا بُدَّ لَهُ فِي غَيْبَتِهِ مِنْ عُزْلَةٍ وَ نِعْمَ الْمَنْزِلُ طَيْبَةُ وَ مَا بِثَلَاثِينَ مِنْ وَحْشَةٍ "}}؛ شیخ کلینی رحمه اللّه، کافی، ج ۱، ص ۳۴۰، ح ۱۶، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۶۲؛ محمّد بن ابراهیم نعمانی، الغیبة، ص ۱۸۸.</ref> | ||
*[[علامه]] [[محمد تقی شوشتری]] درباره فرزنددار بودن [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} نوشته است: "باید گفت: در هیچ خبری وارد نشده است که آن [[حضرت]] پیش از [[ظهور]] [[فرزند]] داشته باشد، و در خصوص فرزنددار شدن آن [[امام]] پس از [[ظهور]] هم [[اختلاف]] است"<ref> جزیره خضراء افسانه یا واقعیت؟، ص ۲۲۶، به نقل از: الاخبار الدخیلة، ج ۲، ص ۷۲.</ref> | *[[علامه]] [[محمد تقی شوشتری]] درباره فرزنددار بودن [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} نوشته است: "باید گفت: در هیچ خبری وارد نشده است که آن [[حضرت]] پیش از [[ظهور]] [[فرزند]] داشته باشد، و در خصوص فرزنددار شدن آن [[امام]] پس از [[ظهور]] هم [[اختلاف]] است"<ref> جزیره خضراء افسانه یا واقعیت؟، ص ۲۲۶، به نقل از: الاخبار الدخیلة، ج ۲، ص ۷۲.</ref> |