تفسیر صحابه: تفاوت میان نسخه‌ها
←طبقه مفسران صحابه شیعه
(←مقدمه) |
|||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
[[اختلاف]] شیعه و [[اهل‌سنّت]] در [[مقام]] ارزش‌گذاری اقوال [[تفسیری]] صحابه و [[تابعان]] باعث شده است طبقات مفسران نزد شیعه سیمایی متفاوت از طبقات مفسران نزد [[اهل‌سنت]] پیدا کند. بر خلاف اهل‌سنت که با اقوال صحابه و تابعان مانند [[روایات نبوی]] [[رفتار]] می‌کنند شیعه برای اقوال آنها مانند اقوال سایر [[مسلمانان]] هیچ‌گونه حجیتی قائل نیست، مگر از راه [[روایت]] از [[پیامبر]]{{صل}}. اما غیر از شخص [[پیامبر اکرم]]{{صل}}، به [[نص]] [[خبر متواتر]] [[ثقلین]]، قول [[عترت]] و [[اهل‌بیت]]{{عم}} را [[تالی]] قولی پیامبر{{صل}} و همانند آن دارای حجّیّت می‌دانند. بنابراین، [[علامه طباطبایی]] طبقه مفسران صحابه شیعه را -که همان طبقه اول [[مفسران شیعه]] هستند- شامل کسانی می‌داند که [[روایات]] [[تفسیر]] را از پیامبر{{صل}} یا [[ائمه]] اهل‌بیت{{عم}} فرا گرفته، به طور غیرمرتب ثبت کرده و به روایت آنها پرداخته‌اند؛ مانند: [[زراره]]، [[محمد بن مسلم]]، معروف، [[جریر]] و... | [[اختلاف]] شیعه و [[اهل‌سنّت]] در [[مقام]] ارزش‌گذاری اقوال [[تفسیری]] صحابه و [[تابعان]] باعث شده است طبقات مفسران نزد شیعه سیمایی متفاوت از طبقات مفسران نزد [[اهل‌سنت]] پیدا کند. بر خلاف اهل‌سنت که با اقوال صحابه و تابعان مانند [[روایات نبوی]] [[رفتار]] می‌کنند شیعه برای اقوال آنها مانند اقوال سایر [[مسلمانان]] هیچ‌گونه حجیتی قائل نیست، مگر از راه [[روایت]] از [[پیامبر]]{{صل}}. اما غیر از شخص [[پیامبر اکرم]]{{صل}}، به [[نص]] [[خبر متواتر]] [[ثقلین]]، قول [[عترت]] و [[اهل‌بیت]]{{عم}} را [[تالی]] قولی پیامبر{{صل}} و همانند آن دارای حجّیّت می‌دانند. بنابراین، [[علامه طباطبایی]] طبقه مفسران صحابه شیعه را -که همان طبقه اول [[مفسران شیعه]] هستند- شامل کسانی می‌داند که [[روایات]] [[تفسیر]] را از پیامبر{{صل}} یا [[ائمه]] اهل‌بیت{{عم}} فرا گرفته، به طور غیرمرتب ثبت کرده و به روایت آنها پرداخته‌اند؛ مانند: [[زراره]]، [[محمد بن مسلم]]، معروف، [[جریر]] و... | ||
اما صاحب کتاب [[مبانی و روش‌های تفسیر قرآن (کتاب)|مبانی و روش‌های تفسیر قرآن]] مبنایی دیگر دارد و افرادی از [[صحابه پیامبر]]{{صل}} را همچون [[ابن‌عباس]]، [[ابن‌مسعود]]، [[ابی بن کعب]] و [[جابر بن عبدالله انصاری]] از طبقه اول مفسران شیعه برشمرده و افرادی از تابعان مانند [[سعید بن جبیر]]، [[یحیی بن یعمر]]، [[ابوصالح]] [[میزان]] [[بصری]]، [[طاووس بن کیسان | اما صاحب کتاب [[مبانی و روش‌های تفسیر قرآن (کتاب)|مبانی و روش‌های تفسیر قرآن]] مبنایی دیگر دارد و افرادی از [[صحابه پیامبر]]{{صل}} را همچون [[ابن‌عباس]]، [[ابن‌مسعود]]، [[ابی بن کعب]] و [[جابر بن عبدالله انصاری]] از طبقه اول مفسران شیعه برشمرده و افرادی از تابعان مانند [[سعید بن جبیر]]، [[یحیی بن یعمر]]، [[ابوصالح]] [[میزان]] [[بصری]]، [[طاووس بن کیسان یمانی]]، [[محمد بن سائب کلبی]]، [[جابر بن یزید جعفی]] و [[اسماعیل سدی کوفی]] را از مفسران تابعان شیعه و ذیل طبقه دوم مفسران شیعه ذکر می‌کند. در این تقسیم‌بندی علاوه بر [[مقبولیت]] [[مفسر]] نزد شیعه، ملاک [[صحابی]] [[پیغمبر]]{{صل}}، تابعان، صحابی [[امامان معصوم]]{{عم}} و سپس چند برهه زمانی متاخر دخیل است. بر این اساس، افراد پیش از مفسران جدیدِ شیعه را به هفت طبقه تقسیم کرده است؛ در حالی که علامه طباطبایی (ره) صرف‌نظر از مفسران جدید شیعه، همه مفسران شیعه را در سه طبقه قرار داده است<ref>طباطبایی، محمد حسین، قرآن دراسلام،صفحه (۸۱-۸۵)؛ عمیدزنجانی، عباسعلی، مبانی وروشهای تفسیرقرآن،صفحه (۸۰-۱۰۰)؛ جلالیان،حبیب الله،تاریخ تفسیرقرآن کریم،صفحه (۷۸-۷۹)</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص۳۳۷۲.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||