|
|
| خط ۴۰: |
خط ۴۰: |
| ==حرکت‌های مخالف با [[حکومت]]== | | ==حرکت‌های مخالف با [[حکومت]]== |
| ===حرکت‌های [[علویان]]=== | | ===حرکت‌های [[علویان]]=== |
| ====حرکت [[ابوالسرایا]]==== | | ====[[حرکت ابوالسرایا]]==== |
| علویان از [[بی‌ثباتی]] [[سیاسی]] [[خلافت عباسی]] که نتیجه درگیری میان [[امین]] و [[مأمون]] بود، استفاده کرده، به حرکت‌هایی مخالف در [[عراق]]، [[حجاز]] و [[یمن]] دست زدند، که شاید خطرناک‌ترین آنها، حرکت ابوالسرایا، [[سری بن منصور]] شَیبانی، باشد که در اواخر [[جمادی الثانی]] ۱۹۹ ق. /شباط ۸۱۵م. در [[کوفه]] به دستور [[محمد بن ابراهیم بن اسماعیل]]، معروف به ابن‌طباطبا [[قیام]] کرد<ref>تاریخ طبری، ج۸، ص۵۲۸.</ref>. این حرکت، حلقه‌ای در زنجیره حرکت‌های [[شیعیان زیدی]] به حساب می‌آید. [[نفوذ]] ابوالسرایا بعد از [[تسلط]] بر [[بصره]]، حجاز و یمن، گسترش یافت و [[سپاهیان]] [[عباسی]] را - که [[حسن بن سهل]] برای مقابله با وی اعزام کرد -[[شکست]] داد.
| |
| ابوالسرایا [[قدرت]] را برای خودش می‌خواست؛ از این رو با [[مسموم]] کردن ابن‌طباطبا، از دست او [[رهایی]] یافت و [[محمد بن محمد بن زید علوی]] [[نوجوان]] را [[جانشین]] او کرد<ref>تاریخ طبری، ج۸، ص۵۲۹.</ref>.
| |
| | |
| ابوالسرایا درهم‌هایی ضرب کرد و پرده‌ای برای [[خانه کعبه]] فرستاد و بر روی آن نوشت: «به دستور ابوالسرایا، [[داعی]] [[آل محمد]]، برای پوشاندن [[بیت الله الحرام]] ساخته شد تا پرده [[ستمگران]] [[آل عباس]] را از آن بردارند»<ref>تاریخ طبری، ج۸، ص۵۳۰-۵۳۶.</ref>.
| |
| موفقیت‌های ابوالسرایا، حسن بن سهل را واداشت تا [[هرثمة بن اعین]] را [[مأمور]] [[سرکوب]] حرکت وی کند. [[هرثمه]] در اجرای مأموریتش پیروزمندانه وارد کوفه شد و ابوالسرایا از آنجا به [[شوش]] در [[ایران]]، گریخت، سپس به جزیره رفت، بعد در جَلولاء دستگیر شد و به سوی حسن بن سهل در [[نهروان]] فرستاده، آنگاه گردنش زده شد<ref>تاریخ طبری، ج۸، ص۵۳۴-۵۳۵.</ref>.
| |
| | |
| این حرکت با دیگر حرکت‌های علویان در دوران اول عباسی، متفاوت بود؛ زیرا مردی غیر از [[خاندان]] [[آل]] البیت، [[هدایت]] آن را به دست داشت. تفاوت دیگر، در [[انتخاب]] کوفه به مرکزیت آن است و این نخستین [[باری]] بود که کوفه [[شاهد]] حرکت علوی در دوران اول عباسی بود<ref>لیثی، سمیرة مختار، جهاد الشیعه، ص۳۳۱.</ref>.
| |
| | |
| علل ناکامی آن، با وجود نفوذ گسترده وی پیروزی‌هایش، به چهار مسأله بر می‌گردد:
| |
| #وابسته نبودن [[ابوالسرایا]] به [[خاندان]] [[علوی]]: وی با وجود اینکه برای [[علویان]] [[تبلیغ]] می‌کرد، [[شیعیان]] با [[شتاب]] به [[تأیید]] [[رهبران]] علوی دیگری [[اقدام]] کردند که در پیشاپیش آنها [[محمد بن جعفر]] صادق{{ع}} [معروف به [[محمد دیباج]]] بود؛ آنان اطراف او را خالی کردند که به [[ضعف]] او منجر شد.
| |
| #تأثیر [[شبهات]] درباره گذشته ابوالسرایا: این مرد در آغاز کار، تحت امر [[فرمانده]] [[عباسی]]، [[هرثمة بن اعین]] بود که به علت تأخیر در مقرری خویش او را ترک کرد<ref>تاریخ طبری، ج۸، ص۵۲۹.</ref>.
| |
| #اتصاف حرکت ابوالسرایا به [[خشونت]] و بی‌رحمی: این مسأله موجب خودداری بسیاری از تأیید وی شد و [[شور و هیجان]] حرکتش را محدود و [[تضعیف]] کرد.
| |
| #کارهای علویان پیرو ابوالسرایا در [[مکه]]: که [[خشم]] [[مسلمانان]] را برانگیخت<ref>طبری کارهایی را که پیروان ابوالسرایا در مکه انجام دادند بیان می‌کند. تاریخ طبری، ج۸، ص۵۳۶ - ۵۴۰.</ref> و به اظهار [[نفرت]] از این حرکت منجر شد، به ویژه هنگامی که ابوالسرایا [[پرده کعبه]] را برداشت و پرده‌ای دیگر به آن پوشاند که بیانگر شعارهای خصمانه درباره [[عباسیان]] بود<ref>لیثی، سمیرة مختار، جهاد الشیعه، ص۳۳۱ – ۳۳۴.</ref>.<ref>[[محمد سهیل طقوش|طقوش، محمد سهیل]]، [[دولت عباسیان (کتاب)|دولت عباسیان]]، ص ۱۵۰.</ref>
| |
|
| |
|
| ====حرکت محمد بن جعفر صادق{{ع}}==== | | ====حرکت محمد بن جعفر صادق{{ع}}==== |
